Objawy i przyczyny owsików. Jak się pozbyć owsików?
Karolina Twardowska-Zgorzałek

Owsiki – objawy, przyczyny i leczenie owsicy u dzieci i dorosłych

Owsica to choroba pasożytnicza, która może dotyczyć osób w każdym wieku. Dotyka głównie dzieci w wieku przedszkolnym, żlobkowym i szkolnym, natomiast wśród dorosłych największe ryzyko zachorowania występuje u osób przebywających i pracujących w domach opieki lub zakładach karnych oraz opiekujących się dziećmi. Leczenie polega na przyjmowaniu leków przeciwpasożytniczych oraz przestrzeganiu zasad higieny osobistej. 

  1. Owsiki – przyczyny zakażenia owsicą
  2. Objawy zakażenia owsikiem u dzieci i dorosłych
  3. Jak rozpoznać owsiki u dzieci i owsiki u dorosłych?
  4. Jak pozbyć się owsików? Leczenie owsicy
  5. Domowe sposoby na owsiki

Czym są owsiki? Owsiki to pasożyty, które atakują wyłącznie ludzi. Nie są więc przenoszone przez zwierzęta. Owsica to jedna z najczęstszych chorób zakaźnych występująca u dzieci w wieku żłobkowym i przedszkolnym, a objawy choroby obejmują przede wszystkim świąd w okolicach odbytu.

Owsiki – przyczyny zakażenia owsicą

Do zarażenia owsikiem ludzkim dochodzi najczęściej drogą fekalno-oralną. Jest to jedna z tzw. „chorób brudnych rąk”, co oznacza, że najlepszym sposobem na zapobieganie zakażeniu jest dbanie o codzienną higienę. Zazwyczaj jaja pasożyta dostają się do jamy ustnej i następnie, przez przewód pokarmowy, trafiają do jelita grubego.

Po około 4 tygodniach, gdy larwy owsika osiągną dojrzałe formy, samice wędrują na zewnątrz organizmu przez odbyt, by złożyć jaja w tej okolicy. Jaja owsika znajdujące się na skórze mogą zostać przeniesione na bieliznę lub pościel. Wystarczy, że następnie trafią na ręce zakażonej osoby, a później na kolejne przedmioty – ręcznik, naczynia, klamki itp. W ten sposób jaja owsika są rozprzestrzeniane na różnych powierzchniach, skąd mogą trafić na ręce kolejnych osób. W momencie gdy współlokator lub członek rodziny użyje tego samego ręcznika lub kubka, a następnie dotknie okolicy ust lub przygotuje posiłek, nie myjąc wcześniej rąk, może zostać zarażony owsicą drogą pokarmową.

Jaja owsika ludzkiego mogą trafić do organizmu człowieka również drogą wziewną. W jaki sposób? Jaja są bardzo małe, mogą być obecne w kurzu i unosić się razem z nim w powietrzu, dlatego czasem można zarazić się owsicą poprzez inhalację jaj, szczególnie w pomieszczeniach, które są rzadko sprzątane.

Objawy zakażenia owsikiem u dzieci i dorosłych

Najbardziej typowym i najczęstszym objawem owsicy jest pojawiający się w nocy świąd okolicy odbytu. Dlaczego akurat w nocy? Ponieważ wtedy samice owsika wędrują przez odbyt na zewnątrz, by złożyć jaja na skórze.

Swędzenie jest niezwykle uciążliwe, często prowadzi do niespokojnego snu, budzenia się w nocy, a w rezultacie do nerwowości i zmęczenia w ciągu dnia. Drapanie skóry może doprowadzić do jej podrażnienia, pojawienia się bólu, zaczerwienienia, a nawet do nadkażenia bakteryjnego.

Czasem na skórze wokół odbytu można zaobserwować malutkie twory przypominające kawałki białej nitki. To właśnie samice pasożyta. 

Wśród objawów owsicy mogą pojawić się również:

  • bóle brzucha,
  • dolegliwości ze strony układu moczowo-płciowego (u kobiet, jeżeli jaja zostały złożone w okolicy urogenitalnej).

Oczywiście znaczący wpływ na przebieg choroby ma ilość pasożytów oraz forma chorego, a w szczególności stan jego układu odpornościowego. U niektórych osób owsica może przebiegać bezobjawowo.

Jak wyglądają owsiki?
Jak wyglądają owsiki?

Powiązane produkty

Jak rozpoznać owsiki u dzieci i owsiki u dorosłych?

Rozpoznanie owsicy opiera się na wykryciu jaj lub dojrzałych form pasożyta na skórze zarażonej osoby. W tym celu należy pobrać wymaz z okolicy odbytu i wykonać badanie mikrobiologiczne. Niezwykle istotny jest sposób pobrania wymazu, ponieważ zarówno jaja, jak i dorosłe formy owsika łatwo zetrzeć lub zmyć ze skóry podczas porannej toalety lub pod prysznicem. Właśnie dlatego wymaz należy pobrać rano, najlepiej tuż po przebudzeniu, przed skorzystaniem z toalety i myciem.

Badanie przeprowadza się kilkukrotnie – najczęściej (w ok. 90% przypadków) do potwierdzenia owsicy wystarczy materiał pobrany w ciągu 3 dni. Jeżeli badanie wykonano aż 7 razy, a wyniki na obecność jaj lub dorosłych form owsika były ujemne za każdym razem, oznacza to, że badana osoba nie ma owsicy. Niestety, obecnie nie dysponujemy innymi badaniami, które mogłyby być przydatne w diagnostyce tej choroby. Nie ma możliwości wykonania testów serologicznych, a badanie parazytologiczne kału ma niewielką wartość diagnostyczną, ponieważ pasożyty są obecne w kale tylko w przypadku bardzo masywnej inwazji w jelicie.

Warto też podkreślić, że nocny świąd okolicy odbytu u osoby dorosłej może być spowodowany przez wiele innych schorzeń, jak np. żylaki odbytu, szczelina odbytu, alergia, niedobory witaminowe, zakażenia bakteryjne lub grzybicze, choroby autoimmunologiczne lub nowotworowe, dlatego nie należy ignorować tego objawu.

Jak pozbyć się owsików? Leczenie owsicy

W przypadku ustalenia rozpoznania należy rozpocząć leczenie owsików oraz profilaktykę zarażenia. Leczenie farmakologiczne owsicy polega na terapii pyrantelem (bez recepty), mebendazolem lub albendazolem. Terapię powinno się przeprowadzić u wszystkich osób mieszkających z chorym. Dodatkowo warto zadbać o codzienne wypróżnienia, którym sprzyja dieta bogata w błonnik, a uboga w węglowodany oraz zwiększona podaż wody.

Opisane działania dotyczą nie tylko osoby chorej, ale wszystkich członków rodziny lub współlokatorów. Nie ma natomiast wskazań, by podawać leki na owsiki wszystkim dzieciom w grupie przedszkolnej lub w klasie, jeśli owsica wystąpi u jednego z nich. 

Domowe sposoby na owsiki

Chociaż domowe sposoby nie zastąpią leczenia farmakologicznego, ogromną rolę w terapii owsicy odgrywa higiena. Co więc warto robić w domu, aby szybciej pozbyć się owsików? Kluczowe jest częste mycie rąk, mycie ciała i zmienianie bielizny. Dodatkowo należy zadbać o czystość w mieszkaniu – odkurzać, zmieniać pościel i ręczniki (każdy domownik powinien mieć swój). Jeżeli chodzi o pranie, to zarówno w przypadku pościeli, ręczników, jak i ubrań, należy wybrać program z wysoką temperaturą, a następnie uprasować wszystkie rzeczy. Przydatna będzie także częsta dezynfekcja powierzchni takich jak krzesła czy deska klozetowa.

  1. J. Cianciara, J. Juszczyk, Choroby zakaźne i pasożytnicze, Lublin 2012.
  2. Pinworm infection, „www.cdc.gov” [online], https://www.cdc.gov/parasites/pinworm/index.html, [dostęp:] 03.12.2019.
  3. Threadworms, „www.nhs.uk” [online], https://www.nhs.uk/conditions/threadworms, [dostęp:] 03.12.2019.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Pasożyty u człowieka – płazińce

    Okres wakacyjny już za nami, ale wciąż jeszcze korzystamy ze świeżych warzyw i owoców tego lata oraz jesieni: z sadów, pól, ogrodów i lasów. Ciesząc się tymi wszystkimi przyjemnościami, warto pamiętać o swoim zdrowiu i o tym, aby wszystkie te przysmaki przyniosły nam jedynie korzyści.

  • Tasiemiec – objawy i leczenie

    Tasiemiec jest robakiem należącym do rodzaju płazińców. Jest to wewnętrzny pasożyt, który przechodzi bardzo złożony cykl rozwojowy, w którym jego żywicielem pośrednim są kręgowce lub bezkręgowce, zaś żywicielem ostatecznym są zazwyczaj kręgowce, w których przewodzie pokarmowym bytuje dorosła postać tasiemca. Wyróżnią się kilka rodzajów tasiemca, z których najczęściej można spotkać się z tasiemcem nieuzbrojonym i tasiemcem uzbrojonym.

  • Badanie kału – pasożyty, krew utajona, resztki pokarmowe. Jak pobrać kał do badania?

    Badanie kału jest jednym z podstawowych narzędzi oceny kondycji układu pokarmowego. Pozwala zdiagnozować zarówno niegroźne schorzenia, jak i rozwijające się stany nowotworowe tego obszaru. W zależności od rodzaju badania, które ma zostać wykonane, zaleca się inny sposób pobrania materiału, jego ilości i czas przechowywania próbki. Jak właściwie pobrać kał do badania, ile kosztują testy na obecność patogenów, niestrawionych resztek pokarmowych i krwi utajonej w stolcu? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule. 

  • Glista ludzka – objawy glistnicy. Rozpoznanie, badania, leczenie zakażenia glistą ludzką

    Glista ludzka to pasożyt z rodzaju nicieni bytujący w jelicie cienkim. Glistnica, czyli choroba wywoływana przez glistę ludzką, zaliczana jest do tzw. chorób brudnych rąk – do zarażenia glistą ludzką dochodzi bowiem najczęściej, gdy nie umyjemy rąk po kontakcie z ziemią bądź zjemy nieumyte warzywo czy owoc, na powierzchni którego znajdują się jaja glisty. Szczególnie narażone są na to dzieci. Objawy glistnicy to bóle brzucha, zaparcia i/lub biegunka, nudności, brak apetytu, a także duszności czy przewlekły ból gardła.

  • Pasożyty u dzieci – objawy, diagnostyka, leczenie, odrobaczanie profilaktyczne

    W organizmie człowieka może bytować ponad 300 gatunków pasożytów (nazwa pasożyt wywodzi się z greckiego słowa parasitos i oznacza „darmozjad”). Mogą żyć one w skórze, na włosach, w płucach, w stawach, wątrobie, oczach, a nawet w mózgu. Czy zatem jest powód do strachu? Jak objawiają się pasożyty u dzieci? Jak często występują robaczyce w Polsce i czy „profilaktyczne odrobaczanie” jest skuteczne? 

  • Rzęsistkowica – przyczyny, objawy, leczenie zakażenia rzęsistkiem pochwowym

    Rzęsistek pochwowy to pasożyt układu moczowo–płciowego. Źródłami zakażenia mogą być chory partner seksualny czy używanie cudzych przyborów kąpielowych, dlatego bardzo ważne jest stosowanie antykoncepcji barierowej podczas kontaktów seksualnych oraz odpowiednia higiena.

  • Świerzb – charakterystyka, objawy, zaraźliwość, leczenie, profilaktyka

    Stereotypowo postrzega się świerzb jako przypadłość ludzi niedbających o podstawową higienę lub dotykającą wyłącznie przedstawicieli  ubogich, odległych krajów. Jednak prawda o tej chorobie zakaźnej skóry jest zupełnie inna – każdy może zapaść na tę przypadłość, a szczególnie narażone są dzieci.

  • Toksoplazmoza: co to za choroba i jakie są jej objawy? Jak toksoplazmoza wpływa na ciążę?

    Toksoplazmoza to choroba zakaźna, która jest wywołana przez pierwotniaka Toxoplasma Gondii. Człowiek zaraża się toksoplazmozą głównie w wyniku zjedzenia oocyst, czyli formy pasożyta zdolnej do atakowania kolejnych żywicieli. Z kolei oocysty są wydalane wraz z kałem przez zarażone koty. W przypadku gdy w czasie ciąży lub w niedługim czasie przed ciążą kobieta zachoruje na toksoplazmozę, istnieje ryzyko przedostania się pasożyta przez łożysko do płodu i wywołania toksoplazmozy wrodzonej. Jak wówczas postępować, czy da się wyleczyć toksoplazmozę i jakie są jej objawy?

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

logo Telemedi

Usługę zdalnej konsultacji z lekarzem świadczy Telemedi.
Regulamin świadczenia usługi dostępny jest tutaj.