Krew w kale (stolcu) – przyczyny, objawy badania i leczenie
Piotr Ziętek

Krew w kale (stolcu) – przyczyny, objawy badania i leczenie

Choć krew w kale nie zawsze zwiastuje groźną dolegliwość, może świadczyć o schorzeniach układu pokarmowego, takich jak choroba wrzodowa, żylaki przełyku czy choroba Leśniowskiego-Crohna. Stąd pojawienie się strzępek krwi w stolcu zawsze powinno wzbudzić czujność pacjenta. Warto wiedzieć, jakie mogą być jej rodzaje, aby móc wstępnie określić źródło krwawienia. 

Obecność krwi w stolcu oznacza, że w którymś miejscu przewodu pokarmowego doszło do krwawienia. Jest to bardzo istotny objaw. Przyczyny krwawienia mogą być błahe (jak w przypadku pojedynczego guzka krwawniczego) lub dużo bardziej poważne (np. choroby nowotworowe). Źródło krwawienia może znajdować się w każdym miejscu przewodu pokarmowego. Duże znaczenie mają także informacje takie jak kolor krwi, jej ilość oraz objawy towarzyszące.  

Świeża, jasna, ciemna krew w kale – o czym świadczy? 

Krew w kale, w zależności od tego jak wygląda, może świadczyć o różnych patologiach. W uproszczeniu można przyjąć, że im jaśniejsza krew, tym bliżej odbytu znajduje się źródło krwawienia. Dlatego żywo czerwona krew jest objawem krwawienia z odbytnicy lub z guzków krwawniczych, czyli tzw. hemoroidów. Natomiast krwawienie z górnego odcinka przewodu pokarmowego powodują smoliste, niemalże czarne stolce.  

Może występować również biegunka. Do górnego odcinka przewodu pokarmowego należą m.in. przełyk, żołądek i część dwunastnicy. Im wyżej umiejscowione jest miejsce krwawienia, tym bardziej kał wymiesza się z krwią. Dlatego przy krwawieniu np. z żołądka stolec będzie jednolicie ciemny, a w przypadku krwawienia z końcowego odcinka jelita grubego może być widoczna domieszka świeżej krwi w stolcu. Zmiana koloru krwi na czarny jest spowodowana działaniem kwaśnego soku żołądkowego. Dlatego też ma ona miejsce przy krwawieniu z przełyku i z żołądka.  

Występowanie krwi w kale pod postacią smolistych stolców oraz bólu brzucha przemawia za wrzodem żołądka lub dwunastnicy

Krew w kale w ciąży, po antybiotyku, po alkoholu lub po wysiłku – co może oznaczać? 

Istnieje wiele czynników zwiększających ryzyko krwawienia z przewodu pokarmowego. Krew w kale może nieznacznie częściej pojawiać się w ciąży.  

W czasie ciąży organizm kobiety gwałtownie się zmienia. Zmiany dotyczące układu krążenia mogą np. nasilić już istniejące lub wywołać nowe guzki krwawnicze. W połączeniu ze skłonnością do zaparć istnieje zwiększone ryzyko krwawienia. W ciąży, zwłaszcza w pierwszym trymestrze, dosyć często zdarzają się nudności i wymioty. Zwykle nie są one zbyt nasilone i nie stanowią problemu. Silne wymioty mogą powodować uszkodzenie przełyku, którego efektem może być krew w kale w postaci smolistego stolca. 

W przypadku osób cierpiących na hemoroidy dolegliwości mogą się zwiększać pod wpływem dźwigania ciężarów. Wysiłek fizyczny, powodujący wzrost ciśnienia w jamie brzusznej, wpływa niekorzystnie na guzki krwawnicze i może sprzyjać pojawieniu się krwi w kale. 

Biegunka z obecnością krwi i śluzu w kale jest objawem typowym w przebiegu infekcji bakterią Clostridium difficile. Powikłanie to może wystąpić po antybiotykach, a ryzyko zwiększa stosowanie kilku antybiotyków jednocześnie z inhibitorami pompy protonowej. Biegunka o etiologii C. difficile może poprzedzać chorobę zwaną rzekomobłoniastym zapaleniem jelit. 

Obecność krwi w kale może świadczyć też o krwawieniu z przewodu pokarmowego po alkoholu. Problemem jest głównie przewlekłe spożywanie. Wymioty wywołane zatruciem alkoholowym powodują czasami wspomniane wcześniej uszkodzenie przełyku, tzw. Zespół Mallory’ego-Weissa.  

Z kolei u chorych z alkoholową marskością wątroby częstym powikłaniem są żylaki przełyku. Stanowią one źródło potencjalnego krwawienia. Krew w kale u osoby z marskością wątroby może świadczy o krwotoku, który może zagrażać życiu chorego. 

Polecane dla Ciebie

Krew w kale – najczęstsze przyczyny 

Najczęstszą przyczyną obecności krwi w kale pod postacią smolistych stolców jest krwawienie z górnego odcinka przewodu pokarmowego. Źródłem krwawienia mogą być m.in. wrzód żołądka lub dwunastnicy czy żylaki przełyku. Nieco rzadszą przyczyną jest np. krwotoczne zapalenie błony śluzowej żołądka wywołane nadużywaniem środków przeciwbólowych. Przyczyną krwawienia może być też rak żołądka lub przełyku. 

Obecność jasnoczerwonej krwi w kale jest zwykle przyczyną krwawienia z dolnego odcinka przewodu pokarmowego. Krwawienia te są zwykle mniej nasilone, co nie oznacza, że można je bagatelizować.  

Powolna i długotrwała utrata krwi prowadzi do coraz większej anemii. Często źródłem krwawienia są po prostu żylaki odbytu. Natomiast poważnym źródłem krwawienia mogą być nowotwory jelita grubego lub uchyłki. Krwiste biegunki są także jednym z objawów chorób zapalnych jelit takich jak wrzodziejące zapalenie jelita grubego i choroba Leśniowskiego-Crohna. 

Należy pamiętać, że barwa kału zależy od tego, co jemy. Niektóre produkty spożywcze, takie jak buraki, jagody czy wiśnie, mogą zmieniać kolor kału na imitujący krew. Jeśli zmiana barwy stolca pojawiła się jednorazowo po spożyciu takiego produktu i nie występują żadne inne objawy, nie ma powodów do niepokoju. 

Utajona krew w kale – co to takiego? 

Krew w kale może być niewidoczna gołym okiem. Jeśli istnieje podejrzenie krwawienia do przewodu pokarmowego, lekarz może zlecić test na obecność krwi w stolcu. Jest to tzw. badanie na krew utajoną w kale.  

Przyczyną obecności krwi utajonej w kale jest zbyt mała ilość krwi lub znaczne wymieszanie krwi z kałem.  

Materiałem do badania jest kał pobrany do specjalnego pojemnika na kał. Jest to również badanie przesiewowe w kierunku raka jelita grubego. Zalecane jest wykonywanie testu co 2 lata u osób po 50. roku życia.  

Wadą badania jest jego mała swoistość. Spożywanie niektórych pokarmów, takich jak mięso, chrzan, rzodkiewka, kalafior czy brokuły, może spowodować fałszywie dodatni wynik badania na krew utajoną w kale. Z kolei fałszywie ujemny wynik badania na krew utajoną w kale może wystąpić u pacjentów przyjmujących witaminę C.  

Konieczne jest wstrzymanie się od spożywania wspomnianych produktów przez min. 3 dni przed badaniem. Z kolei dokładniejsze testy nie są przydatne w wykrywaniu ukrytej krwi w kale spowodowanej krwawieniem z żołądka czy przełyku. Z tych powodów badanie to w niektórych przypadkach nie jest zalecane, zwłaszcza w przypadku niewspółpracujących pacjentów.  

Należy również pamiętać, że podstawowym badaniem w przypadku podejrzenia raka jelita grubego jest kolonoskopia i nie może ona być zastąpiona badaniem na krew utajoną w stolcu. 

Krew w stolcu – badania i leczenie 

Krew w stolcu czy to widoczna gołym okiem, czy też stwierdzona w teście na krew utajoną powinna skłonić do dalszej diagnostyki. W przypadku zaobserwowania krwi w kale należy zgłosić się do lekarza rodzinnego, który zdecyduje, co dalej robić i do jakiego lekarza należy się udać. Może być konieczne wykonanie gastro- lub kolonoskopii oraz badań obrazowych takich jak tomografia komputerowa jamy brzusznej.  

W dzisiejszych czasach większość przypadków choroby wrzodowej można leczyć lekami z grupy inhibitorów pompy protonowej. Choroby zapalne jelit wymagają z kolei leczenia w ramach poradni gastroenterologicznej.  

Duża część chorób powodujących krew w kale wymaga leczenia chirurgicznego. Należą do nich nowotwory przewodu pokarmowego, uchyłki jelita grubego, wrzody dwunastnicy lub żołądka, przy których nieskuteczne jest leczenie farmakologiczne. 

W przypadku obecności krwi w kale spowodowanej żylakami odbytu może być konieczne leczenie zabiegowe w ramach poradni proktologicznej. Zarówno w przypadku obecności krwi w kale z powodu żylaków odbytu, jak i uchyłków jelita grubego ważna jest również odpowiednia dieta. Zapewni ona prawidłowy rytm wypróżnień. Zalecane jest przyjmowanie dużej ilości błonnika oraz płynów.  

  1. Interna Szczeklika 2015, pod red. P. Gajewskiego, Kraków 2015.  
  2. W. Noszczyk, Chirurgia. Repetytorium, Warszawa 2012. 
  3. M. Kondrat-Wróbel, A. Miturski, A. Prystupa, Zespół Mallory’ego-Weissa, „Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu”, nr 19 (3) 2013. 
  4. H. Nakama, N. Kamijo, A.S. Fattah i in., Immunologic detection of fecal occult blood from upper digestive tract diseases, „Hepatogastroenterology”, nr 45 (21) 1998. 
  5. V. Lohsiriwat, Hemorrhoids: From basic pathophysiology to clinical management, „World Journal of Gastroenterology”, nr 18 (17) 2012. 

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Jak powstaje nowotwór?

    Nowotwory są główną przyczyną zgonów na świecie. Szacuje się, że w Polsce choruje na nie ponad milion osób, a ok. 100 tys. umiera. Niestety, statystyki te z roku na rok są coraz mniej optymistyczne. Jak powstaje nowotwór? Czy da się zapobiec jego rozwojowi?

  • Gorączka plamista Gór Skalistych – przyczyny, objawy, leczenie

    Dla przeciętnego Polaka gorączka plamista Gór Skalistych brzmi niezwykle egzotycznie. Nie da się ukryć, że choroba w Polsce jest bardzo rzadko spotykana. Zagrożenie jest jednak realne, zwłaszcza dla osób, które podróżują do Stanów Zjednoczonych.

  • WZW C – przyczyny, objawy, czynniki ryzyka wirusowego zapalenia wątroby typu C

    Wirusowe zapalenie wątroby typu C (HCV) to choroba wywołana przez wirusa zapalenia wątroby typu C. Choroba ta jest często nazywana „cichym zabójcą”, ponieważ wczesne stadium infekcji często nie daje objawów, a osoba zakażona może przez wiele lat nie wiedzieć, że jest chora. Wirusowe zapalenie wątroby typu C może prowadzić do poważnych powikłań, takich jak marskość wątroby, rak wątrobowokomórkowy i niewydolność wątroby, jeśli nie zostanie zdiagnozowane i leczone na czas. Objawy wirusowego zapalenia wątroby typu C mogą obejmować zmęczenie, utratę apetytu, nudności i wymioty, bóle brzucha, ciemny mocz, żółtaczkę, świąd skóry czy bóle stawów.

  • Perforacja jelita – przyczyny, objawy, leczenie

    Perforacja jelita to bardzo poważne schorzenie, które wymaga natychmiastowej interwencji lekarskiej. Nieleczone może doprowadzić do śmierci. Jak rozpoznać przedziurawione jelito i co jest jego przyczyną? Jak wygląda leczenie i czy może się objeść bez interwencji chirurga?

  • Chłoniak – objawy, leczenie, rokowania i rodzaje nowotworu układu chłonnego

    Chłoniakiem określa się nieprawidłowy rozrost tkanki limfatycznej. Jednoznaczne wyjaśnienie pochodzenia chłoniaków i przyczyn ich występowania nadal pozostaje wyzwaniem dla współczesnej medycyny. Podstawą leczenia wszystkich rodzajów chłoniaków jest chemioterapia.

  • By-passy, czyli pomostowanie aortalno-wieńcowe – na czym polega ten zabieg?

    Pojęcie by-passów, używane często w środowisku medycznym, nadal nie jest do końca jasne dla reszty społeczeństwa. Pomostowanie aortalno-wieńcowe umożliwia doprowadzenie krwi do serca, co jest szczególnie istotne w przypadku m.in. zablokowania tętnic wieńcowych przez blaszki miażdżycowe.

  • Jak odchudzić dziecko? Praktyczne porady dietetyka

    Statystyki w kwestii nadwagi i otyłości u dzieci i młodzieży pogarszają się z roku na rok. Coraz więcej dzieci w Polsce boryka się ze zbyt wysoką masą ciała. Jako rodzice chcemy jak najlepiej dla swoich pociech, dlatego zaczynamy wyszukiwać informacje dotyczące odchudzania dzieci. Jak poradzić sobie z nadwagą lub otyłością dziecka? Jakie kroki warto podjąć w tym kierunku? I ostatnie – czy dzieci powinno się odchudzać?

  • Jak wyleczyć nużeńca? Leki, suplementy, domowe sposoby na nużycę

    Nużeniec jest pasożytem należącym do roztoczy. Jest niewidoczny gołym okiem, ponieważ ma bardzo niewielkie rozmiary. Gatunki bytujące na człowieku to: nużeniec ludzki oraz nużeniec krótki. Liczba osób zarażonych wzrasta wraz z wiekiem. Nawet ponad 80% osób powyżej 70. roku życia może być zarażonych nużeńcem.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij