Wizualizacja wirusa HIV
Paulina Kłos-Wojtczak

HIV – drogi zakażenia, test na HIV, profilaktyka

Wirus HIV jest przyczyną jednej z najgroźniejszych i najbardziej uporczywych epidemii w dziejach ludzkości. Szacuje się, że na świecie jest nim zakażonych 37 milionów osób. Postęp, jaki dokonał się w leczeniu, sprawił, że ich jakość życia uległa poprawie, jednak nadal statystyki są przygnębiające – w 2022 i 2023 roku padły w Polsce rekordy zakażeń HIV. Jakie są nowoczesne metody leczenia zakażenia tym wirusem?

  1. Wirus HIV – charakterystyka, pochodzenie
  2. Co powoduje wirus HIV? Jak można się zarazić HIV?
  3. Test na HIV. Gdzie można nabyć test na HIV? Interpretacja wyników testu na HIV
  4. HIV – objawy. Po czym poznać, że ma się HIV?
  5. HIV a AIDS – wzajemna zależność
  6. Jak długo można żyć z HIV?
  7. HIV – profilaktyka. Jak uniknąć zakażenia HIV?

Wirus HIV – charakterystyka, pochodzenie

Wirus nabytego niedoboru odporności (ang. human immunodeficiency virus, HIV) powoduje poważne przewlekłe zakażenie, które niemal bezobjawowo rozwija się latami i doprowadza do poważnego upośledzenia układu odpornościowego. Brak interwencji farmakologicznej w ciągu średnio 8 lat może spowodować rozwój AIDS, czyli zespołu nabytego niedoboru odporności. Tym samym z pozoru niegroźna infekcja może zakończyć się nawet zgonem.

Wirus HIV został wyizolowany w 1981 roku w Stanach Zjednoczonych, jednakże uważa się, że na świecie pojawił się po raz pierwszy w 1908 roku w Afryce i stamtąd rozprzestrzenił się na kolejne kontynenty. Pierwszymi przypadkami opisanymi na łamach czasopisma naukowego byli homoseksualni mężczyźni, narkomani i chorzy na hemofilię. W 2008 roku za wyizolowanie wirusa badacze Luc Montagnier i Françoise Barré-Sinoussi zostali uhonorowani Nagrodą Nobla.

Wyniki badań naukowych wykazały, że wirus HIV jest zmienny genetycznie. Obecnie opisano istnienie dwóch typów wirusa: HIV-1 i HIV-2. Najbardziej rozpowszechniony jest ten pierwszy, natomiast drugi dominuje przede wszystkim w Afryce Zachodniej.

Co powoduje wirus HIV? Jak można się zarazić HIV?

Chorobotwórczy wirus HIV przenoszony jest głównie przez krew. Transmisja wirusa może odbywać się na drodze m.in.:

  • używania wspólnych igieł przez osoby uzależnione od substancji o działaniu psychotycznym,
  • kontaktów seksualnych bez zabezpieczenia z osobą zakażoną wirusem (ryzyko jest bardzo wysokie już po jednokrotnym współżyciu),
  • ciąży, porodu lub karmienia piersią u kobiet, które są zakażone wirusem (w większości przypadków są one nieświadome infekcji i w związku z tym pozostają nieleczone),
  • skaleczenia zanieczyszczonym skalpelem, igłą lub innym niezdezynfekowanym narzędziem u stomatologa, tatuażysty, kosmetyczki itp.,
  • transfuzji lub podania preparatów medycznych pochodzenia ludzkiego.

Powiązane produkty

Test na HIV. Gdzie można nabyć test na HIV? Interpretacja wyników testu na HIV

Test na HIV wykonuje się z krwi w laboratoriach na terenie całej Polski. Badanie polega na wykryciu antygenu wirusa już w dwa tygodnie od momentu zakażenia. Obecnie w diagnostyce wykorzystuje się testy IV generacji – ich czułość jest znacznie większa niż w przypadku testów III generacji, co pozwala na wykrycie specyficznych przeciwciał znacznie szybciej, zanim pojawią się pierwsze objawy.

Wynik testu na HIV może być dodatni lub ujemny. Należy pamiętać, że w przypadku otrzymania pozytywnego wyniku konieczne jest powtórzenie badania. Co ważne, test na HIV można wykonać anonimowo i bezpłatnie w wybranych punktach konsultacyjno-diagnostycznych.

Sam test na HIV to jednak za mało. Lekarze do oceny zaawansowania stopnia zakażenia potrzebują również innych parametrów, w tym prób wątrobowych i morfologii krwi z OB.

HIV – objawy. Po czym poznać, że ma się HIV?

Początkowe objawy zakażenia wirusem HIV są na ogół mało specyficzne i przypominają przeziębienie lub grypę.

Objawy zakażenia wirusem HIV to m.in.:

Sygnałem alarmowym powinny być także nieprawidłowe wyniki morfologii, w tym małopłytkowość, niedokrwistość, wzrost poziomu transaminaz, a także leukopenia.

Po jakim czasie od zakażenia HIV występują objawy?

Wirus HIV może nie dawać specyficznych objawów na początkowych etapach zakażenia. Może to trwać od kilku miesięcy do nawet kilku lat. Obecnie uważa się, że dopiero po upływie ok. 8 lat infekcja wirusem HIV przechodzi w pełnoobjawowe AIDS.

Sprawdź ofertę środków antykoncepcyjnych bez recepty na DOZ.pl

HIV a AIDS – wzajemna zależność

Nieleczone zakażenie wirusem HIV prowadzi do rozwoju AIDS. Prościej mówiąc, AIDS to końcowy etap infekcji patogenem. Pełnoobjawowa choroba prowadzi do zgonu.

W przebiegu AIDS obserwuje się tzw. choroby wskaźnikowe, czyli takie jednostki chorobowe, które na ogół nie występują u osób, które nie są zakażone wirusem HIV. Zalicza się do nich m.in.:

Jak długo można żyć z HIV?

Każda osoba, u której zostanie zdiagnozowane zakażenie wirusem HIV, wymaga natychmiastowego leczenia farmakologicznego. Jak długo można żyć z HIV? Osoby zakażone mogą żyć tak samo długo jak zdrowe, pod warunkiem wczesnego wykrycia i szybko wdrożonej terapii.

Leczenie zakażenia polega na podawaniu choremu terapii antyretrowirusowej, co ma na celu zahamowanie procesu namnażania się wirusa HIV. Do najpopularniejszych grup leków zalicza się m.in. inhibitory proteazy, wejścia, integrazy, a także odwrotnej transkryptazy (nukleozydowe i nienukleozydowe).

Statystyki pokazują, że leczenie HIV znacznie zmniejsza śmiertelność, a także wydłuża okres od momentu zakażenia do rozwoju pełnoobjawowego HIV.

Nie da się jednak całkowicie wyeliminować patogenu z organizmu. Osoba chora musi mieć świadomość konieczności przyjmowania leków antywirusowych do końca życia. Wówczas ma szansę na prowadzenie normalnego życia i posiadanie rodziny, w tym zdrowych dzieci.

Ile można żyć z nieleczonym HIV?

Niepodjęcie leczenia zakażenia wirusem HIV najczęściej okazuje się tragiczne w skutkach. Ponad 90% osób, które nie zostaną poddane żadnej terapii, umiera w ciągu 8-10 lat od momentu zakażenia.

HIV – profilaktyka. Jak uniknąć zakażenia HIV?

Jedynym sposobem na zminimalizowanie ryzyka zakażenia HIV jest unikanie tzw. ryzykownych zachowań. Aby uniknąć zakażenia wirusem HIV, należy:

  • zabezpieczać się podczas każdego ryzykownego stosunku seksualnego (prezerwatywa),
  • unikać wykonywania tatuażu, zabiegów kosmetycznych, dentystycznych w salonach o nieznanej renomie,
  • ograniczyć liczbę partnerów seksualnych,
  • zachować ostrożność i najwyższy stopień higieny przy kontakcie z materiałami biologicznymi nieznanego pochodzenia (dotyczy to przede wszystkim osób, które pracują w zawodach medycznych, pracowniach badawczych itp.),
  • wykonać badanie przesiewowe (jest ono obowiązkowe w I i III trymestrze ciąży i ma na celu zapobieganie transmisji wertykalnej matka-dziecko).

Jeżeli istnieje ryzyko, że mogło dojść do zakażenia wirusem HIV, należy zgłosić się na badania krwi. Warto to zrobić po upływie ok. 3 miesięcy po ostatnim ryzykownym zachowaniu. Jeżeli doszło do takiego incydentu, warto zgłosić się do lekarza. Pomoże on wdrożyć tzw. profilaktykę poekspozycyjną, która polega na okresowym przyjmowaniu leków przeciwwirusowych.

Należy pamiętać, że nie trzeba izolować się społecznie od osób chorych. Zakażeni wirusem HIV nie mogą przenieść patogenu poprzez dotyk ani pocałunek. Świadomość społeczeństwa nadal jest zbyt niska, a w związku z tym z roku na rok rośnie problem stygmatyzacji chorych.

Jednocześnie należy pamiętać, że osoba zakażona wirusem HIV, która jest świadoma swojego stanu i naraża na infekcję osoby trzecie, jest zagrożona odpowiedzialnością karną.

  1. Human Immunodeficiency Virus (HIV), „Transfusion Medicine and Hemotherapy” 2016, nr 43(3), s. 203–222, [online] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4924471/ [dostęp:] 27.05.2021.
  2. HIV and AIDS, hopkinsmedicine.org [online] https://www.hopkinsmedicine.org/health/conditions-and-diseases/hiv-and-aids [dostęp:] 27.05.2021.
  3. Leczenie – terapia antyretrowirusowa (ARV), mz.gov.pl [online] www.archiwum.mz.gov.pl/zdrowie-i-profilaktyka/hiv-i-aids/leczenie-terapia-antyretrowirusowa/ [dostęp:] 27.05.2021.
  4. E. Bąkowska, D. Rogowska-Szadkowska, Leczenie antyretrowirusowe (ARV). Materiały informacyjne dla osób żyjących z HIV, Krajowe Centrum ds. AIDS. Agenda Ministra Zdrowia, Warszawa 2008.
  5. Starting antiretroviral treatment for HIV, avert.org [online] https://www.avert.org/living-with-hiv/starting-treatment [dostęp:] 27.05.2021.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Jakie zagrożenia zdrowotne niesie powódź? Na co uważać w razie kataklizmu

    Powódź to nie tylko dramatyczne obrazy zalanych domów i ulic. To także realne zagrożenie dla zdrowia – zarówno fizycznego, jak i psychicznego. Woda powodziowa niesie ze sobą nie tylko błoto czy gruz, ale także patogeny, toksyny, skażone ścieki i chemikalia. Jak się chronić? Na co zwrócić uwagę? Czy da się przygotować na powódź?

  • Mutacje BRCA – refundowane badania dostępne bez skierowania do szpitala

    Od 1 lipca 2025 r. weszły w życie kluczowe zmiany w dostępności do diagnostyki mutacji genetycznej BRCA1 i BRCA2. Ministerstwo Zdrowia umożliwiło przeprowadzanie refundowanych badań genetycznych w trybie ambulatoryjnym, dzięki czemu dotychczasowy obowiązek hospitalizacji został zniesiony. To istotny krok w kierunku skrócenia ścieżki diagnostycznej i zwiększenia dostępności terapii celowanych dla pacjentów onkologicznych.

  • Inkontynencja latem. Jak radzić sobie z nietrzymaniem moczu w upały?

    Inkontynencja, nazywana również nietrzymaniem moczu (NTM), polega na mimowolnym oddawaniu moczu, często w sposób niespodziewany. Dolegliwość ta powoduje duży dyskomfort, jest krępująca i może wpływać na pogorszenie jakości życia. Inkontynencja może stać się bardzo uciążliwa szczególnie podczas upałów. Jak poradzić sobie z nietrzymaniem moczu latem? Jak odpowiednio zadbać o higienę w upały?

  • Nieprzyjemny zapach z pochwy – przyczyny, diagnostyka i leczenie

    Naturalny zapach miejsc intymnych jest zjawiskiem całkowicie normalnym i świadczy o prawidłowym funkcjonowaniu organizmu kobiety. Jeśli jednak zapach pochwy staje się intensywny, nieprzyjemny lub zmienia swój charakter, może to wskazywać na rozwijające się zaburzenia zdrowotne takie jak infekcje czy stany zapalne. Warto poznać najczęstsze przyczyny niepokojących zmian zapachu, towarzyszące im objawy oraz skuteczne metody diagnostyki i leczenia, aby móc szybko i skutecznie zadbać o komfort oraz zdrowie intymne.

  • Grzybica odbytu – objawy i leczenie. Czy domowe sposoby pomogą wyleczyć grzybicę okolic odbytu?

    Grzybica odbytu to schorzenie, które mimo swojej powszechności wciąż bywa tematem wstydliwym. Wywoływana jest najczęściej przez drożdżaki z rodzaju Candida i objawia się przede wszystkim uporczywym świądem, pieczeniem oraz zaczerwienieniem skóry wokół odbytu. Przyczynami rozwoju grzybicy mogą być zarówno zaburzenia mikroflory jelitowej, jak i czynniki zewnętrzne takie jak niewłaściwa higiena czy noszenie nieprzewiewnej bielizny. Leczenie wymaga nie tylko zastosowania preparatów przeciwgrzybiczych, ale również zmiany nawyków oraz dbałości o higienę. W niniejszym artykule omówimy charakterystykę grzybicy odbytu, jej objawy, przyczyny oraz metody terapii, a także zwrócimy uwagę na specyfikę tej choroby u dzieci oraz najczęściej pojawiające się pytania pacjentów.

  • Rabdomioliza – rozpad mięśni. Objawy, przyczyny i leczenie

    Rabdomioliza jest poważnym zaburzeniem, w którym dochodzi do gwałtownego rozpadu mięśni szkieletowych i uwolnienia ich składników do krwiobiegu. Proces ten może prowadzić do poważnych komplikacji, takich jak ostra niewydolność nerek czy zaburzenia równowagi elektrolitowej, zagrażających życiu pacjenta. Dogłębna znajomość mechanizmów powstawania, charakterystycznych objawów oraz metod leczenia rabdomiolizy jest niezbędna zarówno dla specjalistów medycznych, jak i osób zagrożonych tym schorzeniem, ponieważ szybkie rozpoznanie i odpowiednia terapia znacząco poprawiają rokowanie i minimalizują ryzyko trwałych uszkodzeń.

  • Wszawica – objawy i leczenie. Jak pozbyć się wszy?

    Czym jest wszawica i jakie jej rodzaje można wyróżnić? Jak rozpoznać wszy i gnidy oraz jak je zwalczać? Czy choroba może mieć jakieś powikłania? Wyjaśniamy, jak rozpoznać i leczyć wszawicę oraz co zrobić, by zapobiegać jej w przyszłości.

  • Liszaj płaski – objawy i przyczyny. Jakie są sposoby leczenia liszaja?

    Liszaj płaski to choroba, która potrafi zaskoczyć swoją przewlekłością i różnorodnością objawów. Schorzenie to często utrudnia codzienne funkcjonowanie pacjentów. Choć zmiany skórne mogą wydawać się jedynie powierzchownym problemem, ich podłoże sięga głębokich zaburzeń immunologicznych, które wymagają precyzyjnej diagnozy i wieloaspektowego leczenia. Poznanie mechanizmów powstawania, charakterystycznych symptomów oraz dostępnych metod terapeutycznych pozwala nie tylko lepiej zrozumieć tę złożoną dermatozę, ale także skuteczniej z nią walczyć i poprawić komfort życia pacjentów.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl