Wpływ witaminy D2 i D3 na odporność człowieka

W lutym tego roku opublikowano wyniki pracy badawczej, które dotyczyły wpływu witaminy D2 i D3 na odporność człowieka. Znaleziono dowody na to, że tylko witamina D3 wpływa stymulująco na układ immunologiczny, wspomagając organizm zarówno w infekcjach bakteryjnych, jak i wirusowych (w tym także w infekcji wywołanej wirusem SARS CoV-2).  Jak w tym eksperymencie „wypadła" witamina D2?

Kilka dnia temu opublikowano nowe wyniki badań dotyczące wpływu witamin D2 i D3 na układ immunologiczny, które opublikowali brytyjscy naukowcy. Uczeni z Uniwersytetów Surrey i Brighton przebadali 335 kobiet pochodzenia europejskiego (rasy białej) i południowoazjatyckiego.

Jakie są różnice między witaminą D2 a D3?

Zarówno witamina D2 (ergokalcyferol), jak i D3 (cholekalcyferol) są substancjami steroidowymi, rozpuszczalnymi w tłuszczach, które wpływają m.in. na możliwość wchłaniania wapnia i regulowania gospodarki wapniowo-fosforanowej. Mają także podobną strukturę chemiczną. Obie witaminy mogą być dostarczane do organizmu wraz z pożywieniem oraz jako suplementy diety. Podstawową różnicą, jaką znano dotychczas, było ich pochodzenie. Najlepsze źródła witaminy D2 to przede wszystkim grzyby, drożdże, lucerna i żywność wzbogacona witaminą D (np. płatki śniadaniowe). Z kolei witamina D3 znajduje się głównie w tłustych rybach, grzybach shitake, jajach, serach żółtych, wątróbce oraz w mleku. Udowodniono także, że tylko jedna z nich – witamina D3 – może być produkowana w skórze po ekspozycji na promieniowanie UV. Dotychczas uważano także, że obie witaminy wpływają immunomodulująco na układ odpornościowy. Najnowsze wyniki badań mówią jednak o znaczących różnicach w tym zakresie.

Która forma witaminy D wpływa na odporność?

Naukowcy z dwóch ośrodków badawczych w Wielkiej Brytanii przez 12 tygodni badali wpływ suplementacji witamin D2 i D3 na ekspresję genów w organizmie kobiet, które ukończyły 20 i nie przekroczyły 64. roku życia. Znaleziono dowody na to, że tylko witamina D3 wpływa stymulująco na układ immunologiczny, wspomagając organizm zarówno w infekcjach bakteryjnych, jak i wirusowych (w tym także w infekcji wywołanej wirusem SARS CoV-2).  Witamina D2 nie wykazała takich właściwości.

Okazuje się, że witamina D3 stymuluje szlak sygnalizacji interferonu I i II w organizmie wśród kobiet rasy białej, nie przynosząc podobnych rezultatów u grupy badanej pochodzącej z Azji. Interferony to białka, które są wytwarzane i uwalniane z komórek ciała w odpowiedzi na pojawienie się w organizmie patogenów: wirusów, bakterii, komórek nowotworowych. Są podzielone na trzy główne grupy, gdzie interferon I odpowiada za odpowiedź przeciwwirusową, a interferon II za adaptację i regulację stanu zapalnego. Badania Brytyjczyków udowodniły, że witamina D2 nie pełni funkcji stymulującej te procesy.

Jakie były słabe strony badania?

Naukowcy, którzy przeprowadzili badanie, wskazują w publikacji kilka słabych punktów eksperymentu, jak chociażby niską ilość przebadanych próbek (mała grupa badana), rozbieżność etniczną pacjentek oraz brak uwzględnienia potencjalnych zmian w składzie materiału badanego (krew i surowica krwi) wywołanych porami roku.

Co dalej? Jaki będzie kolejny etap eksperymentu?

Badacze sugerują, że zasadne wydaje się rozszerzenie eksperymentu o kolejne etapy, ponieważ należy rozważyć ogólnoustrojowe skutki suplementacji obu witamin. Ponadto w celu uzyskania „szerszego obrazka” dobrze byłoby przyjrzeć się ekspresji genów stymulowanych witaminą D3 i D2 na przestrzeni całego roku, a nie kilku miesięcy. W końcu i po trzecie, niektóre szlaki sygnałowe wydają się regulowane tylko przez witaminę D3, inne z kolei zupełnie przeciwstawnie, bo w jedną stronę przez witaminę D3, a w przeciwną przez witaminę D2.

Jak suplementować witaminę D3?

Suplementacja witaminy D3 powinna być oparta o dane dotyczące dziennego zapotrzebowania na ten składnik, co jest uzależnione przede wszystkim od wieku pacjenta.

Ponadto dobrze jest przyjmować ją wraz z posiłkiem bogatym w tłuszcze, wykorzystując właściwość wit. D3 do rozpuszczania się w nich. Niektóre badania wskazują także, że lepiej jest przyjmować witaminę D3 rano, co ma mieć związek z regulacją rytmu okołodobowego, a tym samym ze snem. Bez względu na wiek, zaleca się suplementować witaminę D3 w okresie od października do kwietnia. W okresie letnim, kiedy wokół nas jest więcej Słońca, można liczyć na syntezę witaminy D3 w skórze wywołanej promieniowaniem UV. Jest jednak jeden haczyk tej naturalnej suplementacji. Warunkiem efektywnej produkcji wit. D3 jest zapewnienie skórze codziennej 15-minutowej i nieblokowanej przez filtry SPF ekspozycji na to promieniowanie. Dobrze jest także wybrać porę dnia  do takiej kąpieli słonecznej – najlepiej między 10:00 a 15:00. Wystarczy, że wystawimy na Słońce przedramiona i nogi. Reszta ciała można osłonić.