Objawy uchyłkowatości jelit – ból brzucha
Patryk Jasielski

Uchyłki jelita grubego – przyczyny, objawy, dieta, leczenie

Uchyłki jelita grubego to zmiany, które mają niejednorodny przebieg u różnych ludzi. U części osób mogą przez całe życie nie wywołać objawów. U innych mogą nawracać i dawać nasilone dolegliwości, utrudniające codzienne funkcjonowanie. Wreszcie może dochodzić do powstawania różnych powikłań zagrażających zdrowiu i życiu. W związku z tym, w sytuacji wystąpienia niepokojących objawów należy skonsultować się z lekarzem oraz dbać o odpowiednio zbilansowane dietę i zdrowy styl życia.

Jelito grube tworzy wraz z jelitem cienkim i żołądkiem przewód pokarmowy. Zbudowane jest z kilku części: kątnicy, okrężnicy wstępującej, poprzecznej, zstępującej i esowatej oraz z odbytnicy. Różne choroby mogą dotykać poszczególnej jego części. Jednym z częstszych schorzeń w polskim społeczeństwie, zwłaszcza wśród osób w starszym wieku jest obecność uchyłków oraz związana z tym uchyłkowatość jelita grubego i choroba uchyłkowa okrężnicy. Często jest to stan bezobjawowy. W części przypadków wywołuje objawy, które utrudniają funkcjonowanie. Niejednokrotnie mogą prowadzić do niebezpiecznych powikłań.

Czym jest uchyłkowatość jelita grubego?

Uchyłkowatość jelita to stan kliniczny, opisujący występowanie uchyłków nabytych w obrębie jelita grubego, a dokładniej zazwyczaj w okrężnicy esowatej, rzadziej w bliższych odcinkach jelita. Uchyłki jelita dzielimy na nabyte i wrodzone. Wrodzone uchyłki jelita grubego to drobne (o średnicy około 1 centrymetra) przepukliny błony śluzowej przez błonę mięśniową okrężnicy. Mają postać „woreczków” i są zbudowane z błony śluzowej i surowiczej. Może się ich rozwinąć od kilku do kilkudziesięciu. Wrodzone uchyłki jelita grubego zbudowane są ze wszystkich warstw ściany jelita (czyli są uchyłkami prawdziwymi). Występują rzadko i nie dają objawów. Sama uchyłkowatość jelit jest bezobjawowa i może być wykryta przypadkowo, np. podczas kolonoskopii. Innym stanem jest choroba uchyłkowa jelita grubego, o której mówimy w sytuacji pojawienia się objawów związanych z występowaniem uchyłków esicy. Występują zazwyczaj w krajach rozwiniętych, nawet u powyżej 50% ludzi po 50. roku życia.

Uchyłki jelita grubego – przyczyny

Uchyłkowatość esicy zaliczana jest to tzw. chorób cywilizacyjnych, czyli związanych typowo ze zmianą stylu życiu w państwach wysoko rozwiniętych. W społeczeństwach krajów rozwijających się uchyłki w jelicie występują sporadycznie. Do powstawania uchyłkowatości przyczyniają się nieprawidłowości w diecie. Konkretnie, chodzi tutaj o niedostateczne spożycie błonnika pokarmowego, czyli włókien roślinnych. Bogate w ten składnik pokarmowy są warzywa i owoce oraz zboża. Wysoce przetworzona żywność, szeroko dostępna w krajach rozwiniętych, jest z kolei uboga we włókna roślinne. Niedobór błonnika prowadzi do nadmiernych skurczów jelit, przerostu mięśniówki i wzrostu ciśnienia wewnątrzjelitowego, co predysponuje do powstawania uchyłków okrężnicy. Innymi przyczynami są choroby osłabiające tkankę łączną, będąca budulcem ściany jelit, a należą do nich choroby, takie jak zespół Marfana czy Ehlersa-Danlosa.

Polecane dla Ciebie

Uchyłki jelita grubego – objawy

Uchyłki jelita grubego zazwyczaj są bezobjawowe. Jeżeli objawy się pojawiają to jest to choroba uchyłkowa jelit.

