Zator płucny – objawy, przyczyny, rokowania i zapobieganie
Michał Posmykiewicz

Zator płucny – objawy, przyczyny, rokowania i zapobieganie

Zatorowość płucna to zamknięcie lub zwężenie tętnicy płucnej lub części jej rozgałęzień przez materiał zatorowy, którym mogą być skrzepliny (właśnie najczęściej jest to skrzeplina, zwykle pochodzi ona z żył głębokich kończyn dolnych lub miednicy mniejszej, zdecydowanie rzadziej skrzeplina pochodzi z żył górnej połowy ciała) , tkanka tłuszczowa (taka sytuacja ma miejsce przy złamaniu kości długich), powietrze (zator na tym tle może powstać przy wprowadzaniu cewnika do żyły centralnej lub też przy jego usuwaniu), masy nowotworowe (miedzy innymi pochodzące z raka nerki czy żołądka), ciała obce oraz sporadycznie płyn owodniowy.

Jakie przyczyny mogą doprowadzić do powstania zatoru tętnicy płucnej? 

Należy pamiętać o tym, że w około 1/3 przypadków nie można stwierdzić przyczyny, która doprowadziła do powstania zatoru tętnicy płucnej. Inne czynniki ryzyka, które predysponują do powstania zatoru tętnicy płucnej, to tak naprawdę te same czynniki, które predysponują do rozwoju zakrzepicy żył głębokich. Jakie są to zatem czynniki? Przede wszystkim najbardziej predysponowani do rozwoju zatoru tętnicy płucnej są pacjenci starsi, zatem można powiedzieć, że ryzyko wzrasta z wiekiem i jest największe u osób powyżej 40 roku życia.

Ponadto kolejnym czynnikiem ryzyka rozwoju zatoru tętnicy płucnej jest otyłość oraz wszelkiego rodzaju urazy, zwłaszcza wielonarządowe lub złamania kości miednicy oraz złamania kości udowej i innych kości długich kończyn dolnych. Do rozwoju zatoru tętnicy płucnej może też przyczynić się długotrwałe unieruchomienie, nowotwory złośliwe, trombofilie wrodzone lub nabyte, ostre obłożne choroby leczone zachowawczo (miedzy innymi ciężkie zapalenie płuc), niewydolność serca w klasie III i IV, niewydolność oddechowa oraz choroby autoimmunologiczne (przede wszystkich choroba Leśniowskiego-Crohna, wrzodziejące zapalenie jelita grubego, toczeń rumieniowaty układowy czy też guzkowe zapalenie tętnic).

Zator tętnicy płucnej może też częściej rozwijać się u pacjentów cierpiących z powodu zespołu nerczycowego, chorób mieloproliferacyjnych oraz na skutek ucisku na naczynia żylne. Ponadto, czasami do powstania zatoru tętnicy płucnej może też dojść na skutek długotrwałego lotu samolotem (lot musi trwać dłużej niż 6-8 godzin) oraz w czasie ciąży i połogu. 

Jakie są objawy zatoru tętnicy płucnej?

Zazwyczaj zatorowość tętnicy płucnej objawia się w sposób nagły. Pacjent nagle zaczyna odczuwać duszność, ma to miejsce u ponad 80% pacjentów. Pojawia się też bardzo silny ból w klatce piersiowej (dotyczy to około 50% pacjentów). Dodatkowo często obecny jest suchy kaszel, krwioplucie, jak również może dojść do zasłabnięcia lub nawet omdlenia.

Lekarz, który bada pacjenta z zatorowością tętnicy płucnej, stwierdza u niego przyspieszona czynność serca (tachykardia) oraz przyspieszony oddech (tachypnoe), dojdzie też do spadku ciśnienia tętniczego krwi (hipotensja), w przypadku dysfunkcji prawej komory serca lekarz stwierdza również poszerzenie żył szyjnych, czasami dochodzi też do wstrząsu hipowolemicznego. 

Polecane dla Ciebie

W jaki sposób stawia się rozpoznanie zatoru tętnicy płucnej? Jakie badania dodatkowe okazują się pomocne w takiej sytuacji?

Przy podejrzeniu zatoru tętnicy płucnej wykonuje się badania laboratoryjne, w których przede wszystkim zwraca uwagę podwyższone stężenie D-dimerów, czasami wynik wielokrotnie przekracza ustalona normę laboratoryjną. W badaniu rtg klatki piersiowej można stwierdzić powiększenie sylwetki serca, płyn w jamie opłucnej, miąższowe zagęszczenia widoczne w płucach oraz ogniska niedodmy w płucach, chociaż należy pamiętać o tym, że u niektórych pacjentów zdjęcie rtg klatki piersiowej może być zupełnie prawidłowe.

Także w ekg oraz w badaniu echo serca można stwierdzić różnego rodzaju nieprawidłowości. Jednak najdokładniejszym badaniem, dzięki któremu można bardzo dokładnie ocenić tętnice płucne i miąższ płuc, jest badanie angio-CT i można śmiało stwierdzić, że jest to badanie rozstrzygające przy podejrzeniu zatoru tętnicy płucnej. Ponadto, zawsze przy zatorowości płucnej wykonuje się też usg żył głębokich, aby stwierdzić czy to przez przypadek nie z nich pochodził materiał zatorowy, który doprowadził  do rozwoju zatoru tętnicy płucnej. 

Jak leczy się zator tętnicy płucnej?

Leczenie zatoru tętnicy płucnej  zaczyna się od leczenia objawowego. Pacjent musi mieć podany tlen, jak również należy wyrównać u niego objawy wstrząsu hipowolemicznego.

Następnie podaje się leki trombolityczne, czyli preparaty, które będą doprowadzać do rozpuszczania się skrzepliny będącej przyczyną powstania zatoru. W następnej kolejności pacjentowi podaje się również heparynę. 

W jaki sposób można zapobiegać rozwojowi zatorowości płucnej?

Przede wszystkim, aby nie dopuścić do zatoru tętnicy płucnej, bardzo ważne jest wczesne uruchamianie pacjenta po różnego rodzaju większych i mniejszych zabiegach operacyjnych. Ponadto, aby nie dopuścić do rozwoju zakrzepicy żył głębokich, która jest bardzo częstą przyczyną doprowadzającą do rozwoju zatoru tętnicy płucnej, jest noszenie przez pacjenta właściwie dla niego dobranych pończoch elastycznych. Dodatkowo, pacjent z grup ryzyka powinien również otrzymywać  leki przeciwkrzepliwe. 

Jakie jest rokowanie w przypadku zatoru tętnicy płucnej?

Rokowanie w przebiegu zatoru tętnicy płucnej jest uzależnione przede wszystkim od stopnia ciężkości klinicznej oraz szybkości postawienia właściwej diagnozy. W przypadku zatoru tętnicy płucnej  wysokiego ryzyka śmiertelność wśród pacjentów wynosi aż 30%, w zatorowości płucnej średniego ryzyka śmiertelność spada do 3-15%, zaś w zatorowości  niskiego ryzyka jest to nawet poniżej 1%. 

Zatorowość płucna to bardzo poważna choroba, która jeśli nie jest szybko zdiagnozowana i właściwie leczona niestety może skoczyć się śmiercią pacjenta. Dlatego też, jeśli u siebie lub swoich bliskich zaobserwujemy jakikolwiek niepokojące objawy sugerujące zator tętnicy płucnej i jeśli dodatkowo jesteśmy obarczeni czynnikami ryzyka jego rozwoju, musimy jak najszybciej wzywać pogotowie ratunkowe, aby pacjentowi można było udzielić jak najprędzej  właściwej pomocy, która uratuje jego życie. 

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Rak żołądka – przyczyny, wczesne objawy, leczenie

    Podobnie jak większość nowotworów, rak żołądka rozwija się wiele lat, początkowo nie dając żadnych specyficznych objawów. Niestety, najczęściej rozpoznawany jest w stadium bardzo trudnym do wyleczenia, co w większości przypadków prowadzi do zgonu chorego. Kluczowa jest zatem szybka diagnostyka i wdrożenie skutecznej terapii. Jakie są wczesne objawy raka żołądka? Na co zwrócić uwagę?

  • Dializy – kiedy się je stosuje, jak długo, koszt, skutki uboczne

    Wprowadzenie terapii nerkozastępczej (potocznie dializ) było przełomowym osiągnięciem pozwalającym wydłużyć życie pacjentom z niewydolnością nerek. Najpowszechniej stosowana jest hemodializa, która wykorzystywana jest zarówno w przypadkach nagłego zachorowania, jak i w czasie leczenia przewlekłego.

  • HPV (wirus brodawczaka ludzkiego) – przyczyny, objawy, rozpoznanie, leczenie zakażenia wirusem HPV

    HPV, czyli wirus brodawczaka ludzkiego, ma ponad 120 typów, z czego część jest wysokoonkogenna. Human papilloma virus jest odpowiedzialny m.in. za raka szyjki macicy, gardła i krtani, prącia. HPV jest także przyczyną powstawania łagodnych zmian, takich jak kurzajki czy brodawki płciowe. Do zakażenia wirusem brodawczaka ludzkiego najczęściej dochodzi w trakcie stosunków seksualnych oraz przez kontakt z naskórkiem osoby zakażonej.

  • Aplazja szpiku kostnego – objawy, przyczyny, leczenie

    Aplazja szpiku kostnego, zwana również niedokrwistością aplastyczną lub anemią aplastyczną, to choroba, którą można podzielić na wrodzoną lub nabytą. Schorzenie może pojawić się nagle lub rozwijać się przez wiele miesięcy, nie dając przy tym żadnych specyficznych objawów.

  • Terapia dźwiękiem – na czym polega? Co leczy?

    Często mówi się o tym, że muzyka łagodzi obyczaje. Jest w tym wiele prawdy. Dźwięk od lat z powodzeniem wykorzystuje się w terapii osób dorosłych i dzieci. W Polsce terapia dźwiękiem zyskuje coraz większą popularność. Jak wpływa na organizm i psychikę? Co zrobić, aby zostać profesjonalnym terapeutą?

  • Felinoterapia, czyli… leczenie kotem

    Są puszyste, ciepłe i przyjemnie mruczą. Każdy, kto jest szczęśliwym posiadaczem kota, wie, że przebywanie w jego towarzystwie jest niczym balsam dla duszy – uspokaja zszargane nerwy, poprawia samopoczucie, a nawet pozytywnie wpływa na zdrowie. Nic w tym dziwnego, ponieważ zwierzęta te od lat wykorzystywane są w terapii wielu przypadłości.

  • Rak przełyku – przyczyny, objawy i leczenie

    Rak przełyku jest złośliwym nowotworem atakującym częściej mężczyzn niż kobiety. Lekarze są zgodni, że zdecydowana większość przypadków choroby wynika z prowadzenia niezdrowego stylu życia, w tym palenia papierosów i spożywania nadmiernej ilości alkoholu. Jakie są objawy raka przełyku i jak się go leczy?

  • Czym jest diastema i jak ją leczyć?

    Diastema popularnie określana jest jako przerwa między zębami. To nie tylko cecha szczególna, a dla niektórych defekt lub dodatkowy atrybut urody, to także możliwa przyczyna zaburzeń funkcjonalnych. Przyczyny tego defektu mogą być różne. Nie zawsze wymaga leczenia. Diastema fizjologiczna obserwowana u dzieci z czasem zanika. Diastemy zamyka się przy pomocy aparatów ortodontycznych lub odbudowy estetycznej, np. przy użyciu licówek.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij