Endoproteza kolana – wskazania, przebieg zabiegu, rehabilitacja po endoprotezoplastyce stawu kolanowego
Mateusz Burak

Endoproteza kolana – wskazania, przebieg zabiegu, rehabilitacja po endoprotezoplastyce stawu kolanowego

Endoprotezoplastyka kolana to zabieg chirurgiczny polegający na wymianie niesprawnego stawu kolanowego na implant. Operację przeprowadza się, gdy dochodzi do poważnych, nieodwracalnych zmian degeneracyjnych chrząstki stawowej (ma to miejsce na przykład w przebiegu choroby zwyrodnieniowej kolana). Pacjentowi towarzyszy wówczas silny ból kolana, upośledzenie ruchomości stawu, sztywność, znaczne obniżenie komfortu życia. Jak wygląda wszczepienie endoprotezy kolana? Jak przebiega rekonwalescencja?

Endoproteza kolana – wskazania

Endoprotezoplastyka kolana to zabieg chirurgiczny, który polega na zastąpieniu uszkodzonego stawu kolanowego implantem. Jest ona wykonywana najczęściej w przypadku znacznego zniszczenia chrząstki stawowej, do którego dochodzi przede wszystkim w przebiegu choroby zwyrodnieniowej stawu kolanowego, reumatoidalnego zapalenia stawów czy martwicy kości. Uszkodzenie stawu rzepkowo-udowego, bocznego i przyśrodkowego przedziału kolana to rezultaty stanów patologicznych, które pośrednio także przyczyniają się do konieczności wymiany stawu kolanowego. 

Staw kolanowy to jedno z najbardziej złożonych połączeń kości w organizmie człowieka. Wobec tego faktu patologie, które go dotyczą upośledzają funkcjonowanie, powodując ból i utratę pełnego zakresu ruchomości.

Endoproteza kolana – rodzaje 

W sytuacji narastania uporczywych dolegliwości bólowych w obrębie stawu kolanowego, pogarszania się stanu funkcjonalnego i nieskuteczności zachowawczych form leczenia, stosuje się metody inwazyjne. Jedną z nich jest właśnie wszczepienie endoprotezy kolana. Ze względu na zakres, w jakim dokonywana jest wymiana elementów stawowych, endoprotezoplastykę można podzielić na całkowitą i jednoprzedziałową.

Endoproteza całkowita stawu kolanowego

Całkowita endoproteza stawu kolanowego jest rozważana w sytuacji zaawanasowanych zmian. Ostateczna decyzja zapada zazwyczaj po wyczerpaniu wszystkich innych, nieinwazyjnych sposobów leczenia. Taka operacja kolana polega na zastąpieniu powierzchni stawowej w obrębie kości piszczelowej oraz udowej przez elementy sztuczne, metalowe. Z obszaru rzepki następuje jedynie ewakuacja patologicznych zmian kostnych. 

Endoproteza jednoprzedziałowa stawu kolanowego

W odróżnieniu od endoprotezy całkowitej, jednoprzedziałowa obejmuje zdecydowanie mniejszy obszar wymiany. Mianowicie, operuje się jedynie ten przedział stawu, który uległ największym zmianom degeneracyjnym. Zasięg operacji to najczęściej jeden z kłykci kości udowej w połączeniu z piszczelą. Zalet tego typu interwencji jest wiele. Proces rekonwalescencji jest znacznie skrócony w porównaniu z endoprotezą całkowitą kolana, żywotność stawu jest większa, a ryzyko skutków ubocznych i powikłań mniejsze.

Ze względu na sposób mocowania implantu, wyróżnia się endoprotezę cementową, bezcementową oraz połączenie dwóch powyższych – hybrydę. Innym kryterium podziału może być stopień zespolenia. Mówi się wówczas o endoprotezie półzwiązanej kolana i endoprotezie niezwiązanej kolana. 

Dodatkowo istnieje jeszcze podział uwzględniający ruchomość zainstalowanego elementu polietylenowego. Może on wykazywać większą mobilność lub też być przytwierdzony nieruchomo do piszczeli. W pierwszym przypadku jest to proteza mobile-bearing, w drugim mówi się o protezie fixed-bearing.

Powiązane produkty

Endoproteza kolana – przygotowania przed endoprotezoplastyką stawu kolanowego

Z reguły czas oczekiwania na zabieg to od kilku tygodni do nawet kilkunastu miesięcy. Warto wykorzystać ten czas na wykonywanie czynności, które pomogą poprawić komfort życia przed operacją oraz przyczynią się do szybszego powrotu do zdrowia po wykonaniu endoprotezoplastyki kolana. 

Celem fizjoterapii jest wzmocnienie mięśni otaczających staw, dzięki temu dolegliwości pooperacyjne mogą być znacznie mniejsze.

Lekarz na kilka tygodni przed zabiegiem może poprosić pacjenta o zaprzestanie zażywania niektórych środków farmakologicznych. Mowa tutaj o preparatach, które utrudniają proces krzepnięcia krwi oraz osłabiają działanie układu odpornościowego. Poleca się także zaprzestanie palenia tytoniu, ze względu na ryzyko zakażenia rany pooperacyjnej oraz ewentualne komplikacje i wydłużenie czasu gojenia. Pacjent powinien poinformować lekarza o wszystkich schorzeniach towarzyszących, przyjmowanych suplementach, lekach homeopatycznych czy ewentualnych objawach infekcji. 

Dowiedz się więcej o zastrzykach z kwasu hialuronowego w kolano – czy mogą pomóc opóźnić operację?

Endoproteza stawu kolanowego – przebieg operacji

Zabieg przeprowadzany jest w znieczuleniu ogólnym. Czas jego trwania to zazwyczaj 1-2 godziny. Przy zastosowaniu specjalnego mankietu dokonuje się chirurgicznego otwarcia stawu od przodu. Następnie resekcji poddaje się wszystkie patologiczne zmiany, które można usunąć. W dalszej kolejności, poprzez wykorzystanie stawu próbnego, dokonuje się oceny możliwości kolana oraz dobiera się najbardziej odpowiednią endoprotezę. Bardzo często na tym etapie może dojść do zmiany decyzji co do zakresu wymiany stawu. Po właściwej ocenie zostaje zainstalowany implant. Kiedy etap związany z samą wymianą elementów stawowych zostaje zakończony, zostają założone dreny, następnie lekarz zszywa tkanki. Po założeniu opatrunku pacjent zostaje przewieziony na salę pooperacyjną. 

Rehabilitacja po endoprotezie kolana rozpoczyna się najszybciej jak to możliwe. Zabieg może być wykonany w placówce publicznej lub komercyjnej. Endoproteza kolana jest zabiegiem refundowanym przez NFZ. Czas oczekiwania może wynosić jednak zdecydowanie dłużej niż w przypadku pełnej odpłatności. Podstawowa cena endoprotezy kolana w warunkach komercyjnych to kwota rzędu kilkunastu tysięcy złotych.

Endoproteza kolana – rekonwalescencja po zabiegu. Zalecenia dla pacjentów z protezą kolana

Bardzo ważne jest, aby po zabiegu i wypisaniu ze szpitala znaleźć fizjoterapeutę, który będzie pomagał w powrocie do zdrowia. Orientacyjny czas trwania takiej rehabilitacji to 12 tygodni lub nawet dłużej. Istotne jest zastosowanie protokołu RICE. Oznacza to systematyczne schładzanie stawu, np. za pomocą woreczków z lodem, unoszenie kończyny powyżej poziomu ciała w celu poprawy cyrkulacji płynów, odpoczynek, uciskanie, masaż okolicy stawu. W przypadku uporczywych dolegliwości bólowych należy stosować leki rekomendowane przez specjalistę. 

Każdego dnia należy wykonywać ćwiczenia według instruktażu fizjoterapeuty. Bardzo ważne jest też opracowywanie blizny po operacji. Zapobiegnie to zaburzeniom przesuwalności tkanek, ograniczeniu zakresów ruchomości i ewentualnych powikłań. 

Endoproteza kolana – powikłania

Wśród najczęściej występujących powikłań po wszczepieniu endoprotezy wymienia się:

  • reakcje uczuleniowe na materiały, z których zbudowany jest implant,
  • reakcje uczuleniowe na środek znieczulający,
  • blizna ograniczająca mobilność okolicznych tkanek,
  • zaburzenia ze strony układu krążenia jak np. zakrzepica,
  • obluzowanie endoprotezy.

Pacjenci opisują także obrzęk pojawiający się w okolicy kolana, który może utrzymywać się jeszcze długo po zabiegu. Niekiedy nawet zdarza się, że utrzymuje się po pełnym wygojeniu. 

Endoproteza kolana – rehabilitacja

Rehabilitacja po zabiegu wszczepienia endoprotezy kolana odbywa się w pozycjach, które odciążają staw kolanowy. Są to siad i leżenie. Po stopniowym przywracaniu funkcji kolana, pozycje modyfikuje się i przechodzi do bardziej zaawansowanych.

Celem wszystkich działań jest poprawa zakresu ruchomości, odbudowanie siły mięśniowej, stabilizacji. Mięśniami, nad którymi często koncentruje się terapeuta podczas pracy są: dwugłowy uda oraz czworogłowy uda. Pomaga to zapobiegać pojawianiu się przykurczu kolana po endoprotezie.

Stosuje się trening wchodzenia i schodzenia po schodach, jazdę na rowerku stacjonarnym, kinesiotaping, ćwiczenie metodą PNF oraz suche igłowanie i ćwiczenia propriocepcji. W miarę upływu czasu wprowadza się trening z obciążeniem. W celu przyspieszania gojenia można wykorzystać zabieg z użyciem pola magnetycznego, laseroterapię czy naświetlanie lampą bioptron. 

  1. Wang Z., Cheng X., Zhang Y. i in., Restoration of constitutional alignment in TKA with a novel osteotomy technique, „J Knee Surg.” 2020, nr 33, s. 190-199.
  2. Curtis G. L., Chughtai M., Khlopas A. i in., Perioperative outcomes and short-term complications following total knee arthroplasty in chronically, Immunosuppressed Patients, „Surg Technol Int.” 2018, nr 32, s. 263-269.
  3. Law R. J., Nafees S., Hiscock J. i in., A lifestyle management programme focused on exercise, diet and physiotherapy support for patients with hip or knee osteoarthritis and a body mass index over 35: A qualitative study, „Musculoskeletal Care” 2019, nr 17, s. 145-151.
  4. Lum Z. C., Natsuhara K. M., Shelton T. J. i in., Mortality during total knee periprosthetic joint infection, „J Arthroplasty” 2018, nr 33, s. 3783-3788.
  5. Loures F. B., Correia W., Reis J. H. i in., Outcomes after knee arthroplasty in extra-articular deformity, „Int Orthop.” 2019, nr 43, s. 2065-2070.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Mykoplazma u dzieci i dorosłych – przyczyny, objawy, leczenie

    Mykoplazma to popularne określenie zakażenia wywołanego przez bakterię Mycoplasma pneumoniae, które dotyka głównie dzieci i młodzieży. Jego objawy dotyczą najczęściej górnych dróg oddechowych, ale infekcja może też mieć postać zapalenia płuc (mykoplazmatyczne zapalenie płuc).

  • Gradówka – co to jest i jak wygląda? Przyczyny, objawy, leczenie

    Gradówka jest jednym z najczęściej występujących schorzeń okulistycznych i dotyka osoby w różnym wieku. Jakie są przyczyny i objawy gradówki? Jakie mogą być konsekwencje dla zdrowia, jeśli nie jest odpowiednio leczona?

  • Grypa typu B – objawy, leczenie, możliwe powikłania

    Grypa typu B to sezonowa infekcja wirusowa, która często atakuje w miesiącach jesienno-zimowych. Charakteryzuje się nagłym początkiem, wysoką gorączką, bólem mięśni i osłabieniem, które mogą znacząco wpływać na codzienne funkcjonowanie. Chociaż większość przypadków przebiega łagodnie, nieleczona grypa typu B może prowadzić do groźnych powikłań, takich jak zapalenie płuc czy zaostrzenie chorób przewlekłych. Dowiedz się, jak rozpoznać objawy, skutecznie leczyć infekcję i minimalizować ryzyko komplikacji.

  • Ptasia grypa – przyczyny, objawy u ludzi, leczenie

    Ptasia grypa to zakaźna choroba wirusowa wywoływana przez różne szczepy wirusa grypy typu A, które naturalnie występują w populacjach ptaków. Wirusy te mogą przenosić się między ptakami, a w określonych przypadkach mogą zakażać także inne gatunki, w tym ludzi.

  • Grypa w ciąży – zagrożenia, objawy, leczenie i profilaktyka

    Grypa oraz inne infekcje wirusowe często wywołują niepokój u kobiet będących w ciąży. Zakażenie wirusem grypy u osób dorosłych przebiega zwykle dosyć łagodnie, jednakże w przypadku kobiet ciężarnych choroba może mieć cięższy przebieg oraz negatywnie wpływać na dziecko. Z tego względu w rekomendacjach lekarzy ginekologów kładzie się nacisk przede wszystkim na profilaktykę i ochronę przyszłych mam przed zakażeniem grypą, aby uniknąć poważnych powikłań.

  • Pluskwa domowa – jak wyleczyć jej ugryzienie? Jak zwalczać?

    Pluskwa domowa to niewielki owad pasożytniczy, który żywi się krwią ssaków, w tym przede wszystkim ludzi. Ze względu na swój tryb życia i sposób odżywiania owady te zyskały miano jednych z najbardziej uciążliwych pasożytów w środowisku domowym. Pozbycie się pluskiew jest niezwykle trudne, ponieważ owady te potrafią przetrwać w trudnych warunkach i mają zdolność do ukrywania się w najmniejszych szczelinach. Często problem pluskiew zostaje wykryty dopiero po pojawieniu się ugryzień, które mogą być źródłem silnego świądu oraz innych reakcji skórnych.

  • Grypa typu A – objawy, przebieg, leczenie, powikłania

    Grypa typu A to jedna z najczęściej występujących odmian wirusa grypy, która charakteryzuje się dużą zdolnością do mutacji i rozprzestrzeniania się w populacji. Jest to choroba sezonowa, która co roku dotyka miliony ludzi na całym świecie i niejednokrotnie wywołuje epidemie lub pandemie. Objawy grypy typu A często pojawiają się nagle i mogą mieć poważne konsekwencje dla zdrowia, zwłaszcza u osób starszych, dzieci oraz osób z obniżoną odpornością. W artykule przedstawiamy charakterystyczne objawy grypy typu A, jej przebieg, metody leczenia oraz możliwe powikłania, które mogą wystąpić w wyniku niewłaściwego lub opóźnionego leczenia. Dowiesz się także, jak zapobiegać tej chorobie i dlaczego szczepienia odgrywają kluczową rolę w ochronie przed wirusem.

  • Drgawki gorączkowe u dziecka – jak sobie z nimi radzić?

    Wystąpienie drgawek gorączkowych u dziecka jest sytuacją niezwykle trudną i wywołującą silny stres u rodziców. Z tego względu warto wiedzieć jak sobie z nimi radzić i co zrobić, aby nie dopuścić do ich pojawienia się. Czym są drgawki gorączkowe oraz jakie są ich rodzaje? 

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

logo Telemedi

Usługę zdalnej konsultacji z lekarzem świadczy Telemedi.
Regulamin świadczenia usługi dostępny jest tutaj.