Tran – właściwości. Czy tran wpływa na odporność?
Piotr Gmachowski

Tran – właściwości. Czy tran wpływa na odporność?

Tran to olej otrzymywany z dorsza atlantyckiego lub innych ryb dorszowatych (olej z wątroby rekina nie jest tranem, ma bowiem inny skład i inne właściwości). Tran zawiera witaminę D i A, a także kwasy omega-3 (DHA i EPA), które mają korzystny wpływ na układ odpornościowy, nerwowy oraz krwionośny. Kiedy stosować olej z wątroby dorsza? Jak wybrać najlepszy tran dla dziecka i dla osoby dorosłej?

Co zawiera tran?

Tran (łac. Oleum Jecoris Aselli), czyli olej wątłuszowy, to ciekły tłuszcz, który jest otrzymywany ze świeżej wątroby dorsza atlantyckiego lub innych ryb należących do rodziny dorszowatych. Tran w swoim składzie zawiera niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe (NNKT) z grupy omega-3, czyli kwas eikozapentaenowy (EPA) oraz kwas dokozaheksaenowy (DHA), a także jest dobry źródłem witaminy A oraz witaminy D. W niektórych produktach dodatkowo może być wzbogacony o witaminę E.

Często tranem określa się także olej z wątroby rekina (najczęściej rekina grenlandzkiego), jest to jednak błąd. Olej z wątroby rekina zawiera co prawda kwasy omega-3, jednak w znacznie mniejszej ilości niż tran. W jego składzie znajdują się natomiast alkiloglicerole i skwalen stymulujące odporność. 

Tran – właściwości

Tran na odporność

Tran wpływa na odporność, wspiera funkcjonowanie układu odpornościowego i wspomaga jego pracę, w szczególności jest zalecany w okresie jesienno–zimowym. Witamina A zawarta w tranie wpływa na utrzymanie dobrego stanu skóry i błon śluzowych, wspomaga układ immunologiczny, chroniąc organizm przed chorobami inwazyjnymi i zakaźnymi. Dane literaturowe podają, iż kwasy tłuszczowe omega-3 są niezbędnym elementem w prawidłowym przebiegu procesów metabolicznych. Wykazano, iż kwasy EPA oraz DHA wpływają na hamowanie procesów reakcji zapalnych, a także reakcji alergicznych.

Tran a praca mózgu

Kwasy omega-3 zawarte w tranie przyczyniają się do lepszego funkcjonowania mózgu. W publikacjach naukowych zwraca się uwagę na dużą rolę kwasów omega 3 w procesie zapobiegania chorobom otępiennym. Wykazano, iż u chorych dotkniętych demencją zawartość kwasów DHA w osoczu oraz mózgu jest mniejsza, natomiast stwierdzono, iż zwiększenie w diecie zawartości kwasów DHA przyczynia się do polepszenia procesów zapamiętywania oraz uczenia się. Warto zaznaczyć, iż kwas dokozaheksaeonowy przyczynia się również do utrzymania prawidłowego procesu widzenia. Kwas ten jest elementem budulcowym błon komórkowych czopków i pręcików w siatkówce oka.

Tran a układ krwionośny

Tran dzięki obecności kwasów omega-3 przyczynia się do polepszenia funkcjonowania układu sercowo–naczyniowego. Kwasy omega-3 wpływają na obniżenie poziomu trójglicerydów we krwi, poprawę funkcjonowania śródbłonka naczyniowego, a także do obniżenie ciśnienia tętniczego krwi. Badania przeprowadzone przez norweskich naukowców wykazały znaczny spadek (przekraczający 50%) ryzyka wystąpienia ostrego zespołu wieńcowego u pacjentów chorujących na cukrzycę i przyjmujących kwasy omega-3. Wiele badań potwierdza, iż kwasy omega-3 (DHA i EPA) obniżają stężenie trójglicerydów w osoczu krwi poprzez hamowanie resyntezy trójglierydów w ścianie jelit oraz w wątrobie, a także poprzez zwiększenie rozkładu tych związków.

Tran a nowotwory

Badania naukowe donoszą, iż spożywanie produktów bogatych w kwasy omega-3, takich jak tran, przyczynia się do zmniejszenia prawdopodobieństwa zachorowania na nowotwory. Dane literaturowe potwierdzają korzystny wpływ tłuszczów rybich na zahamowanie wzrostu raka stercza – za najbardziej skuteczny w tym przypadku wskazuje się kwas DHA.  Dużą role kwasów omega-3 wskazuje się także w obniżeniu ryzyka występowania raka jelita grubego, w szczególności u mężczyzn. 

Powiązane produkty

Tran – wskazania. Kto powinien przyjmować tran?

Tran, ze względu na swoje właściwości, zaleca się stosować u dzieci, a także u osób dorosłych i seniorów. Przed zakupem tranu warto zwrócić uwagę, od jakiego wieku przeznaczony jest produkt. Tran u dzieci zalecany jest przede wszystkim jako środek wzmacniający układ kostny, uzębienie oraz jako preparat poprawiający wzrok.  

Witamina A zawarta w tranie przyczynia się do:

  • utrzymania zdrowego nabłonka rogówki oka,
  • stymulowania wzrostu komórek oraz ich różnicowania,
  • prawidłowej budowy tkanki kostnej,
  • prawidłowego funkcjonowania układu immunologicznego.

Zawarta w tranie witamina D warunkuje odpowiednie funkcjonowanie gospodarki wapniowo–fosforanowej oraz uczestniczy w procesie wapnienia kości. Niedobór witaminy D w diecie może prowadzić do wystąpienia krzywicy.

U kobiet w okresie postmenopauzalnym wzbogacanie diety w olej z wątroby dorsza skutkowało korzystnym wpływem na wybrane czynniki ryzyka choroby wieńcowej, a dokładniej obniżało stężenie trójglicerydów we krwi.

Sprawdź, jakie preparaty z kwasami OMEGA-3  znajdziesz na DOZ.pl

Tran w ciąży

Tran w ciąży nie jest przeciwwskazany, lecz aby nie przedawkować witamin w nim zawartych, warto skonsultować chęć jego stosowania oraz ewentualne dawkowanie z lekarzem prowadzącym. Kwasy omega-3 zawarte w tranie są bardzo ważne w okresie ciąży, gdyż przyczyniają się do odpowiedniego rozwoju układu nerwowego dziecka. Wybierając tran pamiętajmy, aby wybierać produkty dobrej jakości.

Tran – przeciwwskazania. Czy tran jest szkodliwy?

Jak w przypadku każdego przyjmowanego produktu czy też suplementu diety, należy zachować umiar i zdrowy rozsądek. Przyjmując tran, zwracajmy uwagę na dawkowanie, które zalecił producent. Nadmiar witamin, w przypadku witaminy D oraz A, nie jest korzystny i także może generować problemy zdrowotne. Na wystąpienie hiperwitaminozy powinny uważać osoby przyjmujące inne, dodatkowe preparaty zawierające w swoim składzie witaminy A i D.

Stosowanie dużych dawek tranu przez dłuższy czas może spowodować wystąpienie zaburzeń krzepliwości krwi. Tran jest przeciwwskazany u osób borykających się z chorobami nerek, np. kamicą nerkową, a także u osób, które przyjmują leki przeciwzakrzepowe.

Tran – dawkowanie. Czy tran można brać cały rok?

Jaki tran wybrać? Ze względu na fakt występowania na rynku różnych postaci tranu, zawsze powinniśmy zwracać uwagę na dawkowanie zalecone przez producenta. Dla najmłodszych warto wybrać tran w płynie o owocowym smaku lub tran żelkach, dla dorosłych natomiast tran w kapsułkach.

W 1 g tranu leczniczego znajduje się co najmniej 600 j.m. witaminy A i 60 j.m. witaminy D. Przyjmowanie tranu zaleca się przede wszystkim w okresie jesienno–zimowym, natomiast w okresie letnim odradza się stosowania tranu. Fakt ten argumentuje się wzmożoną produkcją witaminy D latem pod wpływem słońca i możliwością przedawkowania witaminy D. Jednak można spotkać także opinie, iż tran zaleca się spożywać przez cały rok, w szczególności w sytuacji niedoborów witamin. 

  1. E. Materac, Z. Marczyński, K. H. Bodek, Rola kwasów tłuszczowych OMEGA-3 i OMEGA-6 w organizmie człowieka, „Bromatologia i Chemia Toksykologiczna” 2013, nr 2, s. 225–233 
  2. Z. Zdrojewicz, M. Adamek, A. Machelski i in., Wpływ kwasów tłuszczowych (omega) zawartych w rybach na organizm człowieka, „Medycyna Rodzinna” 2015, nr 18, s. 137–143.
  3. W. Kolanowski, Długołańcuchowe wielonienasycone kwasy tłuszczowe OMEGA-3 – znaczenie zdrowotne w obniżaniu ryzyka chorób cywilizacyjnych, „Bromatologia i Chemia Toksykologiczna” 2007, nr 3, s. 229–237.
  4. K. D. Stark, E. J. Park, V. A. Maines i in., Effect of a fish-oil concentrate on serum lipids in postmenopausal women receiving and not receiving hormone replacement therapy in a placebo controlled, double-blind trial, „The American Journal of Clinical Nutrition” 2000, nr 72(2), s. 389–394.
  5. K. Karłowicz–Bodalska, T. Bodalski, Nienasycone kwasy tłuszczowe, ich właściwości biologiczne i znaczenie w lecznictwie, „Postępy Fitoterapii” 2007, nr 1, s. 46–56.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Jak poprawnie suplementować witaminę D?

    Witamina D3 odgrywa kluczową rolę w funkcjonowaniu organizmu, a jej prawidłowy poziom jest niezbędny dla zachowania zdrowia. Witamina D3 jest przede wszystkim znana z regulowania poziomu wapnia i fosforu, co warunkuje zachowanie zdrowych kości oraz zapobiega osteoporozie i krzywicy. Jest kluczowa dla prawidłowego funkcjonowania układu immunologicznego, krążenia i zachowania zdrowia psychicznego. Może być również pomocna w terapiach chorób skórnych. Pomimo że witamina D może być wytwarzana naturalnie w organizmie ludzkim poprzez syntezę skórną, często okazuje się to niewystarczające – wówczas należy rozpocząć jej suplementację.

  • Tabletki antykoncepcyjne jedno- i dwuskładnikowe – które wybrać? Jaka jest różnica?

    Tabletki antykoncepcyjne to jedna z najpopularniejszych metod zapobiegania ciąży. Występują głównie w dwóch rodzajach: tabletki jednoskładnikowe, które zawierają wyłącznie progestagen, oraz tabletki dwuskładnikowe – mają w składzie estrogen i progesteron. Które są skuteczniejsze? Jakie mają zalety i wady?

  • Omega-3 – właściwości, źródła, zapotrzebowanie na kwasy tłuszczowe omega-3

    Kwasy tłuszczowe omega-3 zaliczane są do niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych (NNKT). Nie są wytwarzane w organizmie, dlatego muszą być dostarczane wraz z dietą. Do najważniejszych kwasów omega-3 zalicza się: EPA, DHA i ALA. Kwasy omega-3 zwykle są stosowane w celu prewencji chorób sercowo-naczyniowych.

  • Jaka jest rola żywienia medycznego w chorobie nowotworowej?

    Optymalnie zbilansowana dieta u osób z chorobą nowotworową zmniejsza ryzyko rozwoju niedożywienia, co z kolei może ograniczać dolegliwości związane z chemio- i radioterapią czy występowanie powikłań pooperacyjnych. Wsparciem dla organizmu może być specjalne żywienie medyczne. Czym jest ten rodzaj żywności? Jakie ma zalety? Kiedy zacząć je stosować?

  • Nowe wytyczne w sprawie przyjmowania witaminy B6. Jak teraz ją dawkować?

    Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności wydał opinię naukową dotyczącą nowego schematu dawkowania witaminy B6. Badania EFSA wpłynęły na decyzję Zespołu ds. Suplementów Diety, o czym poinformował Główny Inspektorat Sanitarny. Jaka jest obecnie dopuszczalna maksymalna dawka witaminy B6, która może znaleźć się w suplementach diety?

  • Probiotyki i prebiotyki – kiedy je stosować? Czy trzeba to robić cały czas?

    Zgodnie z definicją Organizacji Narodów Zjednoczonych do spraw Wyżywienia i Rolnictwa oraz Światowej Organizacji Zdrowia probiotyki są żywymi mikroorganizmami, które przyjmowane w zalecanej i właściwej dawce przynoszą pozytywne rezultaty dla zdrowia gospodarza. Stosowanie probiotyków jest uznawane za bezpieczne i dobrze tolerowane.

  • Łupież w ciąży – przyczyny. Jak sobie radzić? Czym myć głowę?

    W okresie ciąży następuje szereg zmian w organizmie kobiety, np. zmiany hormonalne czy stres, które mogą prowadzić do pojawienia się łupieżu. Wówczas można rozpocząć samodzielną terapię poprzez stosowanie delikatnych dermokosmetyków o działaniu przeciwłupieżowym lub naturalnych metod, które mogą okazać się skuteczne i wystarczające. Jednak niekiedy pomimo stosowanych preparatów i kuracji przeciwłupieżowych problem nie znika. Należy wtedy skonsultować się z dermatologiem, znaleźć przyczynę choroby i dobrać właściwe leczenie.

  • Arginina – działanie, właściwości i efekty stosowania

    Arginina to aminokwas endogenny, którego najważniejszą rolą jest udział w syntezie tlenku azotu. Ma właściwości rozszerzające naczynia krwionośne i usprawniające przepływ krwi. Z tego względu korzystnie wpływa na funkcjonowanie serca i układu krążenia. Chętnie sięgają po nią również sportowcy oraz pacjenci z zaburzeniami erekcji. W jakich pokarmach znajduje się arginina? Kto powinien rozważyć jej suplementację i z jakimi potencjalnymi skutkami ubocznymi wiąże się przyjmowanie argininy?

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

logo Telemedi

Usługę zdalnej konsultacji z lekarzem świadczy Telemedi.
Regulamin świadczenia usługi dostępny jest tutaj.