Adenowirusy – czym się charakteryzują i jakie wywołują choroby? Czy adenowirusy są groźne?
Piotr Gmachowski

Adenowirusy – czym się charakteryzują i jakie wywołują choroby? Czy adenowirusy są groźne?

Adenowirusy to cząstki zakaźne należące do rodziny wirusów DNA odpowiadające za znaczną część infekcji o podłożu wirusowym zarówno u dzieci, jak i u dorosłych. Objawy zakażenia adenowirusowego mogą dotyczyć układu oddechowego (ból gardła, gorączka, kaszel, katar), pokarmowego (biegunka, wymioty), oczu (zapalenie rogówki i spojówki). Niekiedy mogą powodować także zapalenie wątroby, nerek czy mięśnia sercowego. Jak leczy się zakażenie adenowirusem?

Adenowirusy – charakterystyka ogólna

Adenowirusy są patogenami szeroko rozpowszechnionymi w środowisku. Są one odpowiedzialne głównie za występowanie zakażeń górnych dróg oddechowych, przewodu pokarmowego oraz zakażeń narządu wzroku. Adenowirusy są podzielone na kilka podrodzajów, następnie odpowiednie rodzaje adenowirusów dzieli się na serotypy (wyodrębniono ponad 50 różnych szczepów adenowirusów). Wirusy te różnią się pod względem patogenności oraz możliwością wywoływania różnych objawów klinicznych choroby. Warto zauważyć, iż tylko część spośród wszystkich serotypów wywołuje objawy chorobowe u człowieka. 

Adenowirusy mogą być szczególnie niebezpieczne dla osób z obniżoną odpornością oraz dla noworodków. Do zakażenia może dojść drogą kropelkową lub drogą fekalno-oralną, np. poprzez kontakt z zanieczyszczoną wodą na basenach kąpielowych. Okres inkubacji wynosi odpowiednio dla zakażeń układu oddechowego – 2-14 dni, natomiast dla zakażeń układu pokarmowego – 3-10 dni.

Chorobotwórczość adenowirusów

Adenowirusowe zakażenia układu oddechowego u dorosłych i u dzieci – objawy

Objawy zakażenia układu oddechowego adenowirusem u pacjentów pediatrycznych mogą wiązać się z:

  • nieswoistymi chorobami gorączkowymi,
  • zakażeniami górnych dróg oddechowych,
  • zapaleniem gardła,
  • zapaleniem płuc,
  • ropnym zapaleniem migdałków.

Typowe zapalenia gardła i górnych dróg oddechowych o podłożu adenowirusowym dotyczą głównie dzieci w wieku pomiędzy 6. miesiącem, a 5. rokiem życia. Zgodnie z danymi literaturowymi choroba zazwyczaj przebiega łagodnie, lecz często obserwuje się wystąpienie wysokiej gorączki. Zauważono, iż zakażenie adenowirusem może mieć przebieg w postaci zespołu pseudokrztuścowego, któremu towarzyszy napadowy kaszel. W przypadku niemowląt i małych dzieci zakażenie obejmujące dolne drogi oddechowe może przebiegać w postaci zapalenia płuc i oskrzeli, a także może objawiać się gorączką, nieżytem gardła oraz zapaleniem spojówek.

W przypadku osób dorosłych wystąpić mogą następujące objawy:

  • wysoka gorączka,
  • dreszcze,
  • suchy kaszel,
  • ból głowy,
  • bóle mięśni,
  • zapalenie gardła,
  • zapalenie krtani,
  • zapalenie tchawicy,
  • zapalenie płuc oraz zapalenie oskrzeli.

Dowiedz się więcej na temat zapalenia gardła o podłożu wirusowym.

Adenowirusowe zapalenie rogówki i spojówki

Adenowirusy stanowią jedną z głównych przyczyn występowania zapaleń rogówki i spojówki. Choroba na początku dotyczy jednego oka, następnie przebieg może być obustronny. Do objawów choroby można zaliczyć:

  • obrzęk powiek,
  • światłowstręt,
  • łzawienie,
  • bolesność gałki ocznej,
  • podwyższoną temperaturę ciała,
  • powiększenie węzłów chłonnych przyusznych.

Wirus może przenosić się poprzez dotyk nieumytych rąk oraz używanie wspólnych ręczników. Warto zwrócić uwagę, iż zakażeniom może sprzyjać używanie soczewek kontaktowych oraz korzystanie z pływalni. 

Infekcje wywołane przez adenowirusy – nieżyt żołądkowo-jelitowy

Adenowirusy są drugim w kolejności, po rotawirusach, czynnikiem etiologicznym biegunek u dzieci. W przypadku biegunek adenowirusowych stolce są w większości przypadków wodniste, bez krwawych podbiegnięć. Dość typowym, dodatkowym objawem dla przebiegu biegunek wywołanych przez adenowirusy jest gorączka oraz wymioty. Warto zaznaczyć, iż biegunki wywołane przez adenowirusy dotyczą głównie dzieci do 2. roku życia.

Inne rodzaje zakażeń adenowirusowych

Adenowirusy mogą również powodować:

  • krwotoczne zapalenie pęcherza u dzieci, w szczególności u chłopców – do objawów choroby zalicza się krwiomocz oraz częstomocz, a także gorączkę; zakażenia dotyczą głownie dzieci w wieku od 6. do 15. lat i mają nagły początek,
  • zapalenia opon mózgowych i mózgu – występujące rzadko, najczęściej u pacjentów z obniżoną odpornością,
  • zapalenia mięśnia sercowego,
  • zapalenia wątroby oraz nerek.

Do rzadkich powikłań zakażeń spowodowanych przez adenowirusy literatura fachowa zalicza powikłania neurologiczne. Neuroinfekcje spowodowane przez adenowirusy niosą wysokie ryzyko zgonu. Choroba najczęściej dotyczy noworodków oraz osób z niewydolnością układu odpornościowego.

Polecane dla Ciebie

Adenowirusy – leczenie i zapobieganie

Leczenie zakażeń adenowirusowych opiera się na wykorzystaniu leków, które działają objawowo oraz wspomagająco. Aktualnie nie ma skutecznej terapii, która jest specyficzna dla chorób wywołanych przez adenowirusy. Publikacje naukowe zwracają jednak uwagę w przypadku leczenia ciężkich zakażeń, u osób z obniżoną odpornością na możliwość wykorzystania leków przeciwwirusowych (cidofowir i rybawiryna), lecz wyniki są niejednoznaczne. 

Aby uchronić się przed zakażeniem należy pamiętać o częstym myciu rąk i przedmiotów po kontakcie z chorym. Podstawą jest przestrzeganie zasad higieny.
  1. T. Dzieciątkowski, A. Rola, A. Midak-Siewirska, Adenowirusowe zakażenia ludzi, „Postępy Mikrobiologii” 2008, nr 47, s. 15-22.
  2. J. M. Langley, Adenoviruses „Pediatrics Rev.” 2005, nr 26, s. 244-248.
  3. L. Lenaerts, L. Naesens, Antiviral therapy for adenovirus infections, „Antiviral Res.” 2006, nr 71, s. 172-180.
  4. L. Fianchi, A. Scardocci, P. Cattani, i in., Adenovirus meningoencephalitis in a patient with largeB-cell lymphoma, „Ann. Hematol.” 2003, nr 82, s. 313-315.
  5. M. Rogalska, Adenowirusy, „mp.pl” [online], https://www.mp.pl/pacjent/choroby-zakazne/choroby/zakazenia-wirusowe/160803,adenowirusy, [dostęp:] 30.04.2021.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Jak powstaje nowotwór?

    Nowotwory są główną przyczyną zgonów na świecie. Szacuje się, że w Polsce choruje na nie ponad milion osób, a ok. 100 tys. umiera. Niestety, statystyki te z roku na rok są coraz mniej optymistyczne. Jak powstaje nowotwór? Czy da się zapobiec jego rozwojowi?

  • Jaki jest prawidłowy kolor moczu?

    Oddawanie moczu jest naturalną potrzebą, którą realizujemy kilka razy dziennie. Kolor moczu może być także wyznacznikiem stanu naszego zdrowia, rodzaju spożywanych leków oraz składu naszej diety. Co więc może oznaczać zmiana jego barwy?

  • Odma opłucnowa – przyczyny, objawy i leczenie

    Odmą opłucnową nazywamy obecność powietrza w jamie opłucnej, która spowodowana jest uszkodzeniem płuca lub klatki piersiowej. Czy ten stan zawsze jest niebezpieczny dla życia? Z jakimi objawami się wiąże?

  • Krwawienie z odbytu – przyczyny, leczenie, powikłania

    Krwawienie z odbytu jest najczęściej objawem schorzeń, takich jak hemoroidy, szczeliny odbytu, nieswoiste zapalenie jelit, wrzody i rak jelita grubego. Zwykle krwawienie z odbytu można zauważyć na papierze toaletowym, w wodzie w muszli klozetowej lub w stolcu. Ważne jest, aby w momencie zauważenia problemu skontaktować się z lekarzem, ponieważ może to być oznaką poważnej choroby, która rozwija się w organizmie.

  • Czy można od urodzenia nie czuć bólu? Co to jest analgezja?

    Ból jest wpisany w ludzkie istnienie. Wbrew pozorom to zjawisko pozytywne, ponieważ informuje nas o zagrożeniach zdrowia, a nawet życia. Jednakże są ludzie, którzy nie są zdolni do odczuwania bólu, cierpią bowiem na analgezję wrodzoną.

  • Gorączka plamista Gór Skalistych – przyczyny, objawy, leczenie

    Dla przeciętnego Polaka gorączka plamista Gór Skalistych brzmi niezwykle egzotycznie. Nie da się ukryć, że choroba w Polsce jest bardzo rzadko spotykana. Zagrożenie jest jednak realne, zwłaszcza dla osób, które podróżują do Stanów Zjednoczonych.

  • Zatrucie nikotynowe – objawy, leczenie przedawkowania

    Objawy zatrucia nikotyną zależne są głównie od liczby wypalonych papierosów. Uznaje się, że aby doszło do wystąpienia zatrucia nikotynowego, konieczne jest przyjęcie w krótkim czasie ok. 4-8 mg nikotyny. Podstawą oczyszczania organizmu z nikotyny jest oczywiście rzucenie palenia papierosów. Większość nikotyny dostarczanej wraz z wypalanym papierosem wydalana jest niemal natychmiastowo przez nerki.

  • WZW C – przyczyny, objawy, czynniki ryzyka wirusowego zapalenia wątroby typu C

    Wirusowe zapalenie wątroby typu C (HCV) to choroba wywołana przez wirusa zapalenia wątroby typu C. Choroba ta jest często nazywana „cichym zabójcą”, ponieważ wczesne stadium infekcji często nie daje objawów, a osoba zakażona może przez wiele lat nie wiedzieć, że jest chora. Wirusowe zapalenie wątroby typu C może prowadzić do poważnych powikłań, takich jak marskość wątroby, rak wątrobowokomórkowy i niewydolność wątroby, jeśli nie zostanie zdiagnozowane i leczone na czas. Objawy wirusowego zapalenia wątroby typu C mogą obejmować zmęczenie, utratę apetytu, nudności i wymioty, bóle brzucha, ciemny mocz, żółtaczkę, świąd skóry czy bóle stawów.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij