Choroba Gravesa-Basedova – objawy, rozpoznanie, leczenie
Michał Posmykiewicz

Choroba Gravesa-Basedova – objawy, rozpoznanie, leczenie

Do tej pory nie udało się ustalić etiopatogenezy choroby Gravesa-Basedova, wiadomo jedynie, że jest chorobą autoimmunologiczną. Występuje zdecydowanie częściej u kobiet (nawet 10 razy częściej), co z kolei może sugerować wpływ estrogenów na rozwój schorzenia. Ponadto zaobserwowano, że choroba częściej rozwija się po silnych sytuacjach stresowych. Co jeszcze warto o niej wiedzieć?

Choroba Gravesa i Basedova to choroba autoimmunologiczna, w której autoantygenem jest receptor TSH (TSHR). Jego pobudzenie przez przeciwciała anty-TSHR powoduje zwiększone wydzielanie hormonów tarczycy i objawy nadczynności tarczycy, ponadto stymuluje wzrost tarczycy i rozwój jej unaczynienia. Uruchomienie mechanizmów odpowiedzi komórkowej przeciwko temu samemu antygenowi występującemu w komórkach tkanki łącznej oczodołów i skóry prowadzi do pozostałych objawów choroby.
Spis treści:
  1. Objawy choroby Gravesa-Basedova
  2. Rozpoznanie choroby
  3. Leczenie

Choroba Gravesa-Basedova – jakie są objawy?

W przebiegu choroby Gravesa-Basedova typowe są objawy związane z nadczynnością tarczycy:
  • spadek masy ciała, często pomimo dobrego apetytu;
  • wzmożona potliwość i nietolerancja ciepła;
  • osłabienie;
  • niepokój, drażliwość, pobudzenie, trudności w skupieniu uwagi, bezsenność;
  • wzmożona potliwość skóry, skóra staje się gładka i aksamitna, poza tym często jest też ciepła, zaróżowiona;
  • szybko przetłuszczające się włosy;
  • przyspieszona czynność serca (tachykardia), wzrost ciśnienia tętniczego krwi;
  • uczucie kołatania serca, często niemiarowa czynność serca, szmer skurczowy nad sercem;
  • zmniejszenie masy i siły mięśniowej, nadmierna męczliwość;
  • powiększenie obwodu szyi na skutek powstawania wola;
  • częste wypróżnienia lub nawet biegunka;
  • czasami zmniejszenie libido, rzadkie miesiączki lub nawet brak miesiączki, zaburzenia wzwodu u mężczyzn, ginekomastia
W przebiegu choroby Gravesa-Basedova stwierdza się okresy zaostrzeń i remisji. Do objawów choroby należą także: obrzęk przedgoleniowy (objawy autoimmunologicznego zapalenia skóry) i akropachia tarczycowa (pogrubiałe i zaokrąglone palce rąk, objaw bardzo rzadki).
Poza typowymi objawami nadczynności tarczycy w przebiegu choroby Gravesa-Basedova bardzo charakterystyczne jest też powstawanie orbitopatii. Orbitopatia tarczycowa to zespół objawów ocznych wywołanych immunologicznym zapaleniem tkanek miękkich oczodołu, prowadzący do przejściowego lub trwałego uszkodzenia wzroku. Orbitopatia ujawnia się razem z nadczynnością tarczycy lub później, zwykle w przeciągu 18 miesięcy. Może też ewentualnie wyprzedzać objawy nadczynności tarczycy, bardzo rzadko występuje jako pojedynczy objaw choroby Gravesa-Basedova.
Czy wiesz, że na DOZ.pl znajdziesz leki hormonalne na receptę, które przepisał Ci lekarz?
Chorzy skarżą się na ból gałek ocznych, pieczenie, swędzenie, łzawienie. Typowe jest pogorszenie ostrości wzroku, uczucie piasku pod powiekami, światłowstręt, podwójne widzenie. W badaniu lekarz obserwuje wytrzeszcz gałek ocznych, obrzęk powiek, zaczerwienienie spojówek i ograniczenie ruchomości gałek ocznych. Zagrożenie utratą wzroku pojawia się, kiedy dochodzi do owrzodzenia rogówki z powodu niedomykalności powiek oraz w razie ucisku na nerw wzrokowy. Czasami mówi się też o wytrzeszczu złośliwym – jest to ciężka postać orbitopatii, w przebiegu której występuje bardzo duże ryzyko trwałych powikłań.
Orbitopatię tarczycową można podzielić na kilka typów. W podziale tym uwzględnia się aktywność zapalenia autoimmunologicznego. Wyróżnia się zatem orbitopatię przebiegającą z zagrożeniem utraty wzroku (kiedy dojdzie do uszkodzenia rogówki lub uszkodzenia nerwu wzrokowego), orbitopatię ciężką lub umiarkowaną oraz orbitopatię łagodną.
Choroba Gravesa-Basedova - objawy
Typowe objawy choroby Gravesa-Basedova

Rozpoznanie choroby Gravesa-Basedova

Ponieważ w przebiegu choroby zwykle obecne są objawy nadczynności tarczycy oraz charakterystyczny wytrzeszcz gałek ocznych, zwykle pierwsze podejrzenie choroby lekarz stawia na podstawie obrazu klinicznego. Dodatkowo należy wykonać badania laboratoryjne, które potwierdzą lub ewentualnie wykluczą chorobę. Przede wszystkim należy oznaczyć poziom TSH, który będzie zmniejszony.
Oznacza się również poziomy wolnych hormonów tarczycy (tyroksyny i trójjodotyroniny) – poziomy te są przeważnie zwiększone lub znacznie rzadziej prawidłowe. Konieczne jest też stwierdzenie podwyższonego miana przeciwciał anty-TSHR. Dodatkowo wykonuje się USG tarczycy – zwykle stwierdza się hipoechogeniczny miąższ, tarczyca jest zazwyczaj powiększona, często obecne są też na niej guzki. Wykonuje się też tomografię komputerową lub rezonans magnetyczny oczodołów, aby ocenić tkanki miękkie oczodołu, jego ściany kostne, pogrubienie mięśni zewnętrznych gałki ocznej, jak również aby móc ocenić obrzęk lub zwłóknienie mięśni gałki ocznej.

Powiązane produkty

Jak wygląda leczenie choroby Gravesa-Basedova?

Przede wszystkim po rozpoznaniu choroby, należy dążyć do uzyskania stanu eutyreozy, czyli stanu, w którym tarczyca pracuje prawidłowo (nie jest ani nadczynna, ani niedoczynna). Aby uzyskać taki stan, stosuje się leki wykorzystywane do leczenia nadczynności tarczycy, przede wszystkim jest to tiamazol, czasami także propylotiouracyl. Jeśli celem leczenia jest uzyskanie remisji immunologicznej, to optymalny czas leczenia wynosi 18 miesięcy. Jeśli nie pomaga leczenie farmakologiczne, wtedy pacjent jest leczony jodem promieniotwórczym I131.
W ponad 75% przypadków wystarcza podanie pacjentowi jednorazowej dawki jodu radioaktywnego. Czasami zachodzi potrzeba leczenia operacyjnego – zwykle w sytuacji, kiedy pacjent cierpi z powodu ciężkiej orbitopatii. Przeważnie wykonuje się całkowite (radykalne) lub prawie całkowite wycięcie tarczycy. W czasie trwania choroby należy leczyć także orbitopatię tarczycową. Do leczenia stosuje się leki przeciwzapalne, zazwyczaj lekami pierwszego rzutu są glikokortykosteroidy. Ponadto czasami wykorzystuje się napromienianie oczodołów. Aby leczyć trwałe następstwa orbitopatii, niekiedy konieczny jest zabieg operacyjny.
Choroba Gravesa-Basedova jest schorzeniem wymagającym stałej opieki endokrynologa i właściwego leczenia. Leczenie, zanim dojdzie do stanu eutyreozy, często bywa długie. Pacjent wymaga też systematycznych kontroli u endokrynologa nawet po jej osiągnięciu. Należy jednak pamiętać, że nieleczona nadczynność tarczycy może doprowadzić do przełomu tarczycowego, który jest groźny dla zdrowa, a nawet życia. Nieleczona orbitopatia tarczycowa może natomiast doprowadzić nawet do ślepoty! Dlatego ważne jest, aby po zaobserwowaniu u siebie niepokojących objawów nie czekać, tylko niezwłocznie skonsultować się ze swoim lekarzem!

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Pneumokoki – czym są i jakie choroby wywołują? Jak chronić się przed pneumokokami?

    Streptococcus pneumoniae (pneumokoki, dwoinki zapalenia płuc) to bakterie, które osiedlają się w nosie oraz gardle i powodują groźne choroby. Zakażenia pneumokokowe dotyczą głównie małych dzieci oraz seniorów. Wśród grup ryzyka wymienia się również osoby z zaburzeniami odporności oraz osoby cierpiące na choroby przewlekłe. W jaki sposób można zarazić się pneumokokami? Jak się przed nimi chronić? Podpowiadamy.

  • Uczulenie na słońce – przyczyny. Jak złagodzić objawy wysypki od słońca?

    Promienie słoneczne wykorzystywane są do produkowania witaminy D, która jest niezbędna do prawidłowego rozwoju kości oraz wzmacniania układu odpornościowego. Niestety zbyt długa bądź zbyt intensywna ekspozycja na słońce może powodować występowanie alergii. Uczulenie na słońce może dotknąć każdego z nas, dlatego też warto wiedzieć, jak postępować, gdy na ciele pojawi się wysypka od słońca.

  • Zanik wieloukładowy (MSA) – przyczyny, objawy, diagnoza, leczenie

    21 maja 2024 roku w wieku 71 lat po kilkuletniej walce z chorobą zmarł wybitny polski kompozytor Jan A. P. Kaczmarek. Muzyk zmagał się z nieuleczalnym, postępującym schorzeniem neurodegeneracyjnym – zanikiem wieloukładowym (MSA). Choroba ta prowadzi do uszkodzenia struktur mózgu, a objawy przypominają symptomy choroby Parkinsona. Dowiedz się więcej na temat przyczyn, objawów i sposobów leczenia MSA.

  • Pompa insulinowa – wskazania, działanie, refundacja

    Pompy insulinowe umożliwiają lepszą kontrolę cukrzycy, a tym samym poprawiają jakość życia osób wymagających insulinoterapii. Te niewielkich rozmiarów urządzenia naśladują działanie trzustki i eliminują konieczność wykonywania regularnych wstrzyknięć insuliny. Wyjaśniamy, jak działają pompy insulinowe i jakim grupom pacjentów zaleca się korzystanie z nich. Opisujemy również, komu przysługują z refundacją.

  • Grypa i RSV – szczepionka, podobieństwa i różnice

    Grypa i RSV (ang. Respiratory Syncytial Virus) to dwie powszechne choroby wirusowe, które mają znaczący wpływ na zdrowie publiczne, szczególnie w okresie jesienno-zimowym. Obie mogą prowadzić do poważnych powikłań, zwłaszcza u osób starszych, niemowląt oraz osób z osłabionym układem odpornościowym. W tym artykule przyjrzymy się bliżej podobieństwom i różnicom między grypą a RSV, ze szczególnym uwzględnieniem dostępnych szczepień.

  • Sensor do pomiaru cukru – monitorowanie glikemii. Działanie, refundacja systemu ciągłego CGM

    Cukrzyca jest jedną z najczęstszych chorób cywilizacyjnych, na którą w Polsce choruje ponad 3 mln osób, z czego około 25% nie jest tego świadomych. W leczeniu tego schorzenia oraz w zapobieganiu występowania powikłań narządowych niezwykle istotne jest utrzymywanie prawidłowego stężenia glukozy we krwi. Dzięki nowoczesnym technologiom w postaci systemów do ciągłego monitorowania glikemii mamy szansę na lepszą kontrolę choroby, a co za tym idzie – na opóźnienie rozwoju powikłań narządowych cukrzycy. Niestety należy pamiętać, że sensory są stosunkowo drogie, a ich zakup podlega refundacji przez Narodowy Fundusz Zdrowia jedynie w konkretnych wskazaniach.

  • Refundacja dla cukrzyków – zasady refundacji w diabetologii

    Od stycznia 2024 r. obowiązuje rozporządzenie Ministra Zdrowia wprowadzające w życie zmiany w refundacji wyrobów medycznych przeznaczonych dla pacjentów chorujących na cukrzycę. Wyjaśniamy zasady odpłatności systemów do ciągłego monitorowania glikemii, pomp insulinowych, pojemników na insulinę oraz zestawów infuzyjnych.

  • Zespół słabości (kruchości) to nie zwykłe starzenie. Objawy, diagnoza, leczenie

    Proces starzenia jest nieodłącznym elementem życia każdego człowieka i ma znaczący wpływ zarówno na fizyczne, jak i psychiczne funkcjonowanie seniorów. Wśród zachodzących zmian wymienić można między innymi pogorszenie pracy poszczególnych narządów, podatność na choroby, zaburzenia poznawcze czy zespół kruchości. Ten ostatni jest zagadnieniem szczególnie badanym przez geriatrów – szacuje się, że w populacji polskiej dotyka on około 7% seniorów, wśród których ponad 50% to osoby po 80. roku życia.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl