Trzepotanie przedsionków – objawy, przyczyny i sposoby leczenia

Trzepotanie przedsionków – objawy

Trzepotanie przedsionków jest jednym z najczęściej występujących zaburzeń rytmu serca. W jego przebiegu obserwuje się szybki i zorganizowany ruch przedsionków, odpowiadających za nieprzerwany dopływ krwi do serca, o częstości 250–350 na minutę.

Nasilenie objawów związanych z trzepotaniem przedsionków serca zależy od pierwotnej przyczyny zaburzenia. W rzadkich przypadkach trzepotanie przedsionków przebiega bezobjawowo. U większości pacjentów obserwuje się jednak takie objawy jak:

• duszności,
• uczucie kołatania serca,
• ból w klatce piersiowej,
• ogólne osłabienie i gorsze samopoczucie,
• w rzadkich wypadkach: utrata przytomności.

Trzepotanie przedsionków serca jest dolegliwością o charakterze nawrotowym – oznacza to, że w jego przebiegu występują zarówno napady arytmii, jak i okresy wolne od choroby.

Trzepotanie a migotanie przedsionków – różnica

Trzepotanie przedsionków często mylone jest z innym rodzajem arytmii – migotaniem przedsionków. Oba rodzaje zaburzeń rytmu serca mają podobne objawy i przyczyny. Mogą również ze sobą współwystępować.

Podstawowa różnica między migotaniem a trzepotaniem przedsionków polega na tym, że w przypadku trzepotania przedsionków zachowana zostaje miarowość pracy komór serca, jest ona również wolniejsza od pracy przedsionków. Częstotliwość pracy serca w przebiegu migotania przedsionków jest ponadto znacznie wyższa, może osiągać nawet 700 skurczów na minutę (w trzepotaniu przedsionków – do maksymalnie 350).

Trzepotanie przedsionków – przyczyny

Trzepotanie przedsionków jest rodzajem arytmii częściej występującym u mężczyzn niż u kobiet. Niezwykle rzadko zdarza się, że jest odrębną chorobą – w olbrzymiej większości przypadków towarzyszy innym schorzeniom, głównie serca.

Wśród chorób układu sercowo-naczyniowego, w których przebiegu najczęściej obserwuje się trzepotanie przedsionków, można wyróżnić:

• nadciśnienie tętnicze,
• wady zastawek serca,
• chorobę niedokrwienną serca,
• zapalenie mięśnia sercowego,
• rozległy zawał serca,
• zatorowość płucną.

Trzepotanie przedsionków może również występować w przebiegu chorób ogólnoukładowych, m.in.:

• nadczynności tarczycy,
• zapalenia płuc, pęcherzyka żółciowego i opon mózgowo-rdzeniowych,
• sarkoidozy,
• hemochromatozy.

Warto wspomnieć, że po ustąpieniu choroby wywołującej zaburzenia rytmu serca trzepotanie przedsionków nie powraca. W rzadkich przypadkach, kiedy trzepotanie przedsionków nie jest spowodowane inną jednostką chorobową, arytmia ma tendencję do utrwalania się.

Trzepotanie przedsionków – diagnostyka

Trzepotanie przedsionków jest widoczne w zapisie EKG (badaniu elektrokardiograficznym). Na kardiogramie rysuje się charakterystyczny dla trzepotania przedsionków obraz – odzwierciedlenie pracy serca przypomina zęby piły, z bardzo regularnymi odległościami między kolejnymi skokami.

Choć dla doświadczonego kardiologa rozpoznanie trzepotania przedsionków na podstawie zapisu EKG jest niemal oczywiste, zaleca się wykonanie dodatkowych badań w celu potwierdzenia diagnozy. Najbardziej miarodajną metodą jest założenie pacjentowi holtera EKG, który rejestruje pracę serca w sposób ciągły przez całą dobę. Wykonuje się również echo serca (badanie echokardiograficzne) oraz badania laboratoryjne w zakresie zależnym od stanu klinicznego chorego.

W diagnostyce kluczowe jest jednak ustalenie pierwotnej przyczyny arytmii, dlatego wykonuje się badania wielokierunkowe w zależności od objawów dodatkowych.

Trzepotanie przedsionków – leczenie

Postępowanie w przebiegu trzepotania przedsionków zależy od ogólnego stanu chorego. W ciężkich przypadkach, w których trzepotanie przedsionków prowadzi do niestabilności hemodynamicznej, podstawowym leczeniem jest kardiowersja elektryczna. Zabieg przeprowadzany w krótkotrwałym znieczuleniu ogólnym polega na przyłożeniu do klatki piersiowej pacjenta elektrod i wywołaniu impulsu elektrycznego, przywracającego prawidłowy rytm pracy serca.

Inną metodą stosowaną u pacjentów z trzepotaniem przedsionków jest zabieg ablacji. Polega on na usunięciu w znieczuleniu miejscowym ognisk mięśnia sercowego o wzmożonej aktywności elektrycznej. Dokonuje się tego za pomocą elektrody wprowadzanej do serca przez naczynia krwionośne, która poprzez efekt termiczny (podgrzanie tkanek do temperatury 50–60°C) niszczy obszary wywołujące arytmię.