Saturacja krwi – czym jest? Jak i kiedy mierzyć saturację?
Małgorzata Kuberska-Kędzierska

Saturacja krwi – czym jest? Jak i kiedy mierzyć saturację?

Saturacja jest piątym krokiem, jaki podejmują ratownicy medyczni podczas sprawdzania parametrów życiowych. Dlaczego? Tlen jest bowiem jednym z najważniejszych pierwiastków niezbędnych do życia, a terminem „saturacja” określa się poziom wysycenia krwi tlenem. Zbyt niska jej wartość może oznaczać niewydolność oddechową.

Saturacja – co to takiego? Jak wygląda obieg tlenu w organizmie? 

Saturacja jest miarą hipoksji, czyli stopnia niedotlenienia organizmu. Nośnikiem tlenu jest hemoglobina zawarta w krwinkach czerwonych krwi. Hemoglobina zawiera atomy żelaza mające zdolność wiązania tlenu. Z każdym oddechem nasze płuca dostają tlen, a w pęcherzykach płucnych wiąże się on z hemoglobiną (oksyhemoglobina), która jest nośnikiem tlenu do wszystkich tkanek organizmu.  

Jeden gram hemoglobiny wiąże ok. 1,34 ml tlenu, 100 ml krwi przenosi 20 ml tlenu. Przy prawidłowo pompującym krew sercu daje to 1000 ml tlenu na minutę, z czego tkanki wykorzystują co najmniej ¼, najwięcej serce i mózg. Bez tlenu narządy ważne dla życia mogą utrzymać swoją funkcję przez około 3 minuty. 

Niska saturacja – czym może być spowodowana? Jak może się objawiać? 

Niska saturacja krwi może być wynikiem chorób układu oddechowego, takich jak astma, przewlekła obturacyjna choroba płuc (POCHP), infekcji układu oddechowego, wrodzonych wad serca, przecieków płucnych (mieszanie się krwi utlenionej z nienatlenowaną), a także czynników toksycznych, jak zatrucie tlenkiem węgla czy wreszcie niedokrwistość.  

Zaburzenia saturacji obserwujemy u himalaistów, którzy przebywają na dużych wysokościach z niskim ciśnieniem atmosferycznym. 

Jak może się objawiać? Obniżona saturacja na ogół objawia się dusznością, uczuciem niemożności nabrania powietrza. Pierwszymi objawami spadku saturacji mogą być dyskretne zmęczenie, senność, gorsza tolerancja wysiłku fizycznego. 

Polecane dla Ciebie

Pomiar saturacji – jak i kiedy mierzyć saturację? 

Poziom saturacji, czyli poziom wysycenia tlenem hemoglobiny we krwi tętniczej, można zbadać stosują metodę pulsoksymetrii (spektrofotometria transmisyjna). Saturacja jest  oznaczana symbolem SpO2 (SaO2) i podawana  w procentach

Jak zmierzyć saturację? Pulsoksymetr zakłada się na palec dłoni lub stopy, małżowinę uszną lub nawet czubek nosa. W urządzeniu jest czujnik, który emituje promieniowanie, częściowo wchłaniane przez krew przepływającą przez naczynia krwionośne. Wbudowany fotodetektor mierzy powracający sygnał. Krew utlenowana ma inne właściwości optyczne niż odtlenowana. Badanie przy pomocy pulsoksymetru jest łatwe i szybkie. Urządzenie to poza saturacją mierzy także tętno (puls) pacjenta. 

Wskazaniami do badania saturacji są: 

  • duszności,  
  • niewydolność oddechowa,  
  • okres okołooperacyjny, 
  • znieczulenie ogólne,  
  • sepsa, 
  • endoskopia przewodu pokarmowego czy drzewa oskrzelowego, 
  • cewnikowanie serca,  
  • poród – monitorowanie matki i płodu,  
  • śpiączki.  

Poziom saturacji badamy też często u wspinaczy, sportowców, pilotów. 

Saturacja – normy u dorosłych i dzieci 

Prawidłowa saturacja krwi tlenem wynosi ok. 95–99% i 91–96% u noworodków. U osób palących saturacja jest niższa niż u niepalących. 

Saturacja poniżej 90% świadczy o niewydolności oddechowej. Badanie saturacji nie odzwierciedla jednak utlenowania w komórkach i tkankach. 

Saturacja u dziecka 

Saturację badamy w pierwszych dobach życia dziecka za pomocą pulsoksymetru na prawej dolnej kończynie dziecka lub prawym nadgarstku. Pomiar trwa około 2–3 minut i jest bezbolesny. Saturacja u zdrowego dziecka powinna wynieść więcej niż 95%. Wynik niższy świadczy o niedotlenieniu, a najbardziej wrażliwy na nie jest mózg. Niska saturacja u dziecka jest wskazaniem do dalszej diagnostyki, zwłaszcza echokardiografii w kierunku takich wad serca, jak niedorozwój zastawki trójdzielnej lub tętnicy płucnej, zespół Fallota lub anomalia Ebsteina. Dziecko z niska saturacją wymaga tlenoterapii. 

Co może zaburzyć wyniki saturacji? Co podnosi saturację? 

Co wpływa na zaburzony wynik saturacji? Badanie saturacji może być zafałszowane przez wiele czynników. Prawidłowo przeprowadzone badanie powinno się wykonywać na dłoniach ciepłych i paznokciach nie pomalowanych lakierem, bowiem lakier może zaburzyć odczyt pulsoksymetru. Podobnie grzybica paznokci może zaburzać wynik badania. Podczas badania saturacji pacjent powinien siedzieć nieruchomo, a palec powinien przylegać do środka urządzenia. 

Co podnosi saturację? Saturację możemy podnieść, stosując różne techniki oddechowe, głównie przez głębokie oddechy ustami, a także przeponą. Ważne są również dbanie o prawidłowe nawodnienie i systematyczna aktywność fizyczna. 

Palenie papierosów a saturacja 

Choć palenie papierosów ma nieznaczny wpływ na poziom saturacji (wysycenie tlenem krwi u palaczy jest nieco mniejsze niż u osób niepalących), to warto podjąć decyzję o jego zaprzestaniu. Palenie papierosów to czynnik ryzyka groźnych chorób, w tym sercowo-naczyniowych, nowotworowych oraz przewlekłych chorób układu oddechowego, obniżających jakość życia palaczy, a nawet prowadzących do śmierci. W rzucaniu nałogu pomocne mogą być preparaty z nikotyną, które ułatwiają uwolnienie się od głodu nikotynowego. 

  1. G. A. Millikan, The oximeter: an instrument for measuring continuously oxygen-saturation of arterial blood in man, „Review of Scientific Instruments”, nr 13 (10) 1942.  
  2. J. W. Severinghaus, Y. Honda, History of Blood Gas Analysis. VII. Pulse Oximetry, „Journal of Clinical Monitoring”, nr 3 (2) 1987.  
  3. P. Rosenberg, J. Kanto, L. Nuutinen, Anestezjologia, Wydawnictwo Novus Orbis, Gdańsk 1998. 
  4. Z. Rybicki, Intensywna terapia dorosłych, Wydawnictwo Makmed, Lublin 2009. 
  5. T. Smith, C. Pinnock, T. Lin, Podstawy Anestezjologii, Wydawnictwo DB Publishing, Warszawa 2012. 

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Przesiewowe badanie słuchu

    Badania przesiewowe wykonywane są rutynowo w celu określenia prawdopodobieństwa wystąpienia choroby lub wczesnego jej wykrycia. Już w pierwszych dniach życia dziecka wykonuje się przesiewowe badanie słuchu. Na czym ono polega? Ile trwa?

  • Rezonans magnetyczny kręgosłupa – przebieg badania, wskazania, cena

    Rezonans magnetyczny kręgosłupa to badanie pozwalające na ocenę elementów kostnych tego obszaru, jego tkanek miękkich oraz rdzenia kręgowego. Dzięki niemu możliwe jest wykrycie wszelkich zmian zapalnych, zwyrodnieniowych i nowotworowych. Najczęściej bada się pacjentów, którzy zgłaszają się do neurologa z bólami pleców i drętwieniem kończyn – zarówno rąk, jak i nóg. Częstym wskazaniem do badania jest także uraz kręgosłupa. Ile kosztuje MRI, jak długo trwa badanie i czy kobiety w ciąży mogą przystąpić do rezonansu magnetycznego kręgosłupa? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

  • Czy mutacja genu MTHFR może być przyczyną poronień nawykowych i zakrzepicy?

    Genotyp genu MTHFR pośrednio wpływa na metabolizm i przyswajanie kwasu foliowego w organizmie człowieka. Mutacja w genie MTHFR jest łączona z występowaniem u pacjenta tendencji do nadkrzepliwości i zakrzepicy, nowotworów bądź zwiększonego ryzyka chorób układu krążenia. Doniesienia te jednak bywają sprzeczne i nie znajdują przełożenia na rekomendacje specjalistów w sprawie wdrożenia profilaktycznej diagnostyki mutacji w genie MTHFR. Kwestia niedoborów kwasu foliowego jest szczególnie istotna w planowaniu ciąży, diagnostyce niepowodzeń położniczych i trudności z utrzymaniem ciąży, a także przy ustalaniu przyczyn urodzenia dziecka z wadą cewy nerwowej.

  • Badanie genetyczne BRCA1 i BRCA2 – na czym polega i jak interpretować wyniki?

    Ryzyko wystąpienia nowotworu piersi i jajników u osoby posiadającej mutację genu BRCA wzrasta odpowiednio do około 60% w przypadku raka piersi i do około 40% w przypadku raka jajnika. Badania mutacji BRCA zaleca się kobietom, u których bliskich krewnych wystąpiły co najmniej dwa przypadki zachorowań na złośliwy nowotwór piersi i/lub jajnika, zwłaszcza gdy choroba pojawiła się u krewnego przed 50. rokiem życia.

  • Co to jest antybiogram i jak wygląda to badanie?

    W 1928 roku Alexander Fleming odkrył pierwszy szeroko stosowany antybiotyk – penicylinę. Ten przełomowy moment w historii medycyny doprowadził nie tylko do zmniejszenia liczby zgonów z powodu zakażeń, lecz również zapoczątkował erę antybiotykoterapii. Szerokie zastosowanie leków przeciwdrobnoustrojowych doprowadziło jednak do sytuacji, w której bakterie potrafią wymykać się leczeniu. Dlatego w podjęciu decyzji o wyborze jak najskuteczniejszego leku z pomocą przychodzi antybiogram.

  • Badanie in vivo – co to jest?

    Badania in vitro i in vivo stanowią nieodłączny element rozwoju medycyny i nauk pokrewnych. Warto wiedzieć, czym się różnią, aby zrozumieć ich znaczenie dla procesu odkrywania nowych leków czy terapii.

  • Kolposkopia – jak wygląda badanie? Wskazanie, przebieg, interpretacja wyników

    Kolposkopia to łatwe i nieinwazyjne badanie, wykonywane przez lekarza ginekologa, które pozwala na ocenę szyjki macicy, pochwy oraz sromu pod kątem zmian przednowotworowych i nowotworowych, pobranie celowanego materiału oraz ułatwienie decyzji co do dalszego postępowania. Badanie to może być wykonywane zarówno na NFZ, jak i prywatnie. Jak wygląda kolposkopia? Czy kolposkopia boli?

  • Echokardiografia – jak wygląda to badanie, ile trwa?

    Rozwój ultrasonografii pozwolił na nieinwazyjne obrazowanie wielu przestrzeni ludzkiego ciała. Klasyczny aparat USG pozwala nie tylko na obrazowanie jamy brzusznej, ale również serca. Badanie to określa się mianem echokardiografii lub potocznie – echo serca.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij