Mężczyzna trzymający się za serce, cierpiący na migotanie przedsionków
Paulina Kłos-Wojtczak

Migotanie przedsionków – objawy, leczenie

Migotanie przedsionków zaliczane jest do najczęściej występujących rodzajów arytmii, czyli zaburzeń pracy serca. Dane statystyczne pokazują, że na schorzenie cierpi od 2% do 4% światowej populacji, a liczba ta z roku na rok będzie rosła. Czym więc objawia się owe migotanie przedsionków? Czy da się je wyleczyć?

Arytmie serca, w tym migotanie przedsionków, pojawiają się na ogół w zaawansowanym wieku, choć nie jest to regułą. Ryzyko rozwoju schorzenia dotyczy przede wszystkim osoby otyłe, cierpiące na nadciśnienie tętnicze, cukrzycę i powszechnie występujące choroby serca, w tym niewydolność mięśnia sercowego i chorobę niedokrwienną tego organu. Czy migotanie przedsionków jest groźne? Jak najbardziej. Nieleczone może doprowadzić do szeregu powikłań, a nawet zgonu.

Czym jest migotanie przedsionków?

Migotanie przedsionków (ang. atrial fibrillation, AF) jest najczęstszą arytmią nadkomorową. Mimo dostępu do zaawansowanej techniki diagnostycznej największy odsetek zdiagnozowanych z AF to wciąż osoby powyżej 60. roku życia z towarzyszącymi chorobami kardiologicznymi.

Co to jest migotanie przedsionków? Zwykle praca mięśnia sercowego jest możliwa dzięki impulsacji nerwowej, która przekazuje tzw. rozrusznik serca, czyli węzeł zatokowo-przedsionkowy na dalsze elementy układu bodźcoprzewodzącego. Najpierw kurczą się oba przedsionki, a następnie komory.

W przypadku migotania przedsionków impuls elektryczny nie powstaje w węźle, ale poza nim. Doprowadza to do dużej desynchronizacji, przez co przedsionki nie kurczą się, lecz drgają (inaczej migoczą).

W literaturze medycznej wyróżnia się kilka rodzajów AF:

  • napadowe migotanie przedsionków – najczęściej ustępuje samoistnie, trwa krócej niż 7 dni i pojawia się w sposób nagły,
  • utrwalone migotanie przedsionków – nawracające, pojawia się pomimo stosowania leczenia i jest dobrze tolerowane przez pacjenta,
  • przetrwałe migotanie przedsionków – trwa długo (więcej niż 7 dni) i wymaga leczenia.

Jakie są objawy migotania przedsionków?

Objawy migotania przedsionków są kwestią indywidualną i mogą być zróżnicowane. Jest to zależne m.in. od istnienia chorób współistniejących, wieku i płci chorego, a także stopnia kurczliwości mięśnia sercowego.

Objawami migotania przedsionków są:

  • uczucie kołatania serca w klatce piersiowej,
  • wysokie tętno,
  • pogorszenie tolerancji wysiłku fizycznego,
  • duszność,
  • zawroty głowy,
  • uczucie tzw. zatykania lub braku tchu,
  • zwiększona potliwość,
  • krótkotrwała utrata przytomności.
W niektórych przypadkach chory może nie odczuwać żadnego dyskomfortu, oprócz uczucia kołatania serca. Co więcej, część osób z migotaniem przedsionków nie doświadcza żadnych objawów, a wykrycie patologii ma miejsce dopiero po pojawieniu się poważnych powikłań ze strony układu sercowo-naczyniowego, w tym zawału lub choroby niedokrwiennej serca.

Powiązane produkty

Migotanie przedsionków – przyczyny

Jest wiele stanów chorobowych, które znacznie zwiększają ryzyko pojawienia się arytmii. Można je podzielić na sercowe i pozasercowe.

Sercowe: choroba niedokrwienna serca, nadciśnienie tętnicze, wady zastawek (wrodzone i nabyte).
Pozasercowe: obturacyjny bezdech senny, nadczynność tarczycy, cukrzyca, choroby płuc, ostre zakażenia, znieczulenie ogólne.

Warto zaznaczyć, że przyczyny migotania przedsionków bardzo często rozwijają się z chorób, które wynikają z długoletnich zaniedbań. Zmiennymi czynnikami ryzyka, a zatem takimi, które jesteśmy w stanie kontrolować, są: otyłość, prowadzenie siedzącego trybu życia, brak aktywności fizycznej, palenie papierosów, tłusta i wysoko przetworzona dieta. Do niezmiennych czynników z kolei zaliczają się wiek (powyżej 60. roku życia) oraz płeć (męska).

Wiele osób zastanawia się, czy picie kawy może spowodować migotanie przedsionków. Co ciekawe, spożywanie niewielkiej objętości (2–3 filiżanki) kawy dziennie może zmniejszyć ryzyko pojawienia się arytmii. Poza tym nadmierna ilość kofeiny w codziennej diecie nie wpływa na zjawisko migotania przedsionków.

Rozpoznanie i diagnostyka migotania przedsionków

Jak rozpoznać migotanie przedsionków? Podstawowym narzędziem diagnostycznym, który służy kardiologom do postawienia diagnozy arytmii, jest elektrokardiografia, czyli popularne EKG. Najnowsze wytyczne Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego mówią o zarejestrowaniu epizodów szybkich rytmów przedsionkowych (więcej niż 175/min) o czasie trwania dłuższym niż 5 minut. Ważna informacja dla lekarza dotyczy powtarzających się załamków P, różnokształtne fale f o określonej częstotliwości, jak również nieregularny odstęp R-R.

Elektrokardiografia oczywiście jest uzupełnieniem wywiadu lekarskiego. Na rzetelną diagnostykę także składa się morfologia, w tym ocena poziomu cholesterolu, trójglicerydów i glukozy we krwi. Jak widać, rozpoznanie migotania przedsionków powinno opierać się na holistycznym tzn. całościowym podejściu do chorego.

Leczenie migotania przedsionków

Leczenie migotania przedsionków zależy od wielu czynników, więc powinno być wielopłaszczyznowe. Pierwszym krokiem jest zmiana stylu życia, w tym wprowadzenie aktywności fizycznej, pozbycie się nadwagi, ograniczenie kaloryczności potraw. Równie ważne jest regularne monitorowanie arytmii i częste wizyty u lekarza. Ponadto konieczne może okazać się leczenie chorób współistniejących, które mają bezpośredni wpływ na pogorszenie się stanu układu sercowo-naczyniowego, np. cukrzycy lub nadciśnienia tętniczego.

Leki na migotanie przedsionków, czyli antyrytmiczne dzieli się zgodnie z klasyfikacją Vaughana Williamsa.

  • Klasa Ia – umiarkowane blokery kanału sodowego (np. chinidyna, ajmalina)
  • Klasa Ib – słabe blokery kanału sodowego (np. lidokaina, fenytoina)
  • Klasa Ic – powolne blokery kanału sodowego (np. propafenon)
  • Klasa II – blokery receptorów beta-adrenergicznych (np. propanolol, atenolol)
  • Klasa III – blokery kanału potasowego (np. sotalol)
  • Klasa IV – blokery kanału wapniowego (np. werapamil)
  • Klasa V – inne

Czy można wyleczyć migotanie przedsionków? Tak, jednak kluczowe jest przestrzeganie zaleceń lekarza i zmiana stylu życia. Rokowanie migotania przedsionków zależy od ogólnego stanu zdrowia chorego, może być bardzo złe lub dawać szanse na długie i zdrowe życie.

  1. A. Jankiewicz-Błoch, J. Zawadzki, W. Kustrzycki i A. Sławuta, Leczenie farmakologiczne napadów migotania przedsionków, „Folia Cardiologica”, nr 4(13), 2018.
  2. P. Jędrusik, Standardy w leczeniu migotania przedsionków, „Medycyna po dyplomie”, nr 2, 2017.
  3. A. Korczak, M. Stegienta, W. Pluta i J. Drożdż, Zaburzenie rytmu serca - migotanie przedsionków, „Kardiologia”, nr 28, 2021.
  4. M. Sawicka i Z. Kalarus, Postępowanie w migotaniu przedsionków u pacjentów w podeszłym wieku, „Varia Medica”, nr 2(2), 2018.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Ból nerek – objawy, leczenie i przyczyny. Jak złagodzić ból nerek?

    Ból nerek jest dolegliwością, która może być spowodowana różnymi czynnikami – od infekcji po choroby przewlekłe. Jeśli wystąpi, warto skonsultować się z lekarzem, aby zdiagnozować przyczynę i podjąć odpowiednie leczenie. Jakie badania wykonać, gdy bolą nerki? Co przyniesie ulgę w bólu?

  • Odleżyny – rodzaje i stopnie odleżyn oraz ich klasyfikacja

    Odleżyny to jedno z najpoważniejszych powikłań długotrwałego unieruchomienia, stanowiące istotne wyzwanie w opiece medycznej. Ich powstawanie związane jest z długotrwałym uciskiem na tkanki, które prowadzi do niedokrwienia i martwicy. Czym są odleżyny i jak powstają? Jakie plastry należy stosować w leczeniu odleżyn?

  • Uczulenie na komary. Jakie są objawy i przyczyny alergii na komary?

    Komary mają zdolność do przenoszenia niebezpiecznych chorób, takich jak malaria, wirus Zachodniego Nilu, wirus chikungunya czy wirus dengi. Stanowią więc zagrożenie zarówno dla ludzi, jak i zwierząt, jednak złą sławę zyskały głównie z powodu nieprzyjemnych ukąszeń. Kąsają wyłącznie samice komarów, wabione do skóry człowieka przez ciepło ciała, pot, zapachy oraz dwutlenek węgla. Podczas ukłucia samica wprowadza ślinę do krwiobiegu, aby zapobiec krzepnięciu krwi i umożliwić pobranie pokarmu. Kontakt trwający minimum sześć sekund może wywołać reakcję miejscową — zaczerwienienie, świąd i obrzęk.

  • Rumień alergiczny – przyczyny, objawy i leczenie

    Rumień alergiczny stanowi jedną z najczęstszych manifestacji skórnych reakcji alergicznych organizmu. Charakteryzuje się pojawieniem się miejscowego zaczerwienienia skóry w odpowiedzi na kontakt z alergenem. Mechanizm powstawania rumienia jest złożony i obejmuje kaskadę reakcji immunologicznych prowadzących do uwalniania mediatorów zapalnych – głównie histaminy, która powoduje rozszerzenie naczyń krwionośnych i zwiększenie ich przepuszczalności. Rumień może wystąpić u osób w każdym wieku, także u dzieci, a jego umiejscowienie może obejmować różne partie ciała, m.in. twarz, tułów czy kończyny. W zależności od czynnika wywołującego oraz indywidualnych predyspozycji pacjenta rumień może przybierać różne formy – od łagodnych i krótkotrwałych zmian po przewlekłe dolegliwości istotnie obniżające jakość życia.

  • Uczulenie na truskawki u dzieci i dorosłych – objawy i leczenie

    Alergia na truskawki może wystąpić zarówno u dzieci, jak i dorosłych. Najczęstszą reakcją alergiczną na ten owoc są zmiany skórne i dolegliwości w jamie ustnej, ale mogą także pojawić się objawy ze strony układu pokarmowego i inne symptomy. Jak wygląda rozpoznanie i leczenie uczulenia na truskawki?

  • Zespół odstawienny (abstynencyjny) – objawy, czas trwania, leczenie

    Zespół odstawienny to reakcja organizmu na odstawienie substancji psychoaktywnych, takich jak alkohol, narkotyki oraz leki. Objawia się różnorodnymi dolegliwościami fizycznymi i psychicznymi, które mogą być intensywne i trudne do zniesienia. Jakie są najczęstsze symptomy? Jak długo trwa ten stan? Jakie metody leczenia pomagają złagodzić jego przebieg?

  • Komar tygrysi – czy jest groźny? Jak rozpoznać komara tygrysiego i jego ugryzienie?

    Komar tygrysi to jeden z najbardziej inwazyjnych gatunków komarów na świecie, którego obecność stwierdzono już na niemal wszystkich kontynentach – także w Europie. Jego ukłucia nie tylko wywołują silne reakcje skórne, ale mogą również prowadzić do przeniesienia niebezpiecznych wirusów tropikalnych. Wraz z postępującym ociepleniem klimatu oraz rozwojem globalizacji rośnie ryzyko, że komar tygrysi zadomowi się również w Polsce.

  • Neuropatia cukrzycowa – jedno z najczęstszych powikłań cukrzycy

    Neuropatia cukrzycowa stanowi najbardziej rozpowszechnione powikłanie diabetologiczne, dotykające znaczny odsetek osób zmagających się z cukrzycą. Patologia ta charakteryzuje się postępującym uszkodzeniem nerwów obwodowych, wywołanym długotrwale utrzymującym się podwyższonym stężeniem glukozy we krwi. Konsekwencje ignorowania wczesnych symptomów oraz niewłaściwej kontroli glikemii mogą okazać się dramatyczne – od przewlekłego bólu znacząco obniżającego jakość życia, przez owrzodzenia kończyn dolnych, aż po konieczność amputacji stopy czy zwiększone ryzyko powikłań sercowo-naczyniowych. W poniższym artykule przedstawiamy kompleksową analizę tego powikłania, jego mechanizmów rozwoju, objawów klinicznych oraz współczesnych możliwości terapeutycznych.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl