Koagulogram – wskazania do badania, interpretacja wyników, normy
Barbara Sitek

Koagulogram – wskazania do badania, interpretacja wyników, normy

Koagulogram to pakiet dziewięciu szczegółowych oznaczeń, których wyniki umożliwią dokonanie oceny stanu układu krzepnięcia krwi w organizmie. Badanie zaleca się pacjentom, u których planuje się przeprowadzanie zabiegu chirurgicznego, z podejrzeniem chorób wątroby, niedoborami witaminy K lub tym, którzy mimo braku urazu zauważają na swoim ciele siniaki lub wybroczyny.  Ile kosztuje badanie, jak należy się do niego przygotować i jak interpretować wyniki koagulogramu? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

Koagulogram to badanie krwi, oceniające jej zdolność do krzepnięcia. Jest ono zalecane wszystkim pacjentom poddawanym operacjom i zabiegom chirurgicznym. Warto je również wykonać w przypadku zaobserwowania spontanicznego pojawiania się siniaków, krwotoków z nosa lub przedłużających się miesiączek. Koagulogram pozwala ocenić czy źródłem tych dolegliwości są zaburzenia dotyczące układu krzepnięcia, czy też ich przyczyna problemu leży gdzieś indziej.

Co to jest koagulogram?

Do prawidłowego przebiegu procesu krzepnięcia krwi konieczne jest zarówno efektywne współdziałanie pomiędzy ścianą naczynia krwionośnego, płytkami krwi, jak i produkowanymi przez wątrobę czynnikami białkowymi obecnymi w osoczu. Do monitorowania stanu osoczowych komponentów układu krzepnięcia wykorzystuje się badania koagulologiczne. W przypadku, gdy wykonuje się komplet takich oznaczeń jednocześnie, nazywa się go koagulogramem.

Wskazania do wykonania koagulogramu

Wykonanie koagulogramu jest zalecane wszystkim pacjentom, u których planowany jest zabieg chirurgiczny (pozwoli to na ocenę ryzyka wystąpienia niepożądanego krwawienia lub krwotoku), a także osobom, u których pojawiają się samoistne i spontaniczne krwawienia z nosa lub dziąseł, tych które zauważyły częstsze pojawianie się siniaków czy wybroczyn na skórze i błonach śluzowych, u kobiet z przedłużającymi się, intensywnymi krwawieniami miesiączkowymi, u pacjentów z podejrzeniem chorób wątroby, niedoborami witaminy K, wrodzonymi zaburzeniami krzepnięcia, nadkrzepliwością krwi oraz u osób stosujących antykoncepcję hormonalną lub leki zmniejszające krzepliwość krwi (w celu monitorowania leczenia).

Polecane dla Ciebie

Koagulogram – badanie, cena i refundacja

W skład koagulogramu może wchodzić aż 9 badań, które pozwalają dokładnie ocenić działanie układu krzepnięcia: czas protrombinowy (PT), czas kaolinowo-kefalinowy (APTT), czas reptylazowy (RT), czas trombinowy (TT), czas rekalcynacji osocza (CK) oraz oznaczenie poziomu antytrombiny III oraz fibrynogenu. Do postawowego koagulogramu zawsze wchodzą czas krwawienia, czas protrombinowy i APTT. Pozostałe parametry są oznaczane w zależności od zaleceń lekarza. Koagulogram zalecany przez specjalistę jest refundowany przez NFZ, natomiast przy braku skierowania i wykonywaniu badań we własnym zakresie koszt całości może wynosić od 30 do nawet 200 – 300 zł w zależności od ilości wybranych oznaczeń.

Do badania koagulogramu należy przystąpić na czczo, unikając stresu i wysiłku fizycznego na 2 – 3 dni przed jego wykonaniem. Jeżeli pacjent stosuje leki mogące wpływać na proces krzepnięcia krwi, powinien poinformować o tym lekarza lub pracowników laboratorium.

Koagulogram – interpretacja wyników badania

PT – norma, za wysoki, za niski

PT, czyli czas protrombinowy, zwany też czasem tromboplastynowym, jest miarą zewnątrzpochodnego szlaku aktywacji protrombiny (w warunkach fizjologicznych aktywowanego podczas uszkodzenia tkanek), umożliwiającym wykrycie wrodzonych i nabytych niedoborów fibrynogenu oraz II, V, VII i X czynnika krzepnięcia.

Norma: 12 – 17 sekund, jako czas Quicka: 70 –130%, jako INR: 0,8 – 1,2.

Wynik PT powyżej normy może wynikać z: wrodzonych lub nabytych skaz krwotocznych, chorób wątroby, dysfibrogenemii lub zaburzeń polimeryzacji fibrynogenu, ze stosowania leczenia z użyciem antykoagulantów i salicylanów, niedoborów witaminy K, zatrucia pochodnymi kumaryny, zespołu rozsianego wykrzepiania wewnątrznaczyniowego (tzw. DIC), oraz masywnej transfuzji krwi lub być dodatkowym objawem towarzyszącym białaczce, mocznicy lub chorobie Addisona-Biermera. Wynik PT poniżej normy może wskazywać m.in. na: źle dobraną dawkę leku przeciwzakrzepowego, chorobę zakrzepowo-zatorową, nadkrzepliwość ciężarnych i okołoporodową lub zatorowość płucną.

APTT – czas kaolinowo-kefalinowy – norma, za wysoki, za niski

APTT, czyli czas częściowej tromboplastyny po aktywacji, nazywany także czasem kaolinowo-kefalinowym, służy do oceny wewnątrzpochodnej drogi aktywacji krzepnięcia i umożliwia wykrycie wrodzonych i nabytych niedoborów: II, V, VIII, IX, X, XI, XII czynnika krzepnięcia oraz fibrynogenu.

Norma: 26 – 40 sekund.

Wynik APTT powyżej normy może wynikać z: hemofilii typu A, B i C, niektórych postaci choroby von Willebrand’a, wrodzonych niedoborów fibrynogenu, chorób wątroby, niedoboru witaminy K, zespołu rozsianego wykrzepiania wewnątrznaczyniowego (DIC), tocznia rumieniowatego układowego lub stosowanie leków przeciwzakrzepowych, takich jak heparyna, dabigatran, warfaryna czy acenokumarol. Skrócenie czasu APTT może pojawić się jako rezultat niewłaściwego pobrania próbki lub wskazywać na nadkrzepliwość krwi, która z kolei może wynikać z wrodzonych niedoborów inhibitorów krzepnięcia albo być skutkiem innych chorób, takich jak niedoczynność tarczycy, nowotwory czy choroba zakrzepowo-zatorowa.

TT – czas trombinowy – norma, za wysoki, za niski

Badanie służy ocenie czasu potrzebnego do przemiany fibrynogenu w nierozpuszczalną fibrynę.

Norma: 16 – 20 sekund.

Wynik TT powyżej normy może wynikać z: leczenia lekami trombolitycznymi, niewydolności nerek lub wątroby, wrodzonych zaburzeń syntezy fibrynogenu, obecności nieprawidłowych form fibrynogenu, obecności produktów degradacji fibryny lub zespołu rozsianego wykrzepiania wewnątrznaczyniowego (DIC). Wynik TT poniżej normy może wskazywać na stany chorobowe związane z nadkrzepliwością krwi.

RT – czas reptylazowy – norma, za wysoki, za niski 

Czas reptylazowy jest to czas krzepnięcia osocza po dodaniu do niego jadu żmii z gatunku Bothrops Atrox i jest modyfikacją oznaczenia czasu trombinowego. Jest on miarą przejścia fibrynogenu w włóknik i ulega podwyższeniu i obniżeniu w identycznych stanach chorobowych, co czas trombinowy. W przeciwieństwie do czasu trombinowego, na czas reptylazowy nie wpływa jednak stosowanie heparyny czy obecność antytrombin w osoczu.

Norma: 16 – 22 sekund.

AT III – antytrombomina – norma, za wysoki, za niski

Antytrombina III jest białkiem odpowiadającym m.in. za hamowanie aktywności trombiny w osoczu, przez co pełni ona rolę naturalnego antykoagulantu.

Norma: 0,19 – 0,31 g/l.

Wynik powyżej normy może wynikać z: hiperglobulinemii, leczenia warfaryną, niedoboru witaminy K lub wirusowego zapalenia wątroby. Wynik poniżej normy może być skutkiem m.in.: dziedzicznego niedoboru antytrombiny III, niewydolności wątroby, niewydolności nerek, zespołu nerczycowego, zespołu wykrzepiania wewnątrznaczyniowego (DIC), chorób nowotworowych, zakrzepicy naczyń, rozległych oparzeń, krwotoków, leczenia heparyną lub długotrwale stosowanej antykoncepcji hormonalnej.

CK – czas rekalcynacji osocza – norma, za wysoki, za niski

Czas rekalcynacji obrazuje jak długo trwa krzepnięcie badanego osocza po dodaniu do niego jonów wapniowych i jest wykorzystywany do oceny działania osoczowych czynników krzepnięcia.

Norma: osocze cytrynianowe: 100 – 180 sekund, osocze bogatopłytkowe: 75 – 135 sekund.

Wynik CK powyżej normy może wynikać z: niedoboru osoczowych czynników krzepnięcia, niedoboru fibrynogenu lub leczenia antykoagulantami. Podwyższone CK może wynikać ze stanów związanych z nadkrzepliwością krwi, które nie mają jednak uznanej wartości diagnostycznej.

Fibrynogen – norma, za wysoki, za niski

Norma: 1,8 – 4 g/l, czyli 180 – 400 mg/dl.

Podwyższony poziom fibrynogenu może wynikać z: obecności procesu zapalnego, infekcjom i urazom, a także szpiczaka lub zespołu nerczycowego. Do podwyższenia poziomu fibrynogenu może także dochodzić podczas ciąży, w trakcie stosowania antykoncepcji lub hormonalnej terapii zastępczej oraz terapii innymi preparatami leczniczymi z dodatkiem estrogenów. Obniżony fibrynogen może być skutkiem wrodzonych skaz krwotocznych i innych chorób genetycznych (np. afibrynogenemii, hypofibrynogenemii) bądź wynikać z niewydolności wątroby, przebiegu DIC, powikłań położniczych, chorób nowotworowych lub zatrucia.

  1. M. Jastrzębska i in., Diagnostyka laboratoryjna w hemostazie, Warszawa, 2009.
  2. R. Caquet, 250 badań laboratoryjnych, Warszawa, 2007.
  3. A. Dembińska-Kieć, i in., Diagnostyka laboratoryjna z elementami biochemii klinicznej, Wrocław, 2002.
  4. D. T. Yang i in., Home prothrombin time monitoring: a literature analysis, „American Journal of Hematology", nr 7, 2004.
  5. E. J. Favaloro i in. How to Optimize Activated Partial Thromboplastin Time (APTT) Testing: Solutions to Establishing and Verifying Normal Reference Intervals and Assessing APTT Reagents for Sensitivity to Heparin, Lupus Anticoagulant, and Clotting Factors, „Seminars in thrombosis and hemostasis", nr 45 2019.
  6. R. Vilari in., Fibrin(ogen) in human disease: both friend and foe, „Haematologica", nr 2 (105) 2020.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Kortyzol – norma, badanie, objawy podwyższonego i obniżonego kortyzolu

    Kortyzol (hydrokortyzon) jest naturalnym hormonem steroidowym produkowanym w organizmie przez korę nadnerczy. Nazywany jest hormonem stresu. Wywiera bardzo duży wpływ na metabolizm, w tym na stężenie glukozy we krwi, podnosząc jej poziom w reakcji na stres. Stężenie kortyzolu jest zależne od pory dnia – w godzinach porannych jest najwyższe, a w godzinach wieczornych najniższe. Tę zależność należy wziąć pod uwagę podczas interpretacji wyników badania. Czy można zbadać poziom stresu, wykonując oznaczenie poziomu kortyzolu? Odpowiedź w artykule.

  • GGTP – skierowanie, refundacja, cena

    GGTP to enzym pomocny w diagnozowaniu między innymi chorób wątroby, trzustki czy nerek. Jego wysoki poziom obserwuje się również u osób z problemem nadużywania alkoholu. Istnieje szereg objawów towarzyszących chorobom wątroby i dróg żółciowych, które powinny skłonić pacjenta do oznaczenia poziomu gamma-glutamylotranspeptydazy. Uwagę powinno przykuć chociażby żółte zabarwienie skóry i błon śluzowych, obrzęki i świąd skóry czy ból po prawej stronie brzucha. Jak się przygotować do badania GGTP? Ile kosztuje to oznaczenie i czy do badania należy zgłosić się na czczo? Odpowiadamy w niniejszym artykule.

  • Cholesterol HDL – badanie, normy. Co oznacza obniżony poziom „dobrego cholesterolu”?

    Badanie poziomu cholesterolu HDL jest jednym z głównych oznaczeń zlecanych osobom, u których ryzyko wystąpienia chorób sercowo-naczyniowych jest wysokie. Pacjenci chorujący na cukrzycę, po przebytym zawale serca, palacze oraz kobiety przyjmujące hormonalną terapię antykoncepcyjną, beta-blokery lub retinoidy powinni częściej oznaczać poziom dobrego cholesterolu i jego stosunek do LDL. Badaniami dodatkowymi, które zaleca się wykonać przy oznaczeniu HDL, są stężenia cholesterolu całkowitego, LDL i trójglicerydów. Jak należy się przygotować do oznaczenia poziomu HDL? Ile kosztuje badanie? Czy może być refundowane? Czy aby zbadać poziom cholesterolu HDL, trzeba być na czczo? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

  • Cholesterol LDL – badanie, normy, podwyższony. Jak obniżyć zbyt wysoki poziom „złego cholesterolu”?

    Badanie poziomu cholesterolu LDL jest jednym z elementów tzw. lipidogramu, który zaleca się wykonywać minimum raz do roku, w ramach badań profilaktycznych. Przeprowadzenie tego oznaczenia ma na celu potwierdzenie wydolności lub dysfunkcji pracy wątroby. Na zaburzenia ilości „złego cholesterolu” wpływa szereg czynników, które są związane głównie z dietą i stylem życia. Jak wygląda badanie, jakie są normy cholesterolu LDL, ile kosztuje oznaczenie i czy na pobranie krwi trzeba być na czczo? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

  • Badanie poziomu miedzi – wskazania, normy, interpretacja wyników

    Badanie poziomu miedzi we krwi może być przeprowadzone w celu wykrycia lub monitorowania chorób wątroby, niedoborów składników odżywczych, chorób genetycznych (takich jak choroba Wilsona) lub toksyczności miedziowej. Zwykle badanie to wymaga od pacjenta pobrania próbki krwi. Przed badaniem należy poinformować lekarza o jakichkolwiek lekach, suplementach diety lub innych czynnikach, które mogą wpłynąć na wyniki badania. Po otrzymaniu wyników lekarz omówi z pacjentem dalsze kroki, które będą konieczne, aby zapewnić zdrowie i dobre samopoczucie.

  • Cholesterol całkowity – badanie, norma i interpretacja wyników. Co zrobić, kiedy wynik wskazuje na podwyższony poziom?

    Badanie poziomu cholesterolu całkowitego to jedno z podstawowych badań, które ocenia ogólny poziom cholesterolu we krwi. Cholesterol całkowity to suma cholesterolu LDL (lipoproteiny o niskiej gęstości), cholesterolu HDL (lipoproteiny o wysokiej gęstości) oraz cholesterolu VLDL (lipoproteiny o bardzo niskiej gęstości).

  • Badanie poziomu serotoniny – normy, cena, interpretacja wyników

    Serotonina stanowi jeden z najbardziej znanych neurotransmiterów modulujących aktywność komórek nerwowych oraz szeroką gamę procesów neuropsychologicznych. Jako że większość puli serotoniny w organizmie zlokalizowana jest poza układem nerwowym, substancja ta ma również wpływ m.in. na funkcjonowanie układu sercowo-naczyniowego, pokarmowego i moczowo-płciowego. Może także regulować proces krzepnięcia i agregację płytek krwi. Oznaczenie poziomu serotoniny wykonywane jest m.in. w diagnostyce rakowiaków, czyli nowotworów wywodzących się z komórek neuroendokrynnych.

  • IgE całkowite – wskazania do badania poziomu immunoglobuliny typu E (IgE), normy, wyniki

    Przeciwciała klasy IgE, obok przeciwciał klasy IgG, IgM, IgA i IgD, należą do jednej z pięciu podklas immunoglobulin wytwarzanych przez komórki układu odpornościowego. Cząsteczki immunoglobulin klasy IgE wytwarzane są w odpowiedzi na alergeny i obecność pasożytów. Badanie poziomu IgE całkowitego wykonywane jest w przebiegu diagnostyki alergii, atopii i parazytoz (obecność pasożytów w organizmie). Poziom IgE całkowitego zależy od wieku pacjenta, najniższy jest u noworodków i niemowląt, a maksimum osiąga pomiędzy 10. a 15. rokiem życia pacjenta.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij