Ropień zęba: objawy, przyczyny, leczenie i domowe sposoby

Ropień zęba to stan zapalny, który występuje w wyniku infekcji wokół korzenia zęba. Infekcja ta prowadzi do gromadzenia się ropy w tkankach otaczających ząb. Ropień zęba może być rezultatem nieleczonego zapalenia miazgi (pulpitis) lub infekcji dziąseł (periodontitis). Jak zmniejszyć ból? Czy zawsze należy skonsultować się ze stomatologiem?

1. Czym jest ropień zęba i jakie są jego rodzaje?
2. Ropień zęba – przyczyny powstawania
3. Ropień zęba – jakie są objawy?
4. Ropień zęba po leczeniu kanałowym
5. Ropień zęba – jak wygląda leczenie?
6. Czy antybiotyk pomoże na ropień zęba? Jaki antybiotyk stosuje się na ropień zęba?
7. Domowe sposoby na ropień zęba

Czym jest ropień zęba i jakie są jego rodzaje?

Ropień to inaczej jama wypełniona treścią ropną powstałą w wyniku działania enzymów komórkowych na tkanki martwicze oraz leukocyty. Przyczyną pojawienia się tego stanu zapalnego w obrębie twarzy są najczęściej zęby. Mówimy wówczas o tzw. ropniach zębopochodnych.

Źródłem ich powstawania mogą być m.in.:

• zęby z martwą miazgą nadkażoną bakteriami beztlenowymi (zgorzel miazgi),
• zaropiałe torbiele zębopochodne,
• stany zapalne toczące się wokół zębów zatrzymanych,
• korzenie zębowe pozostawione w wyrostku zębodołowym.

Początkowo dochodzi do powstania nacieku zapalnego w okolicznych tkankach, a następnie formowania się ropnia. W zależności od lokalizacji ropnie dzielimy na wewnątrzustne i zewnątrzustne.

Rodzaje ropni wewnątrzustnych:

• ropnie przedsionka jamy ustnej,
• ropnie podniebienia,
• ropnie języka,
• ropnie policzka,
• ropnie dołu nadkłowego,
• ropnie dna jamy ustnej.

Rodzaje ropni zewnątrzustnych:

• ropnie okolicy podżuchwowej,
• ropnie okolicy podbródkowej.

Ropień zęba – przyczyny powstawania

Formowanie się ropni zębopochodnych bardzo często jest spowodowane florą bakteryjną kolonizującą martwą miazgę. Z kolei główną przyczyną obumierania miazgi, czyli jej martwicy, jest próchnica. Im większy ubytek twardych tkanek zęba, tym większa szansa na rozwój stanu zapalnego miazgi. Dochodzi do niego wskutek drażnienia wypustek nerwowych miazgi, które biegną w kanalikach zębinowych od komory zęba w kierunku szkliwa.

Ząb z taką diagnozą wymaga leczenia kanałowego. Kolejnym etapem będzie obumarcie miazgi. Jest to bardzo niekorzystny proces, gdyż miazga ma zdolności do zwalczania infekcji. Dzięki temu pełni funkcję naturalnej bariery obronnej organizmu. Gdy jej zabraknie, stan zapalny z wnętrza zęba z łatwością rozprzestrzeni się na otaczające tkanki. Może wówczas dojść do powstania ropnia.

Ropień zęba – jakie są objawy?

W przypadku zapalenia odwracalnego miazgi ból pojawia się po raz pierwszy. Pacjent bez problemu wskazuje ząb przyczynowy. Ból jest słaby bądź umiarkowany i jest odpowiedzią na bodźce zimne, ciepłe i słodkie. Ustępuje po zaprzestaniu działania bodźca. Konieczne jest wdrożenie natychmiastowego leczenia.

W kolejnym stadium, czyli w zapaleniu nieodwracalnym, trudno określić ząb przyczynowy. Ból jest silny, samoistny, pulsujący. Występuje również w nocy. Jest to stan nieodwracalny, a ząb wymaga już leczenia kanałowego. W przeciwnym razie stan zapalny rozszerza się na otaczające tkanki ze względu na połączenie miazgi z ozębną. Pojawia się wtedy naciek zapalny. Może dojść do powstania ropnia śródkostnego, a następnie podokostnowego i podśluzówkowego. Towarzyszy temu silny, uporczywy ból zębów.

Bolesne obrzmienie (opuchlizna policzka) jest najczęstszą przyczyną szukania pomocy przez pacjentów. Stosowane środki przeciwbólowe często nie przynoszą oczekiwanej ulgi. Ząb przyczynowy wydaje się być wydłużony, pacjent ma uczucie wysadzania zęba z zębodołu. Ból wzmacnia się przy nagryzaniu, a nawet dotyku. Ząb może wykazywać też zwiększoną ruchomość. Pacjent czuje się źle, może pojawić się gorączka, ból gardła oraz powiększenie węzłów chłonnych.

Ropień zęba po leczeniu kanałowym

Każdy ząb, który został poddany leczeniu kanałowemu, podlega okresowej kontroli przez co najmniej rok. Przez pierwszych kilka dni po leczeniu pacjent może odczuwać dolegliwości bólowe, które powinny stopniowo ustąpić. O sukcesie leczenia możemy mówić wtedy, gdy ząb nie boli, nie ma obrzęku, przetoki ropnej, a obraz radiologiczny jest prawidłowy lub obserwuje się cofanie zmian zapalnych w kości. Jeśli jednak wyżej wymienione dolegliwości pojawią się niezależnie od czasu, który upłynął od leczenia, ząb wymaga pilnej diagnostyki. Przyczyny takiego stanu mogą być różne. Najczęściej problemem okazuje się nieodnalezienie wszystkich kanałów korzeniowych z powodu nietypowej budowy zęba bądź ich nieprawidłowe oczyszczenie i wypełnienie.

Ropień zęba – jak wygląda leczenie?

Postępowanie w przypadku ostrej ropnej infekcji zębopochodnej obejmuje:

• drenaż ogniska ropnego oraz leczenie przyczynowe – usunięcie zęba (ekstrakcja zęba) będącego źródłem infekcji lub jego leczenie kanałowe (leczenie endodontyczne);
• leczenie farmakologiczne – stosowanie antybiotyków oraz leków przeciwbólowych.

W niektórych sytuacjach, np. w przypadku występowania szczękościsku, który nie pozwala na przeprowadzenie leczenia w warunkach gabinetu dentystycznego, pacjent może zostać skierowany na leczenie szpitalne.

Czy antybiotyk pomoże na ropień zęba? Jaki antybiotyk stosuje się na ropień zęba?

O konieczności wdrożenia antybiotykoterapii decyduje lekarz dentysta. Antybiotyki będą zlecone m.in. w przypadku wystąpienia u pacjenta objawów ogólnych (wysoka gorączka, złe samopoczucie, zawroty głowy, odwodnienie, tachykardia) oraz gdy zakażenie ma tendencję do rozprzestrzeniania się. Będą one również niezbędne u pacjentów immunoniekompetentnych.

Należy podkreślić, że antybiotykoterapia jest uzupełnieniem leczenia przyczynowego, które stanowi podstawę terapii zakażeń zębopochodnych. W przypadku wdrożenia antybiotykoterapii empirycznej (bez wykonania antybiogramu) w pierwszej kolejności stosuje się amoksycyliny bez kwasu klawulanowego. Pacjentom uczulonym na antybiotyki penicylinowe zleca się klindamycynę.

Domowe sposoby na ropień zęba

Ostre ropne zapalenie zębopochodne jest poważnym zagrożeniem dla zdrowia i życia pacjenta. Proces zapalny może się łatwo rozprzestrzeniać wzdłuż przestrzeni powięziowych głowy i szyi. Ponadto bakterie mogą przemieszczać się drogą naczyń krwionośnych do odległych miejsc w organizmie. Nie jest to więc czas na szukanie domowych sposobów leczenia, które nie mają zresztą szansy być skuteczne. Konieczna jest pilna wizyta u lekarza dentysty w celu diagnostyki i wdrożenia adekwatnego leczenia przyczynowego.