Zgaga – przyczyny, objawy, leczenie, domowe sposoby
Piotr Ziętek

Zgaga – przyczyny, objawy, leczenie, domowe sposoby

Palenie w przełyku? To może być zgaga. Co ją powoduje? Kiedy może być objawem poważnego schorzenia? W jaki sposób można ją leczyć i które sposoby na łagodzenie zgagi są skuteczne? Podpowiadamy.

Zgaga to uczucie piekącego bólu w klatce piersiowej, za mostkiem. Jest to dosyć powszechna dolegliwość, która może zdarzyć się u zdrowych osób, np. po błędzie dietetycznym. Wówczas nie powinna budzić niepokoju. Czasami, jeśli utrzymuje się długo lub jest bardzo uporczywa, może być objawem pewnych chorób. Wówczas wymaga poszerzenia diagnostyki i pomocy lekarskiej. 

Jakie są objawy zgagi? 

Typowa zgaga objawia się piekącym bólem w klatce piersiowej, na wysokości mostka. Czasami ból może być też zlokalizowany nieco niżej, w nadbrzuszu. Mogą także występować kwaśne – rzadziej gorzkie – odbijania. Są one uporczywe i powodują uczucie palenia w gardle i w jamie ustnej. Charakterystyczne dla zgagi jest to, że objawy nasilają się po zjedzeniu obfitego posiłku – zwłaszcza wtedy, gdy przyjmuje się pozycję leżącą. W wyniku zgagi część treści żołądkowej jest zarzucana także do dróg oddechowych. Może to być przyczyną chrypki oraz suchego kaszlu. Objawy te występują głównie rano. 

W niektórych przypadkach zgaga powinna wzbudzić szczególną uwagę. Ból w klatce piersiowej jest też typowym objawem zawału serca. Należy zasięgnąć pomocy medycznej, gdy zdarza się on u osoby obciążonej kardiologicznie i towarzyszą mu np. duszność i osłabienie, a sam ból promieniuje do lewej ręki lub żuchwy.

Niepokojącym objawem towarzyszącym są zaburzenia połykania, zwłaszcza gdy prowadzą one do znacznego spadku masy ciała. Należy się zgłosić do lekarza także, gdy razem ze zgagą występują nudności i wymioty. 

Przyczyny zgagi – co powoduje zgagę? 

Przyczyną piekącego bólu za mostkiem jest zarzucanie do przełyku kwaśnej treści żołądkowej. O ile nabłonek wyścielający żołądek jest przystosowany do kontaktu z kwasem, o tyle nabłonek przełyku już nie. Jest on podrażniany przez treść żołądkową, co powoduje dolegliwości bólowe. W normalnej sytuacji zarzucaniu treści żołądkowej do przełyku zapobiega zwieracz dolny przełyku. Powinien się on zamykać po przedostaniu się treści pokarmowej do żołądka. Problem pojawia się, gdy ten mechanizm, z jakiegoś powodu, jest niewydolny. Przyczyną zgagi może być choroba układu pokarmowego, ale też zwyczajny błąd dietetyczny. 

Zgaga po jedzeniu 

Zgaga może wystąpić u zupełnie zdrowych osób. Czynnikami, od których może wystąpić zgaga są: 

  • pikantne potrawy, 
  • cebula, cytrusy, 
  • pomidory i ich przetwory, 
  • tłuste i ciężkostrawne potrawy, 
  • mięta, 
  • czekolada, 
  • alkohol, 
  • napoje gazowane, 
  • mocna kawa i herbata, 
  • duże posiłki. 

Mechanizm działania tych czynników jest różny. Pikantne przyprawy, alkohol i cytrusy podrażniają, zwłaszcza już uszkodzoną, błonę śluzową przełyku. Tłuste i ciężkostrawne dania opóźniają opróżnianie żołądka, przez co pokarm zalega w nim, co sprzyja cofaniu się treści do przełyku. Z kolei napoje gazowane i np. napar z mięty osłabiają działanie dolnego zwieracza przełyku, przez co mniej skutecznie zatrzymuje on treść pokarmową w żołądku. 

Kolejnym czynnikiem zapobiegającym zarzucaniu treści żołądkowej do przełyku jest grawitacja. Jeśli po posiłku przyjmujemy pozycję stojącą lub siedzącą, ryzyko przedostania się pokarmu z żołądka do przełyku jest mniejsze. Leżenie lub intensywna aktywność bezpośrednio po jedzeniu może powodować zgagę. 

Zgaga a choroby 

Przyczyną zgagi mogą być też niektóre choroby. Stosunkowo częstą dolegliwością jest choroba refluksowa przełyku. Dochodzi w niej do niewydolności dolnego zwieracza przełyku. Na rozwój tego schorzenia ma wiele czynników, m.in. cukrzyca, otyłość, alkoholizm i stosowanie niektórych leków. Czasami jednak nie daje się uchwycić  jednej konkretnej przyczyny. 

Inną chorobą sprzyjającą wystąpieniu zgagi jest przepuklina rozworu przełykowego. Polega ona na tym, że część żołądka, a w cięższych przypadkach nawet cały żołądek, znajduje się wewnątrz klatki piersiowej. Wówczas również dochodzi do upośledzenia działania zwieracza dolnego przełyku.  

Zgaga w ciąży 

Zgaga w ciąży jest to efekt zmian zachodzących w ciele kobiety. Powiększająca się macica powoduje przemieszczenie pozostałych narządów oraz wzrost ciśnienia w jamie brzusznej. W brzuchu jest zwyczajnie mniej miejsca, przez co żołądek również ma ograniczoną pojemność. Zmiany hormonalne wpływają też na motorykę przewodu pokarmowego. Problem ten może pojawić się już w drugim trymestrze, choć u niektórych kobiet w ciąży zgaga nie występuje w ogóle. Zwykle ustępuje ona samoistnie po porodzie. 

Powiązane produkty

Jak leczyć zgagę? 

Leczenie zgagi – w przypadku choroby refluksowej – często wymaga długotrwałego stosowania leków obniżających produkcję kwasu solnego w żołądku. Stosuje się głównie leki z grupy inhibitorów pompy protonowej (IPP), np. omeprazol, esomeprazol, pantoprazol. Nieco rzadziej wybieranymi lekami są blokery receptora histaminowego H2, np. ranitydyna.

Sposobem, w jaki można pozbyć się zgagi występującej sporadycznie, jest stosowanie preparatów zobojętniających na bazie wodorotlenków magnezu, glinu lub wapnia w formie pastylek do ssania. Te leki na zgagę można bezpiecznie stosować także w ciąży. Natomiast stosowanie w ciąży IPP lub blokerów receptora H2 należy uzgodnić z lekarzem. Część z wymienionych wyżej leków jest dostępna bez recepty. Nie zaleca się natomiast przyjmowania zwykłej sody oczyszczonej.  

Zgaga w przebiegu przepukliny rozworu przełykowego, poza leczeniem lekami zobojętniającymi, może wymagać przeprowadzenia leczenia chirurgicznego. Kwalifikację do zabiegu przeprowadza specjalista w ramach poradni chirurgicznej. W razie potrzeby wykonuje się tzw. fundoplikację. Zabieg wykonuje się najczęściej metodą laparoskopową. 

Zgaga – jak jej zapobiegać? 

W przypadku zgagi kluczowe znaczenie ma stosowanie się do pewnych ogólnych zaleceń dotyczących stylu życia. Są one ważne zarówno w przypadku zgagi występującej sporadycznie, jak i występującej często, np. w przebiegu chorób. Zgodnie z tymi zaleceniami należy przyjmować posiłki do trzech godzin przed snem. Pomocne może być też spanie z lekko uniesioną głową. Bardzo duże znaczenie mają też zalecenia dietetyczne. Należy unikać wspomnianych wyżej potraw i substancji wyzwalających zgagę. Wskazane jest unikanie potraw ciężkostrawnych, np. razowego pieczywa i kaszy gryczanej, a także warzyw cebulowych, orzechów, produktów tłustych, czekolady, mocnej kawy i herbaty. Korzystne jest też przyjmowanie posiłków w małych porcjach.

O poradę dotyczącą diety na zgagę można poprosić lekarza rodzinnego, ale warto też zasięgnąć porady dietetycznej. Zalecenia obejmują także rzucenie palenia, a w przypadku osób otyłych – zmniejszenie masy ciała. Jeśli istnieje podejrzenie, że zgaga jest działaniem niepożądanym stosowania leków, może być konieczne ich odstawienie lub zmniejszenie dawki. Nie należy tego jednak robić bez konsultacji z lekarzem. 

  1. Dieta w chorobie refluksowej przełyku, „Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej” [online], https://ncez.pl/choroba-a-dieta/choroby-ukladu-pokarmowego/dieta-w-chorobie-refluksowej-przelyku---zalecenia-do-pobrania, [dostęp:] 28.04.2020. 
  2. J. C. Vazquez, Heartburn in pregnancy, „Clinical Evidence”, nr 1-8 (1411) 2015. 
  3. D. M. Clarrett, C. Hachem, Gastroesophageal reflux disease (GERD), „Missouri Medicine”, nr 214-218 (115) 2018. 
  4. J. W. McRorie, Heartburn. Lifestyle Modifications and Over-the-Counter Medications, „Nutrition Today”, nr 18-25 (53) 2018. 
  5. Interna Szczeklika 2015, pod red. P. Gajewskiego, Kraków 2015, 860-861, 927-931, 940. 

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Zawał serca – objawy, przyczyny, rozpoznanie, zapobieganie

    Zawał serca to jedna z głównych przyczyn zgonów wśród Polaków. Najbardziej charakterystyczny objaw zawału serca – silny, narastający ból w klatce piersiowej, utrzymujący się dłużej niż 20 minut – jest pilnym wskazaniem do wezwania pomocy medycznej.

  • Stan podgorączkowy – czy i jak zmniejszać? Przyczyny

    Stan podgorączkowy, czyli sytuacja, kiedy temperatura ciała wynosi między 37 a 38 stopni Celsjusza, jest często wynikiem reakcji organizmu na infekcję lub stan zapalny. Niepewność, skąd się bierze i co oznacza, może budzić lęk, szczególnie gdy dotyczy osób w delikatnych okresach życia, takich jak ciąża, okres niemowlęcy czy rekonwalescencja po operacji. Czym jest stan podgorączkowy oraz jak i czy w ogóle go leczyć?

  • Łuszczyca – przyczyny, objawy i leczenie. Jak wygląda łuszczyca?

    Łuszczyca jest przewlekłą, zapalną chorobą autoimmunologiczną skóry, która charakteryzuje się występowaniem zmian o typie czerwonobrunatnej grudki pokrytej srebrzystą łuską. Do czynników ryzyka rozwoju łuszczycy zalicza się podłoże genetyczne oraz czynniki wyzwalające takie jak infekcje, stres, urazy czy palenie tytoniu.

  • Glista ludzka – objawy glistnicy. Rozpoznanie, badania, leczenie zakażenia glistą ludzką

    Glista ludzka to pasożyt z rodzaju nicieni bytujący w jelicie cienkim. Glistnica, czyli choroba wywoływana przez glistę ludzką, zaliczana jest do tzw. chorób brudnych rąk – do zarażenia glistą ludzką dochodzi bowiem najczęściej, gdy nie umyjemy rąk po kontakcie z ziemią bądź zjemy nieumyte warzywo czy owoc, na powierzchni którego znajdują się jaja glisty. Szczególnie narażone są na to dzieci. Objawy glistnicy to bóle brzucha, zaparcia i/lub biegunka, nudności, brak apetytu, a także duszności czy przewlekły ból gardła.

  • Borowik szatański – charakterystyka. Jak poznać objawy zatrucia?

    Borowik szatański, szatan, diablik, smoczy łeb – nie bez powodu ma tak złowieszcze nazwy – należy do grupy grzybów trujących, które po spożyciu mogą wywołać silne dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego i nie tylko. Jak odróżnić borowika szatańskiego od szlachetnego? Jakie są objawy zatrucia borowikiem szatańskim? Co zrobić, gdy dojdzie do zatrucia? Podpowiadamy.

  • Szpiczak mnogi – przyczyny, objawy, leczenie

    Szpiczak mnogi należy do chorób krwi i szpiku kostnego. Chociaż nie ustalono dotychczas konkretnych przyczyn tej dolegliwości, tak bez wątpienia można powiedzieć, że do jej rozwoju przyczyniają się długotrwałe infekcje bakteryjne lub wirusowe, promieniowanie jonizujące i narażenie na szkodliwe substancje chemiczne. Jak wyglądają nowoczesne sposoby leczenia szpiczaka, jakie są rokowania i czy podczas wizyty u lekarza pierwszego kontaktu można dokonać wstępnej diagnozy tej choroby?

  • Rak trzustki – przyczyny, objawy, diagnostyka, rokowania, leczenie

    Rak trzustki jest jednym z nowotworów, które przez długi czas nie dają żadnych dolegliwości, a pierwsze symptomy są niespecyficzne. Wśród początkowych objawów raka trzustki wymienia się m.in. ogólne osłabienie, nudności, szybkie uczucie sytości czy tłuszczowe stolce. Jak wygląda jego leczenie?

  • Jak wzmocnić stawy w okresie menopauzy?

    Menopauza to trudny czas w życiu każdej kobiety. Wygasająca czynność jajników prowadzi do zahamowania cyklu menstruacyjnego, ale powoduje również wiele uporczywych objawów. Jednym z nich są bóle stawów. Odpowiednia dieta i suplementacja składników o korzystnym wpływie na stawy pomogą w łagodzeniu sztywności i dolegliwości bólowych. A to pozwoli zachować aktywność fizyczną, która w okresie menopauzy jest szczególnie istotna.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij