Płaczące niemowlę cierpiące na zaparcia
Paulina Kłos-Wojtczak

Zaparcia u niemowląt

Zaparcia u niemowląt, inaczej zatwardzenia, to problem, który bardzo często niepokoi rodziców. Długie nieoddawanie stolca może mieć wiele przyczyn, w tym zmiana diety, czy też alergia pokarmowa, a nawet wada anatomiczna. Według gastroenterologów dziecięcych, zaparcia u niemowląt to najczęstsza dolegliwość kliniczna. Co stosować na zaparcia u niemowląt?

Na zaparcia cierpi około 15% populacji dziecięcej. U niemowląt (czyli dzieci do ukończenia 1 roku życia) to jeden z najczęstszych problemów układu pokarmowego. Jest to związane z faktem, że w pierwszych miesiącach życia układ trawienny kształtuje się i dojrzewa, a zatem jest wrażliwszy na wiele składników pokarmowych. W związku z tym ból brzuszka, wzdęcia, uczucie niepokoju i zaparcia mogą być częstym powodem zmartwień rodziców.

Po czym poznać zaparcia u niemowlaka?

O zatwardzeniach mówi się wówczas, gdy liczba oddawanych stolców jest mniejsza niż 2 tygodniowo. Ponadto kał ma twardą konsystencja, a jego oddawanie sprawia maluchowi ból (co często powoduje płacz lub niepokój). Objawom tym może towarzyszyć twardy brzuszek. W niektórych przypadkach obserwuje się także zmniejszenie łaknienia. Warto jednak pamiętać, że wypróżniane wygląda nieco inaczej u dzieci karmionych piersią, a inaczej u tych będących na mleku modyfikowanym.

Liczba oddawanych stolców u dzieci karmionych mlekiem matki powinna być częstsza, niż tych spożywających jedynie gotowe mieszanki. Prawda jest jednak taka, że nie ma ściśle określonej normy ilości wypróżnień u niemowląt. Stolec może pojawiać się codziennie, a nawet raz na 10 dni. Jeśli dziecko oddaje mniej stolców, ale nie towarzyszą temu żadne niepokojące objawy, to prawdopodobnie nie dzieje się nic złego.

Przyczyny zaparć u niemowląt

W większości przypadków zaparcia u niemowląt mają charakter czynnościowy (do 95%). Oznacza to, że nie wywołała ich żadna jednostka chorobowa, a określony czynnik, zaburzający fizjologiczną czynność niedojrzałego jeszcze układu pokarmowego maluszka.

Zaparcia u niemowląt mogą być wynikiem:

  • zmiany sposobu odżywiania (przejście z karmienia piersią na mleko modyfikowane, zastąpienie mleka początkowego mlekiem następnym, rozszerzenie diety, wprowadzenie nowego składnika itp.),
  • alergii pokarmowych,
  • chorób przewodu pokarmowego (np. choroby Hirschsprunga) lub jego wad anatomicznych,
  • zbyt małej ilości błonnika w diecie (u starszych niemowląt spożywających stałe pokarmy),
  • małej podaży płynów,
  • niewłaściwe przygotowanie mlecznej mieszanki (proporcje niezgodne z instrukcją przygotowania),
  • przyjmowania niektórych leków np. antybiotyków (bez jednoczesnego wsparcia probiotycznego).

Jakie produkty powodują zaparcia u niemowląt?

Niestety nie da się jednoznacznie wskazać na składniki, które mogą powodować zatwardzenia i dyskomfort z nimi związany. Rodzice niemowląt powinni pamiętać o tym, aby w diecie maluszka (zgodnie ze stanowiskiem WHO dzieci do 6. miesiąca życia powinny być karmione wyłącznie mlekiem mamy lub modyfikowanym) nie zabrakło dużej ilości płynów i błonnika (kaszki, owoce). Negatywny wpływ na częstotliwość oddawania stolców może mieć zbyt szybkie wprowadzenie do diety niemowlaka, mleka krowiego, kakao (bogatego w garbniki) i wysoko przetworzonej żywności.

Polecane dla Ciebie

Jak długo noworodek może nie robić kupy?

Noworodek, czyli dziecko do ukończenia 4 tygodnia życia, powinno mieć bardzo regularny rytm wypróżnień. Kupka pojawia się u niego nawet kilka razy dziennie, często podczas lub tuż po każdym karmieniu. Jego konsystencja jest półpłynna, a kolor zbliżony do musztardowego. Warto jednak pamiętać, że każde dziecko jest inne i ma odmienny rytm wypróżnień.

Czujność powinna wzbudzić nie tyle liczba oddawanych stolców, co samopoczucie dziecka. Jeśli jest marudne, płaczliwe, ma twardy brzuszek, wypróżnianie sprawia mu ból, a konsystencja kału jest zbita lub pojawia się w nim krew, jest to sygnał, aby udać się na konsultację do pediatry.

Jak pomóc dziecku z zaparciami? Co pomaga na zaparcia u niemowląt?

Co zrobić, gdy niemowlę nie chce zrobić kupy? W pierwszej kolejności należy przyjrzeć się jego diecie. Jeśli zaparcia wystąpiły na skutek przejścia z karmienia piersią do mleka modyfikowanego (lub z mleka początkowego na mleko następne), warto zweryfikować jego skład. Pediatrzy bardzo często rekomendują w takich przypadkach mleko HA, czyli hipoalergiczne, mające na celu zminimalizowanie ryzyka pojawienia się objawów alergii pokarmowych, w tym zaparć.

Kolejnym sposobem na zmniejszenie ryzyka zatwardzenia u niemowląt jest podawanie probiotyków. Wyniki badań naukowych wykazały, że podawanie dzieciom z przewlekłymi zaparciami probiotyków (szczep Lactobacillus reuteri), wpłynęło na poprawę częstotliwości i konsystencji oddawanych stolców.

Dowiedz się również, jak radzić sobie z zaparciami u starszych dzieci

Skuteczne może okazać się także zastosowanie czopków glicerynowych, które zapewniają odpowiedni poślizg, pobudzając jednocześnie perystaltykę jelit. Farmakologiczne leczenie zaparć u dzieci po 6 miesiącu życia może uwzględniać przyjmowanie długołańcuchowych makrogoli. Najczęściej podaje się w je w formie rozpuszczonej w wodzie, mleku lub soku do samodzielnego wypicia. Innym lekiem osmotycznie czynnym, który wspiera wypróżnianie jest laktuloza. Po konsultacji z lekarzem może być stosowana również przez niemowlęta. Jej działanie polega na zatrzymaniu wody w jelicie grubym, co w konsekwencji powoduje rozluźnienie masy kałowej.

Domowe sposoby na zaparcia u niemowląt

Istnieje wiele domowych sposobów na zaparcia u niemowląt. Zalicza się do nich:

  • wykonywanie masażu brzuszka,
  • stosowanie ciepłych kompresów (np.  termofor z pestkami wiśni) i/lub kąpieli,
  • wzbogacenie diety w błonnik (świeże owoce i warzywa, kasza pęczak, otręby),
  • zwiększenie podaży płynów,
  • podanie herbatki z rumianku lub kopru włoskiego.
  1. E. Ehmke vel Emczyńska-Seliga, Problem zaparć u dzieci, „ncez.pzh.gov.pl” [online], https://ncez.pzh.gov.pl/dzieci-i-mlodziez/problem-zaparc-u-dzieci/ [dostęp 07.06.2022].
  2. JMD. Ho i CH. How, Chronic constipation in infants and children, „Singapore Medical Journal", nr 61(2), 2020.
  3. K. Jończyk-Potoczna, I. Ignyś i M. Krawczyński, Zaparcia u dzieci, „Nowa Pediatria”, nr 2, 2003.
  4. Żywienie niemowląt i małych dzieci. Zasady postępowania w żywieniu zbiorowym, pod red. H Weker i M. Barańskiej, Instytut Matki i Dziecka, Warszawa 2014.
  5. P. Coccorullo, C. Strisciuglio, M. Martinelli i inni, Lactobacillus reuteri (DSM 17938) in infants with functional chronic constipation: a double-blind, randomized, placebo-controlled study, „Journal of Pediatry", nr 1-57(4), 2010.
  6. J. Książyk, Zaparcie u dzieci – leczenie, Wystąpienie podczas XI Kongres Akademii po Dyplomie PEDIATRIA, Warszawa, 2014.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Rak żołądka - przyczyny, objawy, leczenie

    Rak żołądka jest jednym z częściej występujących nowotworów przewodu pokarmowego, częściej występuje u mężczyzn niż u kobiet. Polska należy niestety do krajów o jednej z większej w świecie częstości zachorowań na ten nowotwór. Na szczęście w ostatnich latach obserwuje się stopniowe zmniejszanie liczby nowych zachorowań. Najczęściej występującym nowotworem jest rak gruczołowy (adenocarcinoma).

  • Jak powstaje nowotwór?

    Nowotwory są główną przyczyną zgonów na świecie. Szacuje się, że w Polsce choruje na nie ponad milion osób, a ok. 100 tys. umiera. Niestety, statystyki te z roku na rok są coraz mniej optymistyczne. Jak powstaje nowotwór? Czy da się zapobiec jego rozwojowi?

  • Przeziębienie, grypa, alergia czy COVID-19? Jak je od siebie odróżnić?

    Swędzenie w gardle, gorączka, katar – w dobie pandemii koronawirusa i COVID-19 te symptomy wzbudzają niepokój. Czy słusznie? Jak odróżnić objawy alergii, przeziębienia i grypy od choroby koronawirusowej? Dowiedz się z poniższego artykułu.

  • Perforacja jelita – przyczyny, objawy, leczenie

    Perforacja jelita to bardzo poważne schorzenie, które wymaga natychmiastowej interwencji lekarskiej. Nieleczone może doprowadzić do śmierci. Jak rozpoznać przedziurawione jelito i co jest jego przyczyną? Jak wygląda leczenie i czy może się objeść bez interwencji chirurga?

  • Chłoniak – objawy, leczenie, rokowania i rodzaje nowotworu układu chłonnego

    Chłoniakiem określa się nieprawidłowy rozrost tkanki limfatycznej. Jednoznaczne wyjaśnienie pochodzenia chłoniaków i przyczyn ich występowania nadal pozostaje wyzwaniem dla współczesnej medycyny. Podstawą leczenia wszystkich rodzajów chłoniaków jest chemioterapia.

  • By-passy, czyli pomostowanie aortalno-wieńcowe – na czym polega ten zabieg?

    Pojęcie by-passów, używane często w środowisku medycznym, nadal nie jest do końca jasne dla reszty społeczeństwa. Pomostowanie aortalno-wieńcowe umożliwia doprowadzenie krwi do serca, co jest szczególnie istotne w przypadku m.in. zablokowania tętnic wieńcowych przez blaszki miażdżycowe.

  • Jak odchudzić dziecko? Praktyczne porady dietetyka

    Statystyki w kwestii nadwagi i otyłości u dzieci i młodzieży pogarszają się z roku na rok. Coraz więcej dzieci w Polsce boryka się ze zbyt wysoką masą ciała. Jako rodzice chcemy jak najlepiej dla swoich pociech, dlatego zaczynamy wyszukiwać informacje dotyczące odchudzania dzieci. Jak poradzić sobie z nadwagą lub otyłością dziecka? Jakie kroki warto podjąć w tym kierunku? I ostatnie – czy dzieci powinno się odchudzać?

  • Jak wyleczyć nużeńca? Leki, suplementy, domowe sposoby na nużycę

    Nużeniec jest pasożytem należącym do roztoczy. Jest niewidoczny gołym okiem, ponieważ ma bardzo niewielkie rozmiary. Gatunki bytujące na człowieku to: nużeniec ludzki oraz nużeniec krótki. Liczba osób zarażonych wzrasta wraz z wiekiem. Nawet ponad 80% osób powyżej 70. roku życia może być zarażonych nużeńcem.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij