
Suplementy na odporność. Jak długo je stosować?
W okresie jesienno-zimowym wspieramy swoją odporność rozmaitymi metodami. Próbujemy też suplementacji diety tranem czy olejem z wątroby rekina oraz stosunkowo nowymi środkami – zawierającymi beta-glukan lub laktoferynę. Często, zwłaszcza w przypadku tych ostatnich produktów, pojawia się jednak wątpliwość jak długo powinniśmy przyjmować wybrany preparat.
- Standardowy czas suplementacji
- Laktoferyna i beta-glukan
- Czy są wyjątki od reguł suplementacji?
- Czy istnieją preparaty wzmacniające, które możemy przyjmować praktycznie przez całą zimę?
- Co w przypadku środków pobudzających układ odpornościowy, zalecanych w trakcie trwającej już infekcji?
Standardowy czas suplementacji
W większości przypadków, dla uzyskania efektów, konieczne jest regularne przyjmowanie danego preparatu przez okres co najmniej 3 miesięcy, chyba, że producent lub lekarz zalecił inne postępowanie. Oczywiście nie zwalnia to nas z dbałości o różnorodną dietę, aktywność na świeżym powietrzu, unikanie stresu i używek. To czynniki, które stanowią najważniejsze "szczeble w drabinie" naszej odporności. Zimą warto przygotowywać wzmacniające, rozgrzewające koktajle ("smoothie") ze zmiksowanych pomarańczy (źródło błonnika, witaminy C), kawałka kłącza imbiru (pogromca wirusów) i szczypty kurkumy (ma właściwości przeciwzapalne).
Laktoferyna i beta-glukan
Laktoferynę wyizolowano z mleka już w latach 60. i nazwano „czerwonym białkiem wiążącym żelazo” (od łac. lacto – mleczny i ferrum – żelazo). Białko to wiąże ściśle jony żelaza, żeby było ono nieosiągalne dla wrogich drobnoustrojów. Ta zdolność to najwcześniej odkryta właściwość białka, ale z pewnością nie jedyna. Moduluje ono bowiem również czynność naszego układu odpornościowego. Niektórzy producenci zalecają podawanie laktoferyny w miesięcznych cyklach. Taki cykl podzielony jest na dwa etapy – pierwsze dwa tygodnie laktoferynę przyjmujemy codziennie, a następnie przez dwa kolejne tygodnie jej nie stosujemy. Nie ma jednak przeszkód, aby jako białko naturalnie występujące w wielu płynach ustrojowych, przyjmować laktoferynę przez dłuższy okres. Preparat może być przyjmowany po wysypaniu zawartości saszetki do jogurtu czy kefiru. Beta-glukany zawarte w grzybach wyższych, szczególnie w boczniaku ostrygowatym, to naturalne polisacharydy stymulujące układ immunologiczny przede wszystkim poprzez aktywację makrofagów. W zależności od pochodzenia, beta-glukany różnią się właściwościami (stopniem rozgałęzienia, masą cząsteczkową i efektami pobudzającymi układ odpornościowy). W tym przypadku nie ma również przeciwwskazań, do przyjmowania tego typu preparatów przez dłuższy czas.
Czy są wyjątki od reguł suplementacji?
Owszem. Należy tu wymienić choćby żeń-szeń (Panax ginseng). Niewiele jest roślin o tak wyjątkowym działaniu adaptogennym. Adaptogeny to substancje pochodzenia naturalnego, zwiększające zdolność organizmu do przystosowywania się do zmiennych warunków środowiska, w tym wahań pogodowych. Przedłużone stosowanie dużych porcji żeń-szenia może jednak powodować m.in. bezsenność, nerwowość (tzw. zespół żeń-szeniowy). W przypadku suplementów o takim składzie, po około dwóch miesiącach przyjmowania, należy zrobić miesięczną przerwę.
Czy istnieją preparaty wzmacniające, które możemy przyjmować praktycznie przez całą zimę?
Tak. Czołowe miejsce wśród tego typu preparatów wzmacniających odporność zajmują oleje rybie, a wśród nich tran (Oleum Jecoris Aselli), ciekły tłuszcz otrzymywany z wątroby ryb z rodziny dorszowatych. Olej ten jest przede wszystkim bogatym źródłem dobrze przyswajalnych kwasów omega-3, zaliczanych do grupy NNKT (niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych), a także witamin rozpuszczalnych w tłuszczach: A i D3. Pamiętajmy jednak, że źródła kwasów omega-3 nie powinny być stosowane u osób ze skazami krwotocznymi czy przyjmujących leki przeciwzakrzepowe. Warto również dodać, że tran łatwo ulega utlenieniu i wpływowi ciepła, dlatego po pierwszym otwarciu butelki należy go przechowywać w lodówce. W okresie od listopada do kwietnia, jeśli lekarz nie stwierdzi żadnych przeciwwskazań, można także stosować witaminę D3, której deficyt dotkliwie odczuwamy zimą. Witamina D3 odgrywa istotną rolę nie tylko w regulacji metabolizmu kostnego. Zmniejsza ona także ryzyko infekcji, głównie ze względu na fakt, że nasila wytwarzanie tzw. katelicydyny, będącej czynnikiem wykazującym aktywność
przeciwdrobnoustrojową.
![]() |
|
Co w przypadku środków pobudzających układ odpornościowy, zalecanych w trakcie trwającej już infekcji?
Przyjmowanie tego typu preparatów (pranobeks inozyny czy niektóre złożone środki pochodzenia roślinnego) powinno być rozpoczęte tak szybko jak tylko to możliwe i kontynuowane przez okres do 10 dni. Mają one jednocześnie właściwości przeciwwirusowe. Dość często zaleca się je dzieciom, które nie mają jeszcze w pełni wykształconych mechanizmów obronnych oraz osobom starszym, u których mechanizmy te mogą być osłabione z racji wieku.