Kwas DHA – czym jest i za co odpowiada jeden z kwasów omega–3? Suplementacja DHA dla kobiet w ciąży i dzieci
Wioleta Szulejewska

Kwas DHA – czym jest i za co odpowiada jeden z kwasów omega–3? Suplementacja DHA dla kobiet w ciąży i dzieci

Dieta, najpierw matki w okresie ciąży i karmienia piersią, a potem także dieta malucha, mają wpływ na prawidłowy rozwój ośrodkowego układu nerwowego dziecka. W pierwszych latach życia jest on szczególnie intensywny, dlatego warto dbać, aby przebiegał prawidłowo. W jaki sposób? Przede wszystkim powinno się dostarczyć organizmowi wszelkich niezbędnych składników odżywczych, w tym kwasu dokozaheksaenowego (DHA) należącego do tak zwanych „dobrych tłuszczów”. 

DHA – co to jest DHA i za co odpowiada w organizmie?

Kwas DHA to wielonienasycony kwas tłuszczowy z grupy kwasów omega-3, popularnie nazywanych „dobrymi tłuszczami”. Nasz organizm nie produkuje kwasu dokozahesaenowego, dlatego konieczne jest dostarczanie go z zewnątrz. Jest on niezbędny każdemu człowiekowi, ale szczególnie istotną rolę odgrywa podczas rozwoju ciąży i w pierwszych latach życia. Kwas DHA jest budulcem mózgu, całego układu nerwowego i siatkówki oka. Jego niedobory mogą prowadzić m.in. do zaburzeń pracy mózgu, funkcjonowania całego układu nerwowego, a także powodować kłopoty z widzeniem. Właśnie dlatego niezwykle ważne jest, aby suplementować kwas DHA u kobiet ciężarnych, matek karmiących, niemowląt i małych dzieci, gdyż to w życiu płodowym i we wczesnym dzieciństwie ludzki mózg rozwija się najszybciej.

DHA zwiększa również wchłanianie wapnia, dzięki czemu działa pozytywnie na tkankę kostną, a także pomaga utrzymać prawidłowe poziomy „złego” i „dobrego” cholesterolu w organizmie i wspomaga pracę układu krążenia, układu odpornościowego, działa nawet na stan naszych włosów i paznokci.

Kwas DHA – gdzie go szukać? Źródła występowania DHA w pożywieniu

Gdzie występuje kwas DHA? Świetnym źródłem kwasu dokozaheksaenowego są tłuste ryby morskie, wybrane ryby słodkowodne i niektóre owoce morza. Zawartość kwasów tłuszczowych omega-3 w 100 gramach produktu jest następująca:

  • łosoś atlantycki: 1,8 g,
  • sardela europejska: 1,7 g,
  • sardynki w sosie pomidorowym (po odsączeniu sosu): 1,4 g,
  • śledź atlantycki: 1,2 g,
  • makrela atlantycka: 1 g,
  • pstrąg tęczowy: 1 g,
  • tuńczyk biały: 0,7 g,
  • halibut: 0,4 g,
  • małże gotowane: 0,2 g,
  • dorsz atlantycki: 0,1 g.

Warto wspomnieć o roślinnych źródłach kwasów omega-3. Zawartość tych tłuszczów jest wysoka w następujących produktach (w 100 gramach produktu):

  • olej lniany: 60 g,
  • siemię lniane: 16,6 g,
  • olej z orzechów włoskich: 12 g,
  • olej sojowy: 6,8 g,
  • orzechy włoskie: 6,5 g,
  • olej rzepakowy: 8 g.

Powiązane produkty

Kto powinien suplementować kwas DHA i w jakiej ilości?

O odpowiedni poziom kwasu DHA w diecie powinni dbać wszyscy. Trzeba jednak podkreślić jeszcze raz, że odgrywa on szczególną rolę w grupach narażonych na niedobory kwasów omega-3, do których należą kobiety w ciąży, matki karmiące piersią, niemowlęta i dzieci. Jakie jest zalecane spożycie kwasu DHA? Ile wynosi jego dzienna dawka? Dawkowanie kwasu dokozaheksaenowego jest zależne od kilku czynników, m.in. rodzaju diety bądź wieku. 

Kwas DHA w ciąży i dla kobiet karmiących

Zgodnie z zaleceniami polskich i międzynarodowych towarzystw naukowych wszystkie kobiety w ciąży powinny przyjmować suplementy z kwasem DHA. Przyjmowana dawka będzie uzależniona od diety ciężarnej i ewentualnego występowania ryzyka przedwczesnego porodu. I tak, zgodnie z zaleceniami:

  • 200 mg DHA dziennie powinny przyjmować przyszłe mamy, kiedy ich dieta jest bogata w ryby i owoce morza,  
  • 600 mg DHA dziennie, jeżeli dieta przyszłej mamy nie zawiera ryb i owoców morza,  
  • 1000 mg DHA dziennie, gdy występuje ryzyko porodu przedwczesnego.  

Kobiety karmiące piersią powinny przyjmować kwas DHA w dawce minimum 200 mg dziennie, a jeśli spożywają niewielką ilość ryb, to 400-600 mg dziennie.

Kwas DHA w ciąży jest niezwykle ważny, gdyż wpływa nie tylko na prawidłowy rozwój płodu, ale też na stan zdrowia przyszłej mamy. Według rekomendacji Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników odpowiednia ilość kwasu DHA w ciąży zapewnia prawidłowy rozwój centralnego układu nerwowego płodu, wpływa na prawidłowy rozwój siatkówki oka oraz na percepcję wrażeń wzrokowych i ich zamianę na impulsy nerwowe.

Odpowiednia ilość kwasu DHA przyczynia się też do zmniejszenia ryzyka porodu przedwczesnego, może wpływać na psychofizyczny rozwój dziecka i zmniejszać ryzyko wystąpienia depresji poporodowej u matki. Stosowanie kwasów omega-3 w ciąży i w czasie laktacji zmniejsza ryzyko rozwoju cukrzycy typu I, nadciśnienia oraz alergii w wieku dorosłym. 

Co istotne, badania nie wykazały skutków ubocznych suplementacji DHA ani u płodu, ani u matek, nawet przy suplementacji najwyższą zalecaną dawką. Przyjmowanie kwasów omega-3 pochodzących z suplementów diety jest więc bezpieczne zarówno dla matki, jak i dla dziecka i nie jest obarczone żadnym ryzykiem. PTGiP wskazuje dodatkowo, że w związku z zanieczyszczeniem mórz i oceanów spożywanie ryb wiąże się z ryzykiem zanieczyszczenia metalami ciężkimi, dioksynami oraz polichlorowanymi bifenylami (PCB), które mogą być szkodliwe dla płodu. W przypadku spożywania suplementów diety to ryzyko jest wyeliminowane, gdyż zawarte w nich DHA pochodzi z bezpiecznych źródeł. Kwas jest pozyskiwany na przykład z małych ryb oraz z alg rodzaju Schizochytrium sp., które hodowane są w sztucznych warunkach, a więc w wodach, które nie są zanieczyszczone.

Kwas DHA dla niemowląt i dzieci

Polska jest jednym z krajów, których mieszkańcy są wyjątkowo narażeni na niedobory kwasu DHA, gdyż spożycie ryb praktycznie w całej populacji jest minimalne. Z tych powodów Polskie Towarzystwo Pediatryczne rekomenduje wydłużenie suplementacji kwasu DHA na okres niemowlęctwa i dzieciństwa u tych niemowląt i dzieci, którym nie dostarcza się odpowiedniej dawki DHA wraz z pożywieniem.

Kwas DHA dla niemowląt - od kiedy?

U niemowląt suplementację DHA można rozpocząć już po ukończeniu przez dziecko 6. tygodnia życia. Dawkę DHA, którą powinno otrzymywać niemowlę, pomoże ustalić pediatra, biorąc pod uwagę rodzaj żywienia malucha (mleko modyfikowane lub karmienie piersią) oraz suplementację DHA u matki (karmienie piersią), a także dietę malucha, kiedy już nadejdzie czas na jej rozszerzenie.

DHA dla niemowląt urodzonych przedwcześnie

Dzieci urodzone przedwcześnie są szczególnie narażone na niedobory DHA - wynika to z faktu, iż transmisja przezłożyskowa DHA jest najbardziej efektywna w 3. trymestrze ciąży. Skrócenie ciąży wiąże się ze skróceniem 3. trymestru, a dziecko nie otrzymuje odpowiednich dawek DHA od matki. W tej grupie trzeba więc szczególnie zadbać o suplementację kwasami omega-3 w odpowiednich dawkach.

DHA dla dzieci między 1. a 3. rokiem życia

Okres między 1. a 3. rokiem życia jest niezwykle ważny, także jeśli chodzi o rozważenie suplementacji, w tym suplementacji DHA. Na tym etapie życia zmienia się charakter żywienia młodego człowieka, karmienie piersią lub mlekiem modyfikowanym zaczyna być stopniowo zastępowane posiłkami stałymi. Zalecenia ekspertów wskazują, że w tym okresie życia dzieci powinny otrzymywać 150-200 mg DHA na dobę. U dzieci, u których odpowiednia dawka DHA nie jest dostarczana wraz z pożywieniem, należy wprowadzić suplementację.

Tu warto podkreślić, że u niemowląt i dzieci należy zwrócić szczególną uwagę na źródło kwasów omega-3, bo choć ryby są ich świetnym dostarczycielem, to często pochodzą z zanieczyszczonych akwenów wodnych. Suplementy wytwarzane są natomiast z ryb hodowlanych, z kontrolowanych zbiorników.  

Na rynku dostępnych jest wiele różnych suplementów dostarczających DHA, zarówno dla kobiet w ciąży, jak i mam karmiących. W aptekach znajdziesz też produkty dla dzieci i niemowląt. Jakie wybierać? Przede wszystkim takie, które dostarczą DHA w odpowiedniej dawce. W ich wyborze z pewnością pomoże lekarz lub farmaceuta.

 

  1. H. Szajewska, Zasady żywienia zdrowych niemowląt. Zalecenia Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci, „Polskie Towarzystwo Pediatryczne” [online], https://ptp.edu.pl/files/Standardy_Medyczne_2014_Zalecenia_ywienia_.pdf,  [dostęp:] 11.11.2019.  
  2. P. Socha, Stanowisko grupy ekspertów w sprawie suplementacji kwasu dokozaheksaenowego i innych kwasów tłuszczowych omega-3 w populacji kobiet ciężarnych, karmiących piersią oraz niemowląt i dzieci do lat 3, „Nestle Nutrition Institute” [online] https://www.nestlenutrition-institute.org/docs/default-source/poland-document-library/publications/secured/cec838d779ce0f897d1c92dd4b34594c.pdf?sfvrsn=0, [dostęp:] 11.11.2019.
  3. K. Kamiński, Co jest istotne w suplementacji witaminowo-mineralnej w czasie ciąży, „Ginekologia po Dyplomie” [online], https://podyplomie.pl/ginekologia/32647,co-jest-istotne-w-suplementacji-witaminowo-mineralnej-w-czasie-ciazy, [dostęp:] 11.11.2019.
  4. A. Karowicz-Bilińska, DHA – wpływ na organizm matki i płodu oraz zalecane źródła, „Ginekologia po Dyplomie” [online], https://podyplomie.pl/ginekologia/33173,dha-wplyw-na-organizm-matki-i-plodu-oraz-zalecane-zrodla, [dostęp:] 11.11.2019.
  5. Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego w zakresie stosowania witamin i mikroelementów u kobiet planujących ciążę, ciężarnych i karmiących, „Polskie Towarzystwo Ginekologów i Położników” [online], https://www.ptgin.pl/sites/default/files/page-2019/Stosowanie%20witamin%20i%20mikroelement%C3%B3w%20u%20kobiet%20planuj%C4%85cych%20ci%C4%85%C5%BC%C4%99%2C%20ci%C4%99%C5%BCarnych%20i%20karmi%C4%85cych_0.pdf, [dostęp:] 11.11.2019.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Jak sprawdzić czy jesteś w ciąży? Objawy i metody diagnozowania ciąży

    Jeżeli u kobiety miesiączkującej dotychczas w miarę regularnie występuje objaw braku miesiączki, kobieta skarży się na częste oddawanie moczu, na mdłości i obrzmiałe piersi, wówczas można z dużą dozą pewności podejrzewać, że jest w ciąży.

  • Jakie są zagrożenia związane z późną ciążą? Jakie badania wykonać?

    W dzisiejszych czasach wiele osób decyduje się na potomstwo później, niż miało to miejsce jeszcze kilkanaście lat temu. Choć niesie to za sobą wiele korzyści, warto poznać również potencjalne zagrożenia takiej ciąży. Kiedy mówimy o późnej ciąży oraz jakie badania należy wykonać w trakcie jej trwania?

  • Badanie KTG płodu - na czym polega i kiedy się je wykonuje?

    Badanie KTG, znane również jako kardiotokografia, to nieinwazyjne badanie, które pozwala na monitorowanie czynności serca płodu oraz skurczów mięśnia macicy. Jest to podstawowe badanie wykonywane najczęściej w okresie okołoporodowym, które dostarcza cennych informacji na temat stanu zdrowia dziecka i przebiegu porodu. Na czym polega KTG? Jak je interpretować?

  • Badania prenatalne – kiedy je wykonać? Jak wyglądają i ile kosztują?

    Badania prenatalne są coraz częściej wykorzystywane w trakcie ciąży i stanowią nieoceniony wkład w opiekę nad kobietą ciężarną. Dzięki ich wykonaniu lekarze są w stanie z dużym prawdopodobieństwem określić dobrostan płodu oraz wykluczyć bądź potwierdzić potencjalne nieprawidłowości w jego rozwoju. Czym są badania prenatalne oraz jaki jest koszt ich wykonania?

  • Jak sobie radzić z alergią w ciąży?

    Co piąta kobieta w ciąży cierpi na alergię, zwłaszcza na alergiczny nieżyt nosa i astmę alergiczną. W czasie ciąży może pojawić się także alergiczne zapalenie spojówek, ostra pokrzywka, alergia pokarmowa, alergia na leki, a nawet anafilaksja. Jak zatem radzić sobie z alergią w ciąży? Jakie leki można stosować na alergię w ciąży? Czy w ciąży można robić testy alergiczne? I czy alergia w ciąży szkodzi dziecku?

  • Krew pępowinowa – znaczenie, przechowywanie

    Poród to wyjątkowy moment w życiu kobiety. To również jedyna okazja do zabezpieczenia unikalnych komórek macierzystych z krwi pępowinowej. Ich wykorzystanie jest możliwe w leczeniu ponad osiemdziesięciu schorzeń onkologicznych i hematologicznych.

  • Czy kobieta w ciąży może przyjmować symetykon? Jak działają leki na nadmierne gazy?

    Wzdęcia to powszechny i uciążliwy problem dotykający wiele kobiet w ciąży. Często zupełnie niepotrzebnie uznawany za wstydliwy i pomijany w rozmowie z lekarzem, co utrudnia znalezienie skutecznych rozwiązań i zmniejszenie dyskomfortu u przyszłej mamy. Tymczasem istnieją dobre i bezpieczne sposoby, by złagodzić nieprzyjemne dolegliwości. Co może zastosować kobieta oczekująca dziecka i dlaczego w ciąży pojawiają się wzdęcia?

  • Blizny po cesarskim cięciu. Pielęgnacja i sposoby na blizny po cesarce

    W ciągu ostatnich 10 lat odnotowano ponad dwukrotny wzrost odsetka porodów zakończonych cesarskim cięciem. W naszym kraju wynosi on aż 42,2%. Jest to jeden z najwyższych wyników w Europie. Jest to też najczęściej wykonywana operacja położnicza, a dane przedstawiają ciągłą tendencję wzrostową. Przez wzgląd na powszechność tego rodzaju porodu warto rozpowszechniać wiedzę na temat konsekwencji, jakie za sobą niesie. Jedną z nich jest oczywiście rana pooperacyjna i ryzyko powstania zrostów. Prawidłowa pielęgnacja blizny po cesarce może zmniejszyć jej widoczność w późniejszym czasie.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij