Stolec kota i psa – jak wygląda prawidłowy i co powinno zaniepokoić opiekuna?

Stolec – temat być może niezbyt przyjemny, jednak wśród opiekunów psów i kotów raczej nie stanowi tabu. Co więcej, warto poświęcić mu więcej uwagi, ponieważ wygląd kału może być jednym z pierwszych sygnałów, że zwierzęciu coś dolega. Przy sprzątaniu kociej kuwety lub psich odchodów dobrze jest zwrócić uwagę na konsystencję, barwę i zapach. Jeśli kał ma nietypowy kolor, pojawia się w nim krew, jest rzadki lub ma bardzo intensywny, cuchnący zapach, należy skonsultować się z lekarzem weterynarii.

1. Jak powinien wyglądać prawidłowy stolec kota, a jak psa?
2. Przy jakim stolcu u pupila należy natychmiast zgłosić się do weterynarza?
3. Jak pobrać kał kota lub psa do badania?
4. Prawidłowe stolce u psa i kota – najczęściej zadawane pytania
5. Prawidłowe stolce u kota i psa – podsumowanie

Jak powinien wyglądać prawidłowy stolec kota, a jak psa?

Kał zdrowego zwierzęcia – zarówno psa, jak i kota – powinien być uformowany, mieć brązowy kolor, plastelinowatą konsystencję i swoisty, ale niezbyt intensywny zapach. Objętość pojedynczego wypróżnienia zależy od poziomu strawności diety – im bardziej strawny pokarm, tym mniejsza objętość stolca. Nie powinno być w nim śluzu ani krwi, a całość powinna dać się zebrać w jednym kawałku do woreczka lub na łopatkę.

Jak często powinien wypróżniać się kot?

Zdrowy kot powinien wypróżniać się raz lub dwa razy na dobę. Jeśli częstotliwość wypróżnień gwałtownie wzrasta, należy obserwować kał pupila, czy nie zmienia konsystencji na rzadką. Jeśli tak się dzieje, konieczna jest wizyta u weterynarza. Gdy kot wypróżnia się częściej niż dwa razy na dobę, ale kał nadal pozostaje uformowany, może być to oznaką nietolerancji pokarmowej lub niskiej strawności pokarmu. W takiej sytuacji można skorzystać z pomocy dietetyka weterynaryjnego, który pomoże zidentyfikować źródło problemu.

Jeśli częstotliwość wypróżnień spada i kot załatwia się rzadziej niż raz dziennie, może to oznaczać, że ma problem z zaparciem. Dolegliwość ta jest szczególnie powszechna u kotów rasy maine coon. Nieodpowiednia dieta (np. oparta na suchej karmie), niedostateczne nawodnienie, brak pielęgnacji w postaci regularnego wyczesywania czy rezygnacja z podawania pasty odkłaczającej mogą przyczyniać się do powstawania zaparć. W tym przypadku konieczna jest wizyta u weterynarza, który wykona kotu lewatywę. Tego zabiegu pod żadnym pozorem nie powinno się wykonywać samodzielnie w domu, ponieważ można uszkodzić, a nawet sperforować jelito, co może mieć śmiertelny skutek dla pupila.

Jak często powinien wypróżniać się pies?

W zależności od diety prawidłowa liczba wypróżnień na dobę u psa waha się od jednego do trzech. Podobnie jak w przypadku kotów, gwałtowna zmiana konsystencji kału na rzadszy może świadczyć o biegunce, a brak wypróżnień przez więcej niż dobę – o zaparciu. W obu przypadkach konieczna jest wizyta u weterynarza.

Jeśli ilość oddawanego kału w ciągu doby jest większa niż ta uznawana za normalną, może mieć na to wpływ niskostrawna dieta lub zachwiana równowaga flory bakteryjnej w jelitach.

Przy jakim stolcu u pupila należy natychmiast zgłosić się do weterynarza?

1. Jeżeli w kale pojawi się żywa krew, należy natychmiast zgłosić się do weterynarza. Śladowa ilość krwi może świadczyć o pęknięciu naczyń włosowatych, np. przy nadmiernym parciu. Natomiast jeśli kał ma bardzo ciemną barwę, może to oznaczać między innymi krwawienie na wcześniejszym odcinku przewodu pokarmowego. Przetrawiona krew nadaje stolcowi ciemny kolor.
2. Również w przypadku zaobserwowania znacznych ilości śluzu w kale warto zasięgnąć porady lekarza – może to wskazywać na stan zapalny jelita grubego. Niewielka zawartość śluzu w kale jest stanem fizjologicznym, ale jego większa ilość, wyraźne pasma czy kał pokryty galaretowatą substancją są wskazaniem do wizyty u weterynarza.
3. Sygnałem do konsultacji są także zmiany w konsystencji – twarde, suche i małe kulki mogą być objawem odwodnienia lub problemów metabolicznych, natomiast bardzo miękkie lub płynne stolce oznaczają biegunkę, wymagającą dalszej diagnostyki.
4. Kiedy w kale widoczne są pasożyty, warto zrobić zdjęcie i pokazać je weterynarzowi – może wydawać się to dziwnym pomysłem, ale dzięki temu lekarzowi będzie łatwiej zidentyfikować rodzaj pasożytów i dobrać odpowiedni środek na ich eliminację. Najczęściej występującymi pasożytami wydalanymi wraz z kałem jest glista psia lub kocia (Toxocara canis, Toxocara cati), wyglądająca jak nitki makaronu, lub człony tasiemca (Dipylidium caninum), które wyglądem przypominają pestki ogórka.
5. Jeśli kał pupila ma kolor szary, beżowy lub żółty, może to oznaczać problemy z wątrobą, pęcherzykiem żółciowym, złe wchłanianie tłuszczów lub niedobór enzymów trawiennych, co również należy skonsultować ze specjalistą.

Jak pobrać kał kota lub psa do badania?

Najczęściej, aby badanie kału (np. w kierunku pasożytów lub pierwotniaków) było miarodajne, konieczne jest zebranie próbek z trzech kolejnych dni.

Najlepiej zaopatrzyć się w specjalne pojemniczki na kał w aptece (używane w diagnostyce ludzkiej), które mają niewielką łopatkę przytwierdzoną od wewnętrznej strony do wieczka. Należy zebrać nią ilość kału wielkości orzecha laskowego, zwracając uwagę, żeby pobrana próbka nie była zanieczyszczona żwirkiem z kuwety lub źdźbłami trawy czy piaskiem. Pojemnik należy szczelnie zakręcić, oznaczyć datą pobrania próbki i przechowywać w lodówce do momentu oddania kału do badania, aby na powierzchni próbki nie rozwinęła się pleśń. Każda próbka z kolejnego dnia powinna być zebrana do osobnego pojemniczka i oznaczona datą.

Które choroby u psa lub kota wykryje badanie kału?

Badanie kału pomaga wykryć obecność pasożytów (np. glisty, tasiemce, włosogłówki, tęgoryjce, kokcydia), pierwotniaków (Giardia intestinalis) lub bakterii (Salmonella, E. coli, Clostridium). Badanie kału może pomóc także w diagnostyce zaburzeń wchłaniania i trawienia, np. w przebiegu nieswoistego zapalenia jelit (IBD).

Prawidłowe stolce u psa i kota – najczęściej zadawane pytania

Jak przygotować się do wizyty u weterynarza, gdy wystąpił problem z wypróżnieniem u pupila?

Jeśli sytuacja jest nagła, należy zebrać możliwie najświeższą próbkę kału wielkości orzecha laskowego do specjalnego pojemniczka diagnostycznego. Jeśli potrzebna jest szersza diagnostyka, próbki należy zbierać przez trzy kolejne dni (jedna próbka na dzień) do osobnych pojemników oznaczonych datami. Próbki należy przechowywać w lodówce, aby zapobiec narastaniu pleśni.

W gabinecie weterynaryjnym należy przekazać weterynarzowi jak najwięcej szczegółowych informacji o diecie zwierzęcia, częstotliwości oddawania kału, ostatnio zjedzonych smakołykach, ostatnich zmianach w diecie oraz ogólnym stanie zdrowia.

Co ile wymieniać kotu żwirek?

To zależy od wielu czynników, m.in. od rodzaju żwirku. Inaczej chłonie wilgoć żwirek bentonitowy, inaczej pellet drewniany, a jeszcze inaczej żwirek silikonowy. Trzeba obserwować kuwetę i codziennie wybierać z niej odchody (zarówno kał, jak i zbrylony mocz) za pomocą specjalnej łopatki. Kiedy czuć, że żwirek robi się cięższy i zaczyna mieć nieprzyjemny zapach, wtedy dobrze jest go wymienić. Przed napełnieniem kuwety świeżym żwirkiem warto umyć ją ciepłą wodą i łagodnym detergentem (np. szarym mydłem). Wszystkie mocne detergenty i odkażacze są zalecane tylko w przypadku czyszczenia kuwety po inwazji pasożytów lub giardii. Przy rutynowym sprzątaniu intensywny zapach środków myjących może odstraszyć kota od kuwety, co będzie skutkowało załatwianiem potrzeb fizjologicznych poza nią. Ponadto w przypadku niedokładnego wypłukania opary detergentów mogą także podrażnić drogi oddechowe zwierzęcia.

Co oznaczają kolory stolca psa?

Prawidłowy kolor kału to brązowy, ciemnobrązowy, czekoladowy. Mogą pojawić się w nim śladowe, prawie niezauważalne ilości śluzu – jest to stan fizjologiczny. Taki obraz oznacza prawidłowe trawienie i zachowaną florę bakteryjną jelit.

Kolory wskazujące na problemy:

• czarny, smolisty – może świadczyć o krwawieniu w górnej części przewodu pokarmowego (np. przy wrzodach), co jest stanem wymagającym natychmiastowej pomocy weterynaryjnej;
• czerwone lub bordowe smugi (obecność świeżej krwi) – może oznaczać krwawienie z dolnego odcinka przewodu pokarmowego, spowodowane przez pasożyty, uraz lub podrażnienie;
• biały lub jasnoszary, żółty – wskazuje na problemy z wątrobą, trzustką lub pęcherzykiem żółciowym;
• zielony – często jest efektem zjedzenia dużej ilości trawy, ale może być również oznaką infekcji lub problemów z pęcherzykiem żółciowym;
• białe plamki lub punkty – mogą świadczyć o obecności pasożytów wewnętrznych.

Czy odchody kotów powinny być mokre czy suche?

Prawidłowo wyglądające kocie odchody powinny mieć lekko wilgotny wygląd. Nie powinny być ani zupełnie suche (może to sygnalizować problem z zaparciami), ani zupełnie mokre lub pokryte tłustym filmem (to z kolei może być oznaka problemów z trzustką). Nawet odchody kotów na diecie BARF, które z założenia są bardziej suche niż kał kotów na diecie puszkowej, powinny wyglądać na lekko wilgotne.

Prawidłowe stolce u kota i psa – podsumowanie

Choć temat odchodów nie jest najprzyjemniejszym przedmiotem do dyskusji czy obserwacji, w codziennym życiu opiekuna zwierzęcia jest nieunikniony. Regularna obserwacja odchodów pupila jest wręcz konieczna – pozwala na szybką reakcję w przypadku pojawienia się problemów zdrowotnych, których pierwszym sygnałem są często właśnie zmiany w wyglądzie kału.