Gorzki smak w ustach – co znaczy?

Język (łac. lingua) jest mięśniem odpowiadającym za percepcję smaku, mowę oraz formowanie kęsów pokarmowych. Znajdujące się na nim kubki smakowe odpowiadają za odbiór 5 smaków – słonego, słodkiego, kwaśnego, umami oraz gorzkiego. Ze względu na to, że popularne w świecie natury toksyny i trucizny są gorzkie, to właśnie gorzki smak odczuwamy najintensywniej i przy najmniejszych stężeniach. Zaburzenia w obrębie jamy ustnej lub choroby ogólnoustrojowe powodują, że język cały czas odbiera sygnały o gorzkim smaku, co jest uciążliwe i utrudnia smakowanie pożywienia. Czym jednak ten gorzki smak w ustach jest spowodowany?

Gorzki smak w ustach – co oznacza?

Gorzki smak w ustach jest dla osób nim dotkniętych bardzo kłopotliwy, szczególnie jeśli towarzyszy mu nieprzyjemny zapach z ust. Jest objawem bardzo niespecyficznym, w związku z tym może być spowodowany zarówno przez kompletnie błahą, jak i niezwykle poważną przyczynę. 

Najprostszą i niegroźną przyczyną goryczy w ustach jest oczywiście to, co jemy, najczęściej będą to:

• kawa,
• herbata,
• piwo,
• wino wytrawne,
• orzechy pinii lub orzechy włoskie,
• skórka pomarańczy,
• cykoria,
• rukola,
• seler,
• sałata lodowa,
• jagnięcina,
• wątróbka.

Najczęstszą przyczyną goryczy w ustach może być oczywiście niedostateczna higiena jamy ustnej, szczególnie jeśli gorycz występuje razem z nieprzyjemnym oddechem i żółtym nalotem na języku. Większość z nas nieprawidłowo lub zbyt krótko i rzadko szczotkuje zęby, dodatkowo nie stosując nici, płynów czy innych produktów, które mogą pomóc nam zachować czystość i zdrowie jamy ustnej.

Jeśli jednak nie spożywaliśmy żadnego pokarmu, umyliśmy zęby, a mimo tego gorzki smak ciągle nam towarzyszy, może być to sygnał o występującym zaburzeniu lub chorobie. Najczęstszą z nich będzie refluks żołądkowo-przełykowy, który powoduje zarzucanie kwaśnej treści z żołądka do przełyku, co skutkuje gorzkim posmakiem w ustach. Innym schorzeniem, które łączy się z goryczą w ustach, są schorzenia pęcherzyka żółciowego – gromadzenie się i wchłanianie gorzkiej żółci spowoduje gorzki smak w jamie ustnej. Gorzki smak może wywoływać również nadmiar przyjętej insuliny u osób chorych na cukrzycę.

Gorzki smak w ustach – przyczyny

Do najczęstszych przyczyn gorzkiego smaku w ustach możemy zaliczyć:

• spożywane pokarmy,
• niedostateczną higiena jamy ustnej,
• choroby zębów, przyzębia i dziąseł,
• kserostomię (suchość w jamie ustnej),
• drożdżycę jamy ustnej,
• infekcje dróg oddechowych,
• refluks żołądkowo-przełykowy (GERD),
• infekcję Helicobacter Pylori,
• wrzody żołądka,
• choroby przebiegające z niewydolnością wątroby (np. marskość wątroby),  
• schorzenia neurologiczne (np. stwardnienie rozsiane, SM),
• zaburzenia metaboliczne (np. mocznica),
• zatrucie miedzią, chromem lub manganem,
• niedobór cynku, ale też jego suplementacja w formie tabletek,  
• leki (np. B2-mimetyki, czyli leki wziewne na astmę),
• chemio- i radioterapię,
• zaburzenia smaku po zabiegu stapedotomii,
• antybiotykoterapię,  
• menopauzę,
• ciążę.

Gorzki smak w ustach – kiedy do lekarza?

O ile sam gorzki smak w ustach nie budzi takiego niepokoju, to współistnienie objawów alarmowych („red flags”, takich jak np. pieczenie języka, brak apetytu, gorączka, mdłości, wymioty, utrata masy ciała, krwawienie z przewodu pokarmowego) powinno nas skłonić do pilnej diagnostyki.

Jeśli jednak stan naszej jamy ustnej jest nienaganny, to swoje pierwsze kroki w ustaleniu przyczyn goryczy w ustach możemy pokierować oczywiście do lekarza Podstawowej Opieki Zdrowotnej. Wśród niezbędnych badań w diagnostyce gorzkiego smaku w ustach wymienia się: podstawowy panel badań krwi, USG jamy brzucha oraz RTG klatki piersiowej.

Domowe sposoby na gorzki smak w ustach

Najważniejszą kwestią przy goryczy w ustach jest oczywiście odpowiednia higiena jamy ustnej. Należy myć zęby co najmniej dwa razy dziennie (a najlepiej również po każdym posiłku), dobrać szczoteczkę z włosiem o odpowiedniej twardości, stosować nici dentystyczne lub irygator oraz płukać jamę ustną płynami o działaniu odświeżającym i przeciwbakteryjnym.

Do ogólnych zaleceń przy goryczy w ustach należą:

• unikanie potraw ciężkostrawnych, które powodują zgagę i wyrzut żółci,
• unikanie alkoholu i papierosów,
• żucie gumy bez cukru,
• odpowiednie nawadnianie,
• picie herbat ziołowych.