Wizualizacja wirusa HIV
Paulina Kłos-Wojtczak

HIV – drogi zakażenia, test na HIV, profilaktyka

Wirus HIV jest przyczyną jednej z najgroźniejszych i najbardziej uporczywych epidemii w dziejach ludzkości. Szacuje się, że na świecie jest nim zakażonych 37 milionów osób. Postęp, jaki dokonał się w leczeniu, sprawił, że ich jakość życia uległa poprawie, jednak nadal statystyki są przygnębiające – w 2022 i 2023 roku padły w Polsce rekordy zakażeń HIV. Jakie są nowoczesne metody leczenia zakażenia tym wirusem?

  1. Wirus HIV – charakterystyka, pochodzenie
  2. Co powoduje wirus HIV? Jak można się zarazić HIV?
  3. Test na HIV. Gdzie można nabyć test na HIV? Interpretacja wyników testu na HIV
  4. HIV – objawy. Po czym poznać, że ma się HIV?
  5. HIV a AIDS – wzajemna zależność
  6. Jak długo można żyć z HIV?
  7. HIV – profilaktyka. Jak uniknąć zakażenia HIV?

Wirus HIV – charakterystyka, pochodzenie

Wirus nabytego niedoboru odporności (ang. human immunodeficiency virus, HIV) powoduje poważne przewlekłe zakażenie, które niemal bezobjawowo rozwija się latami i doprowadza do poważnego upośledzenia układu odpornościowego. Brak interwencji farmakologicznej w ciągu średnio 8 lat może spowodować rozwój AIDS, czyli zespołu nabytego niedoboru odporności. Tym samym z pozoru niegroźna infekcja może zakończyć się nawet zgonem.

Wirus HIV został wyizolowany w 1981 roku w Stanach Zjednoczonych, jednakże uważa się, że na świecie pojawił się po raz pierwszy w 1908 roku w Afryce i stamtąd rozprzestrzenił się na kolejne kontynenty. Pierwszymi przypadkami opisanymi na łamach czasopisma naukowego byli homoseksualni mężczyźni, narkomani i chorzy na hemofilię. W 2008 roku za wyizolowanie wirusa badacze Luc Montagnier i Françoise Barré-Sinoussi zostali uhonorowani Nagrodą Nobla.

Wyniki badań naukowych wykazały, że wirus HIV jest zmienny genetycznie. Obecnie opisano istnienie dwóch typów wirusa: HIV-1 i HIV-2. Najbardziej rozpowszechniony jest ten pierwszy, natomiast drugi dominuje przede wszystkim w Afryce Zachodniej.

Co powoduje wirus HIV? Jak można się zarazić HIV?

Chorobotwórczy wirus HIV przenoszony jest głównie przez krew. Transmisja wirusa może odbywać się na drodze m.in.:

  • używania wspólnych igieł przez osoby uzależnione od substancji o działaniu psychotycznym,
  • kontaktów seksualnych bez zabezpieczenia z osobą zakażoną wirusem (ryzyko jest bardzo wysokie już po jednokrotnym współżyciu),
  • ciąży, porodu lub karmienia piersią u kobiet, które są zakażone wirusem (w większości przypadków są one nieświadome infekcji i w związku z tym pozostają nieleczone),
  • skaleczenia zanieczyszczonym skalpelem, igłą lub innym niezdezynfekowanym narzędziem u stomatologa, tatuażysty, kosmetyczki itp.,
  • transfuzji lub podania preparatów medycznych pochodzenia ludzkiego.

Powiązane produkty

Test na HIV. Gdzie można nabyć test na HIV? Interpretacja wyników testu na HIV

Test na HIV wykonuje się z krwi w laboratoriach na terenie całej Polski. Badanie polega na wykryciu antygenu wirusa już w dwa tygodnie od momentu zakażenia. Obecnie w diagnostyce wykorzystuje się testy IV generacji – ich czułość jest znacznie większa niż w przypadku testów III generacji, co pozwala na wykrycie specyficznych przeciwciał znacznie szybciej, zanim pojawią się pierwsze objawy.

Wynik testu na HIV może być dodatni lub ujemny. Należy pamiętać, że w przypadku otrzymania pozytywnego wyniku konieczne jest powtórzenie badania. Co ważne, test na HIV można wykonać anonimowo i bezpłatnie w wybranych punktach konsultacyjno-diagnostycznych.

Sam test na HIV to jednak za mało. Lekarze do oceny zaawansowania stopnia zakażenia potrzebują również innych parametrów, w tym prób wątrobowych i morfologii krwi z OB.

HIV – objawy. Po czym poznać, że ma się HIV?

Początkowe objawy zakażenia wirusem HIV są na ogół mało specyficzne i przypominają przeziębienie lub grypę.

Objawy zakażenia wirusem HIV to m.in.:

Sygnałem alarmowym powinny być także nieprawidłowe wyniki morfologii, w tym małopłytkowość, niedokrwistość, wzrost poziomu transaminaz, a także leukopenia.

Po jakim czasie od zakażenia HIV występują objawy?

Wirus HIV może nie dawać specyficznych objawów na początkowych etapach zakażenia. Może to trwać od kilku miesięcy do nawet kilku lat. Obecnie uważa się, że dopiero po upływie ok. 8 lat infekcja wirusem HIV przechodzi w pełnoobjawowe AIDS.

Sprawdź ofertę środków antykoncepcyjnych bez recepty na DOZ.pl

HIV a AIDS – wzajemna zależność

Nieleczone zakażenie wirusem HIV prowadzi do rozwoju AIDS. Prościej mówiąc, AIDS to końcowy etap infekcji patogenem. Pełnoobjawowa choroba prowadzi do zgonu.

W przebiegu AIDS obserwuje się tzw. choroby wskaźnikowe, czyli takie jednostki chorobowe, które na ogół nie występują u osób, które nie są zakażone wirusem HIV. Zalicza się do nich m.in.:

Jak długo można żyć z HIV?

Każda osoba, u której zostanie zdiagnozowane zakażenie wirusem HIV, wymaga natychmiastowego leczenia farmakologicznego. Jak długo można żyć z HIV? Osoby zakażone mogą żyć tak samo długo jak zdrowe, pod warunkiem wczesnego wykrycia i szybko wdrożonej terapii.

Leczenie zakażenia polega na podawaniu choremu terapii antyretrowirusowej, co ma na celu zahamowanie procesu namnażania się wirusa HIV. Do najpopularniejszych grup leków zalicza się m.in. inhibitory proteazy, wejścia, integrazy, a także odwrotnej transkryptazy (nukleozydowe i nienukleozydowe).

Statystyki pokazują, że leczenie HIV znacznie zmniejsza śmiertelność, a także wydłuża okres od momentu zakażenia do rozwoju pełnoobjawowego HIV.

Nie da się jednak całkowicie wyeliminować patogenu z organizmu. Osoba chora musi mieć świadomość konieczności przyjmowania leków antywirusowych do końca życia. Wówczas ma szansę na prowadzenie normalnego życia i posiadanie rodziny, w tym zdrowych dzieci.

Ile można żyć z nieleczonym HIV?

Niepodjęcie leczenia zakażenia wirusem HIV najczęściej okazuje się tragiczne w skutkach. Ponad 90% osób, które nie zostaną poddane żadnej terapii, umiera w ciągu 8-10 lat od momentu zakażenia.

HIV – profilaktyka. Jak uniknąć zakażenia HIV?

Jedynym sposobem na zminimalizowanie ryzyka zakażenia HIV jest unikanie tzw. ryzykownych zachowań. Aby uniknąć zakażenia wirusem HIV, należy:

  • zabezpieczać się podczas każdego ryzykownego stosunku seksualnego (prezerwatywa),
  • unikać wykonywania tatuażu, zabiegów kosmetycznych, dentystycznych w salonach o nieznanej renomie,
  • ograniczyć liczbę partnerów seksualnych,
  • zachować ostrożność i najwyższy stopień higieny przy kontakcie z materiałami biologicznymi nieznanego pochodzenia (dotyczy to przede wszystkim osób, które pracują w zawodach medycznych, pracowniach badawczych itp.),
  • wykonać badanie przesiewowe (jest ono obowiązkowe w I i III trymestrze ciąży i ma na celu zapobieganie transmisji wertykalnej matka-dziecko).

Jeżeli istnieje ryzyko, że mogło dojść do zakażenia wirusem HIV, należy zgłosić się na badania krwi. Warto to zrobić po upływie ok. 3 miesięcy po ostatnim ryzykownym zachowaniu. Jeżeli doszło do takiego incydentu, warto zgłosić się do lekarza. Pomoże on wdrożyć tzw. profilaktykę poekspozycyjną, która polega na okresowym przyjmowaniu leków przeciwwirusowych.

Należy pamiętać, że nie trzeba izolować się społecznie od osób chorych. Zakażeni wirusem HIV nie mogą przenieść patogenu poprzez dotyk ani pocałunek. Świadomość społeczeństwa nadal jest zbyt niska, a w związku z tym z roku na rok rośnie problem stygmatyzacji chorych.

Jednocześnie należy pamiętać, że osoba zakażona wirusem HIV, która jest świadoma swojego stanu i naraża na infekcję osoby trzecie, jest zagrożona odpowiedzialnością karną.

  1. Human Immunodeficiency Virus (HIV), „Transfusion Medicine and Hemotherapy” 2016, nr 43(3), s. 203–222, [online] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4924471/ [dostęp:] 27.05.2021.
  2. HIV and AIDS, hopkinsmedicine.org [online] https://www.hopkinsmedicine.org/health/conditions-and-diseases/hiv-and-aids [dostęp:] 27.05.2021.
  3. Leczenie – terapia antyretrowirusowa (ARV), mz.gov.pl [online] www.archiwum.mz.gov.pl/zdrowie-i-profilaktyka/hiv-i-aids/leczenie-terapia-antyretrowirusowa/ [dostęp:] 27.05.2021.
  4. E. Bąkowska, D. Rogowska-Szadkowska, Leczenie antyretrowirusowe (ARV). Materiały informacyjne dla osób żyjących z HIV, Krajowe Centrum ds. AIDS. Agenda Ministra Zdrowia, Warszawa 2008.
  5. Starting antiretroviral treatment for HIV, avert.org [online] https://www.avert.org/living-with-hiv/starting-treatment [dostęp:] 27.05.2021.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Alergia kontaktowa – przyczyny, objawy i leczenie

    Alergia kontaktowa jest rodzajem nadwrażliwości, która występuje w wyniku bezpośredniego kontaktu skóry z substancjami wywołującymi reakcję alergiczną. Zjawisko to może powodować szereg nieprzyjemnych objawów – od łagodnych po ciężkie – i jest powszechnie spotykane wśród ludzi w różnym wieku.

  • Czym jest pokrzywka? Przyczyny, rodzaje, objawy i leczenie

    Pokrzywka jest niegroźnym schorzeniem skóry wywołanym najczęściej reakcją alergiczną. Objawia się swędzącymi bąblami na skórze, które przypominają ślady po poparzeniu pokrzywą. Jakie są jej przyczyny i co zrobić, gdy się pojawi? Na czym polega leczenie pokrzywki?

  • Zespół Dravet – objawy, diagnostyka, leczenie

    Zespół Dravet to rzadkie genetyczne schorzenie neurologiczne, które manifestuje się już we wczesnym dzieciństwie i znacząco wpływa na funkcjonowanie pacjentów przez całe życie. Charakteryzuje się opornymi na leczenie napadami padaczkowymi, które mogą prowadzić do licznych komplikacji, w tym do opóźnienia rozwoju i deficytów poznawczych.

  • Czy Tajlandia jest bezpieczna? Zagrożenia zdrowotne i najczęstsze choroby

    Tajlandia to kraj o egzotycznym uroku, przyciągający turystów z całego świata. Przed podróżą warto zapoznać się z potencjalnymi zagrożeniami zdrowotnymi występującymi w Azji Południowo-Wschodniej, żeby odpowiednio się przygotować i potrafić na nie reagować. Na co powinniśmy się zaszczepić przed wizytą w Tajlandii? Jakie choroby nam zagrażają? Co zrobić, jeśli ugryzie nas małpa?

  • Ośmiokrotny wzrost zachorowań na odrę w Polsce. Co jest powodem powrotu tej groźnej choroby?

    Liczba przypadków odry zarejestrowanych w 2024 roku w Polsce w systemie nadzoru epidemiologicznego wzrosła w porównaniu z rokiem 2023 ponad ośmiokrotnie – poinformował redakcję DOZ.pl Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego PZH – PIB. Odra wraca do Polski i staje się realnym zagrożeniem zdrowotnym, szczególnie dla dzieci i osób nieszczepionych. Choć przez lata choroba ta była praktycznie wyeliminowana, dziś – w wyniku malejącej liczby szczepień – znów pojawiają się nowe ogniska. Czym jest odra, jak się przed nią chronić i kto jest najbardziej narażony?

  • Ból nerek – objawy, leczenie i przyczyny. Jak złagodzić ból nerek?

    Ból nerek jest dolegliwością, która może być spowodowana różnymi czynnikami – od infekcji po choroby przewlekłe. Jeśli wystąpi, warto skonsultować się z lekarzem, aby zdiagnozować przyczynę i podjąć odpowiednie leczenie. Jakie badania wykonać, gdy bolą nerki? Co przyniesie ulgę w bólu?

  • Odleżyny – rodzaje i stopnie odleżyn oraz ich klasyfikacja

    Odleżyny to jedno z najpoważniejszych powikłań długotrwałego unieruchomienia, stanowiące istotne wyzwanie w opiece medycznej. Ich powstawanie związane jest z długotrwałym uciskiem na tkanki, które prowadzi do niedokrwienia i martwicy. Czym są odleżyny i jak powstają? Jakie plastry należy stosować w leczeniu odleżyn?

  • Uczulenie na komary. Jakie są objawy i przyczyny alergii na komary?

    Komary mają zdolność do przenoszenia niebezpiecznych chorób, takich jak malaria, wirus Zachodniego Nilu, wirus chikungunya czy wirus dengi. Stanowią więc zagrożenie zarówno dla ludzi, jak i zwierząt, jednak złą sławę zyskały głównie z powodu nieprzyjemnych ukąszeń. Kąsają wyłącznie samice komarów, wabione do skóry człowieka przez ciepło ciała, pot, zapachy oraz dwutlenek węgla. Podczas ukłucia samica wprowadza ślinę do krwiobiegu, aby zapobiec krzepnięciu krwi i umożliwić pobranie pokarmu. Kontakt trwający minimum sześć sekund może wywołać reakcję miejscową — zaczerwienienie, świąd i obrzęk.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl