Nerwica serca – objawy. Jak uspokoić serce przy nerwicy?

1. Co to jest nerwica serca?
2. Jak odróżnić nerwicę od choroby serca?
3. Nerwica serca – przyczyny i czynniki ryzyka
4. Nerwica serca – objawy
5. Diagnostyka nerwicy serca
6. Nerwica serca – leczenie
7. Jak unikać nerwicy serca? Zapobieganie bólowi w klatce piersiowej

Nerwice to zaburzenia lękowe, które mogą wpływać na pracę różnych narządów, w tym również serca. Objawy somatyczne nerwicy serca mogą naśladować zawał serca. Powoduje to lęk ze strony pacjentów i częste wizyty u lekarza. Jak odróżnić nerwicę serca od rzeczywistego schorzenia tego narządu?

Co to jest nerwica serca?

Nerwice są zaburzeniami lękowymi, które mogą dawać rozmaite objawy ze strony różnych narządów, np. serca czy jelit. Warto wiedzieć, że pojęcie nerwica serca jest pojęciem ogólnym, które nie istnieje jako jednostka chorobowa w nomenklaturze kardiologicznej. Przypadłość ta jest rodzajem tzw. nerwicy wegetatywnej, co oznacza, że nie jest ona wywołana żadnym schorzeniem (np. niewydolność serca), a przez zaburzenie psychiczne, które może dawać objawy somatyczne (kołatanie serca, „ból serca”).

Wraz z nerwicą pacjent nie tylko odczuwa dolegliwości pochodzące ze sfery psychicznej, takie jak niepokój, nieuzasadniony lęk, obawa przed śmiercią, ale również objawy ze strony układu sercowo-naczyniowego. Niekiedy w wyniku silnego stresu może sądzić, że właśnie przeżywa zawał serca, ponieważ nerwica sercowa potrafi przypominać ten epizod kardiologiczny. Pacjenci cierpiący na to schorzenie są częstymi gośćmi w gabinecie lekarza rodzinnego lub kardiologa, a czasami również wzywają pogotowie ratunkowe. Spowodowane jest to obawą o własne zdrowie i życie.

Jak odróżnić nerwicę od choroby serca?

Na pierwszy rzut oka ciężko jest stwierdzić, czy dolegliwości zgłaszane przez pacjenta są wynikiem choroby czy nie. Koniecznie jest wykonanie podstawowych badań – EKG, echa serca i badań biochemicznych. Przy rzeczywistej chorobie serca wyniki badań będą odbiegały od normy. Przy nerwicy serca badania diagnostyczne przeważnie nie wykazują niepokojących zmian, mimo utrzymywania się zgłaszanych przez chorego dolegliwości.

Nerwica serca – przyczyny i czynniki ryzyka

Nerwica serca związana jest z działaniem dwóch głównych bodźców, takich jak lęk oraz stres. Przeciążony stresem i nieprawidłowo regenerowany układ nerwowy nasila produkcję „hormonów stresu” – adrenaliny, noradrenaliny, a przede wszystkim kortyzolu. Długotrwałe działanie tych hormonów na mięsień sercowy powoduje, że z czasem serce staje się nadwrażliwe na te hormony, a co za tym idzie również na bodźce, które je wywołują.

Nerwica może być również wynikiem jednorazowego, silnego bodźca stresowego, wynikającego z ciężkiego przeżycia lub urazu psychicznego (np. śmierć najbliższej osoby, udział w katastrofie).

Nerwica serca – objawy

Nerwica może naśladować schorzenie kardiologiczne (dławica piersiowa) lub stan nagły (zawał serca).

Do objawów somatycznych nerwicy serca zalicza się:

• nagły ból w klatce piersiowej,
• kłucie i ból w okolicy serca,
• uczucie arytmii, kołatania serca,
• przyśpieszoną akcję serca (najczęściej tachykardia zatokowa),
• duszność, uczucie braku powietrza.

Inne objawy, które mogą pojawić się przy ataku nerwicy, to:

• mdłości, a niekiedy wymioty,
• uczucie lęku i niepokoju,
• lęk przed śmiercią,
• wzmożona potliwość (szczególnie dłonie i pachy),
• zawroty głowy,
• uderzenia gorąca i zaczerwienienie skóry,
• osłabienie.

Diagnostyka nerwicy serca

Diagnostyka nerwicy serca powinna obejmować badania, takie jak elektrokardiogram (EKG) oraz badania laboratoryjne. Wykonując EKG, które jest badaniem nieinwazyjnym i stosunkowo łatwo dostępnym, można stwierdzić, czy kołatanie serca nie jest wynikiem groźnej arytmii komorowej (częstoskurczu), czy też wynika to po prostu z przyspieszonej akcji serca jako reakcji na zaistniałą sytuację (stres, lęk). Pozwoli także ocenić, czy występuje właśnie ostry stan kardiologiczny, np. zawał mięśnia sercowego.

Badania laboratoryjne powinny obejmować przede wszystkim sprawdzenie poziomu elektrolitów. Nierówne bicie serca czy drżenia mięśniowe mogą wynikać z niedoboru potasu lub magnezu we krwi. Warto również sprawdzić poziom hormonów tarczycy (TSH). Jeżeli badania wykonane powyżej nie wykażą żadnych nieprawidłowości, wówczas zalecana jest wizyta u psychiatry, gdyż obecne dolegliwości mogą korelować ze stanem psychicznym.

Nerwica serca – leczenie

Jak uspokoić serce przy nerwicy? Leczenie nerwicy serca zależy od stanu jej nasilenia. Przede wszystkim należy unikać sytuacji stresowych i stanów wzmożonego napięcia psychicznego oraz pamiętać o rozładowywaniu tego napięcia. W leczeniu nerwicy, ale również innych schorzeń, nieoceniony jest dobroczynny wpływ aktywności fizycznej. Powinna być ona o umiarkowanej intensywności. Do aktywności fizycznej można z dobrym efektem dołączyć medytację wraz z ćwiczeniami oddechowymi, które pomagają się uspokoić. Warto zrezygnować z używek, takich jak papierosy czy alkohol, a ponadto ograniczyć spożycie mocnej herbaty i kawy.

Nie istnieją typowe leki na nerwicę serca. W przypadku często nawracających epizodów nerwic oraz stanów lękowych lekarz psychiatra może przepisać odpowiednie środki, takie jak antydepresanty czy leki uspokajające. Warto jednak pamiętać, że sama farmakoterapia to może być za mało. Nerwica wynikająca z głęboko zakorzenionych lęków czy traum może wymagać odpowiedniej psychoterapii.

Jak unikać nerwicy serca? Zapobieganie bólowi w klatce piersiowej

Aby uniknąć epizodów nerwicy serca, którym towarzyszy ból w klatce piersiowej, warto zastosować się do podanych niżej wskazówek:

• unikanie sytuacji stresowych i konfliktowych,
• zadbanie o higienę snu (min. 8 godzin nieprzerwanego snu, odpowiednia temperatura w pomieszczeniu, wietrzenie pomieszczenia przed snem, unikanie używania telefonu komórkowego lub oglądania telewizji na 1 godzinę przed snem),
• stosowanie regularnego wysiłku fizycznego o umiarkowanej częstotliwości,
• regularne spożywanie zbilansowanych posiłków,
• w przypadku stosowania farmakoterapii stosowanie się do zaleceń lekarza prowadzącego.