Cera tłusta (łojotokowa) – przyczyny, charakterystyka, pielęgnacja skóry tłustej i mieszanej

Tłusta, nadmiernie błyszcząca, z widocznymi porami i zaskórnikami – tak wygląda skóra łojotokowa. Często nie dotyczy tylko cery, czyli skóry na twarzy, ale także pleców, klatki piersiowej i głowy. Dowiedz się, jak należy pielęgnować skórę tłustą, aby wpłynąć na jej kondycję.

1. Cera łojotokowa – czyli jaka? Charakterystyka
2. Cera łojotokowa – dlaczego cera jest tłusta?
3. Jak dbać o cerę tłustą, łojotokową?
4. Najlepsze kosmetyki do cery tłustej – co wybrać, a czego unikać?
5. Jak pielęgnować cerę tłustą? Instrukcja krok po kroku
6. Leczenie cery tłustej, łojotokowej

Cera łojotokowa – czyli jaka? Charakterystyka

Skórę łojotokową nazywa się także skórą tłustą, przetłuszczającą się. Cera tłusta to również skóra, ale ta na twarzy. Charakteryzuje się nadmierną produkcją sebum przez gruczoły łojowe.

Przez nadmiar łoju skóra łojotokowa:

• jest błyszcząca – cała twarz, ale ze wzmożonym „świeceniem się” strefy T, czyli czoła, nosa i jego okolic oraz brody;
• jest grubsza od innych typów skóry;
• może być ziemista i szorstka – co jest efektem nagromadzenia martwych komórek naskórka i sebum;
• ma widocznie rozszerzone pory, przez co jej powierzchnia wydaje się nierówna;
• jest pokryta zmianami trądzikowymi – w niektórych przypadkach przez nadmiernie wydzielane sebum i nieprawidłowe złuszczanie naskórka przy ujściu gruczołów łojowych dochodzi do rozwoju trądziku;
• jest bardziej odporna na działanie czynników zewnętrznych dzięki grubej naturalnej warstwie ochronnej;
• ma skłonność do rozwoju grzybicy i stanów zapalnych;
• wolniej się starzeje, a zmarszczki pojawiają się na niej dużo później niż ma to miejsce w przypadku innych rodzajów cery;
• jest lepka.

Cera łojotokowa – dlaczego cera jest tłusta?

Przyczyn tego, dlaczego cera się przetłuszcza, może być naprawdę wiele i nie jest to problem jedynie nastolatków przechodzących przez okres dojrzewania i tzw. burzę hormonów (podwyższenie poziomu hormonów androgenowych), w wyniku której dochodzi do wydzielania dużej ilości sebum. Skóra tłusta to także problem osób dorosłych.

Należy jednak dodać, że cera zmienia się w ciągu życia nawet kilka razy. Często problem cery tłustej ustaje po okresie dojrzewania. Nie jest to jednak reguła. W dorosłym życiu może dojść do ograniczenia skutków ubocznych skóry tłustej, jak np. trądziku, niemniej pozostanie ona cerą błyszczącą, przetłuszczającą się.

Przyczyny cery tłustej:

1. Zmiany (cykl miesiączkowy) lub zaburzenia hormonalne (nadmierna aktywność androgenów i progesteronu)
2. Czynniki genetyczne
3. Nadmierna ekspozycja na słońce
4. Nieprawidłowa dieta:

• bogata w czerwone mięso i produkty bardzo przetworzone,
• z wysoką zawartością konserwantów i barwników,
• obfitująca w produkty z dużą zawartością cukru, jak słodycze, ciasta, ale także białe pieczywo czy słodzone napoje,
• bogata w produkty o wysokiej zawartości soli oraz ostre potrawy,
• w której spożywa się duże ilości kawy i mocnej herbaty, ale niewielkie ilości wody,
• o niskiej zawartości nienasyconych kwasów tłuszczowych.

5. Zbyt częste dotykanie twarzy dłońmi
6. Stosowanie leków, np. sterydów czy preparatów hormonalnych
7. Niedobory witamin i minerałów
8. Stres
9. Nadużywanie alkoholu, palenie papierosów
10. Nieodpowiednia pielęgnacja, używanie kosmetyków komedogennych (zapychających pory), zbyt częste peelingowanie, złuszczanie naskórka, ciągłe stosowanie kosmetyków nadmiernie wysuszających, matujących, odtłuszczających skórę czy pomijanie nawilżania
11. Wiek, płeć
12. Zaburzenia metaboliczne

Jak dbać o cerę tłustą, łojotokową?

Przede wszystkim należy zacząć od eliminacji błędów w pielęgnacji. Bardzo częstym błędem jest nadmierne „odtłuszczanie” skóry, uporczywe stosowanie produktów matujących, wysuszających lub zupełne pomijanie kluczowych elementów rutyny pielęgnacyjnej, czyli solidnego nawilżenia.

Najlepsze kosmetyki do cery tłustej – co wybrać, a czego unikać?

W składzie kosmetyków do cery tłustej należy szukać:

• kwasu hialuronowego (hyaluronic acid), skrobi (zea mays; starch corn; tapioca starch), celulozy (cellulose; microcrystalline cellulose), alginianu (algin) i chityny (chitosan), czyli polimerów, które zabezpieczą skórę przed nadmierną utratą wody z naskórka;
• kwasów – takich jak alfahydroksykwasy (AHA), betahydroksykwasy (BHA), polihydroksykwasy (kwas szikimowy, glikolowy, salicylowy, laktobionowy), które działają seboregulująco, zwężają pory, poprawiają strukturę skóry;
• retinolu i retinalu – podobnie jak kwasy będą regulować wydzielanie sebum, złuszczą nadmiernie rogowaciejący naskórek, rozjaśnią ślady po trądziku czy innych zmianach zapalnych;
• cynku, miedzi, siarki – są to minerały seboregulujące, antybakteryjne i przeciwzapalne;
• sarkozyny – to aminokwas, który reguluje wydzielanie sebum, ma działanie przeciwzmarszczkowe;
• nadtlenku benzoilu – stosowany w przypadku pojawiających się na skórze tłustej zmian zapalnych, trądzikowych – zwęża pory, ogranicza powstawanie nowych wyprysków (należy go stosować z dużym wyczuciem, obserwując skórę, gdyż może wywoływać nadwrażliwość kontaktową, przesuszenie i nadmierne złuszczanie);
• alantoiny;
• roślinnych składników nawilżających z aloesu, wąkrotki azjatyckiej (Centella asiatica extract, CICA) i pokrzywy, a ponadto ekstraktu z owocu noni, szałwii, łopianu, neem i kwiatów dziurawca zwyczajnego.

Unikaj w składzie kosmetyków do cery tłustej:

• alkoholu (alcohol denat; isopropyl alcohol), spirytusu salicylowego;
• mocnych detergentów – SLS, SLES, ALS, MLS, SCS, SMS;
• oleju kokosowego, palmowego, z kiełków pszenicy, z pestek moreli;
• mydeł, substancji myjących – Sodium Palmate, Potassium Stearate.

Tego nie rób, jeśli masz cerę tłustą

Najczęstsze błędy, oprócz złego doboru dermokosmetyków, to przede wszystkim:

• używanie szorstkich myjek czy szczotek do twarzy;
• wyciskanie zmian trądzikowych, które może prowadzić do powstawania śladów i blizn, a także do nadkażenia zmian zapalnych;
• ciągłe pudrowanie skóry tłustej bez uprzedniego usunięcia nadmiaru sebum np. bibułką matującą;
• długotrwałe opalanie się czy korzystanie z solarium;
• dotykanie twarzy, drapanie jej.

Jak pielęgnować cerę tłustą? Instrukcja krok po kroku

Podstawą rutyny pielęgnacyjnej w przypadku cery tłustej jest dokładne oczyszczanie, tonizowanie, nawilżanie, odżywianie i złuszczanie.

Krok 1: Oczyszczanie skóry rano i wieczorem

Usuń nadmiar sebum i zanieczyszczenia ze skóry. Ten etap powinien trwać około 3 minut. Wieczorem stosuj płyny micelarne i żele do demakijażu w formule oil-free i bez alkoholu, rano sięgnij po delikatny żel myjący do twarzy. Osusz skórę, najlepiej wacikiem kosmetycznym lub delikatnie przyłożonym do skóry listkiem ręcznika papierowego. Unikaj pocierania skóry i korzystania z ręczników kąpielowych.

Krok 2: Tonizowanie skóry

Użyj toniku bez alkoholu, najlepiej o działaniu antybakteryjnym, zwężającym pory lub nawilżającym. Możesz także skorzystać z hydrolatu, np. z oczaru wirginijskiego, różanego czy z aloesem.

Krok 3: Nawilżanie

Dokładnie wmasuj w skórę serum nawilżające np. na bazie kwasu hialuronowego, a następnie wklep w nią krem mocno nawilżający. Rano nie zapomnij także o kremie z filtrem SPF z faktorem 30 lub 50 o lekkiej, niezapychającej porów formule. Wieczorem możesz postawić na nieco mocniejsze wsparcie i tu dobrze oprócz kwasu hialuronowego szukać w kremie np. ceramidów.

Krok 4: Złuszczanie

Raz w tygodniu lub w zależności od potrzeb zastosuj peeling enzymatyczny, który w przeciwieństwie do peelingów mechanicznych nie sprzyja roznoszeniu bakterii po całej twarzy. Po peelingu możesz nałożyć na twarz maskę rozjaśniającą lub ściągającą. Postaw na glinkę kaolinową, węgiel aktywny, algi morskie czy witaminę C.

Leczenie cery tłustej, łojotokowej

Cera tłusta nie jest chorobą. Nie jest zatem stanem, który wymaga leczenia dermatologicznego. Natomiast niezbędne jest trzymanie się zasad dotyczących pielęgnacji, diety czy stylu życia.

Stanem, który podlega leczeniu, jest łojotokowe zapalenie skóry (ŁZS). W jego leczeniu stosuje się najczęściej leki przeciwzapalne, np. miejscowo działające glikokortykosteroidy oraz inhibitory kalcyneuryny. Przy wyjątkowo nasilonej formie ŁZS podaje się także doustne leki przeciwgrzybicze takie jak ketokonazol. Ponadto według literatury z powodzeniem stosowane są również inne leki przeciwgrzybicze – mikonazol, klotrimazol, ekonazol.

Co istotne, aby ułatwić dostęp środkom leczniczym do objętego chorobą miejsca, należy najpierw złuszczyć naskórek, stosując specjalne preparaty eksfoliacyjne. Rozpoczęcie terapii z wyżej wymienionymi grupami preparatów powinno zawsze odbywać się pod ścisłą kontrolą lekarza dermatologa.

Nie do końca wiadomo, jaka jest przyczyna rozwoju ŁZS, niemniej przyjmuje się, że zapalenie może być spowodowane aktywnością drożdżaków, a konkretnie grzybów Malassezia – Malassezia spp., które znane są też jako Pityrosporum ovale. Ich metabolity mogą wywoływać reakcję zapalną skóry i zaburzenia w strukturze bariery lipidowej naskórka. Co ciekawe, grzyby te są naturalnymi „bywalcami” mikroflory skóry, jednak kiedy występują w nadmiarze, doprowadzają do rozwoju łojotoku.