Adenowirusy – czym się charakteryzują i jakie wywołują choroby? Czy adenowirusy są groźne?
Piotr Gmachowski

Adenowirusy – czym się charakteryzują i jakie wywołują choroby? Czy adenowirusy są groźne?

Adenowirusy to cząstki zakaźne należące do rodziny wirusów DNA odpowiadające za znaczną część infekcji o podłożu wirusowym zarówno u dzieci, jak i u dorosłych. Objawy zakażenia adenowirusowego mogą dotyczyć układu oddechowego (ból gardła, gorączka, kaszel, katar), pokarmowego (biegunka, wymioty), oczu (zapalenie rogówki i spojówki). Niekiedy mogą powodować także zapalenie wątroby, nerek czy mięśnia sercowego. Jak leczy się zakażenie adenowirusem?

Adenowirusy – charakterystyka ogólna

Adenowirusy są patogenami szeroko rozpowszechnionymi w środowisku. Są one odpowiedzialne głównie za występowanie zakażeń górnych dróg oddechowych, przewodu pokarmowego oraz zakażeń narządu wzroku. Adenowirusy są podzielone na kilka podrodzajów, następnie odpowiednie rodzaje adenowirusów dzieli się na serotypy (wyodrębniono ponad 50 różnych szczepów adenowirusów). Wirusy te różnią się pod względem patogenności oraz możliwością wywoływania różnych objawów klinicznych choroby. Warto zauważyć, iż tylko część spośród wszystkich serotypów wywołuje objawy chorobowe u człowieka. 

Adenowirusy mogą być szczególnie niebezpieczne dla osób z obniżoną odpornością oraz dla noworodków. Do zakażenia może dojść drogą kropelkową lub drogą fekalno-oralną, np. poprzez kontakt z zanieczyszczoną wodą na basenach kąpielowych. Okres inkubacji wynosi odpowiednio dla zakażeń układu oddechowego – 2-14 dni, natomiast dla zakażeń układu pokarmowego – 3-10 dni.

Chorobotwórczość adenowirusów

Adenowirusowe zakażenia układu oddechowego u dorosłych i u dzieci – objawy

Objawy zakażenia układu oddechowego adenowirusem u pacjentów pediatrycznych mogą wiązać się z:

  • nieswoistymi chorobami gorączkowymi,
  • zakażeniami górnych dróg oddechowych,
  • zapaleniem gardła,
  • zapaleniem płuc,
  • ropnym zapaleniem migdałków.

Typowe zapalenia gardła i górnych dróg oddechowych o podłożu adenowirusowym dotyczą głównie dzieci w wieku pomiędzy 6. miesiącem, a 5. rokiem życia. Zgodnie z danymi literaturowymi choroba zazwyczaj przebiega łagodnie, lecz często obserwuje się wystąpienie wysokiej gorączki. Zauważono, iż zakażenie adenowirusem może mieć przebieg w postaci zespołu pseudokrztuścowego, któremu towarzyszy napadowy kaszel. W przypadku niemowląt i małych dzieci zakażenie obejmujące dolne drogi oddechowe może przebiegać w postaci zapalenia płuc i oskrzeli, a także może objawiać się gorączką, nieżytem gardła oraz zapaleniem spojówek.

W przypadku osób dorosłych wystąpić mogą następujące objawy:

  • wysoka gorączka,
  • dreszcze,
  • suchy kaszel,
  • ból głowy,
  • bóle mięśni,
  • zapalenie gardła,
  • zapalenie krtani,
  • zapalenie tchawicy,
  • zapalenie płuc oraz zapalenie oskrzeli.

Dowiedz się więcej na temat zapalenia gardła o podłożu wirusowym.

Adenowirusowe zapalenie rogówki i spojówki

Adenowirusy stanowią jedną z głównych przyczyn występowania zapaleń rogówki i spojówki. Choroba na początku dotyczy jednego oka, następnie przebieg może być obustronny. Do objawów choroby można zaliczyć:

  • obrzęk powiek,
  • światłowstręt,
  • łzawienie,
  • bolesność gałki ocznej,
  • podwyższoną temperaturę ciała,
  • powiększenie węzłów chłonnych przyusznych.

Wirus może przenosić się poprzez dotyk nieumytych rąk oraz używanie wspólnych ręczników. Warto zwrócić uwagę, iż zakażeniom może sprzyjać używanie soczewek kontaktowych oraz korzystanie z pływalni. 

Infekcje wywołane przez adenowirusy – nieżyt żołądkowo-jelitowy

Adenowirusy są drugim w kolejności, po rotawirusach, czynnikiem etiologicznym biegunek u dzieci. W przypadku biegunek adenowirusowych stolce są w większości przypadków wodniste, bez krwawych podbiegnięć. Dość typowym, dodatkowym objawem dla przebiegu biegunek wywołanych przez adenowirusy jest gorączka oraz wymioty. Warto zaznaczyć, iż biegunki wywołane przez adenowirusy dotyczą głównie dzieci do 2. roku życia.

Inne rodzaje zakażeń adenowirusowych

Adenowirusy mogą również powodować:

  • krwotoczne zapalenie pęcherza u dzieci, w szczególności u chłopców – do objawów choroby zalicza się krwiomocz oraz częstomocz, a także gorączkę; zakażenia dotyczą głownie dzieci w wieku od 6. do 15. lat i mają nagły początek,
  • zapalenia opon mózgowych i mózgu – występujące rzadko, najczęściej u pacjentów z obniżoną odpornością,
  • zapalenia mięśnia sercowego,
  • zapalenia wątroby oraz nerek.

Do rzadkich powikłań zakażeń spowodowanych przez adenowirusy literatura fachowa zalicza powikłania neurologiczne. Neuroinfekcje spowodowane przez adenowirusy niosą wysokie ryzyko zgonu. Choroba najczęściej dotyczy noworodków oraz osób z niewydolnością układu odpornościowego.

Powiązane produkty

Adenowirusy – leczenie i zapobieganie

Leczenie zakażeń adenowirusowych opiera się na wykorzystaniu leków, które działają objawowo oraz wspomagająco. Aktualnie nie ma skutecznej terapii, która jest specyficzna dla chorób wywołanych przez adenowirusy. Publikacje naukowe zwracają jednak uwagę w przypadku leczenia ciężkich zakażeń, u osób z obniżoną odpornością na możliwość wykorzystania leków przeciwwirusowych (cidofowir i rybawiryna), lecz wyniki są niejednoznaczne. 

Aby uchronić się przed zakażeniem należy pamiętać o częstym myciu rąk i przedmiotów po kontakcie z chorym. Podstawą jest przestrzeganie zasad higieny.
  1. T. Dzieciątkowski, A. Rola, A. Midak-Siewirska, Adenowirusowe zakażenia ludzi, „Postępy Mikrobiologii” 2008, nr 47, s. 15-22.
  2. J. M. Langley, Adenoviruses „Pediatrics Rev.” 2005, nr 26, s. 244-248.
  3. L. Lenaerts, L. Naesens, Antiviral therapy for adenovirus infections, „Antiviral Res.” 2006, nr 71, s. 172-180.
  4. L. Fianchi, A. Scardocci, P. Cattani, i in., Adenovirus meningoencephalitis in a patient with largeB-cell lymphoma, „Ann. Hematol.” 2003, nr 82, s. 313-315.
  5. M. Rogalska, Adenowirusy, „mp.pl” [online], https://www.mp.pl/pacjent/choroby-zakazne/choroby/zakazenia-wirusowe/160803,adenowirusy, [dostęp:] 30.04.2021.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Mykoplazma u dzieci i dorosłych – przyczyny, objawy, leczenie

    Mykoplazma to popularne określenie zakażenia wywołanego przez bakterię Mycoplasma pneumoniae, które dotyka głównie dzieci i młodzieży. Jego objawy dotyczą najczęściej górnych dróg oddechowych, ale infekcja może też mieć postać zapalenia płuc (mykoplazmatyczne zapalenie płuc).

  • Gradówka – co to jest i jak wygląda? Przyczyny, objawy, leczenie

    Gradówka jest jednym z najczęściej występujących schorzeń okulistycznych i dotyka osoby w różnym wieku. Jakie są przyczyny i objawy gradówki? Jakie mogą być konsekwencje dla zdrowia, jeśli nie jest odpowiednio leczona?

  • Grypa typu B – objawy, leczenie, możliwe powikłania

    Grypa typu B to sezonowa infekcja wirusowa, która często atakuje w miesiącach jesienno-zimowych. Charakteryzuje się nagłym początkiem, wysoką gorączką, bólem mięśni i osłabieniem, które mogą znacząco wpływać na codzienne funkcjonowanie. Chociaż większość przypadków przebiega łagodnie, nieleczona grypa typu B może prowadzić do groźnych powikłań, takich jak zapalenie płuc czy zaostrzenie chorób przewlekłych. Dowiedz się, jak rozpoznać objawy, skutecznie leczyć infekcję i minimalizować ryzyko komplikacji.

  • Ptasia grypa – przyczyny, objawy u ludzi, leczenie

    Ptasia grypa to zakaźna choroba wirusowa wywoływana przez różne szczepy wirusa grypy typu A, które naturalnie występują w populacjach ptaków. Wirusy te mogą przenosić się między ptakami, a w określonych przypadkach mogą zakażać także inne gatunki, w tym ludzi.

  • Grypa w ciąży – zagrożenia, objawy, leczenie i profilaktyka

    Grypa oraz inne infekcje wirusowe często wywołują niepokój u kobiet będących w ciąży. Zakażenie wirusem grypy u osób dorosłych przebiega zwykle dosyć łagodnie, jednakże w przypadku kobiet ciężarnych choroba może mieć cięższy przebieg oraz negatywnie wpływać na dziecko. Z tego względu w rekomendacjach lekarzy ginekologów kładzie się nacisk przede wszystkim na profilaktykę i ochronę przyszłych mam przed zakażeniem grypą, aby uniknąć poważnych powikłań.

  • Pluskwa domowa – jak wyleczyć jej ugryzienie? Jak zwalczać?

    Pluskwa domowa to niewielki owad pasożytniczy, który żywi się krwią ssaków, w tym przede wszystkim ludzi. Ze względu na swój tryb życia i sposób odżywiania owady te zyskały miano jednych z najbardziej uciążliwych pasożytów w środowisku domowym. Pozbycie się pluskiew jest niezwykle trudne, ponieważ owady te potrafią przetrwać w trudnych warunkach i mają zdolność do ukrywania się w najmniejszych szczelinach. Często problem pluskiew zostaje wykryty dopiero po pojawieniu się ugryzień, które mogą być źródłem silnego świądu oraz innych reakcji skórnych.

  • Grypa typu A – objawy, przebieg, leczenie, powikłania

    Grypa typu A to jedna z najczęściej występujących odmian wirusa grypy, która charakteryzuje się dużą zdolnością do mutacji i rozprzestrzeniania się w populacji. Jest to choroba sezonowa, która co roku dotyka miliony ludzi na całym świecie i niejednokrotnie wywołuje epidemie lub pandemie. Objawy grypy typu A często pojawiają się nagle i mogą mieć poważne konsekwencje dla zdrowia, zwłaszcza u osób starszych, dzieci oraz osób z obniżoną odpornością. W artykule przedstawiamy charakterystyczne objawy grypy typu A, jej przebieg, metody leczenia oraz możliwe powikłania, które mogą wystąpić w wyniku niewłaściwego lub opóźnionego leczenia. Dowiesz się także, jak zapobiegać tej chorobie i dlaczego szczepienia odgrywają kluczową rolę w ochronie przed wirusem.

  • Drgawki gorączkowe u dziecka – jak sobie z nimi radzić?

    Wystąpienie drgawek gorączkowych u dziecka jest sytuacją niezwykle trudną i wywołującą silny stres u rodziców. Z tego względu warto wiedzieć jak sobie z nimi radzić i co zrobić, aby nie dopuścić do ich pojawienia się. Czym są drgawki gorączkowe oraz jakie są ich rodzaje? 

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

logo Telemedi

Usługę zdalnej konsultacji z lekarzem świadczy Telemedi.
Regulamin świadczenia usługi dostępny jest tutaj.