Tachykardia – przyczyny, objawy i leczenie częstoskurczu
Bartosz Krzowski

Tachykardia – przyczyny, objawy i leczenie częstoskurczu

Gdy serce kurczy się szybciej niż 100 razy na minutę, mówimy o tachykardii. Naturalnie mogą ją wywołać emocje lub aktywność fizyczna, ciąża czy gorączka, jednak czasem oznacza chorobę i od właściwego rozpoznania zależy, jak będzie leczona.

Co to jest tachykardia? 

Normalnie serce w spoczynku powinno się kurczyć nie szybciej niż 100 razy na minutę. Tachykardią nazywamy zatem stan, gdy serce pracuje szybciej niż 100 uderzeń na minutę. 

Tachykardia – przyczyny przyspieszonej akcji serca  

Tachykardia nie musi oznaczać jakiejkolwiek choroby. Przyspieszenie akcji serca jest naturalną odpowiedzią organizmu na wysiłek fizyczny i emocje. Przyspieszoną akcję serca obserwuje się też u kobiet w ciąży, zazwyczaj jednak nie przekracza wtedy 100 uderzeń na minutę.

Tachykardia zatokowa 

Tachykardia zatokowa, czyli taka, która ma źródło w węźle zatokowo-przedsionkowym – miejscu, gdzie impulsy powinny powstawać, może stanowić również objaw innego stanu, np. gorączki, niedokrwistości, nadczynności tarczycy, a także guza chromochłonnego nadnerczy. Zbyt szybka czynność serca może być powikłaniem przyjmowania niektórych leków (np. β-mimetyków).  

Tachykardia nadkomorowa

Z tachykardią nadkomorową mamy do czynienia, kiedy impulsy elektryczne powstają w ognisku znajdującym się w pęczku Hisa (element układu bodźcoprzewodzącego serca, który odpowiada za przekazywanie sygnałów elektrycznych w sercu, znajduje się pomiędzy przedsionkami i komorami) lub powyżej niego.  

Jedną z postaci arytmii nadkomorowej są dodatkowe pobudzenia nadkomorowe, czyli takie, które powstają w przedsionku, jednak w miejscu innym niż węzeł zatokowo-przedsionkowy, i powodują nieregularną pracę serca.  

Groźniejsze niż wymienione zaburzenia rytmu serca są sytuacje, kiedy dochodzi do częstoskurczu nadkomorowego. Wyróżnia się trzy częstoskurcze nadkomorowe:  

  • częstoskurcz nawrotny w węźle przedsionkowo-komorowym (AVNRT),  
  • częstoskurcz nawrotny przedsionkowo-nawrotny (AVRT),  
  • częstoskurcz przedsionkowy (AT).  

Każda z trzech wymienionych arytmii ma inne podłoże. W przypadku AVNRT w wyniku obecności dodatkowej drogi przewodzenia w obrębie węzła przedsionkowo-komorowego istnieje możliwość nieprawidłowego rozchodzenia się impulsów elektrycznych w sercu. To wywołuje predyspozycję do częstoskurczu nadkomorowego. Drugi rodzaj częstoskurczu – AVRT – cechuje się obecnością dodatkowego szlaku przewodzenia pomiędzy przedsionkami a komorami, często nazywany zespołem WPW (Wolffa, Parkinsona i White’a). Obecność dodatkowej drogi łączącej przedsionki z komorami może odbierać pozostałym ośrodkom układu bodźcoprzewodzącego kontrolę nad częstością pracy serca skutkującą częstoskurczami. Z kolei AT jest efektem powstania w przedsionkach miejsca o zmienionej aktywności elektrycznej powodującej zbyt szybką pracę serca.  

Pozostałe dwie arytmie nadkomorowe, które mają zupełnie inny mechanizm powstawania niż wyżej wymienione, to: trzepotanie i migotanie przedsionków. Spowodowane są one nieprawidłowościami w zakresie elektrycznej aktywności przedsionków i skutkują ich bardzo szybką czynnością.

Trzepotanie przedsionków jest opisywane jako uporządkowany rytm, zwykle o częstotliwości 250-350/minutę, natomiast w przypadku migotania, czyli najczęściej występującej arytmii nadkomorowej, czynność przedsionków jest nieregularna i sięga wartości 350-700/min. Prawidłowo działający układ bodźcoprzewodzący serca nie jest w stanie przekazać tylu sygnałów z przedsionków do komór, dlatego czynność komór jest wolniejsza. Zarówno migotanie, jak i trzepotanie przedsionków występuje głównie u starszych osób. 

Tachykardia komorowa 

O arytmii komorowej mówimy, jeżeli impulsy elektryczne powstają poniżej pęczka Hisa. Komorowe zaburzenia rytmu mogą występować jako niegroźne pojedyncze dodatkowe pobudzenia, ale także jako złożony częstoskurcz składający się z co najmniej 3 następujących po sobie pobudzeń. Im więcej nieprawidłowych, dodatkowych pobudzeń komorowych, tym groźniejsza arytmia. Skrajnymi postaciami komorowych zaburzeń akcji serca są trzepotanie i migotanie komór, które są bezpośrednim zagrożeniem życia i wymagają natychmiastowej interwencji. 

Powiązane produkty

Tachykardia – objawy częstoskurczu 

Częstoskurcz nadkomorowy 

Objawy arytmii są zmienne i zależą głównie od częstotliwości pracy komór, im szybsza, tym większe dolegliwości. Dodatkowo ważne są także choroby towarzyszące pacjenta, czas trwania zaburzeń rytmu serca oraz indywidualna wrażliwość. Chorzy w trakcie napadu arytmii mogą się skarżyć na kołatania serca, zawroty głowy, uczucie dyskomfortu w klatce piersiowej, może dojść do osłabienia i omdlenia. Niektóre arytmie nawracają, powodując epizodyczne wystąpienie objawów.  

Arytmie komorowe 

Pojedyncze komorowe pobudzenia dodatkowe zazwyczaj nie są odczuwane przez pacjenta. W przypadku dłuższych, złożonych arytmii chory będzie zgłaszał kłucie w klatce piersiowej, kołatania serca, a także uczucie „jakby serce miało wyskoczyć”. W trakcie migotania komór lub częstoskurczu komorowego, czyli zaburzeń rytmu serca powodujących zaburzenia w krążeniu krwi, dojdzie do omdlenia, a w przypadku braku stosownej interwencji do zatrzymania akcji serca.  

Tachykardia – diagnostyka 

Diagnostyka zaburzeń rytmu serca opiera się głównie na badaniu EKG spoczynkowym. Jeżeli arytmia występuje okresowo, a nie stale, może być potrzebne wykonanie 24-godzinnego monitorowania EKG metodą Holtera (Holter EKG). Poza samym wystąpieniem arytmii, urządzenie zarejestruje, jak często na dobę arytmia się pojawia i umożliwi powiązanie tego ze zgłaszanymi przez pacjenta objawami.  

Tachykardia – leczenie 

Schematy leczenia tachykardii zależą od jej typu. Istotne jest działanie przyczynowe polegające na wyeliminowaniu czynnika prowokującego epizody arytmii, np. nadczynności tarczycy.  

W części częstoskurczów nadkomorowych pomocna będzie tzw. próba Valsalvy zwiększająca napięcie nerwu błędnego (unerwia między innymi serce) polegająca na wydmuchiwaniu powietrza z płuc przy zamkniętych ustach i zaciśniętych skrzydełkach nosa. Manewr ten często powoduje przerwanie częstoskurczu.  

Niektórym pacjentom pomagają leki antyarytmiczne (przeciw zaburzeniom rytmu serca), które mogą być przepisane przez lekarza na stałe albo przyjmowane przez pacjenta tylko w razie potrzeby, tzn. gdy chory czuje, że jest w trakcie napadu arytmii.  

Niektóre zagrażające życiu arytmie komorowe wymagają interwencji w postaci kardiowersji lub defibrylacji, czyli przerwania częstoskurczu poprzez dostarczenie impulsu elektrycznego. Pacjentom,  u których występuje wysokie ryzyko nawrotów groźnych arytmii, wszczepia się podskórny kardiowerter-defibrylator (ang. implantable cardioverter defibrillator – ICD). Działanie ICD polega na stałej rejestracji rytmu serca i w razie potrzeby następuje przerwanie arytmii przez impuls elektryczny.  

Część chorych na arytmie wymaga zabiegu ablacji przezcewnikowej, polegającej na wprowadzeniu przez naczynia specjalnych elektrod do serca, zlokalizowaniu źródła arytmii i zniszczenia go poprzez aplikację prądu o częstotliwości radiowej. Ablacja to lokalne zniszczenie źródła zaburzeń rytmu serca. Leczenie tachyarytmii jest trudnym procesem i wymaga współpracy pacjenta i lekarza.

  1. J. Brugada, D.G. Katritsis, E. Arbelo i inni, 2019 ESC Guidelines for the management of patients with supraventricular tachycardia, The Task Force for the management of patients with supraventricular tachycardia of the European Society of Cardiology (ESC), “academic.oup.com” [online], https://academic.oup.com/eurheartj/advance-article/doi/10.1093/eurheartj/ehz467/5556821, [dostęp:] 12.12.2019. 
  2. P. Kirchhof, S. Benussi, D. Kotecha i inni, 2016 ESC Guidelines for the management of atrial fibrillation developed in collaboration with EACTS, “European Heart Journal”, vol. 37, nr 38 2016. 
  3. S.G. Priori, C. Blomstrom-Lundqvist, 2015 European Society of Cardiology Guidelines for the management of patients with ventricular arrhythmias and the prevention of sudden cardiac death summarized by co-chairs, “European Heart Journal”, vol. 36, nr 41 2015. 
  4. M. Trusz-Gluza, W. Leśniak, Zaburzenia rytmu serca [w:] Kompendium medycyny praktycznej 2017-2018, pod red. A. Szczeklika, P. Gajewskiego, Medycyna Praktyczna, Kraków 2017.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Zatrucie pokarmowe – jak sobie pomóc? Co jeść i pić?

    Zatrucie pokarmowe i wynikające z niego objawy potrafią być bardzo uciążliwe i mogą przysporzyć wielu niedogodności. Z tego względu warto wiedzieć, jak sobie z nimi radzić. Ile trwa zatrucie pokarmowe oraz jak mu zapobiegać?

  • Kaszel palacza – objawy, co na niego stosować?

    Kaszel palacza powstaje w wyniku podrażnienia górnych dróg oddechowych przez substancje zawarte w dymie tytoniowym. Nikotynizm prowadzi do szeregu zmian zachodzących w drzewie oskrzelowym, które są reakcją na przewlekłą ekspozycję układu oddechowego na substancje toksyczne. Samo palenie jest również czynnikiem ryzyka rozwoju innych chorób takich jak nowotwory układu oddechowego czy przewlekła obturacyjna choroba płuc.

  • Wszawica łonowa – jak z nią walczyć?

    Wszawicą (łac. Pediculosis) nazywamy zmiany skórne wywołane przez stawonogi – wszy ludzkie. Wyróżniamy wszawicę głowową, odzieżową i łonową. O ile głowowa dotyczy przede wszystkim dzieci (zarażenie ma miejsce w szkole i innych placówkach edukacyjnych), o tyle odmiana łonowa spotykana jest wśród dorosłych i występuje w okolicach intymnych. Charakteryzuje ją uporczywy świąd skóry, który występuje między innymi w okolicach wzgórka łonowego.

  • Choroby tropikalne – objawy, diagnostyka, szczepienia

    Choroby tropikalne pochodzą z rejonów charakteryzujących się klimatem sprzyjającym rozwojowi drobnych organizmów, czyli ciepłym i wilgotnym. W takich warunkach łatwo namnażają się zarówno chorobotwórcze bakterie, jak i wirusy. Szerzenie się chorób tropikalnych jest szczególnie łatwe w krajach o niskim poziomie higieny i słabych warunkach socjoekonomicznych. Przed wyjazdem warto sprawdzić, jakie choroby występują w rejonie świata, do którego się wybieramy.

  • Narkolepsja – czym jest? Objawy, przyczyny

    Narkolepsja dotyka głównie ludzi młodych w wieku 15-20 oraz 30-35 lat, a napady snu w ciągu dnia z reguły występują pod wpływem silnych emocji: radości, lęku czy stresu. Leczeniem zajmują się psychiatrzy lub neurolodzy i polega ono głównie na łagodzeniu objawów. Wielu specjalistów twierdzi, że narkolepsja często jest błędnie diagnozowana przez fakt, że w obecnych czasach duża część zdrowego społeczeństwa skarży się na nadmierną senność w ciągu dnia – stąd wielkie znaczenie ma dogłębna diagnostyka i uświadamianie społeczeństwa na temat tego, czym jest narkolepsja.

  • Częste oddawanie moczu (częstomocz) – przyczyny, leczenie

    Częstomocz jest przykrym schorzeniem dotykającym zarówno mężczyzn jak i kobiety najczęściej w podeszłym wieku, ale zdarzają się także przypadki dzieci i młodych dorosłych borykających się z tą dolegliwością. Może się pojawić na bazie m.in. chorób ginekologicznych, urologicznych, nefrologicznych, psychicznych czy nawet onkologicznych. Przez to, że wiąże się z przymusem patologicznie częstego oddawania moczu, może stać się udręką dla pacjentów i mieć negatywny wpływ na codzienne funkcjonowanie chorego w społeczeństwie. Mimo, że nie zawsze jest oznaką poważnej choroby, to warto jest się zwrócić o pomoc do specjalisty, który pomoże rozwiązać problem.

  • Zespoły mielodysplastyczne (MDS) – objawy, przyczyny, leczenie

    DNA organizmów żywych – choć wspaniale zaprojektowane – jest bardzo podatne na działanie mutagennych czynników zewnętrznych. Narażenie na różnorodne substancje chemiczne (np. benzen), metale ciężkie, nawozy sztuczne, dym tytoniowy, promieniowanie jonizujące i fale X używane w radioterapii znacząco zwiększa ryzyko uszkodzenia materiału genetycznego i zachorowania na nowotwór. W obecnych czasach unikanie czynników mutagennych jest praktycznie niemożliwe, toteż odsetek chorych na zespoły mielodysplastyczne i inne choroby nowotworowe będzie niestety coraz większy.

  • Pacjenci z migreną przewlekłą skorzystają z nowoczesnej terapii

    Dzięki staraniom, które poczyniło Polskie Towarzystwo Bólów Głowy, pacjenci uzyskali dostęp do nowoczesnej terapii migreny przewlekłej z wykorzystaniem m.in. botoxu (toksyny botulinowej) i dwóch przeciwciał monoklonalnych (erenumab i fremanezumab). Leczenie tymi preparatami będzie refundowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia (NFZ). Co trzeba zrobić i jakie warunki spełnić, aby wziąć udział w programie?

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij