Tran – właściwości. Czy tran wpływa na odporność?
Piotr Gmachowski

Tran – właściwości. Czy tran wpływa na odporność?

Tran to olej otrzymywany z dorsza atlantyckiego lub innych ryb dorszowatych (olej z wątroby rekina nie jest tranem, ma bowiem inny skład i inne właściwości). Tran zawiera witaminę D i A, a także kwasy omega-3 (DHA i EPA), które mają korzystny wpływ na układ odpornościowy, nerwowy oraz krwionośny. Kiedy stosować olej z wątroby dorsza? Jak wybrać najlepszy tran dla dziecka i dla osoby dorosłej?

Co zawiera tran?

Tran (łac. Oleum Jecoris Aselli), czyli olej wątłuszowy, to ciekły tłuszcz, który jest otrzymywany ze świeżej wątroby dorsza atlantyckiego lub innych ryb należących do rodziny dorszowatych. Tran w swoim składzie zawiera niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe (NNKT) z grupy omega-3, czyli kwas eikozapentaenowy (EPA) oraz kwas dokozaheksaenowy (DHA), a także jest dobry źródłem witaminy A oraz witaminy D. W niektórych produktach dodatkowo może być wzbogacony o witaminę E.

Często tranem określa się także olej z wątroby rekina (najczęściej rekina grenlandzkiego), jest to jednak błąd. Olej z wątroby rekina zawiera co prawda kwasy omega-3, jednak w znacznie mniejszej ilości niż tran. W jego składzie znajdują się natomiast alkiloglicerole i skwalen stymulujące odporność. 

Tran – właściwości

Tran na odporność

Tran wpływa na odporność, wspiera funkcjonowanie układu odpornościowego i wspomaga jego pracę, w szczególności jest zalecany w okresie jesienno–zimowym. Witamina A zawarta w tranie wpływa na utrzymanie dobrego stanu skóry i błon śluzowych, wspomaga układ immunologiczny, chroniąc organizm przed chorobami inwazyjnymi i zakaźnymi. Dane literaturowe podają, iż kwasy tłuszczowe omega-3 są niezbędnym elementem w prawidłowym przebiegu procesów metabolicznych. Wykazano, iż kwasy EPA oraz DHA wpływają na hamowanie procesów reakcji zapalnych, a także reakcji alergicznych.

Tran a praca mózgu

Kwasy omega-3 zawarte w tranie przyczyniają się do lepszego funkcjonowania mózgu. W publikacjach naukowych zwraca się uwagę na dużą rolę kwasów omega 3 w procesie zapobiegania chorobom otępiennym. Wykazano, iż u chorych dotkniętych demencją zawartość kwasów DHA w osoczu oraz mózgu jest mniejsza, natomiast stwierdzono, iż zwiększenie w diecie zawartości kwasów DHA przyczynia się do polepszenia procesów zapamiętywania oraz uczenia się. Warto zaznaczyć, iż kwas dokozaheksaeonowy przyczynia się również do utrzymania prawidłowego procesu widzenia. Kwas ten jest elementem budulcowym błon komórkowych czopków i pręcików w siatkówce oka.

Tran a układ krwionośny

Tran dzięki obecności kwasów omega-3 przyczynia się do polepszenia funkcjonowania układu sercowo–naczyniowego. Kwasy omega-3 wpływają na obniżenie poziomu trójglicerydów we krwi, poprawę funkcjonowania śródbłonka naczyniowego, a także do obniżenie ciśnienia tętniczego krwi. Badania przeprowadzone przez norweskich naukowców wykazały znaczny spadek (przekraczający 50%) ryzyka wystąpienia ostrego zespołu wieńcowego u pacjentów chorujących na cukrzycę i przyjmujących kwasy omega-3. Wiele badań potwierdza, iż kwasy omega-3 (DHA i EPA) obniżają stężenie trójglicerydów w osoczu krwi poprzez hamowanie resyntezy trójglierydów w ścianie jelit oraz w wątrobie, a także poprzez zwiększenie rozkładu tych związków.

Tran a nowotwory

Badania naukowe donoszą, iż spożywanie produktów bogatych w kwasy omega-3, takich jak tran, przyczynia się do zmniejszenia prawdopodobieństwa zachorowania na nowotwory. Dane literaturowe potwierdzają korzystny wpływ tłuszczów rybich na zahamowanie wzrostu raka stercza – za najbardziej skuteczny w tym przypadku wskazuje się kwas DHA.  Dużą role kwasów omega-3 wskazuje się także w obniżeniu ryzyka występowania raka jelita grubego, w szczególności u mężczyzn. 

Powiązane produkty

Tran – wskazania. Kto powinien przyjmować tran?

Tran, ze względu na swoje właściwości, zaleca się stosować u dzieci, a także u osób dorosłych i seniorów. Przed zakupem tranu warto zwrócić uwagę, od jakiego wieku przeznaczony jest produkt. Tran u dzieci zalecany jest przede wszystkim jako środek wzmacniający układ kostny, uzębienie oraz jako preparat poprawiający wzrok.  

Witamina A zawarta w tranie przyczynia się do:

  • utrzymania zdrowego nabłonka rogówki oka,
  • stymulowania wzrostu komórek oraz ich różnicowania,
  • prawidłowej budowy tkanki kostnej,
  • prawidłowego funkcjonowania układu immunologicznego.

Zawarta w tranie witamina D warunkuje odpowiednie funkcjonowanie gospodarki wapniowo–fosforanowej oraz uczestniczy w procesie wapnienia kości. Niedobór witaminy D w diecie może prowadzić do wystąpienia krzywicy.

U kobiet w okresie postmenopauzalnym wzbogacanie diety w olej z wątroby dorsza skutkowało korzystnym wpływem na wybrane czynniki ryzyka choroby wieńcowej, a dokładniej obniżało stężenie trójglicerydów we krwi.

Tran w ciąży

Tran w ciąży nie jest przeciwwskazany, lecz aby nie przedawkować witamin w nim zawartych, warto skonsultować chęć jego stosowania oraz ewentualne dawkowanie z lekarzem prowadzącym. Kwasy omega-3 zawarte w tranie są bardzo ważne w okresie ciąży, gdyż przyczyniają się do odpowiedniego rozwoju układu nerwowego dziecka. Wybierając tran pamiętajmy, aby wybierać produkty dobrej jakości.

Tran – przeciwwskazania. Czy tran jest szkodliwy?

Jak w przypadku każdego przyjmowanego produktu czy też suplementu diety, należy zachować umiar i zdrowy rozsądek. Przyjmując tran, zwracajmy uwagę na dawkowanie, które zalecił producent. Nadmiar witamin, w przypadku witaminy D oraz A, nie jest korzystny i także może generować problemy zdrowotne. Na wystąpienie hiperwitaminozy powinny uważać osoby przyjmujące inne, dodatkowe preparaty zawierające w swoim składzie witaminy A i D.

Stosowanie dużych dawek tranu przez dłuższy czas może spowodować wystąpienie zaburzeń krzepliwości krwi. Tran jest przeciwwskazany u osób borykających się z chorobami nerek, np. kamicą nerkową, a także u osób, które przyjmują leki przeciwzakrzepowe.

Tran – dawkowanie. Czy tran można brać cały rok?

Jaki tran wybrać? Ze względu na fakt występowania na rynku różnych postaci tranu, zawsze powinniśmy zwracać uwagę na dawkowanie zalecone przez producenta. Dla najmłodszych warto wybrać tran w płynie o owocowym smaku lub tran żelkach, dla dorosłych natomiast tran w kapsułkach.

W 1 g tranu leczniczego znajduje się co najmniej 600 j.m. witaminy A i 60 j.m. witaminy D. Przyjmowanie tranu zaleca się przede wszystkim w okresie jesienno–zimowym, natomiast w okresie letnim odradza się stosowania tranu. Fakt ten argumentuje się wzmożoną produkcją witaminy D latem pod wpływem słońca i możliwością przedawkowania witaminy D. Jednak można spotkać także opinie, iż tran zaleca się spożywać przez cały rok, w szczególności w sytuacji niedoborów witamin. 

  1. E. Materac, Z. Marczyński, K. H. Bodek, Rola kwasów tłuszczowych OMEGA-3 i OMEGA-6 w organizmie człowieka, „Bromatologia i Chemia Toksykologiczna” 2013, nr 2, s. 225–233 
  2. Z. Zdrojewicz, M. Adamek, A. Machelski i in., Wpływ kwasów tłuszczowych (omega) zawartych w rybach na organizm człowieka, „Medycyna Rodzinna” 2015, nr 18, s. 137–143.
  3. W. Kolanowski, Długołańcuchowe wielonienasycone kwasy tłuszczowe OMEGA-3 – znaczenie zdrowotne w obniżaniu ryzyka chorób cywilizacyjnych, „Bromatologia i Chemia Toksykologiczna” 2007, nr 3, s. 229–237.
  4. K. D. Stark, E. J. Park, V. A. Maines i in., Effect of a fish-oil concentrate on serum lipids in postmenopausal women receiving and not receiving hormone replacement therapy in a placebo controlled, double-blind trial, „The American Journal of Clinical Nutrition” 2000, nr 72(2), s. 389–394.
  5. K. Karłowicz–Bodalska, T. Bodalski, Nienasycone kwasy tłuszczowe, ich właściwości biologiczne i znaczenie w lecznictwie, „Postępy Fitoterapii” 2007, nr 1, s. 46–56.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Niedobór witaminy B12 – przyczyny, objawy, skutki niskiego poziomu witaminy B12

    Witamina B12 (kobalamina) pełni istotną rolę w organizmie, m. in. reguluje produkcję czerwonych krwinek. Znajduje się głównie w produktach pochodzenia zwierzęcego, nie jest wytwarzana przez ludzki organizm, dlatego niedobór witaminy B12 jest dość częsty. Objawy niedoboru to np. nerwowość, depresja, zaburzenia chodu czy problemy ze wzrokiem. Jak powinna wyglądać dieta i suplementacja u osób z niskim poziomem kobalaminy?

  • Domowe sposoby na zaparcia – jak szybko i skutecznie poradzić sobie z problemami z wypróżnianiem? Zioła i leki na zaparcia

    Domowe sposoby na zaparcia, nazywane potocznie zatwardzeniem, obejmują przede wszystkim zmianę stylu życia – włączenie do diety większej ilości produktów zawierających błonnik, wypijanie większej ilości płynów oraz regularną aktywność fizyczną. Na problemy z wypróżnianiem można także zastosować preparaty ziołowe mające właściwości przeczyszczające (np. liście senesu, kłącze rzewienia). Wśród leków bez recepty na zaparcia znajdują się natomiast środki: pęczniejące (np. siemię lniane), osmotyczne (np. laktuloza), zmiękczające (np. glicerol) oraz drażniące (np. olej rycynowy).

  • Domowe sposoby na hemoroidy – jak wyleczyć hemoroidy? Poznaj naturalne metody na pozbycie się żylaków odbytu

    Domowe sposoby na hemoroidy są skuteczne, pod warunkiem jednak, że zastosujemy je odpowiednio wcześnie – w momencie pojawienia się pierwszych objawów hemoroidów (zazwyczaj jest to świąd i pieczenie odbytu). Wśród naturalnych metod walki z żylakami odbytu znajdują się zimne okłady z lodu, nasiadówki, ciepłe kąpiele z dodatkiem olejków, a także maści i czopki dostępne w aptece bez recepty.

  • Siemię lniane – właściwości i zastosowanie ziaren lnu. Jak przygotować siemię lniane?

    Siemię lniane, czyli nasiona lnu pospolitego, to niewielkie ziarenka o brązowej lub lekko złotej barwie. Z powodu wielu właściwości prozdrowotnych zaliczane są do superfoods – wykorzystywane są we wspomagającym leczeniu wielu schorzeń, np. układu pokarmowego czy sercowo–naczyniowego, mają także pozytywne działanie na włosy oraz skórę. Jakie są właściwości siemienia lnianego? Jak przygotować siemię lniane?

  • Opryszczka – przyczyny, objawy, leczenie opryszczki wargowej. Tabletki i maści na opryszczkę na ustach bez recepty

    Opryszczka pospolita to wirusowa choroba zakaźna skóry wywoływana przez dwa gatunki wirusów z rodziny Herpesviridae – HSV 1 i HSV 2. Pierwszy z nich powoduje opryszczkę wargową i opryszczkę błony śluzowej, natomiast wirus opryszczki 2. typu jest przyczyną zmian w okolicy narządów płciowych. Opryszczka wargowa jest najczęstszym rodzajem zmian opryszczkowych, ma postać nawrotową i łagodny przebieg. Nawrotom opryszczki szczególnie sprzyjają: osłabienie odporności, stres, przemęczenie, ekspozycja na słońce. Jak leczyć opryszczkę wargową? Jakie preparaty są dostępne bez recepty?

  • Inhalator – jak wybrać najlepszy? Czym różni się inhalator od nebulizatora?

    Nebulizator to najważniejsza część inhalatora, w której roztwór ze substancją leczniczą jest rozpraszany do mniejszych cząstek, a następnie w postaci aerozolu wdychany do płuc. Wyróżnia się kilka rodzajów inhalatorów: pneumatyczno-tłokowe, mambranowo-siateczkowe, ultradźwiękowe oraz klasyczne. Na co zwracać uwagę przy wyborze najlepszego inhalatora? Jak prawidłowo przeprowadzać nebulizację?

  • Wirusowe zapalenie gardła – objawy i leczenie. Domowe sposoby na ostre zapalenie gardła

    Wirusowe zapalenie gardła najczęściej objawia się bólem gardła w momencie przełykania, podwyższoną temperaturą ciała, mogą pojawić się również katar, kaszel, bóle głowy. Ostre infekcje gardła o podłożu wirusowym leczy się objawowo, stosując różnego rodzaju miejscowo działające preparaty przeciwbólowe w postaci tabletek do ssania czy aerozoli, a także leki przeciwgorączkowe i przeciwzapalne. 

  • Zatkany nos – przyczyny i sposoby leczenie zatkanego nosa bez kataru

    Zatkany nos to bardzo częsty objaw infekcji górnych dróg oddechowych, zarówno o podłożu wirusowym, jak i bakteryjnym. Towarzyszą mu wówczas nadmierna produkcja wydzieliny, kichanie, ból głowy, ból gardła, kaszel, chrypka czy ogólne osłabienie. Zatkany nos bez kataru jest natomiast objawem,mogącym świadczyć o różnych schorzeniach przewlekłych, takich jak chroniczne zapalenie zatok, skrzywienie przegrody nosa, obecność polipów. Uczucie zatkanego nosa może pojawić się również na skutek urazu, zazwyczaj wówczas występuje także krwawienie.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij