Od palenia papierosów maleje mózg – najnowsze wyniki badań
To, że palenie papierosów jest szkodliwe, nikogo już nie dziwi. Według danych Światowej Organizacji Zdrowia na całym świecie jest około 1,3 mld ludzi uzależnionych od palenia. Przyjmuje się, że w ciągu najbliższych lat liczba palaczy znacząco się zmniejszy. To dobrze, biorąc pod uwagę najnowsze wyniki badań Amerykanów, według których palenie wyraźnie zmniejsza objętość mózgu.
Palenie papierosów wpływa na mózg
Być może właśnie udało się wyjaśnić, dlaczego u osób, które palą papierosy, częściej diagnozuje się demencję starczą związaną z wiekiem (w tym także chorobę Alzheimera). Naukowcy z Washington University School of Medicine w St. Louis opublikowali wyniki swoich badań, w których opisują proces utraty tkanek mózgu oraz zmniejszenie jego objętości na skutek palenia papierosów.
Badacze przyznają, że wiele zespołów pracujących nad wpływem palenia papierosów na organizm brało i bierze pod uwagę przede wszystkim te narządy, które są niemalże bezpośrednio narażone na szkodliwe działanie palenia – płuca i serce. Stosunkowo niedawno zaczęto bardziej szczegółowo przyglądać się innym układom, w tym także układowi nerwowemu, gdzie mózg jest bez wątpienia najważniejszy.
Jak wyglądało badanie? Co udało się udowodnić?
Korzystając z danych zgromadzonych w brytyjskim Biobanku (UK Biobank), badacze przeanalizowali dane pochodzące od ponad 32 tysięcy osób. Wzięto pod uwagę informacje dotyczące:
- objętości mózgu pacjentów (parametr oceniano z wykorzystaniem rezonansu magnetycznego głowy);
- historii palenia papierosów;
- genetycznej predyspozycji do nałogu.
Ważnym czynnikiem było także obciążenie genetyczne, przez które niektórzy szybciej i wcześniej wpadali w „szpony nałogu”, ciężej było im także rzucić palenie.
Czym jest zmniejszona objętość mózgu?
Naukowcy łączą zmniejszanie się objętości mózgu z procesem starzenia, ponieważ mózg fizjologicznie maleje wraz z wiekiem. Jak udowodniono, w przypadku osób palących proces starzenia się jest w pewnym sensie nasilony i przedwczesny. To z kolei przekłada się na wyższe ryzyko rozwoju demencji starczej i to o wiele wcześniej, niż ma to miejsce w większości przypadków.
Co najgorsze, według badaczy redukcja tkanek mózgu to degeneracje nieodwracalne. Przeanalizowano dane dotyczące byłych palaczy, u których nawet po rzuceniu nałogu nie zaobserwowano zwiększenia objętości mózgu – pozostał zmniejszony w porównaniu do osób, które nigdy nie paliły. Jedynym czynnikiem, na który mamy wpływ, jest samo palenie papierosów. Wprawdzie rzucenie palenia nie spowoduje powrotu do tzw. normy, ale według obserwacji powstrzymuje dalsze zmniejszanie się mózgu.
Wpływ palenia na mózg
Badania sprzed 8 lat, które przeprowadzili naukowcy z Kanady i Szkocji, jasno pokazują, że palenie tytoniu może skutkować zmniejszeniem grubości kory mózgowej, czyli utratą szarych komórek. Taka degeneracja mózgu może upośledzić podstawowe procesy poznawcze, w tym także właściwe posługiwanie się językiem, umiejętność skupienia uwagi, percepcji i zapamiętywania faktów.
Według kolejnych brytyjskich badań palenie papierosów może wpłynąć na rozwój choroby afektywnej dwubiegunowej i depresji. Co więcej, palenie podnosi ryzyko hospitalizacji z powodu chorób psychicznych aż o 250%.