Kobieta siedzi na kanapie, trzymając się za brzuch, cierpiąc z powodu zaparacia
Alicja Świątek

Makrogole – czym są? Działanie przeczyszczające, zastosowanie, przeciwwskazania

Makrogole to dobrze tolerowane i bezpieczne w stosowaniu preparaty, które wykorzystuje się w przypadku zaparć zarówno tych długotrwałych, jak i sporadycznych. Powodują zwiększenie objętości płynów w świetle jelit oraz wywołują działanie przeczyszczające. Czy kobiety w ciąży i dzieci mogą stosować makrogole, jakie są skutki uboczne zażywania tych leków, a także jak długo może być prowadzona terapia z wykorzystaniem PEG?

Makrogole należą do leków pierwszego wyboru w ostrych czynnościowych lub przewlekłych zaparciach. Wykazują działanie osmotyczne w obrębie jelit, co wywołuje efekt  przeczyszczający. Charakteryzują się dużą skutecznością oraz bezpieczeństwem stosowania. Mogą być z powodzeniem stosowane u kobiet w ciąży oraz dzieci.

Makrogole – czym są?

Makrogole stosowane są jako osmotyczne środki przeczyszczające. Makrogole (polietylenoglikole, PEG) są wysokocząsteczkowymi polimerami o masie cząsteczkowej ok. 3500–4000 daltonów. Po podaniu doustnym nie wchłaniają się z przewodu pokarmowego. Posiadają zdolność łączenia się z cząsteczkami wody poprzez wiązania wodorowe. W ten sposób powodują zwiększenie objętości płynów w świetle jelit oraz wywołują działanie przeczyszczające. Makrogole wykazują znaczną skuteczność i bezpieczeństwo stosowania w terapii przewlekłych zaparć, co wykazano w wielu badaniach. Glikol polietylenowy (PEG) można  przyjmować długotrwale jako terapię wspomagającą. Makrogole najlepiej przyjmować rano, rozpuszczając produkt w szklance wody. Efekt działania produktu zazwyczaj następuje w ciągu 24–48 godzin po podaniu.

W aptekach dostępne są preparaty z makrogolami w postaci: gotowego roztworu doustnego (płynu) lub proszku do sporządzania takiego roztworu.

Makrogole – działanie

Działanie makrogoli polega na wywołaniu efektu osmotycznego. Makrogole po podaniu doustnym nie wchłaniają się w przewodzie pokarmowym i są całkowicie wydalane wraz z kałem. Związki te tworzą z wodą silne połączenia poprzez wiązania wodorowe. Powodują, że do światła jelita (a  zwłaszcza okrężnicy) dociera  większa ilość wody, która zmiękcza i rozrzedza stolec, zwiększając jego objętość. Skutkuje to wywołaniem ruchów okrężnicy w wyniku stymulacji nerwowo-mięśniowej oraz rozluźnienia mas kałowych, co ułatwia wypróżnianie, pobudza perystaltykę oraz reguluje rytm oddawania kału. Makrogole nie ulegają fermentacji oraz nie wykazują działania drażniącego w obrębie jelit.

Powiązane produkty

Czy dzieciom można podawać makrogole na zaparcia?

Makrogole są dobrze tolerowane i bezpieczne w stosowaniu, dlatego mogą być podawane dzieciom oraz kobietom w ciąży i okresie karmienia piersią. Według wytycznych Europejskiego Towarzystwa Gastroenterologii i Gastroenterologii Dziecięcej makrogole są związkami pierwszego rzutu w leczeniu zaparcia czynnościowego u dzieci. W aptekach dostępne są preparaty zawierające w swoim składzie jako substancję czynną makrogole, które można podawać niemowlętom po 6. miesiącu życia. Ze względu na brak wystarczających badań naukowych, nie zaleca się stosować makrogoli u dzieci dłużej niż przez okres 3 miesięcy.

Makrogole – kiedy je stosować?

Makrogole są wykorzystywane w leczeniu długotrwałych lub sporadycznych zaparć u dorosłych oraz dzieci. Znajdują zastosowanie w stanach zaklinowania stolca, podczas których masa kałowa zajmuje przestrzeń odbytnicy i (lub) dalszych części jelita, co definiowane jest jako zaparcie spastyczne. Makrogole podawane są z dużą ilością płynu w przygotowaniach do operacji w obrębie jelita grubego lub zabiegów diagnostycznych (jak np. kolonoskopia). Przy stosowaniu makrogoli przed zabiegiem chirurgicznym należy pamiętać, aby pacjent wypił duże ilości płynów.

Makrogole – przeciwwskazania do stosowania

Pomimo znacznego profilu bezpieczeństwa, jakim charakteryzują się makrogole, istnieją przeciwwskazania do ich stosowania:

  • choroby zapalne jelit o ciężkim przebiegu (np. choroba Leśniowskiego-Crohna, wrzodziejące zapalenie okrężnicy),
  • objawowe zwężenie jelit oraz związane z nim toksyczne rozszerzenie okrężnicy (okrężnica olbrzymia rzekoma),
  • istnienie perforacji przewodu pokarmowego (wytworzenie się nieprawidłowego otworu, jak przedziurawienie, pęknięcie) lub podwyższone prawdopodobieństwo ich powstania,
  • niedrożność jelit wywołana zaburzeniami strukturalnymi lub czynnościowymi ściany jelita,
  • prawdopodobieństwo niedrożności mechanicznej jelit,
  • ból brzucha o nieznanej przyczynie,
  • nadwrażliwość na substancję czynną lub którąkolwiek substancję pomocniczą.

Jak długo można stosować makrogole?

Makrogole, jak inne środki przeczyszczające powinny stanowić jedynie czasowe leczenie objawowe zaparć, wspomagające dietoterapię oraz zmianę stylu życia.

W wyjątkowych przypadkach konieczne jest długotrwałe stosowanie makrogoli. Dzieje się tak w przewlekłych zaparciach towarzyszących chorobie Parkinsona lub stwardnieniu rozsianemu oraz przy przyjmowaniu pewnych grup leków, jak: opioidowe leki przeciwbólowe oraz leki przeciwcholinergiczne (skopolamina, atropina, adifenina, bromek ipratropium, pirenzepina, triheksyfenidyl, biperyden). W przypadku dzieci leczenie przewlekłych zaparć z wykorzystaniem makrogoli nie powinno być prowadzone dłużej niż okres 3. miesięcy, ponieważ brak jest badań klinicznych oceniających bezpieczeństwo stosowania makrogoli powyżej trzech miesięcy w tej grupie. W celu utrzymania poprawy perystaltyki uzyskanej w wyniku zastosowania makrogoli należy przestrzegać właściwej diety i systematyczności stosowania preparatu (przy występujących zaparciach najlepiej stosować lek regularnie lub wg zaleceń lekarza; nie należy samodzielnie odstawiać makrogoli do momentu, aż nie zostanie wyrównana prawidłowa perystaltyka jelit).

Skutki uboczne długotrwałego stosowania makrogoli

Makrogole działają jedynie miejscowo, dlatego nie powodują ogólnoustrojowych efektów. Nie wpływają na wchłanianie innych substancji poza wodą. Nie zaburzają zatem wchłaniania oraz poziomu elektrolitów, witamin oraz mikroelementów.

W przeprowadzonych długoterminowych badaniach na zwierzętach oceniających toksyczność i rakotwórczość makrogolu wykazano bezpieczeństwo preparatu stosowanego w zalecanych dawkach leczniczych. W przypadku nieustępującej biegunki należy skontaktować się z lekarzem. Szczególną ostrożność podczas stosowania makrogoli należy zachować u pacjentów ze zwiększonym ryzykiem do zaburzeń gospodarki wodno-elektrolitowej. Predysponowane są przede wszystkim osoby starsze, stosujące leki moczopędne oraz z niewydolnością nerek lub wątroby. W tej grupie pacjentów należy kontrolować poziom elektrolitów oraz zachować szczególną ostrożność.

Sprawdź, jak wygląda badanie gospodarki wodno-elektrolitowej (jonogram), jakie są normy i jak interpretować wyniki
  1. J. Daniluk,Przewlekłe zaparcia — niedoceniany problem kliniczny, „journals.viamedica.pl”[online], https://journals.viamedica.pl/varia_medica/article/download/59971/45339 , [dostęp:] 05.06.2022 r.
  2. M. Eberlin,Makrogol – leczenie zaparć w oparciu o wytyczne, „efsm.online” [online], https://www.efsm.online/pl_pl/article-overview/101/2021/macrogol-guideline-based-treatment-for-constipation, [dostęp:] 05.06.2022 r.
  3. K.Fyderek, Które preparaty makrogoli można stosować u małych dzieci? Jakie preparaty można stosować w razie zaparcia u młodszych dzieci?, „mp.pl” [online] https://www.mp.pl/pytania/pediatria/chapter/B25.QA.3.10.26., [dostęp:] 05.06.2022 r.
  4. M. Dądalski ,  Czy makrogole są skuteczne i bezpieczne w leczeniu zaparcia u dzieci? Jakie są wskazania do ich stosowania i jak je podawać (schemat dawkowania)?,   „mp.pl” [online] https://www.mp.pl/pytania/pediatria/chapter/B25.QA.3.10.6, [dostęp:] 05.06.2022 r.
  5. Agata Mulak, Zaparcie oporne na leczenie — jak rozpoznać i leczyć? ,„journals.viamedica.pl”[online],  https://journals.viamedica.pl/gastroenterologia_kliniczna/article/download/60343/46728 [dostęp:] 05.06.2022 r.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Lukrecja – co to za roślina? Właściwości, działanie, przeciwwskazania

    Któż z nas chociaż jeden raz w życiu nie zetknął się z niezwykłymi, czarnymi cukierkami o ślimakowatym kształcie? Ponoć albo się je kocha, albo nienawidzi. Charakterystyczny kolor i smak słodycze te zawdzięczają zawartości ekstraktu z lukrecji – rośliny, nad której bogactwem zastosowań warto się pochylić. Czym zatem jest lukrecja, jakie ma właściwości i jaki może mieć wpływ na nasze zdrowie?

  • Co to jest colostrum bovinum (siara bydlęca)? Colostrum na odporność – dla dzieci i dorosłych

    Colostrum, inaczej siara, to naturalne bogactwo związków wspomagających nie tylko odporność, ale również wpływających pozytywnie na poziom żelaza. Ostatnio zyskuje na popularności względem tradycyjnych środków na odporność, mogą ją przyjmować także niemowlęta i dzieci. Rodzaje siary są różne – od bydlęcej, przez owczą, po kozią. Kiedy warto zastosować colostrum? Jakie preparaty znajdziemy na aptecznej półce?

  • Tran – właściwości. Czy tran wpływa na odporność?

    Tran to olej otrzymywany z dorsza atlantyckiego lub innych ryb dorszowatych (olej z wątroby rekina nie jest tranem, ma bowiem inny skład i inne właściwości). Tran zawiera witaminę D i A, a także kwasy omega-3 (DHA i EPA), które mają korzystny wpływ na układ odpornościowy, nerwowy oraz krwionośny. Kiedy stosować olej z wątroby dorsza? Jak wybrać najlepszy tran dla dziecka i dla osoby dorosłej?

  • Domowe sposoby na wzmocnienie odporności – jak w prosty sposób wzmocnić organizm?

    Stosowanie domowych sposobów na odporność może okazać się bardzo dobrym rozwiązaniem, które z jednej strony pomoże w uniknięciu rozwoju infekcji, a z drugiej wspomoże terapię lekami, poprzez pobudzenie układu immunologicznego. W poprawie kondycji układu odporności istotne jest przestrzeganie kilku zasad, zaczynając od codziennego obowiązku zjedzenia pożywnego śniadania, kończąc na suplementacji żelaza i kwasów omega-3, których być może w pełni nie dostarczamy wraz z posiłkami. Dbając o naszą odporność niezmiernie istotne jest dbanie o nasz układ pokarmowy. Jakie suplementy przyjmować, czego unikać, a nad czym popracować w trosce o odporności? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

  • Kreatyna – właściwości, działanie, efekty. Jak ją dawkować?

    Kreatyna – jakie pełni funkcje? Czy ma potencjał, aby stać się suplementem kojarzonym nie tylko z odżywkami dla sportowców? Czym różnią się jej formy? Odpowiedzi na te i wiele innych pytań znajdziecie w poniższym artykule.

  • Suplementy i witaminy na odporność – jak uniknąć infekcji?

    Suplementy na odporność stały się bardzo popularne szczególnie w okresie pandemii COVID-19. Sięgamy po nie równie często w okresie zmieniających się pór roku, licząc, że pomogą nam uniknąć infekcji bakteryjnych, wirusowych i grzybiczych. Preparaty na odporność mają przede wszystkim stymulować układ immunologiczny tak, aby ten szybciej i mocniej odpowiadał na atakujące go patogeny chorobotwórcze. Jak wybrać najlepsze suplementy zwiększające odporność, jak je dawkować i czy można je zażywać będąc w ciąży?

  • Dlaczego profilaktyczne picie płynu Lugola jest niebezpieczne dla zdrowia?

    W ostatnich dniach bardzo wzrosło zainteresowanie płynem Lugola. Niektórzy próbują stosować go profilaktycznie, a nie z powodu wyraźnych wskazań zdrowotnych. Wprawdzie płyn Lugola wykazuje działanie antyseptyczne, a znajdujący się w nim jod wpływa korzystnie na pracę tarczycy, ale zażywanie go na „własną rękę” może mieć bardzo negatywne, a wręcz tragiczne w skutkach konsekwencje. Dlaczego nie powinniśmy stosować płynu Lugola bez wyraźnych wskazań lekarskich i czym jest trądzik jodowy? 

  • Szczepionka na grypę 2023/2024 – kto i kiedy powinien się zaszczepić? Którą szczepionkę wybrać?

    W zależności od sezonu epidemicznego w Polsce liczba zachorowań i podejrzeń zachorowań na grypę osiąga od kilkuset tysięcy do nawet kilku milionów. Zazwyczaj największą liczbę zachorowań odnotowuje się pomiędzy styczniem a marcem. W zależności od grupy osób szczepionych i sezonu grypowego szczepionki na grypę chronią przed infekcją grypową ok. 40–70% zaszczepionych osób oraz zabezpieczają w znacznym stopniu przed powikłaniami pogrypowymi.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij