Wirusowe zapalenie gardła – objawy i leczenie. Domowe sposoby na ostre zapalenie gardła

Wirusowe zapalenie gardła najczęściej objawia się bólem gardła w momencie przełykania, podwyższoną temperaturą ciała, mogą pojawić się również katar, kaszel, bóle głowy. Ostre infekcje gardła o podłożu wirusowym leczy się objawowo, stosując różnego rodzaju miejscowo działające preparaty przeciwbólowe w postaci tabletek do ssania czy aerozoli, a także leki przeciwgorączkowe i przeciwzapalne. 

Wirusowe zapalenie gardła – przyczyny. Jakie wirusy wywołują zapalenie gardła?

U osób dorosłych ostry ból gardła jest spowodowany najczęściej przez wirusy, szacuje się, iż w 70% do 90% przypadków stanów zapalnych błony śluzowej gardła przyczyną są infekcje wirusowe. U dzieci infekcje spowodowane przez bakterie są częstsze. 

Do wirusów, które najczęściej wywołują zapalenie gardła zaliczamy:

• wirusy grypy, 
• wirusy paragrypy, 
• adenowirusy, 
• rynowirusy, 
• koronawirusy,
• wirusy opryszczki,
• enterowirusy. 

U dzieci i młodych dorosłych występować może również mononukleoza zakaźna, czyli choroba, której przyczyną jest wirus Epsteina-Barr. 

Wirusowe zapalenie gardła – objawy

Do najbardziej charakterystycznych objawów ostrego zapalenia gardła należą: ból i drapanie w gardle, chrypka, a także problemy z połykaniem pokarmów i napojów (połykanie często bywa bolesne). Objawami towarzyszącymi są często także: kaszel, podwyższona temperatura ciała, nieżyt nosa, wystąpić również może powiększenie okolicznych węzłów chłonnych i ból głowy. Ważną kwestią podczas zapalenia błony śluzowej gardła jest nawodnienie pacjenta, ponieważ dolegliwości bólowe, które towarzyszą stanom zapalnym mogą powodować unikanie spożywania płynów i pokarmów przez chorego. 

Literatura fachowa zwraca również uwagę na fakt, iż podczas zakażenia:

• adenowirusem, oprócz zapalenia gardła, wystąpić może zapalenie spojówek,
• wirusem paragrypy lub koronawirusem zapalenie gardła przebiega z objawami typowo przeziębieniowymi,
• wirusem Herpes simplex objawom zapalenia towarzyszą zmiany zapalno-nadżerkowe, które zlokalizowane są na przykład na wargach lub dziąsłach (okolice przedniej części jamy ustnej),
• wirusem Coxsackie występują pęcherzykowe zmiany na łukach podniebiennych,
• wirusem Epsteina-Barr zapalenie gardła może objawiać się powiększeniem migdałków, które pokryte są obfitym, białawym nalotem, zakażenie dotyczy głównie osób w wieku od 15. do 30. roku życia.

W przypadku rynowirusów udało się zidentyfikować ponad 100 różnych serotypów tego drobnoustroju, dane literaturowe podają, iż wirusy te odpowiadają za blisko 20% stanów zapalnych gardła.

Wirusowe zapalenie gardła a bakteryjne zapalenie gardła – jak je od siebie odróżnić?

W procesie odróżnienia przyczyny zapalenia gardła ważne są objawy kliniczne. Pomocne dla lekarzy może być również użycie skali McIsaaca/Centora, w której ocenie podlegają następujące kryteria:

• gorączka powyżej 38 st. C,
• powiększenie węzłów chłonnych szyjnych przednich,
• brak kaszlu,
• nalot włóknikowy i obrzęk migdałków,
• wiek (odpowiedni przedział wiekowy).

Za wirusowym podłożem choroby może świadczyć obecność: kaszlu, kataru oraz temperatury poniżej 38 st. C. Natomiast objawy, takie jak: gorączka powyżej 38 st. C, bolesne i powiększone węzły chłonne szyjne oraz wysięk na migdałkach mogą świadczyć, iż przyczyną choroby jest zakażenie bakteryjne. Zapalenie gardła o podłożu bakteryjnym najczęściej występuje u dzieci w wieku od 5 do 15 lat. 

Wirusowe, ostre zapalenie gardła – leczenie

Podejmując temat leczenia wirusowego zapalenia gardła, warto przypomnieć, iż chroniczny ból gardła wymaga diagnozy lekarskiej, w szczególności, kiedy sytuacji tej towarzyszy uporczywa chrypka i powiększenie węzłów chłonnych. Nie powinno się bagatelizować tego typu objawów nawet w sytuacji, gdy występujące dolegliwości są umiarkowanie nasilone i mało dokuczliwe. Również w przypadku małych dzieci, kobiet w ciąży oraz kobiet karmiących samoleczenie jest ograniczone i warto w tych sytuacjach skonsultować się z lekarzem prowadzącym. 

Literatura fachowa zwraca uwagę, iż podczas infekcji wirusowych błony śluzowej gardła zaleca się leczenie objawowe. W celu złagodzenia bólu można stosować miejscowo np. benzokainę, lidokainę, flurbiprofen – najczęściej w formie tabletek do ssania na gardło. W leczeniu wykorzystuje się również środki zmniejszające ilość drobnoustrojów w obrębie jamy ustnej, w połączeniu z lekami przeciwbólowymi w formie aerozoli lub roztworów do płukania gardła. W sytuacji, kiedy dolegliwości są mocno dokuczliwe, można zastosować tabletki przeciwbólowe (np. paracetamol) lub leki przeciwzapalne (np. ibuprofen). 

Wirusowe zapalenie gardła – domowe sposoby

Podczas wirusowego zapalenia gardła dobre efekty podczas leczenia może przynieść:

• spożywanie dużej ilości płynów w celu nawilżenia błony śluzowej gardła,
• nawilżanie powietrza w pomieszczeniach,
• unikanie nikotyny, alkoholu, a także ostrych przypraw,
• spożywanie miękkich potraw (w szczególności podczas dużych dolegliwości bólowych podczas przełykania),
• płukanie gardła roztworami z rumianku i szałwii,
• płukanie gardła roztworem soli kuchennej (chlorku sodu),
• płukanie gardła wodą z sodą oczyszczoną,
• stosowanie herbat z łagodzącymi podrażnienia środkami nawilżającymi (prawoślaz lekarski, ziele pierwiosnka.