Dieta na zgagę – jaka będzie odpowiednia?

Zgaga to potoczne określenie dolegliwości polegającej na uczuciu pieczenia lub gorąca w górnej części przewodu pokarmowego. Promieniuje ono od klatki piersiowej w górę w kierunku gardła i związane jest z cofaniem się zawartości żołądka do przełyku. Jest to jeden z najczęściej pojawiających się objawów choroby refluksowej – GERD (ang. gastro-esophageal reflux disease). Dolegliwości te pojawiają się przez złe działanie mięśni przełyku. Sprzyjają temu nadwaga i otyłość, brak aktywności fizycznej, nadużywanie alkoholu, palenie papierosów i nieodpowiednia dieta. Nieleczona zgaga może prowadzić do uszkodzeń przełyku, warto więc minimalizować produkty spożywcze i elementy stylu życia, które ją nasilają..

Założenia i rola diety na zgagę

Dieta przy zgadze nie powinna obciążać żołądka zbyt mocno. Posiłki powinny być regularne, a ostatni z nich ostatni należy spożyć około 3 godziny przed snem. Nie powinno się przejadać, dzięki temu żołądek nie będzie zbytnio wypełniony i nie będzie następowało cofanie się treści pokarmowych do przełyku.

Kolejną rzeczą, na którą należałoby zwrócić uwagę, jest zaprzestanie picia większej ilości płynów w trakcie posiłku oraz bezpośrednio przed lub po nim. Zwiększa to objętość pożywienia, co – w przypadku problemów ze zgagą – może nasilać dolegliwości. Posiłki powinno spożywać się w spokojnej atmosferze i bez pośpiechu, aby nie połykać zbyt dużej ilości powietrza i nie narażać się na skurcze żołądka związane ze zdenerwowaniem.

Przez minimum 2 godziny po posiłku nie wolno się kłaść, wykonywać ćwiczeń fizycznych ani innych czynności, które powodowałyby schylanie się lub gniecenie żołądka. Jedzenie powinno mieć umiarkowaną temperaturę, żeby nie podrażniać przełyku. 

Zaprzestań picia alkoholu i palenia papierosów – te czynności zwiększają dolegliwości związane z cofaniem się treści żołądkowej do przełyku. Zrezygnuj także z używania gum do żucia – zwiększają one wydzielanie śliny i soków żołądkowych, co może nasilać problemy ze zgagą. Śpij w pozycji lekko podwyższonej, na wyższej poduszce, aby utrudnić żołądkowi cofanie treści do przełyku.

Dieta przy zgadze – co można jeść, kiedy pali zgaga?

Dieta przy zgadze zakłada dania łatwostrawne, które nie będą nadmiernie obciążały żołądka. Kiedy dolegliwości się nasilają, należy spożywać jasne pieczywo lub chleb typu graham, drobne kasze (jęczmienna drobna), makarony i ryż jasny (np. basmati). Dobrze będzie wybierać warzywa gotowane, a u niektórych osób możliwe jest także włączenie zielonej sałaty. 

W diecie na zgagę sprawdzą się mało kwaśne owoce, najlepiej w postaci gotowanej lub pieczonej (np. jabłka, banany). Dozwolone jest spożywanie chudego mięsa, ryb. Powinny być one przygotowane poprzez duszenie, gotowanie lub pieczenie w folii. Kiedy pali zgaga można jeść jajka – najlepiej w postaci ugotowanych na miękko lub lekko ściętej jajecznicy (bez boczku, grzybów czy innych ciężkostrawnych dodatków). 

Dopuszczony do jedzenia przy zgadze jest cały chudy nabiał: mleko, jogurty, chudy twaróg, serki wiejskie i homogenizowane, kefir i maślanka – oczywiście o smaku naturalnym. Łatwostrawne tłuszcze (olej, oliwa, masło) powinny być używane w ograniczonych ilościach, jako dodatek do potraw na zimno, nie do smażenia. 

Wolno pić wodę niegazowaną, słabą herbatę, kawę zbożową, herbaty ziołowe i rozcieńczone soki owocowe. Z przypraw należy wybierać łagodne, najlepiej jednoskładnikowe. Zupy i sosy powinny być delikatne, na lekkich wywarach warzywnych.

Dieta na zgagę – jakich produktów unikać?

Dieta przy zgadze wyklucza spożywanie dań tłustych, smażonych i wędzonych. Nie powinno się spożywać ciężkostrawnych warzyw: cebuli, czosnku, pora, kapusty, brukselki, pomidorów (oraz jego przetworów), szparagów, karczochów, grzybów, warzyw marynowanych, ziemniaków w postaci frytek lub chipsów. Wykluczyć należy owoce cytrusowe, wszystkie nasiona, orzechy i pestki. Przy zgadze nie zaleca się jedzenia tłustego nabiału: serów żółtych, topionych i pleśniowych. 

Zaleca się zaprzestanie picia kawy naturalnej, mocnej herbaty, alkoholu, napojów gazowanych, energetyzujących, kakao, nierozcieńczonych soków warzywnych lub owocowych. Cierpiąc na zgagę warto wyeliminować z diety ostre przyprawy, kostki rosołowe, mieszanki uniwersalne typu „vegeta”, musztardę, ketchup, ocet, proszek do pieczenia. Nie powinno się także spożywać mocnych wywarów z kości, mięsa, grzybów, dań pikantnych, kwaśnych, słonych, z dużą ilością sosu.

Dieta na zgagę w ciąży

Zgaga w okresie ciąży jest dolegliwością, na którą skarży się nawet co druga kobieta w stanie błogosławionym. Związane jest to ze zmianami zachodzącymi w przewodzie pokarmowym, zwiększonym ciśnieniu w żołądku wywieranym przez nacisk dziecka oraz złymi zwyczajami żywieniowymi. Dieta przy zgadze w ciąży powinna bazować na tych samych produktach wymienionych powyżej. 

Dodatkowymi aspektami, na które należałoby zwrócić uwagę są: nieuleganie „zachciankom ciążowym” na dania słone, słodycze, fastfoody, zupki w proszku i inne produkty niezalecane. Przed wstaniem z łóżka warto zjeść coś małego, np. pół banana, sucharka, krakersa – zmniejszy to dolegliwości związane z nudnościami i zgagą. 

Pomocne może okazać się zjedzenie kilku migdałów po każdym posiłku. U niektórych osób ze zgagą działa także wypicie mleka w momencie pojawienia się dolegliwości. Uważaj jednak, ponieważ może to pomóc na chwilę zneutralizować działanie kwasu, ale potem dolegliwości mogą się nasilić – sprawdź indywidualnie. Pod ręką warto mieć popularne leki na zgagę w postaci preparatów na bazie wodorotlenków magnezu, glinu lub wapnia w formie pastylek do ssania.

Zgaga i dieta – przykładowy jadłospis

Oto przykładowy jadłospis dla osób cierpiących na zgagę:

Śniadanie: jajecznica na mleku z natką pietruszki, pieczywo graham przesmarowane cienko masłem.

II śniadanie: ryż z pieczonym jabłkiem i cynamonem, słaba herbata.

Lunch: zupa ziemniaczana (marchew, pietruszka, seler, ziemniaki, fasolka szparagowa).

Obiad: potrawka duszona z indykiem, marchewką, ziemniakami, koperkiem zabielana małą ilością śmietanki.

Kolacja: pierogi z serem na słodko.