RSV — objawy, przebieg, leczenie zakażenia wirusem RS

RSV, syncytialny wirus oddechowy, wywołuje infekcje układu oddechowego, w tym zapalenia oskrzeli i płuc. Zakażenia wirusem RSV u dorosłych i starszych dzieci mają zazwyczaj łagodny przebieg i imitują zwykłe przeziębienie. RSV może jednak powodować ciężkie zakażenia, obarczone ryzykiem są przede wszystkim niemowlęta, zwłaszcza wcześniaki, osoby starsze, cierpiące na choroby przewlekłe czy z osłabionym układem odpornościowym.

Zakażenie wirusem RSV

Do zakażenia syncytialnym wirusem oddechowym (RSV) dochodzi drogą kropelkową, co oznacza, że może można się zarazić na skutek przebywania niemowlęcia z chorym w jednym pomieszczeniu (np. kiedy osoba będąca nosicielem wirusa będzie kichać bądź kaszleć). Zdecydowanie częściej źródłem zakażenia dla niemowlaka są inne dzieci, nie osoby dorosłe — wynika to z faktu, że starsze dzieci mają częstszy kontakt z wirusem nabłonka oddechowego, który jest charakterystyczny dla dużych skupisk dziecięcych, jak żłobki czy przedszkola.

Wirus RSV — kogo atakuje?

Wirus RSV może wywoływać zakażenia u niemowląt, dzieci oraz u ludzi dorosłych, jednak to u najmłodszych pacjentów infekcja przebiega zdecydowanie gorzej i objawy są znacznie bardziej nasilone. U dzieci starszych i ludzi dorosłych zakażenie wirusem RSV daje zwykle zdecydowanie łagodniejsze objawy.

Z powodu infekcji wirusem RSV znacznie częściej cierpią chłopcy niż dziewczynki, u nich także częściej zachodzi potrzeba hospitalizacji. Wiekiem, w którym najczęściej dochodzi do infekcji jest okres pomiędzy 2. a 6. miesiącem życia niemowlęcia.

Osłabiony układ odpornościowy a RSV

Przede wszystkim czynnikiem predysponującym niemowlę do zakażenia wirusem RSV jest wcześniactwo. Ponadto zdecydowanie częściej ostre zapalenie oskrzelików rozwija się u dzieci matek palących papierosy. Także wady serca oraz choroby neurologiczne i przewlekłe choroby układu oddechowego zwiększają ryzyko infekcji.

Częściej z powodu zakażenia wirusem RSV chorują dzieci, które nie są szczepione zgodnie z kalendarzem szczepień oraz — w przypadku dzieci starszych — te maluchy, które uczęszczają do żłobków czy przedszkoli. Poza tym ryzyko zakażenia wzrasta w okresie jesienno–zimowym, zwłaszcza w czasie przebywania w dużych skupiskach ludzkich.

Objawy zakażenia wirusem RSV u niemowląt

W początkowym okresie zakażenie wirusem RSV przypomina zwykłą infekcję górnych dróg oddechowych. Obecny jest bowiem niewielki katar u niemowlaka oraz suche pokasływanie, często też pojawia się niezbyt wysoka gorączka, nieprzekraczająca zwykle 38 st. C. Zdarza się, że choroba „zatrzymuje się” na tym etapie i rodzice nawet nie wiedzą, że maluch przebył infekcję wywołana wirusem RSV, bowiem lekarz pediatra w takiej sytuacji rozpozna jedynie zwykłe przeziębienie.

Niestety jednak dość często zdarza się, że po około 3 dniach objawy choroby zaczynają się nasilać. Niemowlę staje się płaczliwe, rozdrażnione, nie chce jeść ani pić. Ponadto suchy kaszel zaczyna przekształcać się w kaszel mokry, mocno nasilony, co związane jest z dużą ilością gęstej, lepkiej wydzieliny, która zaczyna sklejać oskrzeliki w drogach oddechowych, czego następstwem jest z kolei nasilająca się u niemowlęcia duszność, które zaczyna mieć poważne problemy z oddychaniem.

Charakterystycznym objawem infekcji RSV u niemowląt jest też obecność, na skutek dużej ilości wydzieliny, „piany” wokół ust. W czasie badania dziecka lekarz pediatra wysłuchuje zwykle nad polami płucnymi bardzo liczne rzężenia drobnobańkowe, świsty, typowe jest także zasinienie wokół ust, wciąganie międzyżebrzy przy oddychaniu oraz poruszanie skrzydełkami nosa — wszystkie te objawy świadczą o duszności u dziecka.

Leczenie ostrego zapalenia oskrzelików wywołanego infekcją wirusem RSV

W przypadku zakażenia wirusem RSV o łagodnym przebiegu maluch może pozostać w domu, a lekarz daje jedynie wskazówki, aby rodzice dbali o toaletę nosa (wpuszczanie wody morskiej oraz odsysanie wydzieliny), czasami też zaleca inhalacje z soli fizjologicznej, ewentualnie z innych leków.

Jeśli jednak choroba ma ciężki przebieg, widoczna jest u dziecka duszność oraz narastanie objawów, zachodzi potrzeba hospitalizacji. W czasie pobytu w szpitalu dziecko jest leczone w sposób objawowy, nie ma bowiem leku działającego na wirusa RSV w sposób przyczynowy. Mały pacjent musi być nawadniany, powinien również przebywać w pozycji półsiedzącej. Poza tym, jeśli dziecko jest w naprawdę ciężkim stanie i obecna jest u niego duża duszność, konieczne może być podawanie mu tlenu. Zdarza się, że do leczenia włączane są też inhalacje z adrenaliny. Nie ma natomiast konieczności podawania dzieciom antybiotyków, bowiem i tak nie będą one działać na przebieg infekcji wirusowej. Jedynie w sytuacji, kiedy podejrzewa się, że doszło do bakteryjnego nadkażenia, do leczenia dołączany jest antybiotyk.