W jej przebiegu pojawia się zazwyczaj ból w lewym dolnym kwadrancie brzucha i w podbrzuszu. Dochodzi ponadto do zmiany rytmu wypróżnień, czyli do naprzemiennych zaparć i biegunki. Bólowi jelit i brzucha często towarzyszą wzdęcia i zaparcia. Choroba uchyłkowa jelita grubego objawia się też krwią w kale.

Leczenie uchyłków jelita grubego i powikłania

W związku z towarzyszącymi chorobie uciążliwymi objawami można zadać sobie pytanie: jak leczyć uchyłki jelita grubego? Zazwyczaj nie wymaga ono zabiegu operacyjnego. Najczęściej wystarczy podawanie odpowiednich leków i dbanie o zbilansowaną dietę. W przypadku występowania zaparć wskazane jest zwiększenie spożycia błonnika i picie odpowiedniej ilości płynów, najlepiej około 2 litrów. Jeżeli to nie przyniesie efektu, wówczas zaleca się stosowanie środków przeczyszczających, takich jak makrogole czy metyloceluloza. Pozostałymi preparatami stosowanymi w leczeniu uchyłkowatości jelit są leki rozkurczające mięśniówkę gładką, takie jak drotaweryna czy hioscyna.

W łagodzeniu bólu zalecane jest przyjmowanie paracetamolu (inne leki przeciwbólowe są przeciwskazane, gdyż zwiększają ryzyko przedziurawienia jelit i groźnej perforacji). 

Nieleczona choroba uchyłkowa może prowadzić do groźnych powikłań. Najczęstszym z nich jest ostre zapalenie uchyłków. Dochodzi wówczas do powstania ropnia przy okrężnicy. Często także powstaje mikroperforacja jelita (przedziurawienie ściany) i miejscowe zapalenie otrzewnej. Może pojawić się gorączka i wyczuwalny guz w lewym dole biodrowym, który często niepokoi chorego, który obawia się, że jest to rak jelita grubego. Leczenie tego stanu opiera się na stosowanie diety płynnej, leków przeciwbólowych i rozkurczowych. Podaje się również antybiotyk. Część pacjentów wymaga przyjęcia do szpitala. Rzadziej dochodzi do krwotoku, utraty drożności jelit, czy do powstania ropnia w jamie brzusznej. Zazwyczaj stany te wymagają leczenia chirurgicznego.

Uchyłki jelita grubego – dieta, styl życia

W zapobieganiu i leczenie uchyłków jelita grubego bardzo ważną role pełni odpowiednia dieta i prowadzenia zdrowego trybu życia. Należy spożywać pokarmy bogate w błonnik, czyli świeże warzywa, owoce, zboża czy chleb pełnoziarnisty. Wskazane jest unikanie wysoce przetworzonej żywności, takiej jak słodycze i fastfoody. Powinno się także dbać o regularną i odpowiednio długą aktywność fizyczną, np. w postaci spacerów, jazdy na rowerze lub wizyt na siłowni. Innymi zaleceniami są utrzymywanie odpowiedniej masy ciała i zaprzestanie palenia papierosów. Nadwaga i nikotyznim sprzyjają pojawianiu się powikłań w postaci zapalenia uchyłków jelita grubego. Innymi, budzącymi ciekawość substancjami są zioła na uchyłki jelita grubego. Jednym z nich jest ostropest plamisty – suplement diety, regulujący m.in. funkcjonowanie układu pokarmowego. Na ten moment nie wykazano korzystnych zależności pomiędzy uchyłkami jelita grubego a ostropestem czy innymi ziołami.

  1. Chirurgia Repetytorium, pod red. W. Noszczyk, Warszawa 2009.
  2. Chirurgia, pod red. OJ. Garden, Wrocław 2018.
  3. Interna Szczeklika, pod red. P. Gajewski, Kraków 2020.  
  4. Feuerstein J. D. i in., Diverticulosis and Diverticulitis. „Mayo Clin Proc.” 91 (8) 2016.
  5. Rezapour M. i in., Diverticular Disease: An Update on Pathogenesis and Management. „Gut Liver.” 12 (2) 2018.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Rak żołądka – przyczyny, wczesne objawy, leczenie

    Podobnie jak większość nowotworów, rak żołądka rozwija się wiele lat, początkowo nie dając żadnych specyficznych objawów. Niestety, najczęściej rozpoznawany jest w stadium bardzo trudnym do wyleczenia, co w większości przypadków prowadzi do zgonu chorego. Kluczowa jest zatem szybka diagnostyka i wdrożenie skutecznej terapii. Jakie są wczesne objawy raka żołądka? Na co zwrócić uwagę?

  • Dializy – kiedy się je stosuje, jak długo, koszt, skutki uboczne

    Wprowadzenie terapii nerkozastępczej (potocznie dializ) było przełomowym osiągnięciem pozwalającym wydłużyć życie pacjentom z niewydolnością nerek. Najpowszechniej stosowana jest hemodializa, która wykorzystywana jest zarówno w przypadkach nagłego zachorowania, jak i w czasie leczenia przewlekłego.

  • HPV (wirus brodawczaka ludzkiego) – przyczyny, objawy, rozpoznanie, leczenie zakażenia wirusem HPV

    HPV, czyli wirus brodawczaka ludzkiego, ma ponad 120 typów, z czego część jest wysokoonkogenna. Human papilloma virus jest odpowiedzialny m.in. za raka szyjki macicy, gardła i krtani, prącia. HPV jest także przyczyną powstawania łagodnych zmian, takich jak kurzajki czy brodawki płciowe. Do zakażenia wirusem brodawczaka ludzkiego najczęściej dochodzi w trakcie stosunków seksualnych oraz przez kontakt z naskórkiem osoby zakażonej.

  • Aplazja szpiku kostnego – objawy, przyczyny, leczenie

    Aplazja szpiku kostnego, zwana również niedokrwistością aplastyczną lub anemią aplastyczną, to choroba, którą można podzielić na wrodzoną lub nabytą. Schorzenie może pojawić się nagle lub rozwijać się przez wiele miesięcy, nie dając przy tym żadnych specyficznych objawów.

  • Terapia dźwiękiem – na czym polega? Co leczy?

    Często mówi się o tym, że muzyka łagodzi obyczaje. Jest w tym wiele prawdy. Dźwięk od lat z powodzeniem wykorzystuje się w terapii osób dorosłych i dzieci. W Polsce terapia dźwiękiem zyskuje coraz większą popularność. Jak wpływa na organizm i psychikę? Co zrobić, aby zostać profesjonalnym terapeutą?

  • Felinoterapia, czyli… leczenie kotem

    Są puszyste, ciepłe i przyjemnie mruczą. Każdy, kto jest szczęśliwym posiadaczem kota, wie, że przebywanie w jego towarzystwie jest niczym balsam dla duszy – uspokaja zszargane nerwy, poprawia samopoczucie, a nawet pozytywnie wpływa na zdrowie. Nic w tym dziwnego, ponieważ zwierzęta te od lat wykorzystywane są w terapii wielu przypadłości.

  • Rak przełyku – przyczyny, objawy i leczenie

    Rak przełyku jest złośliwym nowotworem atakującym częściej mężczyzn niż kobiety. Lekarze są zgodni, że zdecydowana większość przypadków choroby wynika z prowadzenia niezdrowego stylu życia, w tym palenia papierosów i spożywania nadmiernej ilości alkoholu. Jakie są objawy raka przełyku i jak się go leczy?

  • Czym jest diastema i jak ją leczyć?

    Diastema, popularnie określana jest jako przerwa między zębami. To nie tylko cecha szczególna, dla niektórych defekt lub dodatkowy atrybut urody, to także możliwa przyczyna zaburzeń funkcjonalnych. Przyczyny tego defektu mogą być różne. Nie zawsze wymaga leczenia. Diastema fizjologiczna obserwowana u dzieci z czasem zanika. Diastemy zamyka się przy pomocy aparatów ortodontycznych lub wykonując odbudowę estetyczną, np. przy użyciu licówek.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij