Płaczące niemowlę cierpiące na zaparcia
Paulina Kłos-Wojtczak

Zaparcia u niemowląt

Zaparcia u niemowląt, inaczej zatwardzenia, to problem, który bardzo często niepokoi rodziców. Długie nieoddawanie stolca może mieć wiele przyczyn, w tym zmiana diety, czy też alergia pokarmowa, a nawet wada anatomiczna. Według gastroenterologów dziecięcych, zaparcia u niemowląt to najczęstsza dolegliwość kliniczna. Co stosować na zaparcia u niemowląt?

Na zaparcia cierpi około 15% populacji dziecięcej. U niemowląt (czyli dzieci do ukończenia 1 roku życia) to jeden z najczęstszych problemów układu pokarmowego. Jest to związane z faktem, że w pierwszych miesiącach życia układ trawienny kształtuje się i dojrzewa, a zatem jest wrażliwszy na wiele składników pokarmowych. W związku z tym ból brzuszka, wzdęcia, uczucie niepokoju i zaparcia mogą być częstym powodem zmartwień rodziców.

Po czym poznać zaparcia u niemowlaka?

O zatwardzeniach mówi się wówczas, gdy liczba oddawanych stolców jest mniejsza niż 2 tygodniowo. Ponadto kał ma twardą konsystencja, a jego oddawanie sprawia maluchowi ból (co często powoduje płacz lub niepokój). Objawom tym może towarzyszyć twardy brzuszek. W niektórych przypadkach obserwuje się także zmniejszenie łaknienia. Warto jednak pamiętać, że wypróżniane wygląda nieco inaczej u dzieci karmionych piersią, a inaczej u tych będących na mleku modyfikowanym.

Liczba oddawanych stolców u dzieci karmionych mlekiem matki powinna być częstsza, niż tych spożywających jedynie gotowe mieszanki. Prawda jest jednak taka, że nie ma ściśle określonej normy ilości wypróżnień u niemowląt. Stolec może pojawiać się codziennie, a nawet raz na 10 dni. Jeśli dziecko oddaje mniej stolców, ale nie towarzyszą temu żadne niepokojące objawy, to prawdopodobnie nie dzieje się nic złego.

Przyczyny zaparć u niemowląt

W większości przypadków zaparcia u niemowląt mają charakter czynnościowy (do 95%). Oznacza to, że nie wywołała ich żadna jednostka chorobowa, a określony czynnik, zaburzający fizjologiczną czynność niedojrzałego jeszcze układu pokarmowego maluszka.

Zaparcia u niemowląt mogą być wynikiem:

  • zmiany sposobu odżywiania (przejście z karmienia piersią na mleko modyfikowane, zastąpienie mleka początkowego mlekiem następnym, rozszerzenie diety, wprowadzenie nowego składnika itp.),
  • alergii pokarmowych,
  • chorób przewodu pokarmowego (np. choroby Hirschsprunga) lub jego wad anatomicznych,
  • zbyt małej ilości błonnika w diecie (u starszych niemowląt spożywających stałe pokarmy),
  • małej podaży płynów,
  • niewłaściwe przygotowanie mlecznej mieszanki (proporcje niezgodne z instrukcją przygotowania),
  • przyjmowania niektórych leków np. antybiotyków (bez jednoczesnego wsparcia probiotycznego).

Jakie produkty powodują zaparcia u niemowląt?

Niestety nie da się jednoznacznie wskazać na składniki, które mogą powodować zatwardzenia i dyskomfort z nimi związany. Rodzice niemowląt powinni pamiętać o tym, aby w diecie maluszka (zgodnie ze stanowiskiem WHO dzieci do 6. miesiąca życia powinny być karmione wyłącznie mlekiem mamy lub modyfikowanym) nie zabrakło dużej ilości płynów i błonnika (kaszki, owoce). Negatywny wpływ na częstotliwość oddawania stolców może mieć zbyt szybkie wprowadzenie do diety niemowlaka, mleka krowiego, kakao (bogatego w garbniki) i wysoko przetworzonej żywności.

Powiązane produkty

Jak długo noworodek może nie robić kupy?

Noworodek, czyli dziecko do ukończenia 4 tygodnia życia, powinno mieć bardzo regularny rytm wypróżnień. Kupka pojawia się u niego nawet kilka razy dziennie, często podczas lub tuż po każdym karmieniu. Jego konsystencja jest półpłynna, a kolor zbliżony do musztardowego. Warto jednak pamiętać, że każde dziecko jest inne i ma odmienny rytm wypróżnień.

Czujność powinna wzbudzić nie tyle liczba oddawanych stolców, co samopoczucie dziecka. Jeśli jest marudne, płaczliwe, ma twardy brzuszek, wypróżnianie sprawia mu ból, a konsystencja kału jest zbita lub pojawia się w nim krew, jest to sygnał, aby udać się na konsultację do pediatry.

Jak pomóc dziecku z zaparciami? Co pomaga na zaparcia u niemowląt?

Co zrobić, gdy niemowlę nie chce zrobić kupy? W pierwszej kolejności należy przyjrzeć się jego diecie. Jeśli zaparcia wystąpiły na skutek przejścia z karmienia piersią do mleka modyfikowanego (lub z mleka początkowego na mleko następne), warto zweryfikować jego skład. Pediatrzy bardzo często rekomendują w takich przypadkach mleko HA, czyli hipoalergiczne, mające na celu zminimalizowanie ryzyka pojawienia się objawów alergii pokarmowych, w tym zaparć.

Kolejnym sposobem na zmniejszenie ryzyka zatwardzenia u niemowląt jest podawanie probiotyków. Wyniki badań naukowych wykazały, że podawanie dzieciom z przewlekłymi zaparciami probiotyków (szczep Lactobacillus reuteri), wpłynęło na poprawę częstotliwości i konsystencji oddawanych stolców.

Dowiedz się również, jak radzić sobie z zaparciami u starszych dzieci

Skuteczne może okazać się także zastosowanie czopków glicerynowych, które zapewniają odpowiedni poślizg, pobudzając jednocześnie perystaltykę jelit. Farmakologiczne leczenie zaparć u dzieci po 6 miesiącu życia może uwzględniać przyjmowanie długołańcuchowych makrogoli. Najczęściej podaje się w je w formie rozpuszczonej w wodzie, mleku lub soku do samodzielnego wypicia. Innym lekiem osmotycznie czynnym, który wspiera wypróżnianie jest laktuloza. Po konsultacji z lekarzem może być stosowana również przez niemowlęta. Jej działanie polega na zatrzymaniu wody w jelicie grubym, co w konsekwencji powoduje rozluźnienie masy kałowej.

Domowe sposoby na zaparcia u niemowląt

Istnieje wiele domowych sposobów na zaparcia u niemowląt. Zalicza się do nich:

  • wykonywanie masażu brzuszka,
  • stosowanie ciepłych kompresów (np.  termofor z pestkami wiśni) i/lub kąpieli,
  • wzbogacenie diety w błonnik (świeże owoce i warzywa, kasza pęczak, otręby),
  • zwiększenie podaży płynów,
  • podanie herbatki z rumianku lub kopru włoskiego.
  1. E. Ehmke vel Emczyńska-Seliga, Problem zaparć u dzieci, „ncez.pzh.gov.pl” [online], https://ncez.pzh.gov.pl/dzieci-i-mlodziez/problem-zaparc-u-dzieci/ [dostęp 07.06.2022].
  2. JMD. Ho i CH. How, Chronic constipation in infants and children, „Singapore Medical Journal", nr 61(2), 2020.
  3. K. Jończyk-Potoczna, I. Ignyś i M. Krawczyński, Zaparcia u dzieci, „Nowa Pediatria”, nr 2, 2003.
  4. Żywienie niemowląt i małych dzieci. Zasady postępowania w żywieniu zbiorowym, pod red. H Weker i M. Barańskiej, Instytut Matki i Dziecka, Warszawa 2014.
  5. P. Coccorullo, C. Strisciuglio, M. Martinelli i inni, Lactobacillus reuteri (DSM 17938) in infants with functional chronic constipation: a double-blind, randomized, placebo-controlled study, „Journal of Pediatry", nr 1-57(4), 2010.
  6. J. Książyk, Zaparcie u dzieci – leczenie, Wystąpienie podczas XI Kongres Akademii po Dyplomie PEDIATRIA, Warszawa, 2014.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Zatrucie pokarmowe – jak sobie pomóc? Co jeść i pić?

    Zatrucie pokarmowe i wynikające z niego objawy potrafią być bardzo uciążliwe i mogą przysporzyć wielu niedogodności. Z tego względu warto wiedzieć, jak sobie z nimi radzić. Ile trwa zatrucie pokarmowe oraz jak mu zapobiegać?

  • Kaszel palacza – objawy, co na niego stosować?

    Kaszel palacza powstaje w wyniku podrażnienia górnych dróg oddechowych przez substancje zawarte w dymie tytoniowym. Nikotynizm prowadzi do szeregu zmian zachodzących w drzewie oskrzelowym, które są reakcją na przewlekłą ekspozycję układu oddechowego na substancje toksyczne. Samo palenie jest również czynnikiem ryzyka rozwoju innych chorób takich jak nowotwory układu oddechowego czy przewlekła obturacyjna choroba płuc.

  • Wszawica łonowa – jak z nią walczyć?

    Wszawicą (łac. Pediculosis) nazywamy zmiany skórne wywołane przez stawonogi – wszy ludzkie. Wyróżniamy wszawicę głowową, odzieżową i łonową. O ile głowowa dotyczy przede wszystkim dzieci (zarażenie ma miejsce w szkole i innych placówkach edukacyjnych), o tyle odmiana łonowa spotykana jest wśród dorosłych i występuje w okolicach intymnych. Charakteryzuje ją uporczywy świąd skóry, który występuje między innymi w okolicach wzgórka łonowego.

  • Choroby tropikalne – objawy, diagnostyka, szczepienia

    Choroby tropikalne pochodzą z rejonów charakteryzujących się klimatem sprzyjającym rozwojowi drobnych organizmów, czyli ciepłym i wilgotnym. W takich warunkach łatwo namnażają się zarówno chorobotwórcze bakterie, jak i wirusy. Szerzenie się chorób tropikalnych jest szczególnie łatwe w krajach o niskim poziomie higieny i słabych warunkach socjoekonomicznych. Przed wyjazdem warto sprawdzić, jakie choroby występują w rejonie świata, do którego się wybieramy.

  • Narkolepsja – czym jest? Objawy, przyczyny

    Narkolepsja dotyka głównie ludzi młodych w wieku 15-20 oraz 30-35 lat, a napady snu w ciągu dnia z reguły występują pod wpływem silnych emocji: radości, lęku czy stresu. Leczeniem zajmują się psychiatrzy lub neurolodzy i polega ono głównie na łagodzeniu objawów. Wielu specjalistów twierdzi, że narkolepsja często jest błędnie diagnozowana przez fakt, że w obecnych czasach duża część zdrowego społeczeństwa skarży się na nadmierną senność w ciągu dnia – stąd wielkie znaczenie ma dogłębna diagnostyka i uświadamianie społeczeństwa na temat tego, czym jest narkolepsja.

  • Częste oddawanie moczu (częstomocz) – przyczyny, leczenie

    Częstomocz jest przykrym schorzeniem dotykającym zarówno mężczyzn jak i kobiety najczęściej w podeszłym wieku, ale zdarzają się także przypadki dzieci i młodych dorosłych borykających się z tą dolegliwością. Może się pojawić na bazie m.in. chorób ginekologicznych, urologicznych, nefrologicznych, psychicznych czy nawet onkologicznych. Przez to, że wiąże się z przymusem patologicznie częstego oddawania moczu, może stać się udręką dla pacjentów i mieć negatywny wpływ na codzienne funkcjonowanie chorego w społeczeństwie. Mimo, że nie zawsze jest oznaką poważnej choroby, to warto jest się zwrócić o pomoc do specjalisty, który pomoże rozwiązać problem.

  • Zespoły mielodysplastyczne (MDS) – objawy, przyczyny, leczenie

    DNA organizmów żywych – choć wspaniale zaprojektowane – jest bardzo podatne na działanie mutagennych czynników zewnętrznych. Narażenie na różnorodne substancje chemiczne (np. benzen), metale ciężkie, nawozy sztuczne, dym tytoniowy, promieniowanie jonizujące i fale X używane w radioterapii znacząco zwiększa ryzyko uszkodzenia materiału genetycznego i zachorowania na nowotwór. W obecnych czasach unikanie czynników mutagennych jest praktycznie niemożliwe, toteż odsetek chorych na zespoły mielodysplastyczne i inne choroby nowotworowe będzie niestety coraz większy.

  • Pacjenci z migreną przewlekłą skorzystają z nowoczesnej terapii

    Dzięki staraniom, które poczyniło Polskie Towarzystwo Bólów Głowy, pacjenci uzyskali dostęp do nowoczesnej terapii migreny przewlekłej z wykorzystaniem m.in. botoxu (toksyny botulinowej) i dwóch przeciwciał monoklonalnych (erenumab i fremanezumab). Leczenie tymi preparatami będzie refundowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia (NFZ). Co trzeba zrobić i jakie warunki spełnić, aby wziąć udział w programie?

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij