Płukanie gardła – jak i czym płukać gardło?
Krzysztof Słomiak

Płukanie gardła – jak i czym płukać gardło?

Płukanie gardła jest jednym z domowych sposobów na łagodzenie nieprzyjemnych objawów infekcji gardła, ale także innych dolegliwości. Płukanki pomagają uśmierzyć ból, zmniejszyć opuchliznę i obrzęk gardła, a także nawilżyć suchą i podrażnioną śluzówkę. Jak i czym płukać gardło? O czym warto pamiętać, stosują płukanki na gardło? 

Płukanie jamy ustnej może złagodzić nie tylko ból gardła, ale również zapalenie krtani. Pomaga w wielu schorzeniach, które często są uciążliwe, a nawet wstydliwe, takich jak nieświeży oddech, krwawienie dziąseł, zajady czy chrypka. W tym artykule postaram się przedstawić obiecujące w działaniu, proste kompozycje do płukania jamy ustnej gardła.

Płukanie gardła – na co może pomóc? 

Płukanie gardła to prosty zabieg, który każdy może wykonywać w domu i który niesie ze sobą wiele korzyści. Jakich? Dzięki domowym płukankom na gardło można nie tylko złagodzić ból gardła i przyśpieszyć proces leczenia, ale także zapobiec rozwojowi infekcji.    

Czym najczęściej płucze się gardło? W przypadku bólu gardła lub krwawienia z dziąseł można płukać jamę ustną i gardło wodą z solą lub naparem z ziół. Płukanki solne i ziołowe pomagają utrzymać prawidłowy poziom pH w jamie ustnej, przez co łagodzą stany zapalne, podrażnienia, obrzęki i zaczerwienienia występujące w obrębie tych struktur. 

Warto jednak wiedzieć, że płukanie gardła wodą z solą nie zawsze będzie pomocne, ponieważ bardzo trudno jest stworzyć roztwór na tyle mocny, aby miał on właściwości odkażające i jednocześnie nie podrażniał błon śluzowych gardła. Nieodpowiednio przygotowany może, niestety, zintensyfikować ból i pieczenie.  

Niektóre płukanki mają także za zadanie nawilżyć błonę śluzową gardła, dzięki czemu skutecznie zapobiegają chrypce (sprawdź, jak powstaje chrypka). Przykładem może być płukanka z soli emskiej, którą poleca się osobom intensywnie używającym głosu oraz cierpiącym na suchość w gardle.  

Płukanki stosuje się także do zniwelowania nieświeżego oddechu. Płukanie gardła pomaga również usunąć nagromadzony śluz w drogach oddechowych i jamie nosowej.   

Dzięki płukankom jama ustna jest mniej narażona na rozwój wirusów i bakterii. Stosując płukanki o działaniu antyseptycznym i przeciwzapalnym możemy zmniejszyć ilość bakterii oraz wirusów i nie doprowadzić przy tym do uszkodzenia tkanek. Płukanie gardła może zapobiec rozwojowi zapalenia migdałków, a także złagodzić jego objawy. 

Jak płukać gardło? 

Aby dobrze wykonać płukanie gardła, warto zastosować się do poniższych porad: 

  • wykonując roztwór do płukania, substancję rozpuszczaną wymieszaj tak, aż całkowicie się rozpuści. Nierozpuszczone drobinki substancji mogą podrażnić gardło (np. kryształki soli),
  • do wykonania płukanki powinno się wykorzystać letnią wodę,
  • nie należy połykać płynu, którym płuczemy gardło. 

Jak płukać gardło? Należy wziąć niewielki łyk roztworu i trzymać go przez chwilę w ustach. Następnie należy przechylić głowę do tyłu i płukać gardło przez około 30 sekund, a następnie wypluć roztwór. Proces ten należy powtarzać do momentu, aż przygotowany płyn się skończy. 

Powiązane produkty

Przepisy na płukanki do gardła – czym płukać gardło? 

Wiedząc już, jak płukać gardło, należy teraz zastanowić się, z jakich substancji skorzystać, aby płukankę wykonać. 

Płukanka z wodą utlenioną (3% roztwór wody utlenionej): 

Płukanka posiada właściwości przeciwbakteryjne i odkażające. Aby przygotować roztwór do płukania, należy wymieszać 1 łyżkę wody utlenionej w szklance letniej wody. Gardło należy płukać kilka (3–4) razy dziennie w równych odstępach czasu. 

Płukanka z solą kuchenną (chlorek sodu): 

Roztwór soli wykazuje najwięcej działań spośród znanych płukanek do jamy ustnej i gardła. Posiada działanie przeciwbakteryjne, odkażające, ściągające, przywraca prawidłowe pH w jamie ustnej, zabija bakterie odpowiadające za nieświeży oddech. Solankowy roztwór może złagodzić pieczenie i przyspieszyć gojenie podrażnionych błon śluzowych. Aby przygotować roztwór do płukania, należy wymieszać 1/2 łyżeczki soli w szklance ciepłej wody. Gdy dodamy większą ilość soli, roztwór może spowodować podrażnienia gardła (ból, pieczenie, kaszel). Płukanie należy powtórzyć 3–4 razy dziennie. 

Płukanka z sodą oczyszczoną: 

Soda jest wykorzystywana do dezynfekcji. Bardzo dobrze łagodzi ból gardła. Aby dobrze rozpuścić sodę, do gotowanej wody dodajemy łyżeczkę sody oczyszczonej. Płukanie gardła wykonuje się, gdy roztwór ostygnie. Płukanie można powtórzyć 3–4 razy dziennie. 

Płukanka z szałwią i/lub rumiankiem: 

Napary z ziół wykazują działanie odkażające, przeciwzapalne i ściągające. Dobrze sprawdzą się w chorobach dziąseł i przyzębia. Łagodzić będą również chrypkę i ból gardła. Napar z ziół wykonuje się z wrzątku zgodnie z przepisem na opakowaniu. Płukanie gardła wykonuje się, gdy roztwór ostygnie. Płukanie można powtórzyć 3–4 razy dziennie. 

Płukanka z jodyną: 

Jodyna ma silne i skuteczne działanie odkażające. Swoje zastosowanie znajduje w łagodzeniu bólu gardła oraz stanów zapalnych występujących w jamie ustnej (zajady, afty, rany, krwawienie dziąseł). Dobrze sprawdza się również przy anginie ropnej, gdyż ma działanie przeciwbakteryjne. Jamę ustną i gardło można wypłukać, ale również wypędzlować. Roztwór do płukania gardła przygotowuje się z ostudzonej, przegotowanej wody maksymalnie w stosunku objętościowym 1 do 10 (jodyna:woda) lub niższym. Płukanie można powtórzyć 2–4 razy dziennie. 

Płukanie jamy ustnej olejem: 

Płukanie samej jamy ustnej olejem (tzw. ssanie oleju) wywodzi się z tradycyjnej medycyny ajurwedyjskiej. Jakie są efekty płukania ust olejem? Żucie oleju ma pomóc wybielić zęby, wesprzeć leczenie próchnicy czy zapobiec krwawieniu dziąseł. Przed wykonaniem płukanki z oleju, należy napić się wody po to, aby pobudzić ślinianki do produkcji śliny. Zaleca się oleje o neutralnym smaku i zapachu: słonecznikowy, rzepakowy, lniany, kokosowy lub sezamowy. Do płukania wystarczą 2–3 łyżeczki wybranego oleju. Często mówi się wręcz o żuciu lub ssaniu oleju, gdyż płukanie jamy ustnej olejem może trwać nawet do 15 minut. Oleju nie należy połykać.  

Płukanka z sokiem z cytryny: 

Sok z cytryny wykazuje działanie ściągające. Pomaga zmniejszyć obrzęk tkanek gardła i stwarza wrogie środowisko dla wirusów i bakterii. Aby sporządzić płukankę, wystarczy po prostu wymieszać łyżeczkę soku z cytryny w szklance wody. Z sokiem z cytryny bardzo dobrze będzie komponował się miód. 

Płukanka na nieświeży oddech: 

Aby pozbyć się nieświeżego oddechu, warto przepłukać jamę ustną goździkową herbatą. Aby ją zrobić, należy zalać filiżankę z jedną lub dwiema łyżeczkami goździków wrzącą wodą. Po zaparzeniu rozwór należy odcedzić, a następnie ostudzić. Taką herbatkę można wypić, wstrzymując ją przez chwilę w ustach. Płukanie można wykonywać w zależności od potrzeb. 

Co na ból gardła zamiast domowych płukanek? 

Płukanie gardła nie jest jedynym postępowaniem poprawiającym kondycję gardła. Jeśli domowe płukanki na gardło nie pomogą, w aptece są dostępne preparaty na ból gardła bez recepty zawierające substancje czynne. Zastosować można syropy, tabletki do ssania, spraye, roztwory czy cukierki ziołowe. Wiele zależy o choroby i przyczyny bólu gardła, ale także od preferencji użytkownika. Jeśli ból nie będzie ustępował przez 3–4 dni, należy udać się do lekarza. 

  1. P. Rutter, pod red. J. Pluta, Opieka farmaceutyczna: objawy, rozpoznawanie i leczenie, Wrocław 2018.
  2. E. Jeżewska, W. Kukwa, A. Ścińska, A. Kukwa, Stany zapalne błony śluzowej nosa i gardła u dzieci i dorosłych – strategia leczenia, "Przew. lek.", nr 2 2006. 
  3. J. Wysocki, K. Nowicka-Falkowska, Przegląd preparatów pochodzenia roślinnego stosowanych w stanach dysfunkcji błony śluzowej jamy ustnej i gardła, "Polski Przegląd Otorynolaryngologiczny. Elsevier",  nr 2 2013.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Jak poprawnie suplementować witaminę D?

    Witamina D3 odgrywa kluczową rolę w funkcjonowaniu organizmu, a jej prawidłowy poziom jest niezbędny dla zachowania zdrowia. Witamina D3 jest przede wszystkim znana z regulowania poziomu wapnia i fosforu, co warunkuje zachowanie zdrowych kości oraz zapobiega osteoporozie i krzywicy. Jest kluczowa dla prawidłowego funkcjonowania układu immunologicznego, krążenia i zachowania zdrowia psychicznego. Może być również pomocna w terapiach chorób skórnych. Pomimo że witamina D może być wytwarzana naturalnie w organizmie ludzkim poprzez syntezę skórną, często okazuje się to niewystarczające – wówczas należy rozpocząć jej suplementację.

  • Arginina – działanie, właściwości i efekty stosowania

    Arginina to aminokwas endogenny, którego najważniejszą rolą jest udział w syntezie tlenku azotu. Ma właściwości rozszerzające naczynia krwionośne i usprawniające przepływ krwi. Z tego względu korzystnie wpływa na funkcjonowanie serca i układu krążenia. Chętnie sięgają po nią również sportowcy oraz pacjenci z zaburzeniami erekcji. W jakich pokarmach znajduje się arginina? Kto powinien rozważyć jej suplementację i z jakimi potencjalnymi skutkami ubocznymi wiąże się przyjmowanie argininy?

  • Synbiotyki – kiedy je stosować? Czym się różnią od probiotyków i prebiotyków?

    Wielu ekspertów wskazuje, że stosowanie probiotyku i prebiotyku w postaci jednego produktu, czyli synbiotyku, przynosi większe korzyści niż stosowanie samego probiotyku. Synbiotyki regenerują florę jelitową oraz wzmacniają odporność, a także przynoszą dodatkowe korzyści dla organizmu, ponieważ wspomagają leczenie licznych chorób. Kiedy należy stosować synbiotyki? Jak dobrać odpowiednią dawkę?

  • Uprawnienia farmaceuty – recepty na szczepienia, dostęp do Internetowego Konta Pacjenta

    Od 14 lutego 2025 roku farmaceuci w Polsce mogą wystawiać recepty na refundowane szczepionki. Szczepienie musi odbyć się w aptece, w której została wystawiona recepta. Pacjent może również udostępnić farmaceucie lub aptece swoje IKP. Wprowadzone zmiany zapewnią szybszy i lepszy dostęp do refundowanych szczepień.

  • Do 250 zł miesięcznie na leki. Kto może otrzymać pomoc?

    Gminy i miasta w Polsce prowadzą tzw. programy osłonowe, dzięki którym można otrzymać do 250 zł miesięcznie na zakup leków. Mogą z nich korzystać wybrane grupy pacjentów. Kto może przystąpić do pomocy lekowej w 2025 roku?

  • Dlaczego magnez jest tak ważny dla prawidłowego rozwoju i funkcjonowania Twojego dziecka?

    Jak doskonale wszyscy wiemy, prawidłowy rozwój i funkcjonowanie organizmu dziecka zależy od wielu czynników. Kluczowe jest tutaj dostarczanie wraz z dietą, odpowiednich składników odżywczych, witamin i składników mineralnych. Na szczególną uwagę zasługuje magnez, którego rola i znaczenie dla organizmu dziecka jest zasadnicze i kluczowe. Dlaczego?  

  • Jak magnez może wspierać aktywne dzieci?

    Okres dzieciństwa i szkoły to czas wielu wyzwań dla aktywnego dziecka. Dziecku potrzeba wówczas energii, spokoju, skupienia oraz wsparcia, aby chętnie i aktywnie podejmowało różne wyzwania i dawało radę im sprostać. Aby pomóc dziecku w tym wszystkim, warto dostarczać mu odpowiednie składniki odżywcze, witaminy i minerały. I jednym z takich składników jest magnez, kluczowy pierwiastek dla rozwoju i funkcjonowania organizmu dziecka. A w czym dokładnie magnez pomaga i jak wspiera aktywne dzieci? 

  • Zaszczep się w aptece. Lista chorób zakaźnych, przeciw którym zaszczepi farmaceuta

    Od 2025 roku farmaceuci w aptekach mogą wykonywać szczepienia ochronne dla osób dorosłych (powyżej 18. roku życia) przeciwko wybranym chorobom. Program szczepień w aptekach obejmuje zarówno szczepienia bezpłatne dla określonych grup, jak i odpłatne w całości lub częściowo dla pozostałych pacjentów.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl