Badanie EKG – co to jest i jak wygląda elektrokardiografia?

EKG (elektrokardiografia) to zabieg diagnostyczny, który wykonywany jest w celu wykrycia ewentualnych zaburzeń pracy serca. EKG jest badaniem bezbolesnym i nieinwazyjnym, może zostać wykonane zarówno u dziecka, nawet u niemowlęcia, jak i u człowieka dorosłego. Kiedy wykonuje się badanie EKG? Jak ono przebiega?

Jakie są wskazania do wykonania EKG? W jakim celu jest wykonywane to badanie?

Badanie EKG jest wykonywane w przypadku podejrzenia niektórych chorób serca. Przede wszystkim w sytuacji bólu w klatce piersiowej – elektrokardiografia pozwala uwidocznić, czy ból w klatce piersiowej u pacjenta nie został wywołany chorobą niedokrwienną mięśnia sercowego. Kolejnym wskazaniem do wykonania EKG są zasłabnięcia i omdlenia w wywiadzie u pacjenta.

Dodatkowo badanie wykonywane jest również u tych osób, u których istnieje podejrzenie obecności zaburzenia czynności serca. Chory zwykle zgłasza uczucie kołatania serca i „niepokoju" w klatce piersiowej. Badanie EKG wykonywane jest też regularnie u osób z rozpoznaną już wcześniej arytmią serca celem monitorowania włączonego już wcześniej leczenia. Często jest ono również zlecane osobom cierpiącym z powodu nadciśnienia tętniczego krwi. 

Przeczytaj więcej na temat przyczyn i objawów arytmii.

EKG - jak przygotować się do badania?

Jak wygląda badanie EKG?

Badanie EKG jest badaniem w pełni bezpiecznym. Pacjent, który będzie miał wykonywaną elektrokardiografię, musi rozebrać się od pasa w górę, jak również podciągnąć nogawki spodni i opuścić skarpetki, w przypadku kobiet dopuszczalne jest, aby na nogach pozostały cienkie rajstopy. Pielęgniarka, która będzie wykonywała badanie, musi odtłuścić skórę pacjenta za pomocą alkoholu lub specjalnego żelu do EKG.

W następnej kolejności do klatki piersiowej badanego przyczepianych jest 6 elektrod, mają one specjalne, gumowe przyssawki lub też gumowe paski. Z kolei na nadgarstki i kostki badanego zakładane są elektrody, które swoim wyglądem przypominają duże spinacze. Po założeniu elektrod pielęgniarka włącza elektrokardiograf, który odbiera sygnały ze skóry pacjenta, są one następnie wzmacniane i zapisywane na papierze w postaci tzw. zapisu EKG. 

Jak wygląda zapis badania EKG?

Zapis badania EKG składa się z linii izoelektrycznej, czyli z poziomej linii zarejestrowanej w czasie, kiedy w sercu nie stwierdza się żadnych pobudzeń. Linia izoelektryczna stanowi punkt odniesienia do załamków, które można podzielić na dodatnie, jeśli są one wychylone w górę od linii izoelektrycznej i na ujemne, jeśli są one wychylone do dołu. Ponadto linia izoelektryczna jest też punktem odniesienia dla odcinków, które są czasem trwania tej linii pomiędzy poszczególnymi załamkami oraz dla odstępów, które stanowią łączny czas trwania odcinków i sąsiadującego z nim załamka.

Lekarz, który ocenia badanie EKG, na podstawie tych załamków, odcinków i odstępów jest w stanie stwierdzić czy EKG jest prawidłowe, czy też obecne są w nim patologiczne zmiany. 

Jak długo trwa badanie EKG?

Badanie EKG trwa krótko –  włącznie z przygotowaniem się pacjenta i z podłączeniem przez pielęgniarkę elektrod, jest to zwykle około 10 minut. Czasami jednak może zdarzyć się, że pacjent zostanie poddany dwudziestoczterogodzinnej rejestracji zapisu EKG, mówi się wtedy o tzw. badaniu Holter EKG. Takie badanie jest wykonywane w sytuacji, kiedy u pacjenta wysuwa się podejrzenie zaburzenia czynności pracy serca, czyli arytmii, której nie da się zdiagnozować za pomocą standardowego badania EKG. Dzięki badaniu Holter EKG można wykonać zapis czynności pracy serca pacjenta przez całą dobę podczas wykonywania przez pacjenta codziennych czynności oraz w czasie snu. Taki zapis EKG jest zatem w stanie wychwycić ewentualne zaburzenia czynności pracy serca przez cała dobę. 

Czym jest badanie EKG wysiłkowe?

EKG wysiłkowe pokazuje, jak pracuje serce pacjenta w czasie wysiłku fizycznego. Ten rodzaj EKG jest wykonywany w czasie tzw. próby wysiłkowej. W czasie jej trwania pacjent zwykle „spaceruje” po bieżni i ma podpięte elektrody od EKG. Początkowo jest to wolny marsz, ale z czasem tempo na bieżni ulega zwiększeniu do tego stopnia, że pod koniec próby pacjent musi biec. W czasie całego wysiłku fizycznego jest rejestrowany zapis EKG, dzięki któremu można stwierdzić czy pacjent nie cierpi z powodu choroby wieńcowej lub też czy na skutek wysiłku fizycznego nie pojawiają się u niego zaburzenia rytmu serca.

Czasami zdarza się, że próba wysiłkowa musi zostać przerwana i pacjent nie przebrnie przez nią do końca. Próbę należy bezwzględnie przerwać, jeśli badany zaczyna odczuwać ból w klatce piersiowej, duszność czy też zaczyna robić się blady. Wskazaniem do przerwania próby jest też pojawienie się zmian sugerujących niedokrwienie mięśnia sercowego w zapisie EKG lub zbyt duży wzrost ciśnienia tętniczego krwi.