Krew w kale (stolcu) – przyczyny, objawy badania i leczenie
Piotr Ziętek

Krew w kale (stolcu) – przyczyny, objawy badania i leczenie

Choć krew w kale nie zawsze zwiastuje groźną dolegliwość, może świadczyć o schorzeniach układu pokarmowego, takich jak choroba wrzodowa, żylaki przełyku czy choroba Leśniowskiego-Crohna. Stąd pojawienie się strzępek krwi w stolcu zawsze powinno wzbudzić czujność pacjenta. Warto wiedzieć, jakie mogą być jej rodzaje, aby móc wstępnie określić źródło krwawienia. 

Obecność krwi w stolcu oznacza, że w którymś miejscu przewodu pokarmowego doszło do krwawienia. Jest to bardzo istotny objaw. Przyczyny krwawienia mogą być błahe (jak w przypadku pojedynczego guzka krwawniczego) lub dużo bardziej poważne (np. choroby nowotworowe). Źródło krwawienia może znajdować się w każdym miejscu przewodu pokarmowego. Duże znaczenie mają także informacje takie jak kolor krwi, jej ilość oraz objawy towarzyszące.  

Świeża, jasna, ciemna krew w kale – o czym świadczy? 

Krew w kale, w zależności od tego jak wygląda, może świadczyć o różnych patologiach. W uproszczeniu można przyjąć, że im jaśniejsza krew, tym bliżej odbytu znajduje się źródło krwawienia. Dlatego żywo czerwona krew jest objawem krwawienia z odbytnicy lub z guzków krwawniczych, czyli tzw. hemoroidów. Natomiast krwawienie z górnego odcinka przewodu pokarmowego powodują smoliste, niemalże czarne stolce.  

Może występować również biegunka. Do górnego odcinka przewodu pokarmowego należą m.in. przełyk, żołądek i część dwunastnicy. Im wyżej umiejscowione jest miejsce krwawienia, tym bardziej kał wymiesza się z krwią. Dlatego przy krwawieniu np. z żołądka stolec będzie jednolicie ciemny, a w przypadku krwawienia z końcowego odcinka jelita grubego może być widoczna domieszka świeżej krwi w stolcu. Zmiana koloru krwi na czarny jest spowodowana działaniem kwaśnego soku żołądkowego. Dlatego też ma ona miejsce przy krwawieniu z przełyku i z żołądka.  

Występowanie krwi w kale pod postacią smolistych stolców oraz bólu brzucha przemawia za wrzodem żołądka lub dwunastnicy

Krew w kale w ciąży, po antybiotyku, po alkoholu lub po wysiłku – co może oznaczać? 

Istnieje wiele czynników zwiększających ryzyko krwawienia z przewodu pokarmowego. Krew w kale może nieznacznie częściej pojawiać się w ciąży.  

W czasie ciąży organizm kobiety gwałtownie się zmienia. Zmiany dotyczące układu krążenia mogą np. nasilić już istniejące lub wywołać nowe guzki krwawnicze. W połączeniu ze skłonnością do zaparć istnieje zwiększone ryzyko krwawienia. W ciąży, zwłaszcza w pierwszym trymestrze, dosyć często zdarzają się nudności i wymioty. Zwykle nie są one zbyt nasilone i nie stanowią problemu. Silne wymioty mogą powodować uszkodzenie przełyku, którego efektem może być krew w kale w postaci smolistego stolca. 

W przypadku osób cierpiących na hemoroidy dolegliwości mogą się zwiększać pod wpływem dźwigania ciężarów. Wysiłek fizyczny, powodujący wzrost ciśnienia w jamie brzusznej, wpływa niekorzystnie na guzki krwawnicze i może sprzyjać pojawieniu się krwi w kale. 

Biegunka z obecnością krwi i śluzu w kale jest objawem typowym w przebiegu infekcji bakterią Clostridium difficile. Powikłanie to może wystąpić po antybiotykach, a ryzyko zwiększa stosowanie kilku antybiotyków jednocześnie z inhibitorami pompy protonowej. Biegunka o etiologii C. difficile może poprzedzać chorobę zwaną rzekomobłoniastym zapaleniem jelit. 

Obecność krwi w kale może świadczyć też o krwawieniu z przewodu pokarmowego po alkoholu. Problemem jest głównie przewlekłe spożywanie. Wymioty wywołane zatruciem alkoholowym powodują czasami wspomniane wcześniej uszkodzenie przełyku, tzw. Zespół Mallory’ego-Weissa.  

Z kolei u chorych z alkoholową marskością wątroby częstym powikłaniem są żylaki przełyku. Stanowią one źródło potencjalnego krwawienia. Krew w kale u osoby z marskością wątroby może świadczy o krwotoku, który może zagrażać życiu chorego. 

Powiązane produkty

Krew w kale – najczęstsze przyczyny 

Najczęstszą przyczyną obecności krwi w kale pod postacią smolistych stolców jest krwawienie z górnego odcinka przewodu pokarmowego. Źródłem krwawienia mogą być m.in. wrzód żołądka lub dwunastnicy czy żylaki przełyku. Nieco rzadszą przyczyną jest np. krwotoczne zapalenie błony śluzowej żołądka wywołane nadużywaniem środków przeciwbólowych. Przyczyną krwawienia może być też rak żołądka lub przełyku. 

Obecność jasnoczerwonej krwi w kale jest zwykle przyczyną krwawienia z dolnego odcinka przewodu pokarmowego. Krwawienia te są zwykle mniej nasilone, co nie oznacza, że można je bagatelizować.  

Powolna i długotrwała utrata krwi prowadzi do coraz większej anemii. Często źródłem krwawienia są po prostu żylaki odbytu. Natomiast poważnym źródłem krwawienia mogą być nowotwory jelita grubego lub uchyłki. Krwiste biegunki są także jednym z objawów chorób zapalnych jelit takich jak wrzodziejące zapalenie jelita grubego i choroba Leśniowskiego-Crohna. 

Należy pamiętać, że barwa kału zależy od tego, co jemy. Niektóre produkty spożywcze, takie jak buraki, jagody czy wiśnie, mogą zmieniać kolor kału na imitujący krew. Jeśli zmiana barwy stolca pojawiła się jednorazowo po spożyciu takiego produktu i nie występują żadne inne objawy, nie ma powodów do niepokoju. 

Utajona krew w kale – co to takiego? 

Krew w kale może być niewidoczna gołym okiem. Jeśli istnieje podejrzenie krwawienia do przewodu pokarmowego, lekarz może zlecić test na obecność krwi w stolcu. Jest to tzw. badanie na krew utajoną w kale.  

Przyczyną obecności krwi utajonej w kale jest zbyt mała ilość krwi lub znaczne wymieszanie krwi z kałem.  

Materiałem do badania jest kał pobrany do specjalnego pojemnika na kał. Jest to również badanie przesiewowe w kierunku raka jelita grubego. Zalecane jest wykonywanie testu co 2 lata u osób po 50. roku życia.  

Wadą badania jest jego mała swoistość. Spożywanie niektórych pokarmów, takich jak mięso, chrzan, rzodkiewka, kalafior czy brokuły, może spowodować fałszywie dodatni wynik badania na krew utajoną w kale. Z kolei fałszywie ujemny wynik badania na krew utajoną w kale może wystąpić u pacjentów przyjmujących witaminę C.  

Konieczne jest wstrzymanie się od spożywania wspomnianych produktów przez min. 3 dni przed badaniem. Z kolei dokładniejsze testy nie są przydatne w wykrywaniu ukrytej krwi w kale spowodowanej krwawieniem z żołądka czy przełyku. Z tych powodów badanie to w niektórych przypadkach nie jest zalecane, zwłaszcza w przypadku niewspółpracujących pacjentów.  

Należy również pamiętać, że podstawowym badaniem w przypadku podejrzenia raka jelita grubego jest kolonoskopia i nie może ona być zastąpiona badaniem na krew utajoną w stolcu. 

Krew w stolcu – badania i leczenie 

Krew w stolcu czy to widoczna gołym okiem, czy też stwierdzona w teście na krew utajoną powinna skłonić do dalszej diagnostyki. W przypadku zaobserwowania krwi w kale należy zgłosić się do lekarza rodzinnego, który zdecyduje, co dalej robić i do jakiego lekarza należy się udać. Może być konieczne wykonanie gastro- lub kolonoskopii oraz badań obrazowych takich jak tomografia komputerowa jamy brzusznej.  

W dzisiejszych czasach większość przypadków choroby wrzodowej można leczyć lekami z grupy inhibitorów pompy protonowej. Choroby zapalne jelit wymagają z kolei leczenia w ramach poradni gastroenterologicznej.  

Duża część chorób powodujących krew w kale wymaga leczenia chirurgicznego. Należą do nich nowotwory przewodu pokarmowego, uchyłki jelita grubego, wrzody dwunastnicy lub żołądka, przy których nieskuteczne jest leczenie farmakologiczne. 

W przypadku obecności krwi w kale spowodowanej żylakami odbytu może być konieczne leczenie zabiegowe w ramach poradni proktologicznej. Zarówno w przypadku obecności krwi w kale z powodu żylaków odbytu, jak i uchyłków jelita grubego ważna jest również odpowiednia dieta. Zapewni ona prawidłowy rytm wypróżnień. Zalecane jest przyjmowanie dużej ilości błonnika oraz płynów.  

  1. Interna Szczeklika 2015, pod red. P. Gajewskiego, Kraków 2015.  
  2. W. Noszczyk, Chirurgia. Repetytorium, Warszawa 2012. 
  3. M. Kondrat-Wróbel, A. Miturski, A. Prystupa, Zespół Mallory’ego-Weissa, „Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu”, nr 19 (3) 2013. 
  4. H. Nakama, N. Kamijo, A.S. Fattah i in., Immunologic detection of fecal occult blood from upper digestive tract diseases, „Hepatogastroenterology”, nr 45 (21) 1998. 
  5. V. Lohsiriwat, Hemorrhoids: From basic pathophysiology to clinical management, „World Journal of Gastroenterology”, nr 18 (17) 2012. 

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Inhalacje dla dzieci – jak zrobić to dobrze?

    Inhalacja to jedna z podstawowych metod leczenia chorób dróg oddechowych u dzieci. Dzięki tej metodzie możliwe jest miejscowe podawanie leków, które mają za zadanie skutecznie redukować objawy i tym samym pomagać w leczeniu. Jakie korzyści może przynieść inhalacja oraz kto nie powinien być poddawany inhalacjom?

  • Niedoczynność tarczycy i Hashimoto. Objawy, leczenie, suplementacja

    W praktyce medycznej niedoczynność tarczycy i choroba Hashimoto są ze sobą ściśle powiązane, dlatego ich wzajemne zrozumienie jest kluczowe dla właściwego leczenia oraz skutecznej terapii. Niedoczynność tarczycy, niezależnie od przyczyny, prowadzi do zaburzenia produkcji hormonów tarczycy, co może mieć poważne konsekwencje zdrowotne, ponieważ wpływa na funkcjonowanie całego organizmu. Choroba Hashimoto jest natomiast jedną z głównych przyczyn niedoczynności tarczycy.

  • Wirus hMPV – jakie są objawy zakażenia? Kto jest szczególnie narażony? Jak leczyć?

    Zimowe miesiące to okres wzmożonego ryzyka chorób układu oddechowego, który często nazywany jest sezonem wysokim. Ostatnio coraz częściej mówi się o wirusie hMPV, szczególnie w Chinach. Od kilkunastu godzin temat ten zyskuje na znaczeniu również w Europie – pierwsze przypadki infekcji wirusem wykryto w Portugalii.

  • Mykoplazma u dzieci i dorosłych – przyczyny, objawy, leczenie

    Mykoplazma to popularne określenie zakażenia wywołanego przez bakterię Mycoplasma pneumoniae, które dotyka głównie dzieci i młodzieży. Jego objawy dotyczą najczęściej górnych dróg oddechowych, ale infekcja może też mieć postać zapalenia płuc (mykoplazmatyczne zapalenie płuc).

  • Gradówka – co to jest i jak wygląda? Przyczyny, objawy, leczenie

    Gradówka jest jednym z najczęściej występujących schorzeń okulistycznych i dotyka osoby w różnym wieku. Jakie są przyczyny i objawy gradówki? Jakie mogą być konsekwencje dla zdrowia, jeśli nie jest odpowiednio leczona?

  • Grypa typu B – objawy, leczenie, możliwe powikłania

    Grypa typu B to sezonowa infekcja wirusowa, która często atakuje w miesiącach jesienno-zimowych. Charakteryzuje się nagłym początkiem, wysoką gorączką, bólem mięśni i osłabieniem, które mogą znacząco wpływać na codzienne funkcjonowanie. Chociaż większość przypadków przebiega łagodnie, nieleczona grypa typu B może prowadzić do groźnych powikłań, takich jak zapalenie płuc czy zaostrzenie chorób przewlekłych. Dowiedz się, jak rozpoznać objawy, skutecznie leczyć infekcję i minimalizować ryzyko komplikacji.

  • Ptasia grypa – przyczyny, objawy u ludzi, leczenie

    Ptasia grypa to zakaźna choroba wirusowa wywoływana przez różne szczepy wirusa grypy typu A, które naturalnie występują w populacjach ptaków. Wirusy te mogą przenosić się między ptakami, a w określonych przypadkach mogą zakażać także inne gatunki, w tym ludzi.

  • Grypa w ciąży – zagrożenia, objawy, leczenie i profilaktyka

    Grypa oraz inne infekcje wirusowe często wywołują niepokój u kobiet będących w ciąży. Zakażenie wirusem grypy u osób dorosłych przebiega zwykle dosyć łagodnie, jednakże w przypadku kobiet ciężarnych choroba może mieć cięższy przebieg oraz negatywnie wpływać na dziecko. Z tego względu w rekomendacjach lekarzy ginekologów kładzie się nacisk przede wszystkim na profilaktykę i ochronę przyszłych mam przed zakażeniem grypą, aby uniknąć poważnych powikłań.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

logo Telemedi

Usługę zdalnej konsultacji z lekarzem świadczy Telemedi.
Regulamin świadczenia usługi dostępny jest tutaj.