Mężczyzna zmęczony na skutek zespołu chronicznego zmęczenia w miejscu pracy
Ewelina Sochacka

Naukowcy opracowali test pozwalający zdiagnozować zespół chronicznego zmęczenia

Diagnoza zespołu chronicznego zmęczenia jest skomplikowanym procesem, który wymaga wykluczenia innych możliwych przyczyn objawów pacjenta. Z tego powodu wielu chorych nie zostaje właściwie zdiagnozowanych i nie otrzymuje odpowiedniego leczenia. Teraz naukowcy z Uniwersytetu Oksfordzkiego opracowali narzędzie diagnostyczne, które umożliwia diagnozę CFS na podstawie badania krwi.

Badanie krwi pozwoli wykryć zespół chronicznego zmęczenia

Diagnoza zespołu chronicznego zmęczenia (CFS, ang. Chronic Fatigue Syndrome), nazywanego też syndromem przewlekłego zmęczenia, jest skomplikowanym i zazwyczaj długim procesem, który wymaga wykluczenia innych możliwych przyczyn występowania niepokojących objawów u pacjenta. Dotychczas postawienie ostatecznego rozpoznania było trudne, ponieważ nie istniało żadne badanie, które jednoznacznie potwierdziłoby lub wykluczyło obecność tego schorzenia. Eksperci szacują, że aż około 90% osób zmagających się z CFS pozostaje niezdiagnozowanych i żyje bez wsparcia medycznego.

Niedawno zespół naukowców z Uniwersytetu Oksfordzkiego opracował narzędzie diagnostyczne, które może wkrótce umożliwić szybką i pewną diagnozę zespołu chronicznego zmęczenia. Korzystając z techniki znanej jako spektroskopia Ramana – specjalistycznego narzędzia analitycznego łączącego zaawansowaną spektroskopię ze sztuczną inteligencją – byli w stanie przeanalizować komórki krwi pochodzące od 98 osób, w tym od 61 pacjentów z CFS o różnym nasileniu choroby i od 37 zdrowych. Naukowcy skupili się szczególnie na jednojądrzastych komórkach krwi obwodowej (PBMC, ang. Peripheral Blood Mononuclear Cells) – badanie wykazało wyraźne różnice w aktywności PBMC pomiędzy pacjentami z omawianym schorzeniem a grupą kontrolną. Komórki te mogą więc potencjalnie służyć jako biomarker zespołu chronicznego zmęczenia.

Co dla pacjentów oznacza opracowanie testu na CFS?

Badanie opracowane przez brytyjskich naukowców pozwala z dużą dokładnością (bo wynoszącą aż 91%) rozróżnić osoby zdrowe i pacjentów z zespołem chronicznego zmęczenia. Dodatkowo może także pomóc określić postać schorzenia: od łagodnej poprzez umiarkowaną aż po ciężką (tu skuteczność wynosiła 84%). Autorzy omawianej pracy twierdzą, że wyniki te oznaczają, że prawdopodobnie już wkrótce postawienie diagnozy CFS będzie znacznie łatwiejsze niż do tej pory.

Szacuje się, że zespół chronicznego zmęczenia dotyka od 0,2% do nawet 8% populacji (dane te są przedmiotem dyskusji, ponieważ wielu pacjentów funkcjonuje z chorobą bez właściwego rozpoznania). Nowo opracowany test pozwala na wykrycie zmian biologicznych zachodzących w organizmach osób chorych. Co istotne, może on również pomóc w diagnostyce różnicowej i wykluczeniu innych schorzeń, którym mogą towarzyszyć podobne objawy, takich jak fibromialgia czy borelioza.

Powiązane produkty

Zespół chronicznego zmęczenia – objawy

Zgodnie z kryteriami CDC (Centers for Disease Control and Prevention) oraz IACFS/ME (International Association for Chronic Fatigue Syndrome/Myalgic Encephalomyelitis), aby zdiagnozować zespół chronicznego zmęczenia, pacjent musi zgłaszać następujące objawy:

  • Patologiczne zmęczenie – niewyjaśnione, uporczywe oraz nawracające fizyczne lub psychiczne zmęczenie, wyczerpanie, które znacznie zmniejsza poziom aktywności. Co ważne, nie jest ono wynikiem dużego wysiłku i nie ustępuje po odpoczynku. Trwa 6 miesięcy lub dłużej.
  • Zaburzenia snu – bezsenność w nocy lub nadmierna senność w ciągu dnia, kłopoty z zaśnięciem, wybudzanie się w nocy.
  • Problemy z koncentracją, dezorientacja.
  • Bóle mięśni lub stawów niemające związku z urazem bądź stanem zapalnym, bez obrzęku czy zaczerwienienia.
  • Bóle głowy, różnego typu i różnej intensywności.
  • Nadwrażliwość na światło lub dźwięki.
  • Osłabienie mięśni, ataksja (niezborność ruchowa).
  • Kołatanie serca.
  • Objawy grypopodobne, bóle gardła, powiększenie i bolesność węzłów chłonnych szyjnych lub pachowych. Mogą także pojawiać się: kaszel, płytki oddech, szumy uszne, suchość błon śluzowych.
  • Czasami również: nudności, biegunki, zaparcia, bóle brzucha o niejasnej etiologii.

Pomimo istniejących kryteriów diagnoza CFS może być subiektywna, dlatego też konieczne jest staranne przeprowadzenie wywiadu medycznego oraz badania fizykalnego. Zazwyczaj niezbędne jest również wykonanie dodatkowych badań laboratoryjnych oraz obrazowych. W procesie diagnostycznym lekarz musi wykluczyć występowanie:

W niektórych przypadkach konieczne może okazać się przeprowadzenie konsultacji u różnych specjalistów, takich jak reumatolog, neurolog, endokrynolog czy psychiatra.

Leczenie zespołu chronicznego zmęczenia

Leczenie zespołu chronicznego zmęczenia jest skomplikowane i wymaga podejścia wieloaspektowego. Ponieważ nie ma jednego specyficznego leku lub procedury, które mogą wyleczyć CFS, terapia skupia się na złagodzeniu objawów i poprawie jakości życia pacjenta. Może ona obejmować:

  • farmakoterapię – leki przeciwdepresyjne (przede wszystkim z grup SSRI lub SNRI), leki przeciwbólowe (niesteroidowe leki przeciwzapalne – NLPZ), preparaty witaminowe (przede wszystkim zawierające witaminę B12, kwas foliowy, magnez, cynk, L-tryptofan czy L-karnitynę),
  • psychoterapię – terapia może pomóc pacjentom w radzeniu sobie z różnymi stanami emocjonalnymi, w rozwiązywaniu problemów związanych z relacjami z innymi ludźmi czy w zmianie niekorzystnych wzorców zachowań,
  • dbanie o właściwą higienę snu, dobrze zbilansowaną dietę, regularną aktywność fizyczną dostosowaną do możliwości pacjenta,
  • wsparcie społeczne.
  1. J. Xu i in., Developing a Blood Cell-Based Diagnostic Test for Myalgic Encephalomyelitis/Chronic Fatigue Syndrome Using Peripheral Blood Mononuclear Cells, „Advanced Science” 2023.
  2. F. Friedberg i in., ME/CFS: A Primer for Clinical Practitioners, [online] https://growthzonesitesprod.azureedge.net/wp-content/uploads/sites/1869/2020/10/Primer_Post_2014_conference.pdf [dostęp:] 25.09.2023.
  3. A. Araszkiewicz i in., Wyniszczający zespół przewlekłego zmęczenia, „Psychiatria po Dyplomie” 2014, nr 5.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Probiotyki i kiszonki lekiem na halitozę

    Najnowsze badania nad problemem halitozy pokazują, że stosowanie probiotyków w formie bakterii Gram-dodatnich może pomóc w walce z tą przykrą przypadłością. Czy drobnoustroje probiotyczne rozwiązują problem raz na zawsze?

  • Jak rozpoznać zbliżający się zawał serca? Znaki ostrzegawcze, nietypowe objawy

    Choć najczęstszym objawem zawału jest ból w klatce piersiowej, nie jest to jedyny symptom, jaki może towarzyszyć atakowi serca. Mogą pojawić się także bóle ramienia, szczęki, pleców, brzucha, uczucie lęku, zmęczenie czy zlewne poty. Poznaj wszystkie nietypowe objawy zawału mięśnia sercowego i sprawdź, jak udzielić pierwszej pomocy w przypadku ich wystąpienia.

  • GIF wycofuje z obrotu antybiotyk na zapalenie płuc

    Główny Inspektorat Farmaceutyczny wycofał z obrotu lek o nazwie Linezolid Polpharma. Jest to antybiotyk stosowany głównie w leczeniu szpitalnych i pozaszpitalnych zapaleń płuc oraz zakażeń skóry wywołanych przez wrażliwe bakterie Gram-dodatnie. Dlaczego GIF podjął taką decyzję?

  • Poufne dane medyczne tysięcy Polaków wyciekły do sieci z ALAB

    Ponad 50 tysięcy wyników badań medycznych Polaków trafiło do Internetu. Poufne informacje pochodzą z serwerów jednej z największych polskich sieci diagnostycznych – ALAB laboratoria.

  • Epidemia samotności trawi pokolenie Z – zaskakujące wyniki badań

    Blisko co trzeci przedstawiciel pokolenia Z (osoby urodzone po 1995 roku, a więc grupa wiekowa pomiędzy 13 a 28 rokiem życia) regularnie doświadcza samotności. Najczęściej uczucie samotności deklarują kobiety (34,5%; mężczyźni 24,4%) oraz – co może być dość zaskakujące – osoby mieszkające w dużych aglomeracjach miejskich (39,5%).

  • Dlaczego fentanyl uzależnia tak szybko? Po co łączy się go z lekiem dla zwierząt?

    O fentanylu nie mówi się już tylko jako o problemie, ale jak o pladze, która zbiera śmiertelne żniwo wśród ludzi, szczególnie w Stanach Zjednoczonych. Od pewnego czasu osoby z problemem uzależnienia od narkotyków łączą go z innymi silnymi lekami, w tym z preparatem stosowanym wśród zwierząt – ksylazyną – co tylko pogłębiło kryzys narkotyczny na ulicach wielu miast. Problem staje się coraz większy także w Europie i Ameryce Południowej. Jak i dlaczego substancja o takich wskazaniach trafiła na ulice wielkich aglomeracji? Czym jest plaga „zombie” i czy problem ten można rozwiązać?

  • Rekord zakażeń HIV w Polsce. Tak źle jeszcze nie było

    Jak pokazują statystyki, w 2022 roku oraz od stycznia do listopada 2023 roku odnotowano znaczący, dwukrotny wzrost zakażeń wirusem HIV w Polsce. Jest to niepokojące, ponieważ w ostatnich latach na świecie obserwuje się znaczny spadek liczby nowych infekcji. Czy mamy się czego obawiać? Jak się chronić przed zakażeniem HIV?

  • Wzrost zachorowań na COVID-19 – szpitale wprowadzają ograniczenia i maseczki

    Choć oficjalne dane tego nie pokazują (aktualnie nie ma obowiązku wykonywania testów), eksperci i lekarze alarmują, że w Polsce mamy obecnie do czynienia ze znaczącym wzrostem zakażeń koronawirusem. Zjawisko to widoczne jest zwłaszcza w szpitalach, dlatego dyrektorzy wielu placówek wprowadzają ograniczenia dotyczące odwiedzin czy nakaz noszenia maseczek ochronnych.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij