Halitoza – brzydki, nieprzyjemny zapach z ust – jak go zwalczać?
Barbara Chmielewska

Halitoza – brzydki, nieprzyjemny zapach z ust – jak go zwalczać?

Halitoza jest jedną z najczęstszych przyczyn zgłaszania się pacjentów do gabinetów stomatologicznych. Nieprzyjemny zapach z ust nie zawsze wiąże się z obecnością stanów patologicznych w jamie ustnej. Istnieje szereg przyczyn wynikających ze schorzeń układu pokarmowego i problemów laryngologicznych. Często źródłem problemu jest nieprawidłowa dieta.

Co to jest halitoza?

Halitoza (fetor ex ore, bad breath) to nieprzyjemny zapach z jamy ustnej. Może pojawiać się okresowo lub występować stale. W wydychanym powietrzu znajdują się liczne związki uwalniane w procesie przemian metabolicznych. Jeśli stężenie niektórych z nich przekroczy wartości progowe albo pojawią się związki niewystępujące u osób zdrowych, zapach oddechu zmienia się. Za przykry zapach z ust w głównym stopniu odpowiadają lotne związki siarki.

Przyczyną halitozy są w 80–90 proc. zaburzenia zlokalizowane w jamie ustnej, schorzenia laryngologiczne (5–8 proc.), gastrologiczne oraz inne ogólnoustrojowe. Jednak nie zawsze udaje się ustalić, co powoduje fetor ex ore. Niektórzy pacjenci nie czują, że ich oddech jest nieświeży (tzw. paradoks halitozy), inni są świadomi występowania problemu. Halitoza, oprócz aspektu medycznego, ma również wpływ na jakość życia – prowadzi niekiedy do unikania kontaktów społecznych i obniżenia nastroju.

Problem brzydkiego oddechu dotyczy zarówno dorosłych, jak i dzieci. Jest on trzecią, po próchnicy i paradontozie, przyczyną zgłaszania się pacjentów do gabinetów dentystycznych.

Brzydki zapach z ust – jakie są przyczyny w jamie ustnej?

Halitoza ustna spowodowana jest przyczynami stomatologicznymi. Do najczęstszych zalicza się: obecność nalotu na grzbiecie języka, obecność płytki bakteryjnej i kamienia nazębnego (niedostateczna higiena jamy ustnej), zapalenie dziąseł i przyzębia (paradontoza), obecność zębów z ubytkami próchnicowymi, martwych z nieprzeleczonymi kanałami, nieusunięte korzenie zębowe, owrzodzenia i przetoki ropne czy stany zapalne i kamicę ślinianek, które prowadzą do spadku wydzielania śliny. Również niewłaściwa higiena uzupełnień protetycznych sprzyja namnażaniu się na ich powierzchni bakterii i grzybów, a w rezultacie powstawaniu fetor ex ore.

Nieprzyjemny zapach z ust nie zawsze wiąże się z obecnością stanów patologicznych w jamie ustnej. Może być również spowodowany fizjologicznym zmniejszaniem wydzielania śliny w nocy, co sprzyja wzrostowi beztlenowej flory bakteryjnej produkującej związki lotne o przykrej woni. Inną przyczyną halitozy mogą być związane z wiekiem zmiany w ilości i składzie śliny u osób starszych.

Dowiedz się, jakie są przyczyny suchości w ustach, czyli kseorostomii.

Powiązane produkty

Co powoduje nieświeży oddech – pozostałe przyczyny

Do schorzeń ogólnoustrojowych, mogących powodować halitozę, należą: choroby układu oddechowego, pokarmowego, niektóre choroby oskrzeli i płuc, nerek (mocznica), niewydolność i marskość wątroby, zapalenie pęcherzyka żółciowego, cukrzyca, niektóre zaburzenia metaboliczne (np. hipermetioninemia), choroby psychiatryczne i nowotworowe, zaburzenia hormonalne (np. u kobiet w okresie okołomenopauzalnym, podczas menstruacji) oraz stres.

Nieświeży zapach z ust może być też spowodowany nieodpowiednią dietą i głodzeniem, podwyższoną temperaturą ciała, niektórymi pokarmami (np. czosnek) i lekami (np. diuretyki), nadużywaniem alkoholu czy paleniem papierosów. W około 5 proc. nie udaje się znaleźć przyczyny halitozy.

Nieświeży oddech – przyczyny z żołądka

W kilku procentach przypadków halitoza może być związana z chorobami przewodu pokarmowego. Do najczęstszych przyczyn zalicza się m.in. refluks żołądkowo-przełykowy, zakażenie Helicobacter pylori, nieżyt błony śluzowej żołądka, zespół upośledzonego wchłaniania, choroby zapalne i uchyłki przełyku oraz chorobę Leśniowskiego-Crohna.

Przykry zapach z ust – zatoki i gardło

Schorzenia laryngologiczne są drugą, po jamie ustnej, przyczyną nieświeżego zapachu z ust. Do najczęstszych przyczyn halitozy można zaliczyć: przewlekłe zapalenie migdałków, anginę ropną, zapalenie gardła, zapalenie zatok szczękowych i gromadzenie się treści w kryptach migdałkowych (kamienie migdałowe).

Brzydki zapach z ust u dziecka – jakie mogą być przyczyny?

Przyczyny halitozy u dzieci są takie same jak u dorosłych. W około 90 proc. przypadków źródłem problemu jest jama ustna: brak lub niewłaściwie przeprowadzane zabiegi higieniczne, obecność stanów zapalnych dziąseł i błony śluzowej, ubytków próchnicowych czy martwych zębów. Jedną z przyczyn laryngologicznych halitozy jest przerost migdałka gardłowego. Jednak nieprzyjemny zapach z ust powoduje nie samo powiększenie adenoidu, lecz prawdopodobnie jego nadkażenie bakteriami beztlenowymi lub gronkowcem złocistym. Również refluks żołądkowo-przełykowy, ciało obce w jamie nosowej, stany zapalne gardła, nosa i zatok mogą przyczyniać się do powstawania halitozy u młodych pacjentów.

Należy zwrócić uwagę na sposób oddychania dziecka, gdyż oddychanie przez usta, częste m.in. w przypadku przerostu migdałka gardłowego, u alergików i dzieci z niskim napięciem mięśniowym może być kolejną przyczyną powstawania nieświeżego oddechu. W przypadku stwierdzenia brzydkiego zapachu z buzi u własnego dziecka należy skonsultować się z pediatrą, który oceni prawdopodobną przyczynę i ewentualnie zleci dalsze konsultacje.

Poznaj ofertę produktów na nieświeży oddech – tabletek, pastylek i ziół.

Jak się pozbyć nieświeżego oddechu?

Halitoza w większości przypadków spowodowana jest zaburzeniami zlokalizowanymi w jamie ustnej. Za jej główną przyczynę uznaje się płytkę nazębną i nalot na grzbietowej tylnej części języka. To one są głównymi rezerwuarami bakterii produkujących związki o nieprzyjemnym zapachu. U osób z halitozą często stwierdza się gorszą higienę jamy ustnej. Ważne jest zatem odbycie profesjonalnej wizyty higienizacyjnej wraz z instruktażem oraz doborem akcesoriów do mycia domowego. Niezwykle istotne jest codzienne oczyszczanie języka za pomocą specjalnych skrobaków lub szczoteczek oraz czyszczenie przestrzeni międzyzębowych przy pomocy nici dentystycznych (lub szczoteczek międzyzębowych).

Pacjent powinien wyleczyć wszystkie zęby, usunąć korzenie przeznaczone do ekstrakcji oraz zlikwidować stany zapalne dziąseł i błony śluzowej (tzw. sanacja jamy ustnej). Najlepsze efekty uzyskuje się poprzez połączenie dobrej higieny z działaniem przeciwbakteryjnym substancji aktywnych zawartych w pastach, płukankach i tabletkach dedykowanych pacjentom z halitozą.

Sprawdź ofertę szczoteczek do zębów.

Diagnostyka – jakie badania wykonać

W diagnostyce halitozy, oprócz przeprowadzenia odpowiedniego wywiadu i badania pacjenta, można stosować specjalistyczne badania diagnostyczne. Należą do nich:

  • organoleptyczne badania subiektywne, np. wąchanie powietrza wydychanego przez pacjenta;
  • obiektywne badania, np. za pomocą specjalnego urządzenia – halimetru, w których określa się stężenie lotnych związków siarki w wydychanym powietrzu;
  • badania mikrobiologiczne – halitoza związana jest z obecnością w jamie ustnej, głównie w kieszonkach dziąsłowych i na grzbietowej części języka, określonych szczepów bakterii;
  • testy ze śliny, np. oznaczanie poziomu enzymu beta-galaktozydazy. Jego aktywność jest wprost proporcjonalna to stopnia nasilenia halitozy.
W przypadku podejrzenia halitozy, której przyczyna nie leży w schorzeniach jamy ustnej, a można ją stwierdzić po doprowadzeniu do sanacji i wdrożeniu właściwej higieny, konieczne jest rozszerzenie diagnostyki. Pacjent kierowany jest na konsultację do lekarza rodzinnego, a w razie potrzeby do lekarzy specjalistów, np. gastroenterologa czy laryngologa. Do zlecanych najczęściej badań diagnostycznych należą m.in. badania krwi, moczu, USG, badania radiologiczne i endoskopowe.

Domowe sposoby na nieświeży oddech w jamie ustnej

Halitoza jest problemem znanym od dawna. Już Hipokrates w odpowiedzi na pytanie, jak zwalczać brzydki zapach z ust, zalecał stosowanie płukanek z wyciągami z ziół. Obecnie w wielu krajach nadal stosowane są naturalne produkty mające poprawić oddech, np. olejek goździkowy w Iraku, natka pietruszki we Włoszech czy cynamon w Brazylii.

W leczeniu halitozy stosuje się też probiotyki zawierające szczepy bakterii mających zdolność do hamowania produkcji lotnych związków siarki bądź redukujących liczbę bakterii, które je wytwarzają.

Środkami wspomagającymi walkę z nieprzyjemnym zapachem są odpowiednie pasty (np. zawierające stabilizowany fluorek cyny i heksametafosforan sodu, triklosan, sodę oczyszczoną) oraz płukanki (np. z chlorheksydyną, chlorkiem cetylpirydyny czy olejkami eterycznymi). Ważną rolę w redukcji nieprzyjemnego zapachu mogą też odegrać jony cynku, cyny, sodu czy magnezu będące składnikami past, płukanek czy tabletek.

Wybierz najlepszy dla siebie płyn do płukania jamy ustnej.

Wchodzą one w reakcje ze związkami siarki, tworząc bezwonne siarczki. Nie maskują zatem przykrego zapachu – jak ma to miejsce w przypadku używanych często przez pacjentów gum czy cukierków – a zapobiegają jego powstawaniu. Niektóre z preparatów, np. tabletki zawierające chelat bisglicynianu cynku, uwalniają jony cynku stopniowo, dzięki czemu wykazują kilkugodzinną skuteczność, która rozpoczyna się już po kilku minutach od przyjęcia preparatu.

  1. Chruściel-Nogalska M., Dembowska E., Rasławska-Socha J., Łuszczyńska A., Współczesne poglądy na temat halitozy, Magazyn Stomatologiczny, 9/2014.
  2. Sroczyk Ł., Kawala B., Halitoza – przegląd piśmiennictwa, Dent. Med. Probl., 48/2011.
  3. Lewandowski B., Niedziela W., de Sternberg Stojałowski S., Wojnar J., Martiszek K., Przykry zapach z ust (halitosis) – problem nie tylko stomatologiczny, Przegląd Medyczny Uniwersytetu Rzeszowskiego i Narodowego Instytutu Leków w Warszawie, 2/2013.
  4. Olczak-Kowalczyk D., Jak można leczyć halitozę, Medycyna Praktyczna dla Lekarzy, 1/2014.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Krztusiec – przyczyny, objawy, leczenie kokluszu

    Krztusiec (koklusz) jest ostrą chorobą zakaźną dróg oddechowych wywołaną przez pałeczki krztuśca. Do zakażenia dochodzi drogą kropelkową. Na ciężki przebieg krztuśca narażone są zwłaszcza niemowlęta poniżej 6. miesiąca życia. Jak przebiega krztusiec i jak go rozpoznać? Jak wygląda leczenie kokluszu? W jaki sposób można się przed nim uchronić?

  • Pneumocystoza – objawy, rozpoznanie i leczenie

    Pneumocystoza to zapalenie płuc spowodowane zakażeniem Pneumocystis jirovecii. Choroba występuje u osób z obniżoną odpornością m.in. z powodu AIDS lub przyjmowania leków immunosupresyjnych, dlatego zalicza się ją do zakażeń oportunistycznych. Pneumocystoza to poważna choroba objawiająca się dusznością i suchym kaszlem, która może prowadzić nawet do śmierci.

  • Przeziębienie, grypa, alergia czy COVID-19? Jak je od siebie odróżnić?

    Masz katar, kaszel i gorączkę? Czy to zwykłe przeziębienie, grypa czy może COVID-19? Objawy tych chorób mogą być bardzo podobne, co utrudnia samodzielne postawienie diagnozy. Dowiedz się, jakie są kluczowe różnice między tymi schorzeniami i kiedy warto skonsultować się z lekarzem.

  • Reumatoidalne zapalenie stawów – przyczyny, objawy i leczenie RZS

    Reumatoidalne zapalenie stawów (inaczej RZS lub gościec stawowy) to przewlekła choroba reumatyczna o podłożu autoimmunologicznym. Powszechnie określa się ją także jako reumatyzm. Początkowo atakuje najczęściej symetrycznie małe i średnie stawy rąk i nóg, ale w konsekwencji prowadzi do wielu zmian ogólnoustrojowych – jej najbardziej charakterystycznym objawem jest ból stawów, ich zaczerwienienie i obrzęk. Jak leczy się reumatoidalne zapalenie stawów? Czy istnieją domowe sposoby na RZS?

  • Pieczenie, upławy i swędzenie kobiecych okolic intymnych? To może być infekcja pochwy. Jak zapobiegać i leczyć stany zapalne?

    Upławy, pieczenie i swędzenie okolic intymnych to nie tylko uporczywe i często nawracające przypadłości, ale także objawy infekcji, która może doprowadzić do niepłodności, jeśli zostanie zaniedbana. Infekcje okolic intymnych mogą przydarzyć się kobiecie w każdym wieku, przed porodem, w trakcie ciąży i w połogu. Czy istnieje jedna uniwersalna odpowiedź na pytanie – jak skutecznie wyleczyć i zapobiegać zakażeniom pochwy? Otóż nie, nie istnieje. Można jednak postępować zgodnie z pewnymi wskazówkami, dzięki którym nawet przy pomocy domowych sposobów na infekcje intymne możliwe jest złagodzenie tych najbardziej dokuczliwych objawów. Więcej informacji na ten temat znajduje się w niniejszym artykule.

  • Co zrobić, kiedy dziecko kaszle, a osłuchowo jest czyste?

    Kaszel dziecka bez innych objawów może być związany z przebytym niedawno zakażeniem układu oddechowego albo sygnalizować rozwijającą się w organizmie infekcję dróg oddechowych. Istnieją jednak inne przyczyny kaszlu u dzieci, które wymagają bardziej zaawansowanych badań. Jakie to przyczyny i jak je zdiagnozować?

  • Grypa i RSV – szczepionka, podobieństwa i różnice

    Grypa i RSV (ang. Respiratory Syncytial Virus) to dwie powszechne choroby wirusowe, które mają znaczący wpływ na zdrowie publiczne, szczególnie w okresie jesienno-zimowym. Obie mogą prowadzić do poważnych powikłań, zwłaszcza u osób starszych, niemowląt oraz osób z osłabionym układem odpornościowym. W tym artykule przyjrzymy się bliżej podobieństwom i różnicom między grypą a RSV, ze szczególnym uwzględnieniem dostępnych szczepień.

  • Dieta w zaburzeniach lękowych. Co jeść, a czego unikać przy stanach lękowych?

    Zaburzenia lękowe dotykają znaczny odsetek dorosłych i dzieci. Osoby z zaburzeniami zmagają się z przewlekłym lękiem i stresem, który często powoduje cierpienie psychiczne i znaczne upośledzenie funkcjonowania pacjentów w wielu sferach ich życia. Tymczasem odpowiednia dieta w zaburzeniach lękowych może korzystnie wpływać na zdrowie układu nerwowego i pomagać w łagodzeniu objawów zaburzeń lękowych.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

logo Telemedi

Usługę zdalnej konsultacji z lekarzem świadczy Telemedi.
Regulamin świadczenia usługi dostępny jest tutaj.