Toksokaroza – przyczyny, objawy, badania, leczenie i zapobieganie
Katarzyna Gmachowska

Toksokaroza – przyczyny, objawy, badania, leczenie i zapobieganie

Na toksokarozą najbardziej narażone są dzieci, ponieważ należy ona do tzw. chorób brudnych rąk. Dzieci, bawiące się w piaskownicach, bez zachowania odpowiedniej higieny i profilaktyki, mogą przenieść inwazyjne jaja glisty z rodzaju Toxocara do ust. Jakie objawy świadczą o toksokarozie i w jaki sposób się ją leczy? 

Toksokaroza jest to pasożytnicza choroba wywołana przez glistę psią lub kocią. Do zakażenia dochodzi poprzez spożycie nieumytych owoców i warzyw zanieczyszczonych ziemią z jajami toksokary. Toksokaroza często przebiega bezobjawowo lub stwierdza się niecharakterystyczne objawy – ból brzucha, głowy, gorączka, zaburzenia widzenia, kaszel i duszność.  

Toksokaroza – co to za choroba?  

Toksokaroza jest chorobą pasożytniczą wywołaną przez nicienie Toxocara canis (glista psia) lub Toxocara cati (glista kocia). Formy inwazyjne znajdują się w glebie zanieczyszczonej odchodami zwierzęcymi.  Do zakażenia dochodzi przez spożycie zabrudzonych ziemią owoców i warzyw lub jedzenie niemytymi rękami.  

Toksokaroza częściej występuje u dzieci niż u dorosłych, a zakażona osoba nie jest zakaźna dla innych. Objawy choroby po przypadkowym spożyciu jaj pasożyta rozwijają się od kilku dni do nawet kilku lat.  

Postaci toksokarozy  

Wyróżniamy następujące rodzaje toksokarozy

  • postać układowa – nazywana także zespołem larwy wędrującej trzewnej; objawia się gorączką, bólami brzucha, brakiem apetytu, bólem mięśni i stawów, wysypkami skórnymi, powiększeniem wątroby i śledziony, podwyższonym poziomem eozynofilii w morfologii krwi oraz objawami z układu oddechowego takimi jak suchy kaszel oraz duszność. W tej postaci choroby dochodzi do przemieszczania się pasożyta w organizmie do różnych narządów takich jak płuca, jelita, mięśnie, mózg lub oko.  
  • postać zlokalizowana – dotyczy narządu wzroku i układu nerwowego; dochodzi do niej poprzez dostanie się do oka lub mózgu postaci larwalnej i zasiedleniu się tam pasożyta. Objawami toksokarozy ocznej jest osłabienie wzroku, nagłe wystąpienie zeza, objaw leukokorii (biały odblask siatkówki w oku). Natomiast w przypadku zajęcia mózgu dominują objawy neurologiczne takie jak np. zmiana zachowania, napady padaczkowe, ból i zawroty głowy.  
  • postać ukryta – objawia się niecharakterystycznymi objawami takimi jak zapalenie oskrzeli, zapalenie płuc, nawracająca lub przewlekła pokrzywka, astma oskrzelowa, powiększenie węzłów chłonnych lub zapalenie mięśni i stawów. Rozpoznanie zazwyczaj stawia się na podstawie ustąpienia objawów po zastosowaniu leków przeciwpasożytniczych. 
  • postać bezobjawowa – często rozpoznaje się przypadkowo po uzyskaniu dodatniego wyniku badania w kierunku zakażenia toksokarą u osoby z rodziny. Postaci larwalne toksokary mają zdolność do przebywania w postaci uśpionej i aktywacji w sprzyjających warunkach.  

Polecane dla Ciebie

Kiedy można się zarazić toksokarozą?  

Do zakażenia glistą psią lub kocią najczęściej dochodzi przez spożycie niemytych owoców lub warzyw zanieczyszczonych ziemią lub poprzez przeniesienie jaj toksokary do ust brudnymi rękami. Stąd traktuje się ją jako jedną z chorób brudnych rąk, do których należy m.in. owsica u dzieci

Dojrzałe postaci toksokary żyją w przewodzie pokarmowym zakażonych psów, lisów i kotów i składają duże ilości jaj, które są wydalane z kałem zwierząt. Po około 21 dniach przebywania w glebie w jajach tworzy się larwa, która jest zdolna do zakażenia po przedostaniu się do przewodu pokarmowego człowieka. Jaja toksokary są zdolne do zachowywania inwazyjności nawet przez kilka lat.  

Do zakażenia u człowieka dochodzi poprzez przypadkowe spożycie inwazyjnych jaj glisty znajdujących się na niedomytych warzywach lub owocach, lub poprzez jedzenie brudnymi rękami. Toksokarozą można zarazić się także poprzez bezpośredni kontakt z zarażonym psem lub kotem, gdyż wydalone jaja mogą przebywać w sierści zwierząt. 

Po połknięciu jaja w formie inwazyjnej, w jelicie dochodzi do uwolnienia larwy, która następnie wraz z krwią przedostaje się do wątroby. Część larw z wątroby wędruje do płuc, mózgu, oka lub mięśni. Obecność larw toksokary we krwi i narządach powoduje powstanie reakcji zapalnej i produkcję przeciwciał, które potwierdzają zakażenie. 

Larwy mogą przetrwać w organizmie ludzkim otoczone ziarniniakami nawet 10 lat, po tym czasie przejść do formy aktywnej i rozpocząć ponowną wędrówkę, natomiast nie mają zdolności przenikania przez łożysko, dlatego nie stanowią zagrożenia dla rozwijającego się płodu.  

Objawy toksokarozy  

Do najczęstszych objawów zakażenia glistą psią lub kocią należą: 

  • objawy z przewodu pokarmowego – bóle brzucha, brak apetytu, spadek masy ciała, powiększenie wątroby i śledziony,  
  • symptomy z układu oddechowego – kaszel, duszność, 
  • gorączka lub stany podgorączkowe, 
  • wysypki skórne, 
  • ból głowy, zaburzenia widzenia, zez, zaczerwienienie i ból oka, drgawki, 
  • zmiana zachowania,  
  • bóle mięśni i stawów, 
  • powiększenie węzłów chłonnych, 
  • nasilenie objawów atopowego zapalenia skóry, astmy oskrzelowej.  
Często zakażenie toksokarą ma przebieg bezobjawowy, a chorobę wykrywa się poprzez przypadkowe wykrycie zmian w morfologii krwi lub swoistych przeciwciał.  

Diagnostyka i leczenie toksokarozy  

Zmianami, które można zaobserwować w przypadku zakażenia glistą psia lub kocią, są: zwiększona liczba białych krwinek i eozynofilii w morfologii krwi z rozmazem, wzrost liczby immunoglobulin w klasie E (IgE). Zdarza się, że poza wymienionymi powyżej odchyleniami stwierdza się niedokrwiostość, wzrost aktywności enzymów wątrobowych (ALT, AST). W badaniu ultrasonograficzny jamy brzusznej można stwierdzić powiększenie wątroby i śledziony.  

Rozpoznanie zakażenia glistą psią lub kocią stawia się na podstawie stwierdzenia swoistych przeciwciał IgG lub IgE w surowicy krwi, dodatniego wywiadu epidemiologicznego (kontakt z nieodrobaczanymi zwierzętami, spożywanie niemytych warzyw i owoców), stwierdzeniu eozynofilii we krwi lub obecności charakterystycznych objawów.  

W leczeniu zakażenia toksokarą stosuje się m.in. albendazol przez 5-10 dni, natomiast w przypadku toksokarozy ocznej, oprócz albendazolu, stosuje się glikokortykosteroidy i czasem leczenie zabiegowe.  

Jak zapobiegać toksokarozie?  

W profilaktyce zakażenia toksokarą należy stosować się do następujących zaleceń: 

  • dokładne mycie warzyw i owoców przed spożyciem, 
  • mycie rąk przed jedzeniem, 
  • regularne odrobaczanie psów i kotów, 
  • ochrona piaskownic przed zanieczyszczeniami odchodami zwierząt, 
  • zakładanie rękawic ochronnych do pracy w ogrodzie, 
  • sprzątanie odchodów zwierząt. 
  1. Z. Dziubek, H. Żarnowska-Prymek, Choroby pasożytnicze człowieka, PZWL, Warszawa 1999. 
  2. R. Kadłubowski, A. Kurnatowska, Zarys Parazytologii lekarskiej, PZWL, Warszawa 1999. 
  3. S. Dobosz, M. Marczyńska, J. Popielska, H. Żarnowska-Prymek, Toksokaroza u dzieci w Polsce – powód diagnostyki i objawy kliniczne, "Pediatria Współczesna, Gastroenterologia i Żywienie Dziecka", nr 9 (4) 2007, str. 247-250. 
  4. J.G. Morelli. W. Nelson,  Textbook of Pediatrics, Philadelphia 2011. 

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Co to jest cholekalcyferol – czyli jak powstaje witamina D w kapsułkach?

    Cholekalcyferol jest formą witaminy D3, która jest niezbędna do utrzymania zdrowego układu kostnego i zdrowia skóry. Może być syntetyzowana przez skórę pod wpływem promieni UVB lub przyjmowana w formie suplementów diety. Ułatwia wchłanianie wapnia i fosforu, umożliwiając m.in. prawidłowy rozwój kości i zębów.

  • Czy warto brać antyoksydanty w tabletkach, kroplach lub kapsułkach?

    Antyoksydanty w postaci tabletek to suplementy diety zawierające związki, które mogą pomóc w ochronie komórek organizmu przed uszkodzeniami powodowanymi przez wolne rodniki. Niektóre przykłady przeciwutleniaczy, które można znaleźć w postaci tabletek, to witaminy C i E, beta-karoten i selen. Przyjmowanie suplementów antyoksydacyjnych nie jest jednak zasadne w każdej sytuacji. Zawsze zaleca się rozmowę z lekarzem przed przyjęciem jakichkolwiek suplementów diety.

  • Opatrunek podciśnieniowy – jak wygląda leczenie ran?

    Opatrunek podciśnieniowy to doskonały i nowoczesny środek do skutecznego leczenia niektórych przewlekłych trudno gojących się ran. W porównaniu do metod tradycyjnych wyraźnie skraca czas terapii i pozwala uzyskać lepsze efekty czynnościowe. Znacznie poprawia zatem zadowolenie pacjenta. Opatrunek wymaga zastosowania ujemnego ciśnienia, które uzyskuje się dzięki specjalnej pompie. W przypadku ran trudno gojących się warto rozważyć jego użycie. W jakich przypadkach korzystne będzie zastosowanie opatrunku podciśnieniowego?

  • Leki biologiczne – czym są? Czy są skuteczne w leczeniu AZS i łuszczycy?

    Leki biologiczne to skomplikowane leki produkowane na bazie substancji pochodzenia biologicznego, takich jak białka, hormony czy przeciwciała. Są one stosowane w leczeniu różnych chorób, w tym chorób autoimmunologicznych, nowotworowych czy zapalnych, ale ich produkcja jest bardziej skomplikowana i kosztowna niż w przypadku typowych leków syntetycznych. W Polsce leki biologiczne są pod pewnymi warunkami refundowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia, niemniej ich cena może być zbyt wysoka dla pacjentów nieobjętych systemem refundacji. Czym są leki biologiczne? W leczeniu których chorób można je stosować?

  • Skuteczność działania probiotyków – forma płynna doskonałą alternatywą dla kapsułek

    Pacjenci mają zróżnicowane upodobania co do formy przyjmowanych leków czy suplementów diety. Jedni wolą tabletki, a inni preferują formę płynną. Często nie zdają sobie jednak sprawy z tego, że forma produktu to nie tylko kwestia wygody stosowania. Dla naszego zdrowia powinno się brać pod uwagę przede wszystkim określone właściwości funkcjonalne, jak np. większa przyswajalność czy skuteczność. Przecież najistotniejszym aspektem stosowania danego produktu – oprócz jego formy, walorów smakowych i zapachowych – powinna być głównie skuteczność jego działania.

  • Semaglutyd – czy pomaga schudnąć? Zagrożenia, skutki uboczne stosowania bez wskazania

    Semaglutyd to lek stosowany w leczeniu cukrzycy typu 2. Jest agonistą receptora glukagonopodobnego peptydu-1 (GLP-1), który pomaga regulować poziom cukru we krwi poprzez zwiększanie wydzielania insuliny i zmniejszanie wydzielania glukagonu. Zwykle podaje się go raz w tygodniu w postaci zastrzyku. Od pewnego czasu Internet zalewa fala zapytań dotyczących leku na odchudzanie bez recepty, którego głównym składnikiem jest właśnie semaglutyd. Czy jego stosowanie jest bezpieczne, jeśli jedynym celem jest redukcja wagi, a nie kontrola cukrzycy?

  • Jakie właściwości ma chlorofil do picia? Działanie, przeciwwskazania

    Zielona barwa liści wynika z obecności w nich chlorofilu – głównego barwnika fotosyntetycznego. Doniesienia o tradycyjnych leczniczych zastosowaniach chlorofilu w alternatywnych formach medycyny znane są już od wieków. Co więcej, chlorofil cieszy się dużym zainteresowaniem również we współczesnej medycynie. Jakie właściwości i działanie ma chlorofil? Kto może, a kto nie powinien po niego sięgać?

  • Fosfolipidy niezbędne – czym są i czemu są tak ważne dla wątroby?

    Zapoczątkowany w ubiegłym stuleciu rozwój cywilizacyjny i jego negatywne konsekwencje, jak np. zanieczyszczenie środowiska, nadmierne spożycie produktów przetworzonych czy dodatki do żywności mogą mieć negatywny wpływ na nasz organizm. W tym na wątrobę, główny narząd, w którym dokonują się najważniejsze i podstawowe przemiany metaboliczne.1

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij