Wirusowe zapalenie gardła – objawy i leczenie. Domowe sposoby na ostre zapalenie gardła
Piotr Gmachowski

Wirusowe zapalenie gardła – objawy i leczenie. Domowe sposoby na ostre zapalenie gardła

Wirusowe zapalenie gardła najczęściej objawia się bólem gardła w momencie przełykania, podwyższoną temperaturą ciała, mogą pojawić się również katar, kaszel, bóle głowy. Ostre infekcje gardła o podłożu wirusowym leczy się objawowo, stosując różnego rodzaju miejscowo działające preparaty przeciwbólowe w postaci tabletek do ssania czy aerozoli, a także leki przeciwgorączkowe i przeciwzapalne. 

Wirusowe zapalenie gardła – przyczyny. Jakie wirusy wywołują zapalenie gardła?

U osób dorosłych ostry ból gardła jest spowodowany najczęściej przez wirusy, szacuje się, iż w 70% do 90% przypadków stanów zapalnych błony śluzowej gardła przyczyną są infekcje wirusowe. U dzieci infekcje spowodowane przez bakterie są częstsze. 

Do wirusów, które najczęściej wywołują zapalenie gardła zaliczamy:

  • wirusy grypy, 
  • wirusy paragrypy, 
  • adenowirusy, 
  • rynowirusy, 
  • koronawirusy,
  • wirusy opryszczki,
  • enterowirusy. 

U dzieci i młodych dorosłych występować może również mononukleoza zakaźna, czyli choroba, której przyczyną jest wirus Epsteina-Barr. 

Wirusowe zapalenie gardła – objawy

Do najbardziej charakterystycznych objawów ostrego zapalenia gardła należą: ból i drapanie w gardle, chrypka, a także problemy z połykaniem pokarmów i napojów (połykanie często bywa bolesne). Objawami towarzyszącymi są często także: kaszel, podwyższona temperatura ciała, nieżyt nosa, wystąpić również może powiększenie okolicznych węzłów chłonnych i ból głowy. Ważną kwestią podczas zapalenia błony śluzowej gardła jest nawodnienie pacjenta, ponieważ dolegliwości bólowe, które towarzyszą stanom zapalnym mogą powodować unikanie spożywania płynów i pokarmów przez chorego. 

Literatura fachowa zwraca również uwagę na fakt, iż podczas zakażenia:

  • adenowirusem, oprócz zapalenia gardła, wystąpić może zapalenie spojówek,
  • wirusem paragrypy lub koronawirusem zapalenie gardła przebiega z objawami typowo przeziębieniowymi,
  • wirusem Herpes simplex objawom zapalenia towarzyszą zmiany zapalno-nadżerkowe, które zlokalizowane są na przykład na wargach lub dziąsłach (okolice przedniej części jamy ustnej),
  • wirusem Coxsackie występują pęcherzykowe zmiany na łukach podniebiennych,
  • wirusem Epsteina-Barr zapalenie gardła może objawiać się powiększeniem migdałków, które pokryte są obfitym, białawym nalotem, zakażenie dotyczy głównie osób w wieku od 15. do 30. roku życia.

W przypadku rynowirusów udało się zidentyfikować ponad 100 różnych serotypów tego drobnoustroju, dane literaturowe podają, iż wirusy te odpowiadają za blisko 20% stanów zapalnych gardła.

Powiązane produkty

Wirusowe zapalenie gardła a bakteryjne zapalenie gardła – jak je od siebie odróżnić?

W procesie odróżnienia przyczyny zapalenia gardła ważne są objawy kliniczne. Pomocne dla lekarzy może być również użycie skali McIsaaca/Centora, w której ocenie podlegają następujące kryteria:

  • gorączka powyżej 38 st. C,
  • powiększenie węzłów chłonnych szyjnych przednich,
  • brak kaszlu,
  • nalot włóknikowy i obrzęk migdałków,
  • wiek (odpowiedni przedział wiekowy).

Za wirusowym podłożem choroby może świadczyć obecność: kaszlu, kataru oraz temperatury poniżej 38 st. C. Natomiast objawy, takie jak: gorączka powyżej 38 st. C, bolesne i powiększone węzły chłonne szyjne oraz wysięk na migdałkach mogą świadczyć, iż przyczyną choroby jest zakażenie bakteryjne. Zapalenie gardła o podłożu bakteryjnym najczęściej występuje u dzieci w wieku od 5 do 15 lat. 

Oczywiście nie należy zapominać, iż złotym standardem dla potwierdzenia bakteryjnego podłoża zapalenia gardła jest wykonanie posiewu wymazu gardła, lekarz może się zdecydować na posiew w przypadku niepewności w postawieniu prawidłowej diagnozy.

Wirusowe, ostre zapalenie gardła – leczenie

Podejmując temat leczenia wirusowego zapalenia gardła, warto przypomnieć, iż chroniczny ból gardła wymaga diagnozy lekarskiej, w szczególności, kiedy sytuacji tej towarzyszy uporczywa chrypka i powiększenie węzłów chłonnych. Nie powinno się bagatelizować tego typu objawów nawet w sytuacji, gdy występujące dolegliwości są umiarkowanie nasilone i mało dokuczliwe. Również w przypadku małych dzieci, kobiet w ciąży oraz kobiet karmiących samoleczenie jest ograniczone i warto w tych sytuacjach skonsultować się z lekarzem prowadzącym. 

Literatura fachowa zwraca uwagę, iż podczas infekcji wirusowych błony śluzowej gardła zaleca się leczenie objawowe. W celu złagodzenia bólu można stosować miejscowo np. benzokainę, lidokainę, flurbiprofen – najczęściej w formie tabletek do ssania na gardło. W leczeniu wykorzystuje się również środki zmniejszające ilość drobnoustrojów w obrębie jamy ustnej, w połączeniu z lekami przeciwbólowymi w formie aerozoli lub roztworów do płukania gardła. W sytuacji, kiedy dolegliwości są mocno dokuczliwe, można zastosować tabletki przeciwbólowe (np. paracetamol) lub leki przeciwzapalne (np. ibuprofen). 

TABLETKI NA GARDŁO

TABLETKI I SPRAYE NA BÓL GARDŁA DLA DZIECI

LEKI PRZECIWWIRUSOWE BEZ RECEPTY

LEKI Z IBUPROFENEM

Warto pamiętać, iż antybiotyki są lekami, które nie działają na wirusy, dlatego podczas wirusowego zapalenia błony śluzowej gardła nie ma konieczności ich stosowania.

Wirusowe zapalenie gardła – domowe sposoby

Podczas wirusowego zapalenia gardła dobre efekty podczas leczenia może przynieść:

  • spożywanie dużej ilości płynów w celu nawilżenia błony śluzowej gardła,
  • nawilżanie powietrza w pomieszczeniach,
  • unikanie nikotyny, alkoholu, a także ostrych przypraw,
  • spożywanie miękkich potraw (w szczególności podczas dużych dolegliwości bólowych podczas przełykania),
  • płukanie gardła roztworami z rumianku i szałwii,
  • płukanie gardła roztworem soli kuchennej (chlorku sodu),
  • płukanie gardła wodą z sodą oczyszczoną,
  • stosowanie herbat z łagodzącymi podrażnienia środkami nawilżającymi (prawoślaz lekarski, ziele pierwiosnka.
  1. E. Gowin, W. Horst-Sikorska, Leczenie zapalenia gardła bez antybiotyku – czy to możliwe? „Farmacja Współczesna” 2012, nr 83-89 (5).
  2. M. Zagor, P. Czarnecka, M. Janoska-Jaździk, Ostre i przewlekłe zapalenie gardła, „mp.pl” [online], https://www.mp.pl/pacjent/otolaryngologia/choroby/choroby-jamy-ustnej-i-gardla/179684,ostre-i-przewlekle-zapalenie-gardla, [dostęp:] 13.12.2020.
  3. E. Mazur, Diagnostyka ostrych zakażeń górnych dróg oddechowych (GDO) – dobór materiałów i problemy interpretacyjne związane z obecnością flory fizjologicznej i nosicielstwem, „Post. Mikrobiol.” 2012, nr 3, s. 213–217.
  4. R. Jachowicz i in., Farmacja Praktyczna, PZWL, Warszawa 2007, s. 244-245.
  5. K. Lennecke, K. Hagel, K. Przondziono, Opieka farmaceutyczna w samoleczeniu wybranych chorób, MedPharm Polska, Wrocław 2012, s. 45-46.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Ból gardła u dziecka – co go powoduje? Co stosować na bolące gardło u dzieci?

    Ból gardła u dziecka może pojawić się kilka razy do roku. Jego przyczyną są zazwyczaj wirusy, a wśród objawów towarzyszących najczęściej wymienia się katar, chrypkę, gorączkę oraz kaszel. Jak złagodzić ból gardła u dziecka? Kiedy infekcja gardła u dzieci wymaga niezwłocznej wizyty u lekarza?

  • Bakteryjne zapalenie gardła – przyczyny, objawy, leczenie. Jakie bakterie wywołują zapalenie gardła?

    Bakteryjne zapalenie gardła występuje zdecydowanie rzadziej niż infekcje o podłożu wirusowym. Infekcja gardła wywołana przez bakterie, w większości przez paciorkowce, ma przeważnie cięższy przebieg niż zakażenie wirusowe, objawia się wysoką gorączką, silnym bólem gardła, powiększeniem migdałków, dyskomfortem podczas przełykania pokarmów. Nie towarzyszą jej katar oraz kaszel. Leczenie bakteryjnego zapalenia gardła to antybiotykoterapia oraz stosowanie miejscowo działających preparatów przeciwbólowych.

  • Suchość gardła – czym i jak nawilżać gardło?

    Suchość gardła może być spowodowana wieloma przyczynami. Zwykle pojawia się podczas infekcji, a także w wyniku odwodnienia, palenia papierosów, nadwyrężenia narządu głosu czy spania z otwartymi ustami. Uczucie suchego gardła dotyczy zarówno dzieci, jak i osób dorosłych. Jak i czym nawilżać gardło? Czego warto unikać, gdy czujemy suchość w gardle?

  • Chrypka u dziecka – przyczyny, leczenie i domowe sposoby

    Kiedy dziecko ma chrypę, jego głos jest osłabiony. Najczęstszą przyczyną chrypy u dziecka są infekcje dróg oddechowych. Wśród innych przyczyn wymienia się m.in. alergię, bierne palenie czy refluks żołądkowo-przełykowy. Przewlekły, długotrwale utrzymujący się zachrypnięty głos u dziecka wymaga konsultacji laryngologicznej.  W jaki sposób leczy się chrypkę u dziecka? Które domowe sposoby na złagodzenie chrypy warto stosować?

  • Wirusowe a bakteryjne zapalenie gardła

    Zima to sezon, w którym zdecydowanie częściej zapadamy na rożnego rodzaju infekcje. Zapchany nos, kaszel czy ból gardła zdarzają się nam niestety naprawdę dość często - wystarczy bowiem zimny wiatr, nagła zmiana temperatury ciała czy też przemoczone nogi i infekcja gotowa. Czasami dotykające nas infekcje są stosunkowo łagodne i wystarczają domowe sposoby, aby się ich pozbyć. Zdarza się jednak niestety, że domowe metody nie pomagają i konieczna jest wizyta u lekarza. Taka sytuacja ma często miejsce w przypadku zapalenia gardła, które może być wywołane zarówno infekcją wirusową, jak i bakteryjną.

  • Angina – przyczyny, objawy, leczenie anginy u dzieci i u dorosłych

    Angina to ostre zapalenie gardła i migdałków wywołane najczęściej przez paciorkowce z grupy A (Streptococcus pyogenes). Anginę rozpoznaje się na podstawie występowania charakterystycznych objawów, takich jak silny ból gardła utrudniający przełykanie, wysoka gorączka, powiększenie szyjnych węzłów chłonnych oraz na podstawie stwierdzenia w badaniu przedmiotowym zaczerwienienia błony śluzowej gardła, rozpulchnienia migdałków oraz białego nalotu.

  • Drapanie w gardle – co oznacza? Przyczyny i domowe sposoby

    Drapanie, swędzenie lub gryzienie w gardle – to zwykle objawy infekcji górnych dróg oddechowych. Te nieprzyjemne odczucia, które towarzyszą chorobom zwłaszcza w okresie jesienno-zimowym, można złagodzić za pomocą preparatów na gardło dostępnych w aptece, a także dzięki domowym sposobom. W jaki sposób? Podpowiadamy.

  • Co robić, gdy boli gardło? Co może oznaczać ból w gardle?

    Ból gardła jest jedną z najczęstszych dolegliwości, zwłaszcza w sezonie jesienno-zimowym. Definiowany jest jako uczucie pieczenia, drapania, trudności w połykaniu lub suchości w gardle. Kiedy udać się do lekarza, gdy boli nas gardło? Co stosować, aby uśmierzyć ból? Podpowiadamy.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl