Kłucie w klatce piersiowej — przyczyny i rozpoznanie

Ból w klatce piersiowej jest jedną z częściej zgłaszanych dolegliwości przez pacjentów. Wielu z nich jest świadomych, że może to być objaw chorób potencjalnie zagrażających życiu i szuka pomocy, inni bagatelizują lub ignorują ostrzeżenia. Odczuwanie bólu w klatce piersiowej może być różne u różnych osób, odróżnia się charakterem, natężeniem, czasem trwania, miejscem, inaczej odczuwają go kobiety, a inaczej mężczyźni. Ból w klatce piersiowej jednak zawsze wymaga wyjaśnienia przyczyny. 

Kłucie w klatce piersiowej – charakterystyka  

Z serca, płuc, przełyku i dużych naczyń wychodzą włókna nerwowe, mające wspólne zakończenia w tym samym zwoju nerwowym. Bodziec, jakim jest ból pochodzący z tych organów, jest postrzegany jako ból z klatki piersiowej, jednak może być także odczuwany jako ból przeniesiony pomiędzy pępkiem a uchem, także w kończynach górnych. 

Czy kłucie w klatce piersiowej jest groźne? Co robić, gdy się pojawi? Kiedy udać się do lekarza? 

Ból lub dyskomfort w obrębie klatki piersiowej występuje w przebiegu wielu schorzeń. Mogą one dotyczyć układu oddechowego, sercowo-naczyniowego, pokarmowego, mięśniowo-szkieletowego czy nerwowego. Niektóre mogą stanowić bezpośrednie zagrożenie życia – są to głównie ostre zespoły wieńcowe (zawał serca, niestabilna dławica), tętniak rozwarstwiający aorty, zatorowość płucna. Inne przyczyny mieszczą się od poważnych, potencjalnie zagrażających życiu, do powodujących zwykłe uczucie dyskomfortu. Najczęstsze przyczyny bólu to choroby ściany klatki piersiowej (obejmujące różne jej struktury, jak np. mięśnie), choroby opłucnej oraz refluks żołądkowo-przełykowy. 

Kłucie w klatce piersiowej: z lewej lub z prawej strony – co może oznaczać? 

Bóle dotyczące jednej strony klatki piersiowej najczęściej są bólami mięśniowo-szkieletowymi – trwają one długotrwale, są silne, rwące, kłujące, pogarszają się podczas ruchów biernych i czynnych, może im towarzyszyć tkliwość miejscowa. Mogą promieniować do pleców, łopatki lub przeszywać na wylot, uniemożliwiając głęboki wdech, a nawet kaszel czy kichanie.  

Ból z prawej strony klatki piersiowej może być bólem promieniującym z powodu kamicy pęcherzyka żółciowego, zapalenia trzustki czy refluksu żołądkowo-przełykowego.  

Jednostronny ból w klatce piersiowej często jest objawem półpaśca, zapalenia opłucnej lub wynikać z lęku pacjenta. Przy stanach zapalnych układu oddechowego jednostronnemu bólowi w klatce piersiowej towarzyszą gorączka i kaszel. 

Przeczytaj: Jakie są objawy półpaśca?

Kłucie w klatce piersiowej a nerwoból 

Ból w klatce w przebiegu nerwobóli jest bólem neuropatycznym, ostrym, pasmowym, jednostronnym, może towarzyszyć półpaścowi i wtedy obecne są zmiany skórne o charakterze pęcherzyków.  

Czasem przyczyną nerwobólu jest zapalenie nerwów międzyżebrowych o innej etiologii – pourazowej, zwyrodnieniowej, osteoporotycznej (odwapnienie kości), nowotworowej. Często wynika z napięcia mięśniowego w przebiegu stresu.  

Kłucie w klatce piersiowej a zawał serca 

W ostrych zespołach wieńcowych (niestabilna dławica piersiowa, zawał serca bez i z uniesieniem odcinka ST) ból w klatce piersiowej ma charakter ostry, gniotący, ściskający, czasem piekący, promieniuje do szczęki lub ramienia, łokcia, pojawia się po wysiłku, trwa kilka, kilkanaście minut, jest stały, niezależny od oddychania czy pozycji ciała, posiłku. Ból zawałowy może być zlokalizowany w nadbrzuszu lub lewym barku.

Kłucie w klatce piersiowej a zator tętnicy płucnej 

Ból występujący w zatorowości płucnej ma często charakter opłucnowy – nasila się przy oddychaniu, towarzyszą mu tachykardia (przyspieszone bicie serca), duszność, może być krwioplucie, kaszel, spadek ciśnienia tętniczego. Stan pacjenta jest ciężki. 

Kłucie w klatce piersiowej a refluks żołądkowo-przełykowy 

Ból w refluksie żołądkowo-przełykowym (zarzucaniu żółci z żołądka do przełyku) jest nawracający, piekący, pojawia się w okolicy zamostkowej, promieniuje do gardła, nasila się przy pochyleniu do przodu i w pozycji leżącej,  

Uczucie ulgi przynoszą zobojętniające leki na refluks bez recepty, oparte bazie soli wapnia i magnezu. 

Dowiedz się więcej: Co pomoże na refluks?

Kłucie w klatce piersiowej a choroby układu oddechowego

Ból w klatce piersiowej może wystąpić w przebiegu zapalenia płuc, zapalenia opłucnej, odmy i zatorowości płucnej. W przebiegu zakażenia SARS-CoV-2 także pojawia uczucie bólu w klatce piersiowej. 

Kłucie w  klatce piersiowej a zmiany kostno-stawowe 

Bóle kostno-stawowo-mięśniowe są najczęstszą przyczyną dolegliwości w klatce piersiowej. Mają charakter przetrwały – trwają kilka godzin lub nawet dni, nasilają się przy ruchach ciała, towarzyszy im tkliwość miejscowa. 

Kłucie w klatce piersiowej a inne przyczyny  

Bóle w klatce piersiowej mogą wystąpić w przebiegu choroby wrzodowej – mają wówczas charakter nawracającego uczucia dyskomfortu w nadbrzuszu, z uczuciem ulgi po posiłku lub środkach zobojętniających, a w kamicy pęcherzyka żółciowego – występują w prawym górnym kwadrancie brzucha/nadbrzuszu po spożyciu posiłków.  

Bóle w zapaleniu trzustki mogą zajmować nadbrzusze lub dolną część klatki piersiowej, nasilają się w pozycji leżącej, a uczucie ulgi przynosi pochylenie do przodu.  

Ból w zapaleniu osierdzia to ból ostry, stały lub przerywany, często nasila się przy oddychaniu, połykaniu lub w pozycji leżącej, pochylenie do przodu może przynieść ulgę. 

W tętniaku rozwarstwiającym aorty piersiowej ból w klatce jest nagły, rozrywający, promieniuje do pleców, a stan pacjenta jest bardzo ciężki. 

Ucisk w klatce piersiowej a stres 

Stres, zwłaszcza długotrwały, może być przyczyną dolegliwości bólowych w klatce piersiowej o charakterze kłucia, ucisku, niezwiązanych z wysiłkiem fizycznym, trwających sekundy lub godziny. Bóle o takim charakterze nie wymagają leczenia. Pacjentowi mogą pomóc psychoterapia, relaksacja lub fizjoterapia. 

Kłucie w klatce piersiowej u dzieci – czego może być przyczyną? 

Ból w klatce piersiowej u dzieci i młodych dorosłych (poniżej 30. roku życia) z dużym prawdopodobieństwem nie jest wynikiem niedokrwienia mięśnia sercowego, najczęstszą przyczyną bóli w tej grupie wiekowej są schorzenia układu kostno-stawowo-mięśniowego oraz płuc. 

Kłucie w klatce piersiowej – diagnostyka i leczenie 

Diagnostyka bólów w klatce piersiowej obejmuje wywiad, badanie przedmiotowe oraz badania dodatkowe. Wywiad powinien ustalić umiejscowienie, czas trwania, charakter i rodzaj bólu, a także okoliczności mogące wywoływać ból, czynniki zaostrzające czy przynoszące ulgę. 

Istotne jest również ustalenie, jakie objawy towarzyszą bólowi w klatce piersiowej – mogą to być: duszność, kołatanie serca, omdlenia, obfite poty, nudności, wymioty, kaszel, gorączka, dreszcze oraz dolegliwości ze strony innych narządów i przebyte choroby. Powinno się także rozważyć czynniki ryzyka choroby wieńcowej lub zatorowości płucnej oraz przyjmowane leki, geny i nałogi.

W badaniu przedmiotowym należy ocenić: ogólny stan i wygląd pacjenta, masę ciała, ciśnienie tętnicze na obu kończynach górnych, tętno na wszystkich czterech kończynach, ocenić stan wypełnienia żył szyjnych, szmery nad sercem, cechy zastoju w krążeniu małym, czynność serca, symetrię szmeru pęcherzykowego i odgłosu opukowego nad płucami, gruczoł tarczowy, węzły chłonne, ew. powiększenie wątroby, obrzęki, żylaki. 

Z badań dodatkowych wykonuje się: 

• EKG spoczynkowe,  
• EKG wysiłkowe (przy przewlekłych dolegliwościach mogących sugerować objawy przewlekłej choroby niedokrwiennej serca),  
• poziom saturacji,  
• RTG klatki piersiowej,  
• oznaczenie stężenia troponiny sercowej we krwi, D–dimerów, amylazy, lipazy, 
• ECHO (USG serca), 
• angio-CT/scyntygrafia perfuzyjna płuc i USG Doppler żył kończyn dolnych przy podejrzeniu zatorowości płucnej, 
• tomografia klatki piersiowej/jamy brzusznej przy podejrzeniu tętniaka rozwarstwiającego aorty piersiowej/brzusznej (także przy podejrzeniu zapalenia trzustki), 
• gastroskopia przy podejrzeniu choroby wrzodowej/refluksu żołądkowo-przełykowego. 

Kłucie, ból w klatce piersiowej – leczenie  

Leczenie powinno obejmować przyczynę bólu. Należy pamiętać, że objawy podmiotowe i przedmiotowe są bardzo zróżnicowane, przy czym poważne schorzenia czasem trudno odróżnić od błahych.