Znieczulenie ogólne a miejscowe – różnice

1. Znieczulenie ogólne – jak działa?
2. Znieczulenie miejscowe – jak działa?
3. Znieczulenie ogólne i miejscowe – bezpieczeństwo, skutki uboczne
4. Znieczulenie ogólne czy miejscowe – które wybrać? Które do jakiego zabiegu?

Bólu doświadczył z pewnością każdy z nas. To naturalna reakcja organizmu, która tak naprawdę jest pozytywna, ponieważ informuje nas, że dzieje się coś niedobrego. Dzięki postępowi w dziedzinie medycyny i farmacji na rynku dostępne są środki przeciwbólowe, a anestezjolodzy mają możliwość całkowitego zablokowania odczuć bólowych u pacjentów poddawanych operacjom. Czym się różni znieczulenie ogólne od miejscowego?

Znieczulenie ogólne – jak działa?

Znieczulenie ogólne, czyli narkoza, opisywane jest w literaturze medycznej jako stan całkowitego uśpienia przebiegającego z czasowym wyłączeniem świadomości. Pacjenci twierdzą, że przypomina on sen. Warto jednak pamiętać, że stan ten jest znacznie głębszy niż fizjologiczny nocny odpoczynek. Jak wygląda cały proces?

Do zabiegu należy się odpowiednio przygotować. Anestezjolog wraz z całym personelem medycznym stopniowo doprowadza do uśpienia operowanego pacjenta przez podanie środków usypiających drogą dożylną. Całość trwa kilka minut. Zarówno w trakcie usypiania, jak i podczas całej operacji kontrolowanych jest wiele parametrów życiowych, w tym praca serca, utlenowanie krwi, a także ciśnienie tętnicze.

Czy po narkozie chce się spać? Początkowo tak. Całkowite wybudzenie może trwać nawet kilkanaście minut. Czego nie wolno robić po narkozie? Lekarze przestrzegają, aby bezpośrednio po wybudzeniu się z narkozy nie wstawać z łóżka. Taki szybki zryw może spowodować zawroty głowy i upadek.

Znieczulenie miejscowe – jak działa?

Znieczulenie miejscowe dzieli się na nasiękowe i powierzchniowe. To pierwsze dotyczy blokady zakończeń nerwowych i włókien. Wybrane miejsce ostrzykuje się środkiem o działaniu znieczulającym, np. lidokainą i prokainą. Znieczulenie nasiękowe najczęściej przeprowadza się na fotelu dentystycznym. To drugie z kolei jest znacznie mniej inwazyjne i dotyczy błony śluzowej i skóry. W takich przypadkach najczęściej stosuje się żele, aerozole i maści, które blokują powierzchniowe receptory bólu. Tego rodzaju uśmierzenie bólu stosowane jest np. w salonach kosmetycznych i tatuażu.

Znieczulenie ogólne i miejscowe – bezpieczeństwo, skutki uboczne

Każdy rodzaj znieczulenia niesie za sobą ryzyko powikłań i skutków ubocznych. Ponadto niektóre choroby oraz stany (np. ciąża czy laktacja) mogą być przeciwwskazaniem do stosowania któregokolwiek z nich.

W przypadku znieczulenia miejscowego częste efekty niepożądane to reakcje alergiczne na substancje czynne zawarte w środkach anestetycznych. Mogą pojawić się także lekkie drętwienia i mrowienia w miejscu zastosowania preparatu. Ponadto możliwe jest odczuwanie metalicznego posmaku w ustach, zawrotów głowy, a nawet wymiotowanie. W skrajnych przypadkach może dojść do niewydolności krążeniowo-oddechowej, a także wstrząsu anafilaktycznego.

Znieczulenie ogólne uważane jest za stosunkowo bezpieczne dla pacjentów, jednakże niepozbawione ryzyka powikłań. Często po zabiegach i operacjach pojawiają się chrypki, bóle gardła (co związane jest z obecnością rurki intubacyjnej), nudności i wymioty. Znacznie rzadziej pacjenci po znieczuleniu ogólnym mogą doświadczyć zaburzeń pracy serca i problemów z oddychaniem.

Znieczulenie ogólne czy miejscowe – które wybrać? Które do jakiego zabiegu?

Decyzja o wyborze rodzaju znieczulenia uzależniona jest od wielu czynników i podejmowana jest przez lekarza. Czynnikami, które decydują o tym, czy u danego pacjenta zastosuje się znieczulenie miejscowe czy też ogólne, są przede wszystkim: rodzaj wykonywanej operacji, wiek pacjenta, ogólny stan zdrowia, dostępność środków znieczulających, a także możliwe ryzyko pojawienia się reakcji alergicznych. Warto pamiętać o tym, że lekarz zawsze kieruje się bezpieczeństwem operowanego i tym, aby zapewnić stabilne warunki przeprowadzanych zabiegów.