Chory piesek leży w łóżku z okładem na głowie i termometrem w pyszczku
Katarzyna Karolewska-Bajon

Jakie są objawy nosówki u psa? Przyczyny, rokowanie, leczenie

Nosówka jest chorobą zakaźną o globalnym zasięgu, która dotyczy wielu gatunków zwierząt dzikich oraz tych udomowionych. Infekcję czworonogów wywołuje CDV (ang. Canine Distemper Virus) – wirus nosówki psów. Nosówka, jak i wiele innych chorób zakaźnych, charakteryzuje się dwufalową gorączką, czyli powtórnym podwyższeniem temperatury ciała psa po wcześniejszej poprawie stanu zdrowia. Jak wygląda terapia w przypadku tej choroby i na jakie objawy nieswoiste należy zwrócić uwagę?

Hasło nosówka może kojarzyć się z łagodną postacią choroby nosa u psa, a tak naprawdę jest to groźne, wielonarządowe schorzenie zakaźne. Od lat problem ten dotyczy psów i innych zwierząt mięsożernych na całym świecie. Najbardziej narażone na zachorowanie są młode i nieszczepione osobniki. Ostra postać nosówki wiąże się z wielkim cierpieniem zwierzęcia, a czasem kończy nawet śmiercią. Po stwierdzeniu nosówki prowadzi się leczenie objawowe, które nie zawsze jest wystarczające, aby uratować zwierzę. Powszechnie stosuje się szczepienia ochronne szczeniąt przeciwko nosówce, a dorosłym osobnikom co kilka lat podawana jest dawka przypominająca szczepionki. Potencjalnymi nosicielami wirusa są bezpańskie psy lub dzikie zwierzęta. Dlatego im więcej zaszczepionych pupili, tym mniejsze ryzyko zachorowania kolejnych zwierząt.

Co to jest nosówka?

Nosówka jest chorobą zakaźną o globalnym zasięgu, która dotyczy wielu gatunków zwierząt dzikich oraz tych udomowionych. Infekcję u psa wywołuje CDV (ang. Canine Distemper Virus) – wirus nosówki psów. Należy do rodziny paramyksowirusów, których cechą charakterystyczną jest duża wrażliwość na warunki środowiska (wyższą temperaturę, światło, niskie pH) oraz środki czystości i preparaty dezynfekujące. Nosówka u kota domowego przebiega w sposób bezobjawowy, natomiast u psów jest klasyfikowana obok parwowirozy jako jedna z najniebezpieczniejszych chorób zakaźnych. Dzieje się tak dlatego, że wirus po wtargnięciu do organizmu zwierzęcia zajmuje kolejne elementy tkanki limfatycznej, co po pewnym czasie prowadzi do wyczerpania zasobów układu odpornościowego. W efekcie naraża go na dodatkowe czynniki zakaźne, np. bakterie bytujące w organizmie lub w środowisku. W takim wypadku nawet szybka interwencja lekarza weterynarii nie musi być skuteczna. Najbardziej narażone na zakażenie są szczenięta.

Jeśli psia mama była regularnie szczepiona przeciwko nosówce, dopiero po 6. tygodniu życia szczenięciu zaczyna się wyczerpywać pula przeciwciał chroniących go przed zachorowaniem. Po tym okresie możliwe jest rozwinięcie się nosówki u szczeniaka.

Zwiększone ryzyko zakażenia nosówką towarzyszy również zwierzętom:

  • niezaszczepionym,
  • szczepionym nieregularnie,
  • z obniżoną odpornością (zarobaczonym, zestresowanym, zmęczonym),
  • ze schronisk i hodowli.

Nosówka psa – przyczyny

Około 8. dnia od zachorowania na nosówkę wirus przedostaje się do środowiska wraz ze wszystkimi wydzielinami (ślina, wydzielina z nosa i worków spojówkowych) oraz wydalinami (odchody, mocz) psa. Ten stan może trwać nawet kilka tygodni (do czasu całkowitego wyzdrowienia pupila) lub dłużej, u długotrwałych siewców bezobjawowych.

Wrota zakażenia nosówki:

  • droga kropelkowa – poprzez aerozol z układu oddechowego chorego zwierzęcia,
  • droga pokarmowa – poprzez zjedzenie czy polizanie wydalin lub wydzielin oraz kontakt z przedmiotami chorego zwierzęcia,
  • droga wstępująca – wirus ma zdolność przechodzenia przez łożysko i infekowania płodu, a po porodzie widoczne są objawy nosówki u szczeniaka.

Częściej dochodzi do zakażenia w sposób bezpośredni, czyli kiedy wiele psów je lub pije ze wspólnych misek. Rzadziej poprzez korzystanie z wspólnych przedmiotów (zabawek, legowisk, kojców) lub z ubrań i rąk właściciela, choć nie jest to niemożliwe. Przyczyna jest prosta: wirus nosówki psów jest niestabilny w środowisku zewnętrznym po opuszczeniu organizmu zwierzęcia. Należy pamiętać, że infekcje mogą roznosić zwierzęta bezpańskie, wałęsające się, ale również inne dzikie gatunki zwierząt (np. lis, kuna, wydra, wilk, foka). Dlatego podczas spacerów należy obserwować, z czym lub z jakim innym zwierzęciem ma kontakt nasz pies.

Powiązane produkty

Nosówka psa – objawy

Objawy nosówki u psa są zróżnicowane. Choroba może przebiegać w kilku postaciach:

  • nosówka oddechowa (nosówka nieżytowa) – z ropnym wysiękiem z nosa (katar u psa), utrudnionym oddychaniem, dusznościami, kaszlem, zapaleniem oskrzeli lub płuc;
  • nosówka żołądkowo-jelitowa – z nieżytem żołądka i jelit, czego następstwem są: biegunka, wymioty, odwodnienie, wychudzenie;
  • nosówka oczna – z światłowstrętem, obfitym łzawieniem (gęsta ropa z pasmami krwi), a nawet ślepotą;
  • nosówka skórna – z zaczerwienieniem i zmianami skórnymi (krosty, pęcherze) na skórze brzucha, ud i uszu, a nawet głuchotą;
  • nosówka nerwowa – z obniżoną koordynacją ruchową, kłopotami z utrzymaniem równowagi, tikami i drżeniem mięśni, a w dalszym rozwoju choroby dochodzi do niedowładów i porażeń kończyn.

Nosówka, jak i wiele innych chorób zakaźnych psów, charakteryzuje się dwufalową gorączką, czyli powtórnym podwyższeniem temperatury ciała psa po wcześniejszej poprawie stanu zdrowia. Postać nerwowa występuje zazwyczaj po drugiej fali gorączki psa (po około 2–4 tygodniach od zakażenia). Podczas tej fazy choroby psu towarzyszy apetyt, natomiast widoczna jest zmiana jego zachowania np. oszczekiwanie niewidocznych przedmiotów świadczące o halucynacjach. Dorosły, osowiały pies z zaburzeniami ruchowymi może przechodzić szczególny przypadek postaci nerwowej, jakim jest tzw. zapalenie mózgu starych psów. Ten typ choroby dotyka dorosłe osobniki po przechorowaniu nosówki w przeszłości i pozostaniu bezobjawowym nosicielem. Żołądkowo-jelitowa postać nosówki u szczeniąt zmieniających zęby mleczne na stałe może spowodować trwałe uszkodzenie szkliwa (brązowienie zębów). Natomiast podczas skórnej postaci może dojść do hiperkeratozy nosa i opuszek łap psa, dawniej zwaną chorobą twardej łapy. Wówczas skóra zwierzęcia jest widocznie sucha, spękana i zrogowaciała.

Jak ograniczyć ryzyko rozwoju nosówki? Czynniki ryzyka, szczepienia

Zakażenie CDV szerzy się głównie drogą kropelkową oraz pokarmową, dlatego należy ograniczyć kontakty z potencjalnymi nosicielami nosówki (chorym osobnikiem, dzikimi zwierzętami), w tym także z ich wydalinami. Rolą właściciela jest obserwacja psa podczas spacerów i niedopuszczenie do zjedzenia czy wąchania odchodów innych zwierząt. W hodowlach zaleca się izolowanie zdrowych od chorych zwierząt. Za każdym razem po podaniu pokarmu, wody lub po głaskaniu pupila właściciel powinien przeprowadzić dokładne mycie rąk, pojemników, misek.

Najważniejszym środkiem ochrony zdrowia psa skierowanym przeciwko nosówce jest immunoprofilaktyka, czyli prowadzenie szczepień ochronnych (w tym koniecznie przestrzeganie kalendarza szczepień młodego psa). Nosówka jest chorobą wysoce zakaźną, dlatego niezaszczepione psy mają małe szanse na pozostanie zdrowymi po kontakcie z zakażonym zwierzęciem, jego wydzielinami czy wydalinami. Szczepienie na nosówkę wykonuje się zwykle preparatami skojarzonymi, czyli w jednej dawce szczepionki zawarte są antygeny kilku patogenów, dzięki czemu organizm wytwarza odporność przeciwko kilku chorobom. U dorosłych psów najczęściej wybierane są szczepionki cztero- lub pięcioskładnikowe, a u szczeniąt – dwu- lub trzyskładnikowe. Są skierowane przeciwko: nosówce, parwowirozie, chorobie Rubartha, parainfluenzie i leptospirozie (z pominięciem trzech ostatnich w przypadku szczeniąt). Według obecnych zaleceń szczepienie młodych psów wykonuje się trzy razy. Pierwszą dawkę szczenięta przyjmują w 6-8 tygodniu życia. Następnie dwie dawki podaje się co 2–4 tygodnie, a po roku od pierwszego szczepienia podawana jest dawka przypominająca. W późniejszych latach życia psa wykonuje się szczepienie przypominające co 3 lata. Każdy przyjęty przez psa preparat ma znaczenie. Gdy szczepienia wykonywane są nieregularnie bądź zostaje pominięta dawka preparatu, wówczas miano przeciwciał przeciwko CDV spada, zwierzę nie jest chronione i przechodzi nosówkę.

Jak wygląda leczenie psa chorego na nosówkę? Ile trwa nosówka?

Gdyby zapytać lekarzy weterynarii jak leczyć nosówkę u psa, odpowiedzą zgodnie – nie ma leków zwalczających bezpośrednią przyczynę nosówki, czyli CDV. Terapia sprowadza się do łagodzenia objawów, wspomagania odporności oraz podania szeregu antybiotyków po to, aby nie rozwinęło się bakteryjne zakażenie wtórne u psa. Do 7. dnia od zakażenia (kiedy występują jedynie objawy nieswoiste) możliwe jest podanie przeciwciał przeciwwirusowych, lecz wtedy zazwyczaj nie jest zgłoszone zakażenie psa w lecznicy. Po drugiej fali gorączki u psa (około 2-4 tygodni po zakażeniu) wdrażana jest terapia wspomagająca.

Terapia wspomagająca obejmuje podanie:

  • antybiotyków o szerokim spektrum działania, czyli hamujących rozwój więcej niż jednego rodzaju bakterii,
  • leków przeciwzapalnych, przeciwwymiotnych i przeciwbiegunkowych,
  • elektrolitów i preparatów witaminowych,
  • oraz leków wzmagających łaknienie.

Ważne, aby zapewnić zwierzakowi ciągłość oddychania i widzenia, dlatego elementem terapii jest także usuwanie wydzielin z nosa i oczu. Czasem nosówce u psa towarzyszą poważniejsze zmiany oczne, które wymagają osobnego leczenia, aby nie doprowadzić do ich owrzodzenia. Niestety specyfiką leczenia objawowego jest brak pewności o całkowitym wyzdrowieniu czy nawet ocaleniu chorego zwierzęcia. Szczególnie trudnymi przypadkami są psy z objawami neurologicznymi. Te występują zazwyczaj po niedoleczonej chorobie i ujawniają się po 4–6 tygodniach od wyleczenia postaci nieżytowej nosówki lub po wielu latach (jak w przypadku zapalenia mózgu starych psów).

  1. T. Frymus, Choroby zakaźne psów, Warszawa 1999, s. 37-66.
  2. H. G. Niemand, P. F. Suter, B. Kohn, Praktyka kliniczna PSY, Łódź 2013, s. 327-329.
  3. M. J. Day, M. C. Horzinek, R. D. Schultz i in., Guidelines for the vaccination of dogs and cats compiled by the Vaccination Guidelines Group (VGG) of the World Small Animal Veterinary Association (WSAVA), „Journal of Small Animal Practice”, nr 1 (57) 2016.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Wrzodziejące zapalenie jelita grubego – przyczyny, objawy, leczenie, żywienie przy WZJG

    Wrzodziejące zapalenie jelita grubego (WZJG, colitis ulcerosa) jest rozlanym nieswoistym zapaleniem błony śluzowej odbytnicy lub odbytnicy i okrężnicy, prowadzącym w niektórych przypadkach do powstania owrzodzeń. Należy do grupy nieswoistych zapaleń jelit o niewyjaśnionej etiologii. Jak rozpoznać wrzodziejące zapalenie jelita grubego?

  • Łuszczyca paznokci – przyczyny, objawy, leczenie

    Łuszczyca jest przewlekłą zapalną chorobą skóry, przebiegającą z okresami remisji i zaostrzeń, na którą w Polsce choruje prawie milion osób. Choroba najczęściej występuje u rasy białej i w umiarkowanej strefie klimatycznej. Pierwsze objawy łuszczycy mogą wystąpić w dowolnym wieku, jednak zwykle pojawiają się we wczesnym okresie dorosłego życia lub później, około 50–60 roku życia. Łuszczyca charakteryzuje się występowaniem zmian chorobowych zarówno na skórze gładkiej, jak i na owłosionej skórze głowy, a także zmianami w obrębie płytek paznokciowych dłoni i stóp. W cięższych postaciach łuszczyca może również zająć stawy. Zmianom paznokciowym z reguły towarzyszą zmiany w obrębie skóry, chociaż zdarza się, że zmiany chorobowe obejmujące aparat paznokciowy wyprzedzają pojawienie się zmian skórnych nawet o dziesiątki lat.

  • Cytomegalia (CMV) – co to za choroba? Jakie są objawy?

    Cytomegalia jest chorobą wirusową, która wywoływana jest przez wirusa o nazwie Cytomegalovirus hominis, w skrócie CMV. Zakażenie wirusem cytomegalii jest bardzo szeroko rozpowszechnione, natomiast zdecydowana większość infekcji (ponad 99%) przebiega bezobjawowo i pacjent przez przypadek dowiaduje się, że w przeszłości przebył takie zakażenie. Jednak u płodów i noworodków ze względu na niedojrzałość układu odpornościowego, jak również u osób z wrodzonymi lub nabytymi zaburzeniami odpowiedzi immunologicznej, cytomegalia może przebiegać w sposób ostry, a obraz choroby może być bardzo różny.

  • Zakrzepica – przyczyny, objawy, profilaktyka zakrzepowego zapalenia żył powierzchniowych i głębokich

    Zakrzepica (zakrzepowe zapalenie żył) polega na powstaniu w naczyniu żylnym zakrzepu w wyniku zaburzonego przepływu krwi. Nieleczona prowadzi do groźnych powikłań, m.in. do zatorowości płucnej. Wyróżnia się zapalenie żył głębokich i powierzchniowych. Jakie objawy daje zakrzepica i w jaki sposób się ją leczy? Czy istnieją sposoby na to, by jej zapobiec?

  • Nadżerka szyjki macicy (ektopia) – przyczyny, objawy, metody leczenia

    Termin „nadżerka szyjki macicy” oznacza ubytek błony śluzowej. Często jest on nieprawidłowo stosowany na określenie ektopii, która jest zupełnie innym schorzeniem. Rzekoma nadżerka szyjki macicy (tak brzmi inna nazwa ektopii) to zastępowanie nabłonka płaskiego, który fizjologicznie pokrywa tarczę szyjki macicy, nabłonkiem gruczołowym. Zazwyczaj nie daje ona żadnych objawów, a kobieta dowiaduje się o jej istnieniu podczas rutynowego badania ginekologicznego. Kiedy ektopia wymaga szerszej diagnostyki i leczenia? Jakie metody usunięcia „nadżerki” szyjki macicy stosuje się najczęściej?

  • Gastrolog – czym się zajmuje? Jakie choroby leczy?

    Lekarz gastroenterolog jest specjalistą w zakresie chorób układu pokarmowego. Gastrolog diagnozuje i leczy pacjentów z problemami gastrycznymi. Jakimi konkretnie dolegliwościami się zajmuje? Kiedy warto się do niego udać? Czy do gastrologa jest potrzebne skierowanie? Odpowiadamy.

  • Atak paniki – jak wygląda? Co robić, gdy się pojawia?

    Ataki paniki są jednymi z najczęściej występujących zaburzeń lękowych, tuż po zespole lęku uogólnionego oraz fobii społecznej. Objawiają się nagłymi napadami silnego lęku, którym towarzyszą symptomy, takie jak: kołatanie serca, zawroty głowy, duszności, nadmierne pocenie się czy strach przed śmiercią. Dowiedz się, w jaki sposób można sobie poradzić, gdy pojawia się atak paniki.

  • Czego nie można robić przy nadżerce szyjki macicy ? Jak postępować po jej usunięciu?

    Nadżerka szyjki macicy jest rozpoznaniem, które może usłyszeć wiele kobiet w gabinecie ginekologicznym. Warto podkreślić jednak, że określenie „nadżerka” używane jest najczęściej w nieprawidłowy i potoczny sposób. Czym jest nadżerka oraz jak postępować po zabiegu jej usunięcia?

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij