Wykonywanie antybiogramu
Oliwia Janota

Co to jest antybiogram i jak wygląda to badanie?

W 1928 roku Alexander Fleming odkrył pierwszy szeroko stosowany antybiotyk – penicylinę. Ten przełomowy moment w historii medycyny doprowadził nie tylko do zmniejszenia liczby zgonów z powodu zakażeń, lecz również zapoczątkował erę antybiotykoterapii. Szerokie zastosowanie leków przeciwdrobnoustrojowych doprowadziło jednak do sytuacji, w której bakterie potrafią wymykać się leczeniu. Dlatego w podjęciu decyzji o wyborze jak najskuteczniejszego leku z pomocą przychodzi antybiogram.

Do czego służy antybiogram?

Antybiogram jest oznaczeniem wrażliwości danego drobnoustroju (np. bakterii) na działanie wybranych antybiotyków. Z uwagi na szeroką dostępność oraz stosowanie leków przeciwdrobnoustrojowych od kilkunastu lat obserwuje się narastającą oporność bakterii na antybiotyki. W konsekwencji nie wszystkie leki są w stanie zwalczyć infekcje bakteryjne. Aby dobrać najbardziej skuteczny antybiotyk do celowanego leczenia zakażenia, konieczne jest wykonanie antybiogramu. Antybiogram pozwala ocenić, czy bakteria, którą zakażony jest pacjent, jest wrażliwa na poszczególne antybiotyki.

Jak wygląda antybiogram?

Antybiogram polega na ekspozycji danego szczepu bakterii na poszczególne antybiotyki. W tym celu najpierw należy pobrać materiał biologiczny ze strefy zakażenia (np. wymaz z rany lub posiew moczu). Następnie próbka przekazywana jest do laboratorium, w którym wymaz umieszczany jest na odpowiednich podłożach celem identyfikacji szczepu bakteryjnego, który wywołał infekcję. Gdy bakteria zostanie zidentyfikowana, na zawiesinie bakteryjnej w szalce Petriego umieszcza się krążki bibuły nasycone różnymi antybiotykami. Szalkę inkubuje się w temperaturze 37 stopni Celsjusza przez kilkanaście godzin. Po upływie tego czasu wokół poszczególnych krążków z antybiotykiem powstaje tzw. strefa zahamowania wzrostu bakterii, czyli obszar, w którym antybiotyk zadziałał, hamując proces namnażania bakterii. Im większa średnica tej strefy – tym większa wrażliwość bakterii na dany antybiotyk.

Obecnie w większości laboratoriów stosuje się metody automatyczne, które są opracowywane przez system komputerowy. Ważne, by wymaz, posiew oraz antybiogram stosować przed włączeniem antybiotykoterapii, gdyż może ona zaburzyć wyniki badań mikrobiologicznych.

Polecane dla Ciebie

Ile kosztuje wykonanie antybiogramu?

Należy pamiętać, iż wykonanie antybiogramu wymaga jednoczesnego wykonania wymazu, badania bakteriologicznego celem identyfikacji bakterii, a następnie antybiogramu. Badanie bakteriologiczne wymazu to koszt ok. 30-90 zł w zależności od rodzaju wymazu, identyfikowanej bakterii oraz placówki, w której wykonywane jest badanie.

Interpretacja wyników antybiogramu

Otrzymując wynik antybiogramu, możemy zetknąć się z kilkoma podstawowymi skrótami, które opisują rezultaty badania. Poniżej przedstawione zostały wyjaśnienia podstawowej terminologii mikrobiologicznej w wynikach wymazu:

  • S (sensitive) lub W (wrażliwy) – szczep wrażliwy na dany antybiotyk, czyli dany lek w standardowej zalecanej dawce skutecznie zwalczy infekcję.
  • I lub WZE (wrażliwy, zwiększona ekspozycja) – antybiotyk będzie skuteczny w wyższym stężeniu.
  • R (resistant) lub O (oporny) – szczep oporny na dany antybiotyk, czyli leczenie danym antybiotykiem będzie nieskuteczne.
  • MIC (minimum inhibitory concentration) – minimalne stężenie antybiotyku hamujące wzrost bakterii. Im niższe, tym lepiej, gdyż oznacza, że już mała dawka danego antybiotyku skutecznie zwalcza infekcję.
  • BP (breakpoint) stężenie graniczne wartości MIC, czyli punkt odcięcia dla lekowrażliwości – im wyższe, tym lepiej.
  • BP/MIC – im wyższe, tym większe prawdopodobieństwo sukcesu terapeutycznego przy zastosowaniu danego antybiotyku.
  1. P. Murray i in., Mikrobiologia, Wrocław 2013, s. 216.
  2. Tabele interpretacji wyników oznaczania lekowrażliwości zgodnie z zaleceniami EUCAST 2021, pod red. W. Hryniewicz i D. Żabickiej, Warszawa 2021.
  3. Rekomendacje diagnostyki, terapii i profilaktyki antybiotykowej zakażeń w szpitalu, pod red. A. Żukowskiej i W. Hryniewicz, Warszawa 2020.
  4. B. Mączyńska, Racjonalna terapia zakażeń w Oddziałach Intensywnej Terapii w dobie narastającej oporności drobnoustrojów, Wrocław 2015.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Przesiewowe badanie słuchu

    Badania przesiewowe wykonywane są rutynowo w celu określenia prawdopodobieństwa wystąpienia choroby lub wczesnego jej wykrycia. Już w pierwszych dniach życia dziecka wykonuje się przesiewowe badanie słuchu. Na czym ono polega? Ile trwa?

  • RTG kręgosłupa – badanie, wskazania, przeciwwskazania, refundacja, cena

    RTG kręgosłupa jest metodą obrazową, którą od wielu lat wykorzystuje się podczas diagnozowania wad postawy, zmian zapalnych czy zwyrodnieniowych, a także w przypadku urazów i bóli kręgosłupa. Co prawda interpretacja wyników prześwietlenia kręgosłupa może stanowić problem dla pacjenta, niemniej samo RTG kręgosłupa nie jest badaniem bolesnym lub długotrwałym. Ile kosztuje rentgen kręgosłupa, jak należy się przygotować do badania i czy istnieją przeciwwskazania do jego wykonania? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

  • Rezonans magnetyczny kręgosłupa – przebieg badania, wskazania, cena

    Rezonans magnetyczny kręgosłupa to badanie pozwalające na ocenę elementów kostnych tego obszaru, jego tkanek miękkich oraz rdzenia kręgowego. Dzięki niemu możliwe jest wykrycie wszelkich zmian zapalnych, zwyrodnieniowych i nowotworowych. Najczęściej bada się pacjentów, którzy zgłaszają się do neurologa z bólami pleców i drętwieniem kończyn – zarówno rąk, jak i nóg. Częstym wskazaniem do badania jest także uraz kręgosłupa. Ile kosztuje MRI, jak długo trwa badanie i czy kobiety w ciąży mogą przystąpić do rezonansu magnetycznego kręgosłupa? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

  • RTG kręgosłupa lędźwiowego – badanie, wskazania, przeciwwskazania, refundacja, cena

    Ból kręgosłupa lędźwiowego, określany przez pacjentów także jako ból krzyża, ból korzonków lub ból na dole pleców, jest głównym wskazaniem do wykonania RTG tego obszaru. Aby wykonać prześwietlenie lędźwi konieczne jest posiadanie skierowania lekarskiego, które można uzyskać od lekarza pierwszego kontaktu lub ortopedy czy neurologa. Jak wygląda przygotowanie do rentgenu kręgosłupa lędźwiowego, czy kobieta w ciąży może mieć wykonane RTG tego obszaru i ile kosztuje to prześwietlenie wykonane prywatnie? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

  • Czy mutacja genu MTHFR może być przyczyną poronień nawykowych i zakrzepicy?

    Genotyp genu MTHFR pośrednio wpływa na metabolizm i przyswajanie kwasu foliowego w organizmie człowieka. Mutacja w genie MTHFR jest łączona z występowaniem u pacjenta tendencji do nadkrzepliwości i zakrzepicy, nowotworów bądź zwiększonego ryzyka chorób układu krążenia. Doniesienia te jednak bywają sprzeczne i nie znajdują przełożenia na rekomendacje specjalistów w sprawie wdrożenia profilaktycznej diagnostyki mutacji w genie MTHFR. Kwestia niedoborów kwasu foliowego jest szczególnie istotna w planowaniu ciąży, diagnostyce niepowodzeń położniczych i trudności z utrzymaniem ciąży, a także przy ustalaniu przyczyn urodzenia dziecka z wadą cewy nerwowej.

  • Badanie in vivo – co to jest?

    Badania in vitro i in vivo stanowią nieodłączny element rozwoju medycyny i nauk pokrewnych. Warto wiedzieć, czym się różnią, aby zrozumieć ich znaczenie dla procesu odkrywania nowych leków czy terapii.

  • Kolposkopia – jak wygląda badanie? Wskazanie, przebieg, interpretacja wyników

    Kolposkopia to łatwe i nieinwazyjne badanie, wykonywane przez lekarza ginekologa, które pozwala na ocenę szyjki macicy, pochwy oraz sromu pod kątem zmian przednowotworowych i nowotworowych, pobranie celowanego materiału oraz ułatwienie decyzji co do dalszego postępowania. Badanie to może być wykonywane zarówno na NFZ, jak i prywatnie. Jak wygląda kolposkopia? Czy kolposkopia boli?

  • Echokardiografia – jak wygląda to badanie, ile trwa?

    Rozwój ultrasonografii pozwolił na nieinwazyjne obrazowanie wielu przestrzeni ludzkiego ciała. Klasyczny aparat USG pozwala nie tylko na obrazowanie jamy brzusznej, ale również serca. Badanie to określa się mianem echokardiografii lub potocznie – echo serca.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij