Halitoza – brzydki, nieprzyjemny zapach z ust – jak go zwalczać?
Barbara Chmielewska

Halitoza – brzydki, nieprzyjemny zapach z ust – jak go zwalczać?

Halitoza jest jedną z najczęstszych przyczyn zgłaszania się pacjentów do gabinetów stomatologicznych. Nieprzyjemny zapach z ust nie zawsze wiąże się z obecnością stanów patologicznych w jamie ustnej. Istnieje szereg przyczyn wynikających ze schorzeń układu pokarmowego i problemów laryngologicznych. Często źródłem problemu jest nieprawidłowa dieta.

Co to jest halitoza?

Halitoza (fetor ex ore, bad breath) to nieprzyjemny zapach z jamy ustnej. Może pojawiać się okresowo lub występować stale. W wydychanym powietrzu znajdują się liczne związki uwalniane w procesie przemian metabolicznych. Jeśli stężenie niektórych z nich przekroczy wartości progowe albo pojawią się związki niewystępujące u osób zdrowych, zapach oddechu zmienia się. Za przykry zapach z ust w głównym stopniu odpowiadają lotne związki siarki.

Przyczyną halitozy są w 80–90 proc. zaburzenia zlokalizowane w jamie ustnej, schorzenia laryngologiczne (5–8 proc.), gastrologiczne oraz inne ogólnoustrojowe. Jednak nie zawsze udaje się ustalić, co powoduje fetor ex ore. Niektórzy pacjenci nie czują, że ich oddech jest nieświeży (tzw. paradoks halitozy), inni są świadomi występowania problemu. Halitoza, oprócz aspektu medycznego, ma również wpływ na jakość życia – prowadzi niekiedy do unikania kontaktów społecznych i obniżenia nastroju.

Problem brzydkiego oddechu dotyczy zarówno dorosłych, jak i dzieci. Jest on trzecią, po próchnicy i paradontozie, przyczyną zgłaszania się pacjentów do gabinetów dentystycznych.

Brzydki zapach z ust – jakie są przyczyny w jamie ustnej?

Halitoza ustna spowodowana jest przyczynami stomatologicznymi. Do najczęstszych zalicza się: obecność nalotu na grzbiecie języka, obecność płytki bakteryjnej i kamienia nazębnego (niedostateczna higiena jamy ustnej), zapalenie dziąseł i przyzębia (paradontoza), obecność zębów z ubytkami próchnicowymi, martwych z nieprzeleczonymi kanałami, nieusunięte korzenie zębowe, owrzodzenia i przetoki ropne czy stany zapalne i kamicę ślinianek, które prowadzą do spadku wydzielania śliny. Również niewłaściwa higiena uzupełnień protetycznych sprzyja namnażaniu się na ich powierzchni bakterii i grzybów, a w rezultacie powstawaniu fetor ex ore.

Nieprzyjemny zapach z ust nie zawsze wiąże się z obecnością stanów patologicznych w jamie ustnej. Może być również spowodowany fizjologicznym zmniejszaniem wydzielania śliny w nocy, co sprzyja wzrostowi beztlenowej flory bakteryjnej produkującej związki lotne o przykrej woni. Inną przyczyną halitozy mogą być związane z wiekiem zmiany w ilości i składzie śliny u osób starszych.

Dowiedz się, jakie są przyczyny suchości w ustach, czyli kseorostomii.

Co powoduje nieświeży oddech – pozostałe przyczyny

Do schorzeń ogólnoustrojowych, mogących powodować halitozę, należą: choroby układu oddechowego, pokarmowego, niektóre choroby oskrzeli i płuc, nerek (mocznica), niewydolność i marskość wątroby, zapalenie pęcherzyka żółciowego, cukrzyca, niektóre zaburzenia metaboliczne (np. hipermetioninemia), choroby psychiatryczne i nowotworowe, zaburzenia hormonalne (np. u kobiet w okresie okołomenopauzalnym, podczas menstruacji) oraz stres.

Nieświeży zapach z ust może być też spowodowany nieodpowiednią dietą i głodzeniem, podwyższoną temperaturą ciała, niektórymi pokarmami (np. czosnek) i lekami (np. diuretyki), nadużywaniem alkoholu czy paleniem papierosów. W około 5 proc. nie udaje się znaleźć przyczyny halitozy.

Nieświeży oddech – przyczyny z żołądka

W kilku procentach przypadków halitoza może być związana z chorobami przewodu pokarmowego. Do najczęstszych przyczyn zalicza się m.in. refluks żołądkowo-przełykowy, zakażenie Helicobacter pylori, nieżyt błony śluzowej żołądka, zespół upośledzonego wchłaniania, choroby zapalne i uchyłki przełyku oraz chorobę Leśniowskiego-Crohna.

Przykry zapach z ust – zatoki i gardło

Schorzenia laryngologiczne są drugą, po jamie ustnej, przyczyną nieświeżego zapachu z ust. Do najczęstszych przyczyn halitozy można zaliczyć: przewlekłe zapalenie migdałków, anginę ropną, zapalenie gardła, zapalenie zatok szczękowych i gromadzenie się treści w kryptach migdałkowych (kamienie migdałowe).

Polecane dla Ciebie

Brzydki zapach z ust u dziecka – jakie mogą być przyczyny?

Przyczyny halitozy u dzieci są takie same jak u dorosłych. W około 90 proc. przypadków źródłem problemu jest jama ustna: brak lub niewłaściwie przeprowadzane zabiegi higieniczne, obecność stanów zapalnych dziąseł i błony śluzowej, ubytków próchnicowych czy martwych zębów. Jedną z przyczyn laryngologicznych halitozy jest przerost migdałka gardłowego. Jednak nieprzyjemny zapach z ust powoduje nie samo powiększenie adenoidu, lecz prawdopodobnie jego nadkażenie bakteriami beztlenowymi lub gronkowcem złocistym. Również refluks żołądkowo-przełykowy, ciało obce w jamie nosowej, stany zapalne gardła, nosa i zatok mogą przyczyniać się do powstawania halitozy u młodych pacjentów.

Należy zwrócić uwagę na sposób oddychania dziecka, gdyż oddychanie przez usta, częste m.in. w przypadku przerostu migdałka gardłowego, u alergików i dzieci z niskim napięciem mięśniowym może być kolejną przyczyną powstawania nieświeżego oddechu. W przypadku stwierdzenia brzydkiego zapachu z buzi u własnego dziecka należy skonsultować się z pediatrą, który oceni prawdopodobną przyczynę i ewentualnie zleci dalsze konsultacje.

Poznaj ofertę produktów na nieświeży oddech – tabletek, pastylek i ziół.

Jak się pozbyć nieświeżego oddechu?

Halitoza w większości przypadków spowodowana jest zaburzeniami zlokalizowanymi w jamie ustnej. Za jej główną przyczynę uznaje się płytkę nazębną i nalot na grzbietowej tylnej części języka. To one są głównymi rezerwuarami bakterii produkujących związki o nieprzyjemnym zapachu. U osób z halitozą często stwierdza się gorszą higienę jamy ustnej. Ważne jest zatem odbycie profesjonalnej wizyty higienizacyjnej wraz z instruktażem oraz doborem akcesoriów do mycia domowego. Niezwykle istotne jest codzienne oczyszczanie języka za pomocą specjalnych skrobaków lub szczoteczek oraz czyszczenie przestrzeni międzyzębowych przy pomocy nici dentystycznych (lub szczoteczek międzyzębowych).

Pacjent powinien wyleczyć wszystkie zęby, usunąć korzenie przeznaczone do ekstrakcji oraz zlikwidować stany zapalne dziąseł i błony śluzowej (tzw. sanacja jamy ustnej). Najlepsze efekty uzyskuje się poprzez połączenie dobrej higieny z działaniem przeciwbakteryjnym substancji aktywnych zawartych w pastach, płukankach i tabletkach dedykowanych pacjentom z halitozą.

Sprawdź ofertę szczoteczek do zębów.

Diagnostyka – jakie badania wykonać

W diagnostyce halitozy, oprócz przeprowadzenia odpowiedniego wywiadu i badania pacjenta, można stosować specjalistyczne badania diagnostyczne. Należą do nich:

  • organoleptyczne badania subiektywne, np. wąchanie powietrza wydychanego przez pacjenta;
  • obiektywne badania, np. za pomocą specjalnego urządzenia – halimetru, w których określa się stężenie lotnych związków siarki w wydychanym powietrzu;
  • badania mikrobiologiczne – halitoza związana jest z obecnością w jamie ustnej, głównie w kieszonkach dziąsłowych i na grzbietowej części języka, określonych szczepów bakterii;
  • testy ze śliny, np. oznaczanie poziomu enzymu beta-galaktozydazy. Jego aktywność jest wprost proporcjonalna to stopnia nasilenia halitozy.
W przypadku podejrzenia halitozy, której przyczyna nie leży w schorzeniach jamy ustnej, a można ją stwierdzić po doprowadzeniu do sanacji i wdrożeniu właściwej higieny, konieczne jest rozszerzenie diagnostyki. Pacjent kierowany jest na konsultację do lekarza rodzinnego, a w razie potrzeby do lekarzy specjalistów, np. gastroenterologa czy laryngologa. Do zlecanych najczęściej badań diagnostycznych należą m.in. badania krwi, moczu, USG, badania radiologiczne i endoskopowe.

Domowe sposoby na nieświeży oddech w jamie ustnej

Halitoza jest problemem znanym od dawna. Już Hipokrates w odpowiedzi na pytanie, jak zwalczać brzydki zapach z ust, zalecał stosowanie płukanek z wyciągami z ziół. Obecnie w wielu krajach nadal stosowane są naturalne produkty mające poprawić oddech, np. olejek goździkowy w Iraku, natka pietruszki we Włoszech czy cynamon w Brazylii.

W leczeniu halitozy stosuje się też probiotyki zawierające szczepy bakterii mających zdolność do hamowania produkcji lotnych związków siarki bądź redukujących liczbę bakterii, które je wytwarzają.

Środkami wspomagającymi walkę z nieprzyjemnym zapachem są odpowiednie pasty (np. zawierające stabilizowany fluorek cyny i heksametafosforan sodu, triklosan, sodę oczyszczoną) oraz płukanki (np. z chlorheksydyną, chlorkiem cetylpirydyny czy olejkami eterycznymi). Ważną rolę w redukcji nieprzyjemnego zapachu mogą też odegrać jony cynku, cyny, sodu czy magnezu będące składnikami past, płukanek czy tabletek.

Wybierz najlepszy dla siebie płyn do płukania jamy ustnej.

Wchodzą one w reakcje ze związkami siarki, tworząc bezwonne siarczki. Nie maskują zatem przykrego zapachu – jak ma to miejsce w przypadku używanych często przez pacjentów gum czy cukierków – a zapobiegają jego powstawaniu. Niektóre z preparatów, np. tabletki zawierające chelat bisglicynianu cynku, uwalniają jony cynku stopniowo, dzięki czemu wykazują kilkugodzinną skuteczność, która rozpoczyna się już po kilku minutach od przyjęcia preparatu.

  1. Chruściel-Nogalska M., Dembowska E., Rasławska-Socha J., Łuszczyńska A., Współczesne poglądy na temat halitozy, Magazyn Stomatologiczny, 9/2014.
  2. Sroczyk Ł., Kawala B., Halitoza – przegląd piśmiennictwa, Dent. Med. Probl., 48/2011.
  3. Lewandowski B., Niedziela W., de Sternberg Stojałowski S., Wojnar J., Martiszek K., Przykry zapach z ust (halitosis) – problem nie tylko stomatologiczny, Przegląd Medyczny Uniwersytetu Rzeszowskiego i Narodowego Instytutu Leków w Warszawie, 2/2013.
  4. Olczak-Kowalczyk D., Jak można leczyć halitozę, Medycyna Praktyczna dla Lekarzy, 1/2014.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Jak powstaje nowotwór?

    Nowotwory są główną przyczyną zgonów na świecie. Szacuje się, że w Polsce choruje na nie ponad milion osób, a ok. 100 tys. umiera. Niestety, statystyki te z roku na rok są coraz mniej optymistyczne. Jak powstaje nowotwór? Czy da się zapobiec jego rozwojowi?

  • Gorączka plamista Gór Skalistych – przyczyny, objawy, leczenie

    Dla przeciętnego Polaka gorączka plamista Gór Skalistych brzmi niezwykle egzotycznie. Nie da się ukryć, że choroba w Polsce jest bardzo rzadko spotykana. Zagrożenie jest jednak realne, zwłaszcza dla osób, które podróżują do Stanów Zjednoczonych.

  • Zatrucie nikotynowe – objawy, leczenie przedawkowania

    Objawy zatrucia nikotyną zależne są głównie od liczby wypalonych papierosów. Uznaje się, że aby doszło do wystąpienia zatrucia nikotynowego, konieczne jest przyjęcie w krótkim czasie ok. 4-8 mg nikotyny. Podstawą oczyszczania organizmu z nikotyny jest oczywiście rzucenie palenia papierosów. Większość nikotyny dostarczanej wraz z wypalanym papierosem wydalana jest niemal natychmiastowo przez nerki.

  • WZW C – przyczyny, objawy, czynniki ryzyka wirusowego zapalenia wątroby typu C

    Wirusowe zapalenie wątroby typu C (HCV) to choroba wywołana przez wirusa zapalenia wątroby typu C. Choroba ta jest często nazywana „cichym zabójcą”, ponieważ wczesne stadium infekcji często nie daje objawów, a osoba zakażona może przez wiele lat nie wiedzieć, że jest chora. Wirusowe zapalenie wątroby typu C może prowadzić do poważnych powikłań, takich jak marskość wątroby, rak wątrobowokomórkowy i niewydolność wątroby, jeśli nie zostanie zdiagnozowane i leczone na czas. Objawy wirusowego zapalenia wątroby typu C mogą obejmować zmęczenie, utratę apetytu, nudności i wymioty, bóle brzucha, ciemny mocz, żółtaczkę, świąd skóry czy bóle stawów.

  • Perforacja jelita – przyczyny, objawy, leczenie

    Perforacja jelita to bardzo poważne schorzenie, które wymaga natychmiastowej interwencji lekarskiej. Nieleczone może doprowadzić do śmierci. Jak rozpoznać przedziurawione jelito i co jest jego przyczyną? Jak wygląda leczenie i czy może się objeść bez interwencji chirurga?

  • Chłoniak – objawy, leczenie, rokowania i rodzaje nowotworu układu chłonnego

    Chłoniakiem określa się nieprawidłowy rozrost tkanki limfatycznej. Jednoznaczne wyjaśnienie pochodzenia chłoniaków i przyczyn ich występowania nadal pozostaje wyzwaniem dla współczesnej medycyny. Podstawą leczenia wszystkich rodzajów chłoniaków jest chemioterapia.

  • By-passy, czyli pomostowanie aortalno-wieńcowe – na czym polega ten zabieg?

    Pojęcie by-passów, używane często w środowisku medycznym, nadal nie jest do końca jasne dla reszty społeczeństwa. Pomostowanie aortalno-wieńcowe umożliwia doprowadzenie krwi do serca, co jest szczególnie istotne w przypadku m.in. zablokowania tętnic wieńcowych przez blaszki miażdżycowe.

  • Jak odchudzić dziecko? Praktyczne porady dietetyka

    Statystyki w kwestii nadwagi i otyłości u dzieci i młodzieży są z roku na rok gorsze. Coraz więcej dzieci w Polsce boryka się ze zbyt wysoką masą ciała. Jako rodzice, chcemy jak najlepiej dla swoich pociech, dlatego zaczynamy wyszukiwać informacji dotyczących odchudzania dzieci. Jak poradzić sobie z nadwagą lub otyłością dziecka? Jakie kroki warto podjąć w tym kierunku? I ostatnie – czy dzieci powinno się odchudzać?

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij