Wirusowe zapalenie gardła – objawy i leczenie. Domowe sposoby na ostre zapalenie gardła
Piotr Gmachowski

Wirusowe zapalenie gardła – objawy i leczenie. Domowe sposoby na ostre zapalenie gardła

Wirusowe zapalenie gardła najczęściej objawia się bólem gardła w momencie przełykania, podwyższoną temperaturą ciała, mogą pojawić się również katar, kaszel, bóle głowy. Ostre infekcje gardła o podłożu wirusowym leczy się objawowo, stosując różnego rodzaju miejscowo działające preparaty przeciwbólowe w postaci tabletek do ssania czy aerozoli, a także leki przeciwgorączkowe i przeciwzapalne. 

Wirusowe zapalenie gardła – przyczyny. Jakie wirusy wywołują zapalenie gardła?

U osób dorosłych ostry ból gardła jest spowodowany najczęściej przez wirusy, szacuje się, iż w 70% do 90% przypadków stanów zapalnych błony śluzowej gardła przyczyną są infekcje wirusowe. U dzieci infekcje spowodowane przez bakterie są częstsze. 

Do wirusów, które najczęściej wywołują zapalenie gardła zaliczamy:

  • wirusy grypy, 
  • wirusy paragrypy, 
  • adenowirusy, 
  • rynowirusy, 
  • koronawirusy,
  • wirusy opryszczki,
  • enterowirusy. 

U dzieci i młodych dorosłych występować może również mononukleoza zakaźna, czyli choroba, której przyczyną jest wirus Epsteina-Barr. 

Wirusowe zapalenie gardła – objawy

Do najbardziej charakterystycznych objawów ostrego zapalenia gardła należą: ból i drapanie w gardle, chrypka, a także problemy z połykaniem pokarmów i napojów (połykanie często bywa bolesne). Objawami towarzyszącymi są często także: kaszel, podwyższona temperatura ciała, nieżyt nosa, wystąpić również może powiększenie okolicznych węzłów chłonnych i ból głowy. Ważną kwestią podczas zapalenia błony śluzowej gardła jest nawodnienie pacjenta, ponieważ dolegliwości bólowe, które towarzyszą stanom zapalnym mogą powodować unikanie spożywania płynów i pokarmów przez chorego. 

Literatura fachowa zwraca również uwagę na fakt, iż podczas zakażenia:

  • adenowirusem, oprócz zapalenia gardła, wystąpić może zapalenie spojówek,
  • wirusem paragrypy lub koronawirusem zapalenie gardła przebiega z objawami typowo przeziębieniowymi,
  • wirusem Herpes simplex objawom zapalenia towarzyszą zmiany zapalno-nadżerkowe, które zlokalizowane są na przykład na wargach lub dziąsłach (okolice przedniej części jamy ustnej),
  • wirusem Coxsackie występują pęcherzykowe zmiany na łukach podniebiennych,
  • wirusem Epsteina-Barr zapalenie gardła może objawiać się powiększeniem migdałków, które pokryte są obfitym, białawym nalotem, zakażenie dotyczy głównie osób w wieku od 15. do 30. roku życia.

W przypadku rynowirusów udało się zidentyfikować ponad 100 różnych serotypów tego drobnoustroju, dane literaturowe podają, iż wirusy te odpowiadają za blisko 20% stanów zapalnych gardła.

Powiązane produkty

Wirusowe zapalenie gardła a bakteryjne zapalenie gardła – jak je od siebie odróżnić?

W procesie odróżnienia przyczyny zapalenia gardła ważne są objawy kliniczne. Pomocne dla lekarzy może być również użycie skali McIsaaca/Centora, w której ocenie podlegają następujące kryteria:

  • gorączka powyżej 38 st. C,
  • powiększenie węzłów chłonnych szyjnych przednich,
  • brak kaszlu,
  • nalot włóknikowy i obrzęk migdałków,
  • wiek (odpowiedni przedział wiekowy).

Za wirusowym podłożem choroby może świadczyć obecność: kaszlu, kataru oraz temperatury poniżej 38 st. C. Natomiast objawy, takie jak: gorączka powyżej 38 st. C, bolesne i powiększone węzły chłonne szyjne oraz wysięk na migdałkach mogą świadczyć, iż przyczyną choroby jest zakażenie bakteryjne. Zapalenie gardła o podłożu bakteryjnym najczęściej występuje u dzieci w wieku od 5 do 15 lat. 

Oczywiście nie należy zapominać, iż złotym standardem dla potwierdzenia bakteryjnego podłoża zapalenia gardła jest wykonanie posiewu wymazu gardła, lekarz może się zdecydować na posiew w przypadku niepewności w postawieniu prawidłowej diagnozy.

Wirusowe, ostre zapalenie gardła – leczenie

Podejmując temat leczenia wirusowego zapalenia gardła, warto przypomnieć, iż chroniczny ból gardła wymaga diagnozy lekarskiej, w szczególności, kiedy sytuacji tej towarzyszy uporczywa chrypka i powiększenie węzłów chłonnych. Nie powinno się bagatelizować tego typu objawów nawet w sytuacji, gdy występujące dolegliwości są umiarkowanie nasilone i mało dokuczliwe. Również w przypadku małych dzieci, kobiet w ciąży oraz kobiet karmiących samoleczenie jest ograniczone i warto w tych sytuacjach skonsultować się z lekarzem prowadzącym. 

Literatura fachowa zwraca uwagę, iż podczas infekcji wirusowych błony śluzowej gardła zaleca się leczenie objawowe. W celu złagodzenia bólu można stosować miejscowo np. benzokainę, lidokainę, flurbiprofen – najczęściej w formie tabletek do ssania na gardło. W leczeniu wykorzystuje się również środki zmniejszające ilość drobnoustrojów w obrębie jamy ustnej, w połączeniu z lekami przeciwbólowymi w formie aerozoli lub roztworów do płukania gardła. W sytuacji, kiedy dolegliwości są mocno dokuczliwe, można zastosować tabletki przeciwbólowe (np. paracetamol) lub leki przeciwzapalne (np. ibuprofen). 

Warto pamiętać, iż antybiotyki są lekami, które nie działają na wirusy, dlatego podczas wirusowego zapalenia błony śluzowej gardła nie ma konieczności ich stosowania.

Wirusowe zapalenie gardła – domowe sposoby

Podczas wirusowego zapalenia gardła dobre efekty podczas leczenia może przynieść:

  • spożywanie dużej ilości płynów w celu nawilżenia błony śluzowej gardła,
  • nawilżanie powietrza w pomieszczeniach,
  • unikanie nikotyny, alkoholu, a także ostrych przypraw,
  • spożywanie miękkich potraw (w szczególności podczas dużych dolegliwości bólowych podczas przełykania),
  • płukanie gardła roztworami z rumianku i szałwii,
  • płukanie gardła roztworem soli kuchennej (chlorku sodu),
  • płukanie gardła wodą z sodą oczyszczoną,
  • stosowanie herbat z łagodzącymi podrażnienia środkami nawilżającymi (prawoślaz lekarski, ziele pierwiosnka.
  1. E. Gowin, W. Horst-Sikorska, Leczenie zapalenia gardła bez antybiotyku – czy to możliwe? „Farmacja Współczesna” 2012, nr 83-89 (5).
  2. M. Zagor, P. Czarnecka, M. Janoska-Jaździk, Ostre i przewlekłe zapalenie gardła, „mp.pl” [online], https://www.mp.pl/pacjent/otolaryngologia/choroby/choroby-jamy-ustnej-i-gardla/179684,ostre-i-przewlekle-zapalenie-gardla, [dostęp:] 13.12.2020.
  3. E. Mazur, Diagnostyka ostrych zakażeń górnych dróg oddechowych (GDO) – dobór materiałów i problemy interpretacyjne związane z obecnością flory fizjologicznej i nosicielstwem, „Post. Mikrobiol.” 2012, nr 3, s. 213–217.
  4. R. Jachowicz i in., Farmacja Praktyczna, PZWL, Warszawa 2007, s. 244-245.
  5. K. Lennecke, K. Hagel, K. Przondziono, Opieka farmaceutyczna w samoleczeniu wybranych chorób, MedPharm Polska, Wrocław 2012, s. 45-46.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Mykoplazma u dzieci i dorosłych – przyczyny, objawy, leczenie

    Mykoplazma to popularne określenie zakażenia wywołanego przez bakterię Mycoplasma pneumoniae, które dotyka głównie dzieci i młodzieży. Jego objawy dotyczą najczęściej górnych dróg oddechowych, ale infekcja może też mieć postać zapalenia płuc (mykoplazmatyczne zapalenie płuc).

  • Gradówka – co to jest i jak wygląda? Przyczyny, objawy, leczenie

    Gradówka jest jednym z najczęściej występujących schorzeń okulistycznych i dotyka osoby w różnym wieku. Jakie są przyczyny i objawy gradówki? Jakie mogą być konsekwencje dla zdrowia, jeśli nie jest odpowiednio leczona?

  • Grypa typu B – objawy, leczenie, możliwe powikłania

    Grypa typu B to sezonowa infekcja wirusowa, która często atakuje w miesiącach jesienno-zimowych. Charakteryzuje się nagłym początkiem, wysoką gorączką, bólem mięśni i osłabieniem, które mogą znacząco wpływać na codzienne funkcjonowanie. Chociaż większość przypadków przebiega łagodnie, nieleczona grypa typu B może prowadzić do groźnych powikłań, takich jak zapalenie płuc czy zaostrzenie chorób przewlekłych. Dowiedz się, jak rozpoznać objawy, skutecznie leczyć infekcję i minimalizować ryzyko komplikacji.

  • Ptasia grypa – przyczyny, objawy u ludzi, leczenie

    Ptasia grypa to zakaźna choroba wirusowa wywoływana przez różne szczepy wirusa grypy typu A, które naturalnie występują w populacjach ptaków. Wirusy te mogą przenosić się między ptakami, a w określonych przypadkach mogą zakażać także inne gatunki, w tym ludzi.

  • Grypa w ciąży – zagrożenia, objawy, leczenie i profilaktyka

    Grypa oraz inne infekcje wirusowe często wywołują niepokój u kobiet będących w ciąży. Zakażenie wirusem grypy u osób dorosłych przebiega zwykle dosyć łagodnie, jednakże w przypadku kobiet ciężarnych choroba może mieć cięższy przebieg oraz negatywnie wpływać na dziecko. Z tego względu w rekomendacjach lekarzy ginekologów kładzie się nacisk przede wszystkim na profilaktykę i ochronę przyszłych mam przed zakażeniem grypą, aby uniknąć poważnych powikłań.

  • Pluskwa domowa – jak wyleczyć jej ugryzienie? Jak zwalczać?

    Pluskwa domowa to niewielki owad pasożytniczy, który żywi się krwią ssaków, w tym przede wszystkim ludzi. Ze względu na swój tryb życia i sposób odżywiania owady te zyskały miano jednych z najbardziej uciążliwych pasożytów w środowisku domowym. Pozbycie się pluskiew jest niezwykle trudne, ponieważ owady te potrafią przetrwać w trudnych warunkach i mają zdolność do ukrywania się w najmniejszych szczelinach. Często problem pluskiew zostaje wykryty dopiero po pojawieniu się ugryzień, które mogą być źródłem silnego świądu oraz innych reakcji skórnych.

  • Grypa typu A – objawy, przebieg, leczenie, powikłania

    Grypa typu A to jedna z najczęściej występujących odmian wirusa grypy, która charakteryzuje się dużą zdolnością do mutacji i rozprzestrzeniania się w populacji. Jest to choroba sezonowa, która co roku dotyka miliony ludzi na całym świecie i niejednokrotnie wywołuje epidemie lub pandemie. Objawy grypy typu A często pojawiają się nagle i mogą mieć poważne konsekwencje dla zdrowia, zwłaszcza u osób starszych, dzieci oraz osób z obniżoną odpornością. W artykule przedstawiamy charakterystyczne objawy grypy typu A, jej przebieg, metody leczenia oraz możliwe powikłania, które mogą wystąpić w wyniku niewłaściwego lub opóźnionego leczenia. Dowiesz się także, jak zapobiegać tej chorobie i dlaczego szczepienia odgrywają kluczową rolę w ochronie przed wirusem.

  • Drgawki gorączkowe u dziecka – jak sobie z nimi radzić?

    Wystąpienie drgawek gorączkowych u dziecka jest sytuacją niezwykle trudną i wywołującą silny stres u rodziców. Z tego względu warto wiedzieć jak sobie z nimi radzić i co zrobić, aby nie dopuścić do ich pojawienia się. Czym są drgawki gorączkowe oraz jakie są ich rodzaje? 

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

logo Telemedi

Usługę zdalnej konsultacji z lekarzem świadczy Telemedi.
Regulamin świadczenia usługi dostępny jest tutaj.