
Grypa u dzieci i niemowląt – objawy, przebieg i leczenie
Grypa to choroba zakaźna, występująca każdego roku, głównie w sezonie jesienno-zimowym i wczesną wiosną. Grypa jest ostrą infekcją dróg oddechowych. Czynnikiem etiologicznym sezonowych zachorowań są dwa typy wirusów grypy – A i B. Choć zarazić się może każdy, wyróżnia się grupy ryzyka, które są szczególnie podatne na zakażenie tym wirusem. Należą do nich m.in. niemowlęta i dzieci do 2. roku życia, co związane jest z niedojrzałością ich układu immunologicznego oraz większą skłonnością do powikłań.
- Grypa u dzieci i niemowląt – objawy, przebieg i leczenie
- Grypa u dzieci i niemowląt – objawy
- Ile trwa grypa u dzieci i jak przebiega?
- Grypa u dzieci – ile trwa gorączka?
- Grypa u dzieci – leczenie
- Grypa u dzieci – leczenie farmakologiczne
- Domowe sposoby na łagodzenie objawów grypy
- Powikłania po grypie u dzieci
- Grypa u niemowląt i dzieci – kiedy udać się do szpitala?
- Szczepienia przeciwko grypie u dzieci
Grypa u dzieci i niemowląt – objawy, przebieg i leczenie
U dzieci – w przeciwieństwie do osób dorosłych – grypa może przebiegać zarówno bezobjawowo, jak i jako ciężka, powikłana infekcja. Wirus grypy niszczy błonę śluzową układu oddechowego, wywołując przede wszystkim objawy ze strony tego układu (kaszel, katar, ból gardła), co początkowo może być mylone ze zwykłym przeziębieniem. Nierzadko u małych pacjentów obserwuje się także dolegliwości z przewodu pokarmowego – nudności, wymioty czy biegunkę. Ponadto ze względu na odmienną anatomię (krótkie drogi oddechowe) u dzieci może dojść do nadkażenia bakteryjnego, rozwinięcia się zapalenia płuc, a następnie do niewydolności krążenia i nagłego zgonu.
Grypa u dzieci i niemowląt – objawy
Najczęściej występujące objawy grypy (zarówno A, jak i B) w populacji pediatrycznej to:
- wysoka gorączka i dreszcze,
- ból gardła,
- ból głowy,
- nieżyt nosa,
- suchy kaszel,
- bóle mięśniowe,
- złe samopoczucie,
- męczliwość,
- wymioty,
- biegunka,
- utrata apetytu.
Ile trwa grypa u dzieci i jak przebiega?
Zakażenie wirusem grypy z reguły ma łagodny przebieg i ustępuje samo. To, jak długo dziecko będzie dochodzić do zdrowia, uzależnione jest od wielu czynników, np. od odporności czy występowania chorób współtowarzyszących. Infekcja trwa najczęściej 5–7 dni, natomiast u niektórych pacjentów część objawów może się utrzymywać nawet do 2 tygodni. Zdarza się również, że grypa przebiega ciężko i daje poważne powikłania. Pacjenci, którzy są narażeni na komplikacje, to: dzieci poniżej 2. roku życia, dzieci z chorobami genetycznymi, przewlekłymi schorzeniami układu oddechowego, nerwowego i moczowego, z niedoborami odporności oraz z cukrzycą.
Grypa u dzieci – ile trwa gorączka?
Jednym z najbardziej charakterystycznych objawów grypy jest wysoka gorączka (nawet do 40 stopni Celsjusza), która wywołuje duży niepokój rodziców i jest powodem częstych wizyt u lekarza. Zazwyczaj obecna jest przez pierwsze 3–4 dni, ale zdarzają się także przypadki pacjentów, u których podwyższona temperatura utrzymuje się do tygodnia. W sytuacji, kiedy trwa ona dłużej, konieczne jest pogłębienie diagnostyki, ponieważ może to świadczyć o utrzymującym się stanie zapalnym w organizmie i nadkażeniu bakteryjnym.
Grypa u dzieci – leczenie
Przy zakażeniu wirusem grypy, tak samo jak przy każdej innej infekcji dróg oddechowych, podstawą leczenia jest leczenie objawowe. Zaleca się zapewnienie dziecku odpoczynku w łóżku i dbanie o odpowiednią ilość snu. W regeneracji i powrocie do zdrowia pomaga również odpowiednie nawodnienie małego pacjenta, regularne wietrzenie pomieszczeń w domu oraz nawilżanie powietrza. Nie należy zapominać o izolacji chorego od reszty domowników.
Grypa u dzieci – leczenie farmakologiczne
Większość przypadków zakażeń grypą wymaga zastosowania leczenia farmakologicznego. Podstawowymi lekami są środki przeciwbólowe i przeciwgorączkowe, takie jak paracetamol, ibuprofen lub pyralgina, które poprawią samopoczucie dziecka i złagodzą pozostałe objawy. W zależności od innych symptomów przydatne mogą się okazać leki przeciwkaszlowe, środki udrożniające nos, tabletki na ból gardła oraz inhalacje (np. z soli fizjologicznej). Leczeniem stricte przyczynowym jest zastosowanie oseltamiwiru, czyli substancji działającej na replikację wirusa w organizmie. Jest to lek przepisywany na receptę i powinien być wdrożony maksymalnie do 48 godzin od wystąpienia pierwszych objawów infekcji. Jego przyjęcie powinno załagodzić objawy i skrócić czas trwania choroby.
Domowe sposoby na łagodzenie objawów grypy
Dobrą informacją dla zwolenników domowych sposobów na radzenie sobie z chorobą jest to, że również przy grypie metody te mogą okazać się skuteczne. Przy wysokiej gorączce dobrze sprawdzają się zimne okłady na czoło lub krótkie kąpiele w letniej wodzie. Jeśli dziecku dokucza nieżyt nosa lub suchy kaszel, dobrym rozwiązaniem będzie stosowanie preparatów z olejkami eterycznymi – maści lub plasterków, które pomogą w rozrzedzeniu zalegającej wydzieliny. W trakcie infekcji można też podawać herbatę z dodatkiem soku malinowego lub domowy syrop z cebuli, które wzmocnią odporność dziecka i złagodzą współtowarzyszące objawy.
Powikłania po grypie u dzieci
Ze względu na wiek i niedojrzałość układu odpornościowego małych pacjentów zakażenie wirusem grypy nie zawsze przebiega w sposób łagodny. W niektórych przypadkach może dojść do nadkażenia bakteryjnego lub zaostrzenia choroby przewlekłej dziecka, co z kolei może prowadzić do poważnych stanów, a nawet do śmierci. Możliwe powikłania to:
- zapalenie płuc (zarówno o etiologii wirusowej, jak i bakteryjnej),
- ostre zapalenie ucha środkowego,
- ostre zapalenie zatok przynosowych,
- angina paciorkowcowa,
- zaostrzenie astmy,
- zapalenie mięśnia sercowego,
- zespół Guillana-Barrégo,
- posocznica,
- encefalopatia.
Grypa u niemowląt i dzieci – kiedy udać się do szpitala?
Mimo że większość niemowląt i dzieci z grypą może być leczona w domu, istnieją pewne sytuacje, gdy dziecko będzie wymagało pilnej oceny lekarskiej. Rodzice powinni niezwłocznie udać się z maluchem do szpitala w momencie, kiedy wystąpią następujące objawy:
- trudności z oddychaniem (szybki oddech, trudności ze złapaniem tchu, ból w klatce piersiowej),
- zaburzenia świadomości, drgawki, dezorientacja, zmiana zachowania,
- zawroty głowy, omdlenia,
- bardzo wysoka gorączka powyżej 40 stopni Celsjusza lub gorączka trwającą dłużej niż 5 dni,
- cechy odwodnienia (suche śluzówki, mała ilość oddawanego moczu).
Szczepienia przeciwko grypie u dzieci
Dzieci i niemowlęta są szczególnie podatne na zachorowanie na grypę. Trudno jest również przewidzieć przebieg zakażenia w tej grupie pacjentów. Z tego względu warto rozważyć profilaktykę szczepieniem ochronnym. Nie jest to metoda, która chroni całkowicie przed zakażeniem, ale może przygotować organizm na walkę z wirusem i zapobiec rozwinięciu się powikłań. Warto zaznaczyć, że szczepionka przeciwko grypie jest dla dzieci bezpłatna i może być stosowana już od 6. miesiąca życia domięśniowo (dzieciom po ukończeniu 2 lat można podawać szczepionkę donosową).