Cera naczynkowa
Skóra jest jednym z najlepiej unaczynionych narządów naszego organizmu. Układ naczyń tętniczych skóry ma budowę trzypiętrową, będącą odzwierciedleniem warstwowej budowy skóry, która obejmuje tkankę podskórną, skórę właściwą i naskórek. Stąd w unaczynieniu skóry wyróżniamy:
- tętniczą sieć głęboką skórną znajdującą się na granicy skóry i tkanki podskórnej,
- tętniczą sieć podbrodawkową odchodzącą od tętniczej sieci głębokiej skórnej i zaopatrującą powierzchowne warstwy skóry tzw. brodawki,
- sieć najdrobniejszych tętniczek odchodzących od sieci podbrodawkowej i wnikających do brodawek skóry wpuklających się do warstwy naskórka, tworząc sieć naczyń włosowatych, których stan czynnościowy wpływa na wygląd skóry.
Fizjologicznie tylko część naczyń włosowatych brodawek skóry jest wypełniona krwią, podczas, gdy reszta jest okresowo zamknięta jako tzw. naczynia włosowate spoczynkowe. W wyniku zaburzenia tzw. gry naczyń podbrodawkowych może dochodzić do ich nadmiernego rozszerzania się, a w dalszej kolejności do utrwalania się tych rozszerzeń nazywanych teleangiektazjami przybierającym wygląd czerwonych, drobnych naczynek widocznych na skórze twarzy. Skórę taką często nazywamy skórą naczynkową. W stanach zaawansowanych może być ich na skórze tak dużo, że dają obraz trwałego zaczerwienia skóry. O tym, jak obfita jest sieć naczyń krwionośnych w skórze niech świadczy fakt, że rozszerzone naczynia samej skóry właściwej mogą pomieścić około 1 litra krwi. Cera naczynkowa występuje przede wszystkim u kobiet, ponieważ kobiece estrogeny oddziaływują na mięśniówkę naczyń rozluźniająco ułatwiając ich rozszerzanie.
Jak powstają naczynka?
Do czynników, które mogą wywoływać pojawianie się naczynek w skórze zaliczamy:
- wspomniane już estrogeny;
- okres menopauzy w związku z zaburzeniami hormonalnymi;
- nadwrażliwość skóry i związane z tym nadmierne pobudzenie gry naczyniowej skóry;
- silne emocje, które również wpływają na grę naczyniową skóry;
- zaburzenia krążenia w obrębie skóry;
- choroby wątroby;
- nadciśnienie tętnicze;
- nadmierne ciepło działające na skórę związane z: upałami, opalaniem się, solarium, przebywaniem w saunie lub w pobliżu innych źródeł ciepła, spożywaniem gorących posiłków i napojów;
- a także zimno (mróz i wiatr) oraz duże różnice temperatury oddziaływujące zimą na skórę.
Początkowo zaczerwienie skóry spowodowane rozszerzaniem się naczyń krwionośnych skóry przez w/w czynniki ustępuje samoistnie. W dalszym etapie rozwoju zmian naczynkowych rozszerzenie naczyń utrwala się dając defekt kosmetyczny cery, jakim jest widoczna, czerwona siateczka naczynek.
Pielęgnacja cery naczynkowej w domu
Cera naczynkowa wymaga szczególnej troski, co przejawia się w sposobie jej pielęgnacji.
1. Mycie skóry
Do mycia skóry stosujemy letnią wodę, która wywiera działanie łagodzące na naczynia skóry. O wodzie ciepłej należy zapomnieć, gdyż rozszerza naczynia krwionośne skóry.
2. Pielęgnacja skóry
Wiele firm kosmetycznych produkuje specjalne serie kosmetyków pielęgnacyjnych dla cery naczynkowej, w których skład wchodzą liczne substancje wzmacniające i uszczelniające naczynia krwionośne skóry i zapobiegające ich rozszerzaniu. Dlatego wybierając kosmetyki warto zapoznać się z ich składem, żeby upewnić się, iż są właściwe dla cery naczynkowej.
Kosmetyki dla cery naczynkowej wzbogaca się o:
- Ginkgo biloba, czyli ekstrakt z miłorzębu japońskiego zawierający biflawonoidy, które uszczelniają ściany naczyń krwionośnych, zmniejszają ich kruchość oraz zapobiegają ich rozszerzaniu;
- Hamamelis czyli wyciąg z oczaru wirginijskiego mający właściwości ściągające i przeciwzapalne;
- Rutynę, która zmniejsza przepuszczalność naczyń krwionośnych włosowatych i wzmacnia ich ścianki;
- Witaminę C, która ma działanie uszczelniające i wzmacniające naczynka krwionośne;
- Witaminę K działającą przeciwkrwotocznie i zapobiegającą wylewom podskórnym;
- Witaminę PP, która od-grywa ważną rolę w przemianie materii skóry i wzmacnia naczynia krwio-nośne;
- Wyciąg z arniki górskiej zawierający wiele czynnych substancji, które łatwo wchłaniają się przez naskórek i wzmacniają ścianki naczyń włosowatych oraz działają lekko przeciwzapalnie i przeciwobrzękowo;
- Wyciąg z kasztanowca zwierający escynę oraz eskulinę, które działają przeciwzapalnie, przeciwobrzękowo i zmniejszają kruchość ścian naczyń krwionośnych;
- Wyciąg z kwiatów dzikiego mirtu wzmacniający ścianki naczyń krwionośnych.
Jednym z domowych zabiegów pielęgnujących cerę jest peeling, czyli złuszczanie martwych komórek naskórka. W przypadku cery naczynkowej można go wykonywać jedynie jako tzw. peeling enzymatyczny, który jest delikatniejszy dla skóry niż klasyczny, szorstki peeling ze zmielonych pestek owoców.
3. Ochrona przed słońcem
Słońce jest dużym wrogiem cery naczynkowej, dlatego należy ją nieustająco chronić przed promieniami słonecznymi. Doskonale do tego nadają się kremy z filtrem anty-UV, które blokują dostęp słońca do skóry poprzez odbijanie lub pochłanianie jego promieni. W warunkach miejskich wystarczający jest filtr anty-UV o faktorze 8-10, natomiast na urlopie wskazane jest codzienne stosowanie faktora 25-30, a nawet do 50 (jeśli planujemy wyjazd na południe Europy).
4. Ochrona przed zimnem
Zima to pora roku nieprzyjazna dla cery naczynkowej, gdyż poddawana jest ona wówczas dużym wahaniom temperatury otoczenia. W tym okresie skórę należy dodatkowo chronić kremami ochronnymi, a także pod-kładem (czyli fluidem) oraz pudrem, które stanowią dodatkową warstwę izolującą cerę kobiety od wpływów środowiska.
5. Farmakologicze wzmacnianie krążenia w skórze
Paniom z cerą naczynkową można polecać również doustne zażywanie preparatów wzmacniających i uszczelniających ściany naczyń krwionośnych opar-tych na wyciągu z kasztanowca, trokserutynie, diosminie. Żeby jednak taka terapia skutkowała zmniejszeniem ilości pojawiających się naczynek, musi być długotrwała.
U kosmetyczki i u lekarza
Gabinety kosmetyczne oferują różnorodne zabiegi, które mają za zadanie poprawiać kondycję skóry twarzy i dekoltu poprzez stosowanie profesjonalnych kosmetyków wzmacniających drobne naczynia skórne. Rodzaj zabiegu i rodzaj preparatu kosmetyczka dobiera indywidualnie dla każdej pani po dokładnej ocenie stanu cery naczynkowej. Dla kobiet, które chciałyby pozbyć się szpecących, czerwonych „pajączków” na twarzy medycyna dysponuje metodami zamykania rozszerzonych naczynek na twarzy, do których należą:
- elektrokoagulacja, gdzie naczynka zamykane są przy pomocy prądu stałego lub
- laser argonowy, którego światło działa kurcząco na naczynka. Ważne jest, żeby zabiegi te były wykonywane w porze jesiennej, kiedy nie ma jeszcze zbyt dużych wahań temperatury otoczenia.
Piśmiennictwo:
Franciszek Miedziński „Choroby skóry i weneryczne”, PZWL, W-wa, 1985