Zator płucny – objawy, przyczyny, rokowania i zapobieganie
Michał Posmykiewicz

Zator płucny – objawy, przyczyny, rokowania i zapobieganie

Zatorowość płucna to zamknięcie lub zwężenie tętnicy płucnej lub części jej rozgałęzień przez materiał zatorowy, którym mogą być skrzepliny (właśnie najczęściej jest to skrzeplina, zwykle pochodzi ona z żył głębokich kończyn dolnych lub miednicy mniejszej, zdecydowanie rzadziej skrzeplina pochodzi z żył górnej połowy ciała) , tkanka tłuszczowa (taka sytuacja ma miejsce przy złamaniu kości długich), powietrze (zator na tym tle może powstać przy wprowadzaniu cewnika do żyły centralnej lub też przy jego usuwaniu), masy nowotworowe (miedzy innymi pochodzące z raka nerki czy żołądka), ciała obce oraz sporadycznie płyn owodniowy.

Jakie przyczyny mogą doprowadzić do powstania zatoru tętnicy płucnej? 

Należy pamiętać o tym, że w około 1/3 przypadków nie można stwierdzić przyczyny, która doprowadziła do powstania zatoru tętnicy płucnej. Inne czynniki ryzyka, które predysponują do powstania zatoru tętnicy płucnej, to tak naprawdę te same czynniki, które predysponują do rozwoju zakrzepicy żył głębokich. Jakie są to zatem czynniki? Przede wszystkim najbardziej predysponowani do rozwoju zatoru tętnicy płucnej są pacjenci starsi, zatem można powiedzieć, że ryzyko wzrasta z wiekiem i jest największe u osób powyżej 40 roku życia.

Ponadto kolejnym czynnikiem ryzyka rozwoju zatoru tętnicy płucnej jest otyłość oraz wszelkiego rodzaju urazy, zwłaszcza wielonarządowe lub złamania kości miednicy oraz złamania kości udowej i innych kości długich kończyn dolnych. Do rozwoju zatoru tętnicy płucnej może też przyczynić się długotrwałe unieruchomienie, nowotwory złośliwe, trombofilie wrodzone lub nabyte, ostre obłożne choroby leczone zachowawczo (miedzy innymi ciężkie zapalenie płuc), niewydolność serca w klasie III i IV, niewydolność oddechowa oraz choroby autoimmunologiczne (przede wszystkich choroba Leśniowskiego-Crohna, wrzodziejące zapalenie jelita grubego, toczeń rumieniowaty układowy czy też guzkowe zapalenie tętnic).

Zator tętnicy płucnej może też częściej rozwijać się u pacjentów cierpiących z powodu zespołu nerczycowego, chorób mieloproliferacyjnych oraz na skutek ucisku na naczynia żylne. Ponadto, czasami do powstania zatoru tętnicy płucnej może też dojść na skutek długotrwałego lotu samolotem (lot musi trwać dłużej niż 6-8 godzin) oraz w czasie ciąży i połogu. 

Jakie są objawy zatoru tętnicy płucnej?

Zazwyczaj zatorowość tętnicy płucnej objawia się w sposób nagły. Pacjent nagle zaczyna odczuwać duszność, ma to miejsce u ponad 80% pacjentów. Pojawia się też bardzo silny ból w klatce piersiowej (dotyczy to około 50% pacjentów). Dodatkowo często obecny jest suchy kaszel, krwioplucie, jak również może dojść do zasłabnięcia lub nawet omdlenia.

Lekarz, który bada pacjenta z zatorowością tętnicy płucnej, stwierdza u niego przyspieszona czynność serca (tachykardia) oraz przyspieszony oddech (tachypnoe), dojdzie też do spadku ciśnienia tętniczego krwi (hipotensja), w przypadku dysfunkcji prawej komory serca lekarz stwierdza również poszerzenie żył szyjnych, czasami dochodzi też do wstrząsu hipowolemicznego. 

Powiązane produkty

W jaki sposób stawia się rozpoznanie zatoru tętnicy płucnej? Jakie badania dodatkowe okazują się pomocne w takiej sytuacji?

Przy podejrzeniu zatoru tętnicy płucnej wykonuje się badania laboratoryjne, w których przede wszystkim zwraca uwagę podwyższone stężenie D-dimerów, czasami wynik wielokrotnie przekracza ustalona normę laboratoryjną. W badaniu rtg klatki piersiowej można stwierdzić powiększenie sylwetki serca, płyn w jamie opłucnej, miąższowe zagęszczenia widoczne w płucach oraz ogniska niedodmy w płucach, chociaż należy pamiętać o tym, że u niektórych pacjentów zdjęcie rtg klatki piersiowej może być zupełnie prawidłowe.

Także w ekg oraz w badaniu echo serca można stwierdzić różnego rodzaju nieprawidłowości. Jednak najdokładniejszym badaniem, dzięki któremu można bardzo dokładnie ocenić tętnice płucne i miąższ płuc, jest badanie angio-CT i można śmiało stwierdzić, że jest to badanie rozstrzygające przy podejrzeniu zatoru tętnicy płucnej. Ponadto, zawsze przy zatorowości płucnej wykonuje się też usg żył głębokich, aby stwierdzić czy to przez przypadek nie z nich pochodził materiał zatorowy, który doprowadził  do rozwoju zatoru tętnicy płucnej. 

Jak leczy się zator tętnicy płucnej?

Leczenie zatoru tętnicy płucnej  zaczyna się od leczenia objawowego. Pacjent musi mieć podany tlen, jak również należy wyrównać u niego objawy wstrząsu hipowolemicznego.

Następnie podaje się leki trombolityczne, czyli preparaty, które będą doprowadzać do rozpuszczania się skrzepliny będącej przyczyną powstania zatoru. W następnej kolejności pacjentowi podaje się również heparynę. 

W jaki sposób można zapobiegać rozwojowi zatorowości płucnej?

Przede wszystkim, aby nie dopuścić do zatoru tętnicy płucnej, bardzo ważne jest wczesne uruchamianie pacjenta po różnego rodzaju większych i mniejszych zabiegach operacyjnych. Ponadto, aby nie dopuścić do rozwoju zakrzepicy żył głębokich, która jest bardzo częstą przyczyną doprowadzającą do rozwoju zatoru tętnicy płucnej, jest noszenie przez pacjenta właściwie dla niego dobranych pończoch elastycznych. Dodatkowo, pacjent z grup ryzyka powinien również otrzymywać  leki przeciwkrzepliwe. 

Jakie jest rokowanie w przypadku zatoru tętnicy płucnej?

Rokowanie w przebiegu zatoru tętnicy płucnej jest uzależnione przede wszystkim od stopnia ciężkości klinicznej oraz szybkości postawienia właściwej diagnozy. W przypadku zatoru tętnicy płucnej  wysokiego ryzyka śmiertelność wśród pacjentów wynosi aż 30%, w zatorowości płucnej średniego ryzyka śmiertelność spada do 3-15%, zaś w zatorowości  niskiego ryzyka jest to nawet poniżej 1%. 

Zatorowość płucna to bardzo poważna choroba, która jeśli nie jest szybko zdiagnozowana i właściwie leczona niestety może skoczyć się śmiercią pacjenta. Dlatego też, jeśli u siebie lub swoich bliskich zaobserwujemy jakikolwiek niepokojące objawy sugerujące zator tętnicy płucnej i jeśli dodatkowo jesteśmy obarczeni czynnikami ryzyka jego rozwoju, musimy jak najszybciej wzywać pogotowie ratunkowe, aby pacjentowi można było udzielić jak najprędzej  właściwej pomocy, która uratuje jego życie. 

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Alergia kontaktowa – przyczyny, objawy i leczenie

    Alergia kontaktowa jest rodzajem nadwrażliwości, która występuje w wyniku bezpośredniego kontaktu skóry z substancjami wywołującymi reakcję alergiczną. Zjawisko to może powodować szereg nieprzyjemnych objawów – od łagodnych po ciężkie – i jest powszechnie spotykane wśród ludzi w różnym wieku.

  • Czym jest pokrzywka? Przyczyny, rodzaje, objawy i leczenie

    Pokrzywka jest niegroźnym schorzeniem skóry wywołanym najczęściej reakcją alergiczną. Objawia się swędzącymi bąblami na skórze, które przypominają ślady po poparzeniu pokrzywą. Jakie są jej przyczyny i co zrobić, gdy się pojawi? Na czym polega leczenie pokrzywki?

  • Zespół Dravet – objawy, diagnostyka, leczenie

    Zespół Dravet to rzadkie genetyczne schorzenie neurologiczne, które manifestuje się już we wczesnym dzieciństwie i znacząco wpływa na funkcjonowanie pacjentów przez całe życie. Charakteryzuje się opornymi na leczenie napadami padaczkowymi, które mogą prowadzić do licznych komplikacji, w tym do opóźnienia rozwoju i deficytów poznawczych.

  • Czy Tajlandia jest bezpieczna? Zagrożenia zdrowotne i najczęstsze choroby

    Tajlandia to kraj o egzotycznym uroku, przyciągający turystów z całego świata. Przed podróżą warto zapoznać się z potencjalnymi zagrożeniami zdrowotnymi występującymi w Azji Południowo-Wschodniej, żeby odpowiednio się przygotować i potrafić na nie reagować. Na co powinniśmy się zaszczepić przed wizytą w Tajlandii? Jakie choroby nam zagrażają? Co zrobić, jeśli ugryzie nas małpa?

  • Ośmiokrotny wzrost zachorowań na odrę w Polsce. Co jest powodem powrotu tej groźnej choroby?

    Liczba przypadków odry zarejestrowanych w 2024 roku w Polsce w systemie nadzoru epidemiologicznego wzrosła w porównaniu z rokiem 2023 ponad ośmiokrotnie – poinformował redakcję DOZ.pl Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego PZH – PIB. Odra wraca do Polski i staje się realnym zagrożeniem zdrowotnym, szczególnie dla dzieci i osób nieszczepionych. Choć przez lata choroba ta była praktycznie wyeliminowana, dziś – w wyniku malejącej liczby szczepień – znów pojawiają się nowe ogniska. Czym jest odra, jak się przed nią chronić i kto jest najbardziej narażony?

  • Ból nerek – objawy, leczenie i przyczyny. Jak złagodzić ból nerek?

    Ból nerek jest dolegliwością, która może być spowodowana różnymi czynnikami – od infekcji po choroby przewlekłe. Jeśli wystąpi, warto skonsultować się z lekarzem, aby zdiagnozować przyczynę i podjąć odpowiednie leczenie. Jakie badania wykonać, gdy bolą nerki? Co przyniesie ulgę w bólu?

  • Odleżyny – rodzaje i stopnie odleżyn oraz ich klasyfikacja

    Odleżyny to jedno z najpoważniejszych powikłań długotrwałego unieruchomienia, stanowiące istotne wyzwanie w opiece medycznej. Ich powstawanie związane jest z długotrwałym uciskiem na tkanki, które prowadzi do niedokrwienia i martwicy. Czym są odleżyny i jak powstają? Jakie plastry należy stosować w leczeniu odleżyn?

  • Uczulenie na komary. Jakie są objawy i przyczyny alergii na komary?

    Komary mają zdolność do przenoszenia niebezpiecznych chorób, takich jak malaria, wirus Zachodniego Nilu, wirus chikungunya czy wirus dengi. Stanowią więc zagrożenie zarówno dla ludzi, jak i zwierząt, jednak złą sławę zyskały głównie z powodu nieprzyjemnych ukąszeń. Kąsają wyłącznie samice komarów, wabione do skóry człowieka przez ciepło ciała, pot, zapachy oraz dwutlenek węgla. Podczas ukłucia samica wprowadza ślinę do krwiobiegu, aby zapobiec krzepnięciu krwi i umożliwić pobranie pokarmu. Kontakt trwający minimum sześć sekund może wywołać reakcję miejscową — zaczerwienienie, świąd i obrzęk.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl