Brakuje chętnych do rządowego programu wspierania niepłodności

Zgodnie z założeniami, program kompleksowej ochrony zdrowia prokreacyjnego bazujący na naprotechnologii ma kosztować w sumie 100 mln złotych. Wspomniana kwota została przeznaczona na jego realizację w latach 2016-2020, obejmując około 8 tysięcy par. Zgodnie z raportem Najwyższej Izby Kontroli, która badała wykonanie budżetu Ministerstwa Zdrowia w roku 2017, wspomniane liczby tylko w niewielkim stopniu przekładają się na rzeczywistość.

Lepsza alternatywa dla in vitro?

Narodowy program prokreacyjny zastąpił rządowy program in vitro uruchomiony w 2013 roku. W ciągu trzech lat jego funkcjonowania dzięki rządowemu wsparciu na świat przyszło 9 tysięcy dzieci. Ciążą kończył się średnio co trzeci zabieg, choć w niektórych placówkach zanotowano nawet 40 proc. skuteczność procedury. Jeszcze w poprzedniej kadencji Sejmu były minister zdrowia Marian Zembala przedłużył program do 2019 roku, jednak w czerwcu 2016 roku ówczesny minister zdrowia z ramienia PiS Konstanty Radziwiłł zadecydował o wygaszeniu programu w związku z rzekomymi kontrowersjami, które metoda in vitro wywołuje w społeczeństwie. 

Diagnostyka, nie leczenie

Program skupiony na kompleksowej ochronie zdrowia prokreacyjnego będzie realizowany w 16 placówkach w kraju (po 1 na województwo) do 2020 roku. Podstawą leczenia jest naprotechnologia, która polega na diagnozowaniu i leczeniu niepłodności na podstawie wyników obserwacji kobiecego organizmu. Mowa między innymi o obserwacji śluzu, temperatury czy samopoczucia. Jako taka jest ona więc mało inwazyjna, bezpieczna i tania, jednak zdaniem ekspertów jej skuteczność w przypadku osób dotkniętych poważnymi problemami z niepłodnością jest minimalna.

Jasnego stanowiska w tej kwestii nie zajęła także Agencja Oceny Metod i Technologii Medycznych. W kwietniu 2016 roku Rada Przejrzystości działająca przy AOMiTM skrytykowała naprotechnologię jako metodę leczenia niepłodności, jednak już w sierpniu, opiniując ją na potrzeby Narodowego Programu Prokreacyjnego, nie miała żadnych zastrzeżeń. Tym większe wątpliwości budzi fakt, że to samo gremium opiniowało rządowy program in vitro realizowany w latach 2013-2016. Wówczas nie miała wątpliwości, że in vitro to technologia medyczna powszechnie stosowana w leczeniu niepłodności, a sam program jest dobrze przygotowany.

In vitro rozwija się w miastach

Pierwszym z miast, które zdecydowały się na sfinansowanie programu z własnego budżetu była Częstochowa, której mieszkańcy mogą korzystać z pomocy już od 2012 roku. Tutejszy program, ze względu na ograniczenia budżetowe, obejmuje jednak jedynie 15 par. Do listy miast pomagających mieszkańcom w zajściu w ciążę metodą sztucznego zapłodnienia dołączył również Gdańsk, gdzie program, podobnie jak w Poznaniu, ruszył w połowie października 2017 roku. W przypadku Poznania w niecały rok od uruchomienia programu z miejskiego wsparcia skorzystało niemal 90 par, a do roku 2020 przewidziano środki dla w sumie 367 par. Poznaniacy, poza dofinansowaniem do trzech procedur in vitro (również kwotą 5 tys. zł) mogą liczyć na wsparcie do trzech prób adopcji zarodka – w tym wypadku na kwotę 3 tys. zł do każdej próby. W tym samym okresie możliwość skorzystania z miejskiego dofinansowania zabiegów zyskali także mieszkańcy Warszawy. W programie mogą uczestniczyć pary, w których kobiety mają nie mniej niż 25 i nie więcej niż 40 lat. Dofinansowanie ma obejmować trzy próby zapłodnienia in vitro, a miasto jest skłonne pokryć do 80 procent kosztów procedury, jednak do kwoty nie wyższej niż 5 tysięcy złotych. Z pomocy będą mogły skorzystać zarówno małżeństwa, jak i pary żyjące w związkach nieformalnych. Program został uchwalony na lata 2017-2019 i ma kosztować 10 mln złotych rocznie, co w sumie daje możliwość skorzystania z dopłat aż 2500 parom.

Źródło: Dziennik Gazeta Prawna, Polska Agencja Prasowa, Rynek Zdrowia