Ból gardła u dziecka – co go powoduje? Co stosować na bolące gardło u dzieci?
Katarzyna Gmachowska

Ból gardła u dziecka – co go powoduje? Co stosować na bolące gardło u dzieci?

Ból gardła u dziecka może pojawić się kilka razy do roku. Jego przyczyną są zazwyczaj wirusy, a wśród objawów towarzyszących najczęściej wymienia się katar, chrypkę, gorączkę oraz kaszel. Jak złagodzić ból gardła u dziecka? Kiedy infekcja gardła u dzieci wymaga niezwłocznej wizyty u lekarza?

  1. Ból gardła u dziecka – co go powoduje?
  2. Zapalenie gardła u dzieci – czym jest?
  3. Przyczyny bólu gardła u dzieci
  4. Jakie leki na ból gardła u dziecka?
  5. Dziecko odczuwa podrażnienie gardła – kiedy do lekarza?
  6. Domowe sposoby na ból gardła u dziecka

Ból gardła u dziecka – co go powoduje?

Infekcja wirusowa to częsty problem laryngologiczny wśród dzieci i jedna z najczęstszych przyczyn wizyty dziecka u lekarza pediatry. Infekcje występują szczególnie w okresie jesienno-zimowym oraz wczesną wiosną i mogą mieć różne nasilenie. Zapalenie gardła i migdałków ma najczęściej etiologię wirusową (70–80% przypadków; głównie rynowirusy, koronawirusy, adenowirusy), dlatego w większości przypadków właściwym postępowaniem przy infekcji gardła u dzieci jest leczenie objawowe polegające na stosowaniu leków przeciwbólowych, przeciwzapalnych oraz przeciwgorączkowych. Przyczyną infekcji mogą być również patogeny bakteryjne czy grzyby. Może także współistnieć z chorobami zakaźnymi, takimi jak odra, różyczka czy ospa.

Zapalenie gardła u dzieci – czym jest?

Wirusowe zapalenie gardła opisywane jest przez dzieci jako uczucie pieczenia, drapania w jamie ustnej. Bardzo charakterystyczne jest także to, że podczas przełykania pojawia się ból i trudność w przełknięciu kęsów czy płynów. W badaniu fizykalnym można zaobserwować zaczerwienienie oraz rozpulchnienie błony śluzowej gardła i migdałków podniebiennych. Bólowi gardła w przebiegu przeziębienia u dzieci zazwyczaj towarzyszą katar, chrypka, kaszel, gorączka oraz złe samopoczucie.

Powiązane produkty

Przyczyny bólu gardła u dzieci

Zdecydowana większość infekcji przebiegających z bólem gardła u dziecka jest wywołana przez wirusy (rynowirusy, koronawirusy, adenowirusy, wirus syncytialny – RSV, wirus cytomegalii (CMV), wirus Epsteina-Barr, wirusy paragrypy oraz wirus grypy). Jedynie w około 20–30% przypadków stwierdza się zakażenie bakteryjne, najczęściej wywoływane przez Streptococcus pyogenes (paciorkowiec β-hemolizujący grupy A) wywołujący anginę paciorkowcową. Paciorkowcowe zapalenie gardła można potwierdzić, wykonując wymaz ze śluzówki gardła.

Objawy infekcji gardła u dziecka zazwyczaj występują po zakażeniu drogą kropelkową (kichanie, kaszel) lub w wyniku bezpośredniego kontaktu z osobą chorą lub przedmiotami, których używała.

Ból gardła u dziecka może również być spowodowany intensywnym kaszlem na skutek podrażnienia i przesuszenia błon śluzowych, np. w przebiegu krztuśca, oddychaniem przez usta w przypadku ostrego przewlekłego nieżytu nosa czy narażeniem na zanieczyszczenia powietrza oraz dym tytoniowy.

Jakie leki na ból gardła u dziecka?

Z uwagi na fakt, że zdecydowana większość przypadków zapalenia błony śluzowej gardła i migdałków u dzieci oraz dorosłych jest wywołana przez wirusy, w dolegliwościach bólowych gardła zazwyczaj stosuje się leki objawowe, tzn. przeciwbólowe, przeciwzapalne i przeciwgorączkowe w postaci pastylek lub tabletek do ssania, aerozoli lub płynów do płukania. Popularne są również  lizaki na ból gardła.

U najmłodszych dzieci zaleca się zastosowanie leków w postaci aerozoli. Większość dzieci z zapaleniem gardła i migdałków podniebiennych zgłasza dolegliwości przez około 4–7 dni. Po tym czasie objawy infekcji stopniowo ustępują, zazwyczaj wystarczającym postępowaniem jest leczenie łagodzące objawy infekcji. Preparaty stosowane miejscowo w zapaleniu gardła zwykle zawierają substancje aktywne o właściwościach antyseptycznych (przeciwwirusowych, przeciwgrzybiczych, przeciwbakteryjnych), przeciwzapalnych (niesteroidowe leki przeciwzapalne) oraz miejscowo znieczulających. Leki stosowane w przypadku zapalenia gardła u dzieci dodatkowo zmniejszają przekrwienie błony śluzowej, rozrzedzają zalegający śluz oraz hamują odruch kaszlowy.

Jak wspomniano, terapia polega na przyjmowaniu leków – różnych w zależności od wieku dziecka. Do najczęściej stosowanych substancji występujących w preparatach na ból okolicy gardła u dzieci zalicza się chlorek benzalkonium lub cetylpirydyny, benzydaminę, chlorek benzoksonium, chlorheksydynę, benzokainę, salicylan choliny, lidokainę, która ma właściwości znieczulające, oraz flurbiprofen. Leki stosowane w dolegliwościach bólowych gardła często zawierają mentol, miętę pieprzową, olejek eukaliptusowy, porost islandzki, podbiał, prawoślaz, szałwię lub tymianek, które dodatkowo zmniejszają podrażnienia błony śluzowej oraz nasilenie stanu zapalnego.

W przypadku stwierdzenia bakteryjnego zapalenia gardła i migdałków u dziecka zaleca się zastosowanie antybiotyku. Najczęstszą infekcją gardła wywołaną przez bakterie jest angina paciorkowcowa, która objawia się bólem gardła, gorączką, powiększeniem węzłów chłonnych szyi, osłabieniem oraz rozpulchnieniem i białymi nalotami na migdałkach podniebiennych. W przypadku zastosowania antybiotyku w anginie paciorkowcowej chory przestaje być zakaźny dla otoczenia po upływie 24 godzin od pierwszej dawki antybiotyku.

Podczas wyboru leku na ból gardła u dziecka decydującą rolę odgrywa jego forma (tabletki i pastylki do ssania na ból gardła u dzieci zalecane są dzieciom w wieku powyżej 5. roku życia) oraz jego rejestracja dla pacjentów w danym wieku – leki zawierające niesteroidowe leki przeciwzapalne, takie jak salicylan choliny i flurbiprofen, wskazane są u starszych dzieci w wieku powyżej 12. roku życia.

Jak dobrać lek na ból gardła dla dziecka?
Lek na ból gardła dla dziecka

Należy również zwrócić uwagę na występujące u dziecka alergie na substancje czynne, zawartość cukru zwłaszcza u osób ze stwierdzoną cukrzycą lub zaawansowaną próchnicą zębów oraz obecność aspartamu w przypadku chorych na fenyloketonurię. Na zapalenie gardła stosuje się leki dostępne bez recepty, które pomagają zbić gorączkę i stan zapalny – ibuprofen i paracetamol (nie działa przeciwzapalnie w przeciwieństwie do ibuprofenu). Stosując leki łagodzące ból gardła u dziecka, należy przestrzegać zaleceń lekarza lub farmaceuty bądź informacji zawartych w ulotce. Nie należy przyjmować większej ilości tabletek lub w mniejszych odstępach czasowych niż określono to w załączonym opisie preparatu (ulotce). Nie powinno się również wydłużać okresu terapii.

Dziecko odczuwa podrażnienie gardła – kiedy do lekarza?

Do niepokojących objawów występujących u dziecka w przebiegu infekcji gardła, w przypadku których należy niezwłocznie zgłosić się do lekarza, zalicza się:

  • duszności u dziecka,
  • utrudnione połykanie,
  • odmawianie przez dziecko przyjmowania płynów zwłaszcza w przypadku wysokiej gorączki, gdyż istnieje ryzyko odwodnienia,
  • gorączkę utrzymującą się powyżej 3 dni lub niereagującą na zastosowane leki przeciwgorączkowe,
  • gorączkę u noworodka lub dziecka w wieku poniżej 2. roku życia.

Domowe sposoby na ból gardła u dziecka

Jeśli wystąpią dolegliwości bólowe gardła u dziecka, pomocne może być:

  • Picie odpowiedniej ilości wody, zalecane są także herbaty z sokiem malinowym, cytryną i imbirem, napary z kwiatów lipy lub czarnego bzu – mają one działanie rozgrzewające i antyseptyczne.
  • Płukanie gardła naparem z szałwii lub rumianku, najlepiej kilka razy dziennie.
  • Unikanie potraw gorących, pikantnych lub kwaśnych.
  • Stosowanie preparatów roślinnych w postaci tabletek lub pastylek do ssania na ból gardła u dzieci, płynów do płukania jamy ustnej lub aerozoli dostępnych bez recepty.
  • Przeprowadzanie inhalacji solą fizjologiczną, które pomagają przy astmie oskrzelowej, mukowiscydozie, a także w stanach zapalnych gardła i krtani. Sól fizjologiczna powoduje, że zalegająca wydzielina lepiej się odrywa, a drogi oddechowe są dobrze nawilżone, co zapobiega przesuszaniu się śluzówki.
  • Przyjmowanie stosowanego od lat syropu z cebuli (bakteriobójczy, wzmacnia odporność, zawiera witaminę C), który sprawdzi się przede wszystkim w bakteryjnym zapaleniu gardła.
  1. P. Albrecht, Gorączka z bólem gardła, „Pediatria po Dyplomie”, nr 05 2012.
  2. W. Hryniewicz, A. Radzikowski, P. Albrecht i in., Narodowy Program Ochrony Antybiotyków. Rekomendacje postępowania w pozaszpitalnych zakażeniach układu oddechowego, Narodowy Instytut Leków, Warszawa 2016 [online] http://www.antybiotyki.edu.pl/pdf/Rekomendacje2016.pdf [dostęp:] 13.06.2020.
  3. J. Cianciara, J. Juszczyk, Choroby zakaźne i pasożytnicze, Lublin 2007.
  4. P. Późniak, G. Milenik-Niedzielska, Standardy leczenia ostrego zapalenia gardła i migdałków u dzieci, „Pediatria po Dyplomie”, nr 02 2019. 

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Porost islandzki na gardło – właściwości lecznicze. Czy można go stosować u dzieci i kobiet w ciąży?

    Porost islandzki jest surowcem leczniczym stosowanym tradycyjnie w łagodzeniu dolegliwości związanych z suchym kaszlem, chrypką czy bólem gardła. Substancje czynne w nim zawarte działają powlekająco, kojąco, ochronnie i przeciwdrobnoustrojowo na błonę śluzową górnych dróg oddechowych. Produkty z porostem dostępne są w postaci tabletek do ssania, syropów, kropli, sprayu i suszu. W jakiej formie najlepiej stosować porost islandzki? Czy jest bezpieczny dla dzieci i kobiet w ciąży?

  • Wirusowe zapalenie gardła – objawy i leczenie. Domowe sposoby na ostre zapalenie gardła

    Wirusowe zapalenie gardła najczęściej objawia się bólem gardła w momencie przełykania, podwyższoną temperaturą ciała, mogą pojawić się również katar, kaszel, bóle głowy. Ostre infekcje gardła o podłożu wirusowym leczy się objawowo, stosując różnego rodzaju miejscowo działające preparaty przeciwbólowe w postaci tabletek do ssania czy aerozoli, a także leki przeciwgorączkowe i przeciwzapalne. 

  • Suchość gardła – czym i jak nawilżać gardło?

    Suchość gardła może być spowodowana wieloma przyczynami. Zwykle pojawia się podczas infekcji, a także w wyniku odwodnienia, palenia papierosów, nadwyrężenia narządu głosu czy spania z otwartymi ustami. Uczucie suchego gardła dotyczy zarówno dzieci, jak i osób dorosłych. Jak i czym nawilżać gardło? Czego warto unikać, gdy czujemy suchość w gardle?

  • Co robić, gdy boli gardło? Co może oznaczać ból w gardle?

    Ból gardła jest jedną z najczęstszych dolegliwości, zwłaszcza w sezonie jesienno-zimowym. Definiowany jest jako uczucie pieczenia, drapania, trudności w połykaniu lub suchości w gardle. Kiedy udać się do lekarza, gdy boli nas gardło? Co stosować, aby uśmierzyć ból? Podpowiadamy.

  • Chrypka u dziecka – przyczyny, leczenie i domowe sposoby

    Kiedy dziecko ma chrypę, jego głos jest osłabiony. Najczęstszą przyczyną chrypy u dziecka są infekcje dróg oddechowych. Wśród innych przyczyn wymienia się m.in. alergię, bierne palenie czy refluks żołądkowo-przełykowy. Przewlekły, długotrwale utrzymujący się zachrypnięty głos u dziecka wymaga konsultacji laryngologicznej.  W jaki sposób leczy się chrypkę u dziecka? Które domowe sposoby na złagodzenie chrypy warto stosować?

  • Drapanie w gardle – co oznacza? Przyczyny i domowe sposoby

    Drapanie, swędzenie lub gryzienie w gardle – to zwykle objawy infekcji górnych dróg oddechowych. Te nieprzyjemne odczucia, które towarzyszą chorobom zwłaszcza w okresie jesienno-zimowym, można złagodzić za pomocą preparatów na gardło dostępnych w aptece, a także dzięki domowym sposobom. W jaki sposób? Podpowiadamy.

  • Bakteryjne zapalenie gardła – przyczyny, objawy, leczenie. Jakie bakterie wywołują zapalenie gardła?

    Bakteryjne zapalenie gardła występuje zdecydowanie rzadziej niż infekcje o podłożu wirusowym. Infekcja gardła wywołana przez bakterie, w większości przez paciorkowce, ma przeważnie cięższy przebieg niż zakażenie wirusowe, objawia się wysoką gorączką, silnym bólem gardła, powiększeniem migdałków, dyskomfortem podczas przełykania pokarmów. Nie towarzyszą jej katar oraz kaszel. Leczenie bakteryjnego zapalenia gardła to antybiotykoterapia oraz stosowanie miejscowo działających preparatów przeciwbólowych.

  • Jak dbać o prawidłową higienę snu dzieci? Podstawowe zasady zdrowego snu dziecka

    Sen w przypadku dzieci jest konieczny do ich prawidłowego rozwoju. Jego jakość wpływa na niemal każdy aspekt funkcjonowania dziecka. Z tego względu tym bardziej niepokojące jest, że według statystyk zaburzenia snu, np. w postaci bezsenności, mogą dotyczyć nawet 20–30% małych dzieci. Jakie są zasady higieny snu dziecka oraz jaka w tym wszystkim jest rola rodziców?

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl