Bezdech senny – objawy, jak sobie radzić, leczenie

Bezdech senny, inaczej obturacyjny bezdech senny to schorzenie, w którego przebiegu obserwuje się zatrzymanie lub spłycenie fizjologicznego oddechu w trakcie snu. Jakie są przyczyny bezdechu sennego? Jak rozpoznać jego objawy?

Obturacyjny bezdech senny (OBS) pojawia się podczas nocnego wypoczynku i obejmuje od kilku do kilkunastu epizodów zatrzymania lub spłycenia oddechu na godzinę. Jego przyczyną jest zamykanie się górnych dróg oddechowych, co powoduje chwilowe niedotlenienie.

Kiedy mówimy o bezdechu? Objawy bezdechu sennego

O schorzeniu mówi się, gdy przy wzmożonej pracy mięśni oddechowych dochodzi do ograniczenia przepływu powietrza przez górne drogi oddechowe, czemu często towarzyszy chrapanie.

Choroba, jaką jest bezdech senny w ICD-10 (Międzynarodowa Klasyfikacja Chorób i Problemów Zdrowotnych) oznaczona jest symbolem G47. Obturacyjny bezdech senny jest dość trudny do zdiagnozowania. Czy istnieje test na bezdech senny? Tak, służy do tego skala senności Epworth, stosowana powszechnie w celu oceny jakości snu i występowania zaburzeń sennych.

Objawy bezdechu sennego u dorosłych to:

• częste i nagłe wybudzenie nocne, po którym następuje uczucie duszności, wysokie tętno i przyspieszony oddech,
• głośne chrapanie przerywane momentami ciszy,
• przebudzanie się z uczuciem lęku/niepokoju,
• kołatanie serca,
• zgaga,
• ból w klatce piersiowej,
• zwiększona potliwość nocna,
• nocne zgrzytanie zębami.

Ponieważ samemu bardzo trudno jest zdiagnozować bezdech senny, warto zwrócić uwagę na symptomy pojawiające się w ciągu dnia. Zalicza się do nich m.in. uczucie zmęczenia (mimo wielu godzin snu), poranny ból głowy, uczucie suchości w ustach, drażliwość i problemy z koncentracją. U mężczyzn może dojść do zaburzeń potencji.

Przyczyny bezdechu sennego

Przyczyn pojawienia się bezdechu sennego może być wiele. Nie jest to zatem choroba jednorodna. Patofizjologicznym podłożem schorzenia jest zwężenie górnych dróg oddechowych spowodowane zmniejszeniem napięcia mięśniowego. Taki stan może pojawić się na skutek wad anatomicznych, takich jak m.in. krzywa przegroda nosowa, zbyt słabe mięśnie budujące podniebienia, przerost migdałków, nieprawidłowa budowa żuchwy i wąskie drogi oddechowe.

Kto jest najbardziej narażony na bezdech senny? Okazuje się, że ryzyko rośnie u osób otyłych, cierpiących na nadciśnienie tętnicze, niedoczynność tarczycy, akromegalię, palących papierosy lub objadających się na noc.

Czy bezdech senny jest groźny? Czy bezdech senny może zabić?

Do czego może doprowadzić bezdech? Jest to schorzenie, które bezwzględnie wymaga leczenia. Bagatelizowanie objawów może mieć negatywne konsekwencje dla zdrowia, a nawet życia. To nie tylko problemy z koncentracją i bóle głowy. Przewlekły stan niedotleniania nocnego zwiększa ryzyko pojawienia się chorób układu sercowo-naczyniowego, w tym nadciśnienia tętniczego, zawału serca i choroby niedokrwiennej serca.

Czy bezdech senny może zabić? Niestety, tak i to w sposób bezpośredni i pośredni. W pierwszym przypadku, w wyniku zatrzymania nocnego oddechu może dojść do nagłej śmierci spowodowanej niedotlenieniem. W drugim przypadku osoba odczuwająca senność, zmęczenie i rozdrażnienie po nocnych epizodach bezdechu, wykazuje m.in. większe ryzyko spowodowania kolizji drogowej, a w konsekwencji nieumyślnego pozbawienia życia.

Osoby cierpiące na bezdech senny mają ograniczone zdolności do prowadzenia pojazdów na terenie całej Unii Europejskiej. Przepisy nakazują, że chorzy muszą posiadać aktualne zaświadczenie od lekarza o braku przeciwwskazań do kierowania pojazdem. Jest to związane z faktem, że u osób z bezdechem sennym wydłuża się czas reakcji psychomotorycznych, co może być przyczyną kolizji drogowej.

Leczenie i domowe sposoby na bezdech senny  

Do jakiego lekarza z bezdechem sennym? Diagnostyką, a zatem wykonaniem i analizą wywiadu i badania polisomnograficznego zajmuje się lekarz laryngolog. Często wymaga jednak konsultacji z neurologiem i pulmonologiem. Takie interdyscyplinarne podejście pozwala na postawienie rzetelnej diagnozy.

Jak wygląda leczenie bezdechu sennego? Farmakologia jest niestety bezradna. Jednakże złotym standardem, a zarazem najskuteczniejszą metodą leczenia jest zastosowanie metody z użyciem dodatniego ciśnienia. Aparat na bezdech senny połączony z maską ma za zadanie utrzymywanie stałych, dodatnich jego wartości. Dzięki temu zachowana jest drożność dróg oddechowych i zmniejsza się ryzyko chrapania. Czasami konieczne jest usunięcie przyczyny zablokowania oddechu drogą chirurgiczną.

Czy istnieją domowe sposoby na bezdech senny? Rozwiązaniem może być przyjęcie pozycji, która utrudnia chrapanie. Skuteczne jest położenie się w pozycji bocznej lub na brzuchu. Pomocne jest także zwiększenie wilgotności powietrza np. za pomocą jonizatora lub mokrych ręczników położonych na grzejniku.