olej rycynowy w butelce i nasiona rącznika pospolitego
Joanna Orzeł

Olej rycynowy – na co pomoże? Kiedy go stosować?

Olej rycynowy (łac. oleum ricini) od wielu lat uważany jest za domowe lekarstwo na większość powszechnych dolegliwości, jak zaparcia, ale równie chętnie jest wykorzystywany w kosmetyce – do pielęgnacji skóry, paznokci czy włosów. Jakie mechanizmy sprawiają, że jego działanie w wymienionych obszarach jest skuteczne? Czy w oleju rycynowym jest rycyna? Czy ma inne ciekawe zastosowania? Czy olej rycynowy jełczeje? Jaki olej wybrać? Podpowiadamy.

Natura to źródło niezliczonych składników, które stosowane z głową mogą przyczynić się do polepszenia kondycji zewnętrznej i wewnętrznej naszego organizmu. Naturalne są również trucizny, które w mgnieniu oka mogą pozbawić człowieka zdrowia lub życia. Nasiona rącznika pospolitego zawierają i składniki prozdrowotne i truciznę właśnie. Mimo tego pozyskiwany z nich olej rycynowy jest ludzkości znany od wieków. Stosuje się go na skórę oraz włosy w celu polepszenia ich kondycji. Najbardziej znany jest jednak ze swoich właściwości przeczyszczających.

Olej rycynowy – co to takiego? Co zawiera?

Olej rycynowy jest produkowany z nasion rośliny o nazwie rącznik pospolity (łac. Ricinus communis). Olej rycynowy składa się głównie z glicerydów kwasu rycynolowego, które stanowią około 90% produktu. Inne komponenty to glicerydy kwasów: oleinowego, linolowego, palmitynowego i stearynowego. Ma barwę od bezbarwnej do lekko żółtej. W temperaturze pokojowej jest cieczą.  

Otrzymywany jest przez ekstrakcję, tłoczenie na zimno lub kombinację obydwu sposobów. Ważnym etapem produkcji oleju rycynowego jest jego termiczna obróbka, która dezaktywuje jego naturalny, a niepożądany składnik – rycynę.   

Olej rycynowy a rycyna

Rycyna jest białkiem naturalnie występującym w każdym elemencie rośliny, jaką jest rącznik pospolity. Jej najwyższe stężenie wykrywa się w nasionach, z których pozyskiwany jest olej rycynowy. Rycyna jest substancją toksyczną dla ludzi i zwierząt. Jej zażycie może prowadzić do wielu dramatycznych skutków zdrowotnych lub zgonu.

Olej rycynowy dostępny handlowo jest pozbawiony rycyny. Usuwa się ją w procesie termicznej obróbki oleju pozyskanego z nasion rącznika pospolitego. 

Olej rycynowy i jego właściwości – kiedy warto po niego sięgnąć?

Badania prowadzone dla oleju rycynowego wykazały, że posiada on szereg właściwości, pośród których można wymienić działanie antyoksydacyjne, immunomodulacyjne, przeciwnowotworowe, przeciwzapalne, przeciwbólowe, przeciwcukrzycowe, hepatoprotekcyjne i przeciwdrobnoustrojowe. Dodatkowo na skórze tworzy warstwę okluzyjną zapobiegającą utracie wilgoci.

Należy pamiętać, że są to właściwości oceniane na podstawie badań in vitro np. z użyciem wybranych linii komórkowych. Nie można zatem wnioskować, że olej rycynowy będzie skutecznym lekarstwem na raka czy cukrzycę. Niemniej jednak ma on szereg prozdrowotnych właściwości, które z powodzeniem możemy wykorzystać do leczenia wybranych schorzeń.

Olej rycynowy na zaparcia i przeczyszczenie

Działanie przeczyszczające jest jedną z bardziej znanych, o ile nie najpopularniejszą właściwością oleju rycynowego. Zażycie jednej lub dwóch łyżek oleju może uwolnić nas od dyskomfortu związanego z zaparciami. Mechanizm działania oleju rycynowego w tej kwestii polega na ograniczeniu wchłaniania wody i soli mineralnych w jelitach, co prowadzi do rozluźnienia zalegających mas kałowych. Dodatkowo lekkie działanie podrażniające wspomaga perystaltykę jelit, dzięki czemu owe masy są w łatwiejszy sposób usuwane z organizmu.  

Sprawdź na DOZ.pl: Preparaty na zaparcia.

Warto w tym miejscu zaznaczyć, że używanie oleju rycynowego na zaparcia (na przeczyszczenie) powinno być wyłącznie doraźne. Jeżeli cierpimy na nawrotowe zaparcia, powinniśmy zgłosić się do lekarza. Regularne zażywanie oleju rycynowego jest w takich wypadkach niewskazane.

Również w przypadku zaparć występujących u kobiet będących w ciąży doustne stosowanie oleju rycynowego jest niewskazane, gdyż może wywołać wcześniejszy poród.

Olej rycynowy na rzęsy i brwi

Olej rycynowy często jest stosowany jako środek mający upiększyć brwi i rzęsy. Kilkutygodniowe sumienne stosowanie oleju rycynowego powoduje przyciemnienie włosków, dzięki czemu wydają się być grubsze, a przez to gęstsze. Kwasy tłuszczowe i inne składniki aktywne zawarte w oleju rycynowym mogą przyczynić się do polepszenia krążenia w miejscu jego aplikacji, tym samym również do stymulacji wzrostu włosów. Z tego samego powodu olej rycynowy jest składnikiem preparatów na porost włosów czy na zakola.

Olej rycynowy na twarz, usta i pod oczy

Właściwości oleju rycynowego takie jak działanie antyoksydacyjne, przeciwbakteryjne, przeciwzapalne czy nawilżające sprawiają, że z powodzeniem może być on stosowany do pielęgnacji naszej cery, ust czy nawet delikatnej skóry pod oczami.  

Dzięki działaniu antyoksydacyjnemu sprawdzi się jako czynnik przeciwzmarszczkowy, gdyż to właśnie między innymi wolne rodniki przyspieszają proces starzenia naszej skóry. Olej rycynowy pomoże także w redukcji opuchlizny (np. pod oczami czy wokół stanów zapalnych). Ze względu na działanie przeciwdrobnoustrojowe może wspomóc terapię trądziku i drobnych niedoskonałości.  

Po zastosowaniu oleju rycynowego nasza skóra będzie wyglądać zdrowiej, a to za sprawą składników nawilżających. To dlatego jest on częstym składnikiem pomadek i błyszczyków stosowanych na usta.

Olej rycynowy na włosy i paznokcie

Olej rycynowy może też być stosowany do pielęgnacji paznokci. Regularna aplikacja spowoduje, że paznokcie będą wyglądały na zdrowsze i mocniejsze, a działanie nawilżające sprawi, że skórki wokół nich będą mniej widoczne.  

W przypadku włosów olej rycynowy należy stosować ostrożnie. Ponieważ jest dość gęsty, trudno go na całych włosach rozprowadzić. Olejowanie włosów czystym olejem rycynowym i jego późniejsze zmycie będzie zatem dużym wyzwaniem. Co więcej, można znaleźć doniesienia o całkowitym skołtunieniu włosów na skutek użycia oleju rycynowego. Nie oznacza to, że każdy produkt zawierający olej rycynowy jest niewskazany do użycia na włosy. Wręcz przeciwnie, wiele preparatów – maski, szampony czy odżywki do włosów – w swoim składzie zawiera olej rycynowy. Znajdziemy go również w preparatach na łupież stosowanych na skórę głowy. Należy jednak pamiętać, żeby czysty składnik aplikować z dużą ostrożnością.   

Okłady z oleju rycynowego – na co pomogą?

Okład z oleju rycynowego przygotowuje się poprzez obfite nasączenie kilku warstw chłonnego materiału (np. flaneli) olejem rycynowym. Tak przygotowany okład aplikuje się na ciało w miejscu, w którym ma zadziałać. Można stosować go w temperaturze pokojowej lub lekko podgrzać.  

Mało jest medycznych doniesień potwierdzających skuteczność stosowania okładów z oleju rycynowego. Można pośród nich znaleźć rzetelne badania potwierdzające pozytywne skutki ich stosowania w celu polepszenia kondycji naszej skóry lub wspomagania leczenia zaparć.  

W przypadku innych schorzeń, na które okłady z oleju rycynowego są zalecane (bóle stawów, schorzenia wątroby czy pęcherza), potrzeba dodatkowych badań naukowych. Istnieją przesłanki, które np. mogą wspomóc tezę, ze okłady z oleju rycynowego będą dobrym remedium na bóle stawów – jeden ze składników ma właściwości przeciwzapalne. Jednak potrzeba badań, które jednoznacznie potwierdziłyby skuteczność zewnętrznej aplikacji oleju w leczeniu schorzeń występujących w głębi naszego organizmu.

Istnieją również różnorodne mity związane ze stosowaniem oleju rycynowego. W dobie ogromnego wzrostu samozwańczych specjalistów w Internetowych źródłach można znaleźć zalecenia stosowania oleju rycynowego na przeróżne schorzenia od przebarwień, włókniaków i kaszaków, przez torbiel Bakera, zaćmę, guzki tarczycy, po leczenie raka skóry.  

Należy wspomnieć, że nie ma naukowych dowodów na działanie oleju rycynowego w tych obszarach medycyny. Być może rozwój nauki i rzetelne badania wykażą, że jego stosowanie lub włączenie go do już istniejących lub nowo opracowanych preparatów przyniesie wymierne skutki zdrowotne. Na chwilę obecną nie są to jednak potwierdzone działania.

Polecane dla Ciebie

Przeciwwskazania do stosowania oleju rycynowego

Olej rycynowy jak każdy składnik może powodować reakcje niepożądane. Jeżeli po jego aplikacji zauważymy niepokojące objawy np. wysypkę lub zaczerwienienie, powinniśmy zaprzestać jego stosowania.  

Oleju rycynowego nie powinny stosować kobiety ciężarne ze względu na możliwość wywołania wcześniejszego porodu oraz kobiety karmiące piersią – z powodu nieznanego wpływu tego składnika aktywnego na niemowlęta.

Gdzie kupić i ile kosztuje olej rycynowy? Na co zwrócić uwagę przy zakupie?

Olej rycynowy należy do jednych z tańszych składników pochodzenia naturalnego. Dostępny jest stacjonarnie w aptekach i sklepach zielarskich oraz u wielu dostawców Internetowych. W zależności od producenta i objętości możemy go kupić już nawet za kilka zł za 100 ml.  

Wybierając olej rycynowy, zwróćmy uwagę na sposób jego produkcji. Jeżeli chcemy uzyskać produkt zawierający największe możliwe stężenie składników aktywnych, powinniśmy szukać oleju tłoczonego na zimno i nierafinowanego. Ten produkowany na skutek ekstrakcji (często w podwyższonej temperaturze) może być uboższy w cenne komponenty ze względu na ich termiczną degradację. Warto też sprawdzić, czy olej rycynowy oferowany przez dostawcę jest olejem czystym – 100%, czy może jest rozcieńczony innym (tańszym) olejem.  

Nie warto podczas zakupu decydować się na duże objętości oleju rycynowego, jeżeli nie planujemy go odpowiednio szybko zużyć. Jest on podatny na działanie światła, wilgoci i powietrza, które powodują jego jełczenie
  1. J. Kula, T. Bui Quang, Olej rycynowy - chemia i zastosowanie, „Przemysł chemiczny”, nr 77 (11) 1998.
  2. R. Reszke, A. Reich, Wybrane składniki pochodzenia roślinnego obecne w kosmetykach dostępnych w Polsce, ”Forum Dermatologicum”, nr 2 (2) 2016.
  3. R. Gilad, i in., Castor oil for induction of labor in post-date pregnancies: A randomized controlled trial, „Women and Birth”, nr 31 (1) 2018.
  4. R. lavarasan, i in., Anti-inflammatory and free radical scavenging activity of Ricinus communis root extract, „Journal of Ethnopharmacology”, nr 103 (3) 2006.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Witamina B2 (ryboflawina) – funkcja w organizmie, suplementacja, niedobór, nadmiar

    Pękające kąciki ust, chroniczne zmęczenie, pogorszony wzrok – to tylko kilka przykładów objawów, które niesie za sobą niedobór witaminy B2. Ryboflawina bierze udział w wielu procesach metabolicznych organizmu i jest rozpuszczalna w wodzie. Zażywana wraz z innymi witaminami aktywuje ich działanie w organizmie. Jakie produkty zawierają w sobie ryboflawinę? Kiedy i jak zażywać witaminę B2 w formie suplementów diety? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

  • Czym jest i jak działa żeń-szeń? Zastosowanie i przeciwwskazania do stosowania Panax ginseng

    Żeń-szeń, nazywany również ginsengiem lub wszechlekiem, jest jednym z najlepiej opisanych adaptogenów. Według medycyny chińskiej powinno się go stosować jedynie w miesiącach zimowych. Żeń-szeń wpływa na poprawę funkcji kognitywnych (poznawczych), poprawia samopoczucie i pamięć, łagodzi stres oraz działa korzystnie na skórę i potencję seksualną. Na rynku można kupić wiele preparatów z żeń-szeniem, zarówno w formie tabletek czy kapsułek, jak i płynnych ekstraktów. Który preparat z żeń-szeniem wybrać, jaka jest dzienna zalecana dawka tego adaptogenu oraz w jakiej porze dnia należy zażywać ten suplement? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

  • Gotu kola (wąkrotka azjatycka) – czym jest i jak działa? Właściwości, zastosowanie i przeciwwskazania

    Sproszkowane ziele wąkrotki azjatyckiej, czyli adaptogenu nazywanego także gotu kola lub brahmi, zaleca się stosować u osób mających problemy z koncentracją i pamięcią. Wąkrotkę można przyjmować zarówno w formie kapsułek, czyli dojelitowo, jak i bezpośrednio na skórę w przypadku wystąpienia problemów dermatologicznych. Gotu kola działa także przeciwlękowo, łagodzi napięcie i niepokój. Jak dawkować gotu kola, ile kosztuje ten adaptogen i czy kobiety w ciąży mogą przyjmować wąkrotkę azjatycką? Odpowiedzi na te i inne pytania znajdują się w niniejszym artykule.

  • Bacopa monnieri – działanie ekstraktu roślinnego eliksiru życia. Czy suplementowanie pomaga szybciej się uczyć?

    Bacopa monnieri, czyli bakopa drobnolistna, jest suplementem diety polecanym przed istotnymi egzaminami, jak matura czy sesja, ponieważ wspomaga pamięć i koncentrację. Korzystnie wpływa na kondycję skóry i włosów. Suplementowanie Bacopa zalecane jest także w trakcie terapii chorób neurodegradacyjnych, takich jak Alzhaimer lub Parkinson. Przez niektórych roślina nazywana jest „eliksirem życia”, ponieważ poprawia samopoczucie, łagodzi stres i napięcie. Dodatkowo ma także działanie przeciwbakteryjne i przeciwzapalne. Jak suplementować Bacopa monnieri? Czy kobiety w ciąży mogą zażywać ten preparat? Na jaki procent standaryzacji suplementu zwrócić uwagę, kupując brahmi? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

  • Tetracykliny na trądzik pospolity – jak zwiększyć skuteczność antybiotyków?

    Tetracykliny stosowane są zazwyczaj w leczeniu trądziku pospolitego (łac. acne vulgaris) o średnim i dużym nasileniu, ze zmianami zapalnymi w postaci grudek, krost, guzków, cyst, nacieków, a także trądziku różowatego (łac. acne rosacea). Podawane są w formie tabletek doustnych lub maści zewnętrznej. Zazwyczaj terapię przeciwtrądzikową z wykorzystaniem tetracyklin ordynuje dermatolog. Dzieje się tak wówczas, kiedy dotychczas zażywane produkty do stosowania zewnętrznego były nieskuteczne.

  • Zastrzyki antykoncepcyjne – czy są skuteczne? Na jak długo wystarcza i jakie są skutki uboczne?

    Według badań skuteczność zastrzyków antykoncepcyjnych wynosi około 99% w przypadku stosowania ich zgodnie z zaleceniami. Jednakże skuteczność ta może być niższa w przypadku nieregularnego stosowania lub gdy nastąpi opóźnienie w podaniu kolejnej dawki. Ważne jest, aby pamiętać, że zastrzyki antykoncepcyjne nie chronią przed chorobami przenoszonymi drogą płciową, więc w przypadku ryzyka infekcji należy stosować dodatkową ochronę, taką jak na przykład prezerwatywy.

  • Jakie właściwości ma olejek z drzewa herbacianego? Jak go stosować na skórę?

    Olejek z drzewa herbacianego pozyskuje się na drodze destylacji z parą wodną surowca z rośliny łac. Melaleuca alternifolia. Kolonizatorzy australijscy odkryli tę roślinę w 1770 r. i, naśladując zamieszkujących tamte tereny Aborygenów, zaczęli wykorzystywać jej liście do zaparzania esencjonalnego napoju na wzór herbaty. Stąd też wzięła się nazwa rośliny. Kiedy, jak i na co stosować olejek z drzewa herbacianego? Czy olejek z drzewa herbacianego powinna stosować osoba, która ma trądzik?

  • Na co stosować szafran? Właściwości lecznicze, dawkowanie

    Już w starożytności wykorzystywano szafran do poprawiania smaku jedzenia, do barwienia tkanin, a także w lecznictwie. Szafran stanowi najdroższą przyprawę świata. Posiada charakterystyczny smak oraz barwę. Jego walory smakowe doceniane są w kuchni, a ostatnimi czasy zainteresowanie wzbudzają jego właściwości lecznicze. Warto jednak podkreślić, że szafran można przyjmować doustnie jedynie w niewielkich ilościach, ponieważ jego nadmiar może być szkodliwy dla zdrowia.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij