Nadwrażliwość zębów
Barbara Chmielewska

Nadwrażliwość zębów – które domowe sposoby pomagają?

Nadwrażliwość najczęściej odczuwana jest w okolicy przyszyjkowej zębów, czyli graniczącej z dziąsłem. Na przykre dolegliwości cierpią częściej pacjenci zgłaszający problem obniżania dziąseł, u których dodatkowo dochodzi do utraty twardych tkanek zęba. Zwykle stosuje się metody profesjonalnego leczenia wraz z środkami, których pacjent używa samodzielnie w domu. Przy pojawieniu się pierwszych dolegliwości pacjenci sięgają po pasty na nadwrażliwość. W gabinetach lekarskich stosuje się także lakiery fluorkowe i laseroterapię.

  1. Nadwrażliwość zębów – przyczyny, co ją powoduje?
  2. Jakie daje objawy nadwrażliwość zębów?
  3. Nadwrażliwość zębów po leczeniu i po wybielaniu
  4. Co pomaga na nadwrażliwe zęby – jakie domowe sposoby?
  5. Pasta na nadwrażliwość – którą wybrać?
  6. Nadwrażliwe zęby – jak leczyć u dentysty?

Nadwrażliwość zębów – przyczyny, co ją powoduje?

Nadwrażliwość to krótki, ostry ból zęba występujący na skutek zadziałania bodźców termicznych (ciepło, zimno), mechanicznych (dotyk, szczotkowanie), chemicznych (kwaśne) i osmotycznych (wybielanie). Jest powszechnym problemem. Według badań cierpi na nią nawet 60 proc. osób, w tym większość pacjentów periodontologicznych. Najczęściej pojawia się w 3–4 dekadzie życia, rzadziej w młodym wieku, a maleje u starszych osób. W 90 proc. dotyczy okolicy przyszyjkowej zębów, czyli graniczącej z dziąsłem. Przyczyną nadwrażliwości jest utrata twardych tkanek zęba z odsłonięciem zębiny, która w normalnych warunkach przykryta jest warstwą szkliwa (na koronie zęba) lub cementu (na korzeniu). Może do niej dochodzić na skutek m.in.:

  • działania kwasów egzo- (pokarmy, napoje) i endogennych (refluks żołądkowo-przełykowy, wymioty przy zaburzeniach odżywiania oraz w ciąży) – erozja,
  • ścierania tkanek zęba podczas szczotkowania czy na skutek działania elementów uzupełnień protetycznych, np. klamer – abrazja,
  • niewłaściwego rozkładu sił żucia, np. przy wadach zgryzu czy uprawianiu parafunkcji (zgrzytanie zębami, nagryzanie przedmiotów) – abfrakcja.

Problem najczęściej towarzyszy recesjom, ale samo obniżenie dziąsła nie jest równoznaczne z wystąpieniem nadwrażliwości zęba. Potrzebna jest dodatkowo utrata tkanek twardych zęba, zabezpieczających zębinę. Gdy do niej dojdzie, otwarte kanaliki zębinowe są narażone na bezpośrednie działanie bodźców zewnętrznych, które powodują podrażnienie biegnących w nich zakończeń nerwowych miazgi. Z taką sytuacją możemy mieć również do czynienia u pacjentów ze złą higieną jamy ustnej.

Zalegająca na powierzchni zębów płytka bakteryjna prowadzi do odwapnienia tkanek twardych i otwarcia kanalików zębinowych. Nadwrażliwość jest więc objawem innego problemu dotykającego zębów i to on właśnie powinien być w pierwszej kolejności zdiagnozowany. Należy podkreślić, że obnażenie zębiny, dzięki naturalnym mechanizmom obronnym, nie jest równoznaczne z występowaniem nadwrażliwości zęba. Możliwe jest zatem nieodczuwanie bólu pomimo utraty warstwy szkliwa czy cementu.

Jakie daje objawy nadwrażliwość zębów?

Nadwrażliwość to nagły, ostry, zlokalizowany ból, występujący bezpośrednio w momencie zadziałania bodźca. Jedna trzecia doświadczających go pacjentów podaje, że jest silny lub bardzo silny. Ból dolnych lub górnych zębów nigdy nie pojawia się samoistnie i znika wraz z zaprzestaniem działania bodźca. Możliwe jest również przedłużone odczuwanie bólu, do kilku minut, ale zawsze wymaga ono diagnostyki różnicowej i wyeliminowania innych możliwych przyczyn, np. zapalenia miazgi.

Według badań przeprowadzonych wśród mieszkańców Wielkiej Brytanii ból najczęściej pojawia się:

  • podczas jedzenia, picia czegoś zimnego (80 proc.),
  • pod wpływem zimnego powietrza (23 proc.),
  • podczas mycia zębów (21 proc.),
  • podczas jedzenia, picia czegoś gorącego (13 proc.),
  • pod wpływem kwaśnych pokarmów i napojów (7 proc.).

Nadwrażliwość najczęściej dotyczy powierzchni policzkowych kłów i zębów przedtrzonowych, rzadziej zębów przednich i trzonowców. Może ograniczać się do jednego zęba lub być szerszym problemem. Występuje po jednej lub obu stronach. Przeważającą grupę pacjentów stanowią kobiety w trzeciej i czwartej dekadzie życia. Z wiekiem wrażliwość zębiny maleje dzięki działającym mechanizmom obronnym.

Powiązane produkty

Nadwrażliwość zębów po leczeniu i po wybielaniu

Nagła nadwrażliwość zęba czy zębów może pojawić się lub nasilić po niektórych zabiegach stomatologicznych, np. leczeniu próchnicy z założeniem wypełnienia (plomby) czy szlifowaniu zębów pod korony protetyczne. Według badań doświadcza jej 50 proc. pacjentów po wykonaniu skalingu (przez pacjenta określanego jako zdjęcie kamienia) z wygładzeniem powierzchni korzeni i ok. 55 proc. pacjentów po chirurgicznych zabiegach periodontologicznych. Z kolei wybielanie może spowodować nadwrażliwość u nawet 75 proc. pacjentów.

Na szczęście jest ona przemijająca i ustępuje w przeciągu 2 tygodni. Spowodowana jest przenikaniem użytej substancji utleniającej przez szkliwo i zębinę, a w konsekwencji podrażnienia miazgi. Jej szkodliwe działanie zależy m.in. od stężenia wybielacza, dlatego korzystniejsze jest wybielanie nocne, przy użyciu nakładek, w stosunku do gabinetowego. W przypadku tego drugiego ból może pojawić się w trakcie zabiegu (substancja wybielająca w 5–15 min. dociera do miazgi) i czasami uniemożliwia zakończenie go z sukcesem, czyli uzyskanie zadowalającego stopnia rozjaśnienia.

Dowiedz się więcej, czym są ubytki przyszyjkowe.

Co pomaga na nadwrażliwe zęby – jakie domowe sposoby?

Przede wszystkim należy wyeliminować czynniki ryzyka utraty twardych tkanek zęba. Na przestrzeni lat zmieniła się dieta i obecnie ma bardziej erozyjny charakter. Duża ilość owoców i soków w diecie oraz energetyki i napoje izotoniczne o niskim pH stwarzają zagrożenie dla szkliwa, gdyż sprzyjają jego rozpuszczaniu. Ma to miejsce szczególnie w okolicy szyjki zęba, bo tam jest go najmniej. W konsekwencji dochodzi do obnażenia zębiny, co może skutkować pojawieniem się nadwrażliwości. Zaleca się więc ograniczenie kwaśnych produktów w diecie, a po ich spożyciu odczekanie pół godziny przed umyciem zębów.

Drugą kwestią, na którą należy zwrócić uwagę, jest właściwa higiena jamy ustnej. Zalegająca płytka nazębna jest przyczyną zapalenia dziąseł i przyzębia, które prowadzą do nadwrażliwości. Z drugiej strony mogą ją też powodować niepoprawnie wykonywane zabiegi higieniczne. Ubytek tkanek twardych może powodować zbyt twarda szczoteczka do zębów i zbyt duża siła, szczególnie w połączeniu z niezalecaną techniką szorowania (ruchy poziome). Należy zatem używać miękkiego włosia i techniki wymiatającej (roll), która polega na ustawieniu szczotki pod kątem 45 stopni i wykonywaniu ruchów obrotowo-wymiatających. Należy również zwrócić uwagę na wskaźnik abrazyjności, czyli ścieralności pasty (oznaczony bywa na opakowaniach jako RDA). Standardowo wynosi on 30–70, ale w przypadku niektórych past, np. wybielających, może być znacznie wyższy, co zwiększa ryzyko uszkodzenia twardych tkanek zęba i powstawania nadwrażliwości.

Pasta na nadwrażliwość – którą wybrać?

Warto wiedzieć, że sam organizm ma swoje własne mechanizmy obronne, które są uruchamiane na skutek otwarcia kanalików zębinowych. Pierwszy z nich to próba zamknięcia ich od strony zewnętrznej, za pomocą składników zawartych w ślinie, drugi zaś to odkładanie warstwy zębiny od strony miazgi. Proces ten wymaga czasu, zatem należy skorzystać z past do zębów wrażliwych.

W leczeniu wykorzystuje się dwa mechanizmy:

  • blokowanie ujść kanalików zębinowych za pomocą nierozpuszczalnych precypitatów,
  • zmniejszanie przewodnictwa nerwowego włókien nerwowych biegnących w kanalikach zębinowych, a tym samym odpowiedzi na bodźce drażniące.

Substancje zawarte w pastach rekomendowanych przy nadwrażliwości działają w jednym z powyższych mechanizmów. Do grupy pierwszej należą m.in: sole strontu i potasu, aminofluorki, fluorki cyny, HEMA, fosfokrzemiany wapniowo-sodowe (technologia Novamin), arginina z węglanem wapnia (technologia Pro-Argin). Przewodnictwo nerwowe nadwrażliwych zębów można zmniejszyć za pomocą związków potasu: azotanu, chlorku i cytrynianu. Jony potasu depolaryzują włókna nerwowe i nie pozwalają na ich ponowną polaryzację, dzięki czemu nie dochodzi do reakcji na bodźce drażniące. Większą skuteczność i dłuższe działanie w czasie wykazują środki zamykające kanaliki.

Działanie past można wzmocnić, stosując płukanki na nadwrażliwość. Stężenie substancji aktywnych jest w nich znacznie mniejsze, ale mogą docierać do miejsc trudno dostępnych dla szczotki i pasty, przynosząc dodatkową korzyść terapeutyczną.

Jednym z zabiegów polecanych pacjentom cierpiącym na nadwrażliwość zębów jest fluoryzacja. Przeczytaj więcej, klikając tutaj.

Nadwrażliwe zęby – jak leczyć u dentysty?

Metody profesjonalnego leczenia nadwrażliwości zębiny zwykle stosuje się łącznie ze środkami używanymi przez pacjenta w domu (pasty, płukanki). Metody gabinetowe można podzielić na nieinwazyjne i inwazyjne. Do grupy pierwszej zalicza się zamykanie kanalików zębinowych i zmniejszanie przewodnictwa nerwowego, do drugiej m.in. pokrywanie recesji dziąsłowych, zakładanie wypełnień czy laseroterapia.

Wysoką skutecznością w blokowaniu kanalików odznaczają się lakiery fluorkowe. Dają one natychmiastową ulgę już po pierwszym zastosowaniu oraz niemal całkowite wyeliminowanie bólu po 2–3 aplikacjach, wykonywanych w kilkudniowych odstępach czasu. Można też stosować inne preparaty, np. promujące wytwarzanie naturalnego hydroksyapatytu, czyli związku będącego podstawową częścią mineralną szkliwa i zębiny. Preparat ten ma postać pasty, którą lekarz wciera we wrażliwe miejsca, blokując odbieranie bodźców w ok. 50 proc. już po pierwszym zabiegu.

W leczeniu nadwrażliwości znajdują również zastosowanie lasery, które mogą działać w dwóch mechanizmach. Lasery biostymulujace hamują przewodnictwo nerwowe, zaś te o średniej i dużej mocy zmniejszają przepuszczalność zębiny dzięki koagulacji białek.

Należy pamiętać, że do nadwrażliwości doprowadziły jakieś przyczyny, które powinny być zdiagnozowane i leczone. Sposób postępowania będzie uzależniony od tego, z jakim problemem mamy do czynienia: starciem zębów, ubytkami przyszyjkowymi niepróchnicowego pochodzenia, recesjami, zapaleniem dziąseł, paradontozą czy innymi.

  1. Haładyj A: Problemy zdrowotne jamy ustnej  nadwrażliwość zębiny w powiązaniu z zapaleniem dziąseł. Stomatologia po Dyplomie, 02, 2019.
  2. Koniec P: Nadwrażliwość  złożony problem, proste rozwiązania. Colgate talks. Wykład online.
  3. Pacyk A: Specjalista radzi  znoszenie nadwrażliwości zębów, szczególnie u pacjentów po zabiegu wybielania zębów. Magazyn stomatologiczny, 78, 2021.
  4. Jankowska K, Piesiak-Pańczyszyn D, Herman K, Kasiak M, Wrzyszcz-Kowalczyk A: Domowe leczenie nadwrażliwości zębiny z zastosowaniem technologii Pro-Argin. Dent. Med. Probl., 2014.

 

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Alergia kontaktowa – przyczyny, objawy i leczenie

    Alergia kontaktowa jest rodzajem nadwrażliwości, która występuje w wyniku bezpośredniego kontaktu skóry z substancjami wywołującymi reakcję alergiczną. Zjawisko to może powodować szereg nieprzyjemnych objawów – od łagodnych po ciężkie – i jest powszechnie spotykane wśród ludzi w różnym wieku.

  • Czym jest pokrzywka? Przyczyny, rodzaje, objawy i leczenie

    Pokrzywka jest niegroźnym schorzeniem skóry wywołanym najczęściej reakcją alergiczną. Objawia się swędzącymi bąblami na skórze, które przypominają ślady po poparzeniu pokrzywą. Jakie są jej przyczyny i co zrobić, gdy się pojawi? Na czym polega leczenie pokrzywki?

  • Zespół Dravet – objawy, diagnostyka, leczenie

    Zespół Dravet to rzadkie genetyczne schorzenie neurologiczne, które manifestuje się już we wczesnym dzieciństwie i znacząco wpływa na funkcjonowanie pacjentów przez całe życie. Charakteryzuje się opornymi na leczenie napadami padaczkowymi, które mogą prowadzić do licznych komplikacji, w tym do opóźnienia rozwoju i deficytów poznawczych.

  • Czy Tajlandia jest bezpieczna? Zagrożenia zdrowotne i najczęstsze choroby

    Tajlandia to kraj o egzotycznym uroku, przyciągający turystów z całego świata. Przed podróżą warto zapoznać się z potencjalnymi zagrożeniami zdrowotnymi występującymi w Azji Południowo-Wschodniej, żeby odpowiednio się przygotować i potrafić na nie reagować. Na co powinniśmy się zaszczepić przed wizytą w Tajlandii? Jakie choroby nam zagrażają? Co zrobić, jeśli ugryzie nas małpa?

  • Ośmiokrotny wzrost zachorowań na odrę w Polsce. Co jest powodem powrotu tej groźnej choroby?

    Liczba przypadków odry zarejestrowanych w 2024 roku w Polsce w systemie nadzoru epidemiologicznego wzrosła w porównaniu z rokiem 2023 ponad ośmiokrotnie – poinformował redakcję DOZ.pl Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego PZH – PIB. Odra wraca do Polski i staje się realnym zagrożeniem zdrowotnym, szczególnie dla dzieci i osób nieszczepionych. Choć przez lata choroba ta była praktycznie wyeliminowana, dziś – w wyniku malejącej liczby szczepień – znów pojawiają się nowe ogniska. Czym jest odra, jak się przed nią chronić i kto jest najbardziej narażony?

  • Ból nerek – objawy, leczenie i przyczyny. Jak złagodzić ból nerek?

    Ból nerek jest dolegliwością, która może być spowodowana różnymi czynnikami – od infekcji po choroby przewlekłe. Jeśli wystąpi, warto skonsultować się z lekarzem, aby zdiagnozować przyczynę i podjąć odpowiednie leczenie. Jakie badania wykonać, gdy bolą nerki? Co przyniesie ulgę w bólu?

  • Odleżyny – rodzaje i stopnie odleżyn oraz ich klasyfikacja

    Odleżyny to jedno z najpoważniejszych powikłań długotrwałego unieruchomienia, stanowiące istotne wyzwanie w opiece medycznej. Ich powstawanie związane jest z długotrwałym uciskiem na tkanki, które prowadzi do niedokrwienia i martwicy. Czym są odleżyny i jak powstają? Jakie plastry należy stosować w leczeniu odleżyn?

  • Uczulenie na komary. Jakie są objawy i przyczyny alergii na komary?

    Komary mają zdolność do przenoszenia niebezpiecznych chorób, takich jak malaria, wirus Zachodniego Nilu, wirus chikungunya czy wirus dengi. Stanowią więc zagrożenie zarówno dla ludzi, jak i zwierząt, jednak złą sławę zyskały głównie z powodu nieprzyjemnych ukąszeń. Kąsają wyłącznie samice komarów, wabione do skóry człowieka przez ciepło ciała, pot, zapachy oraz dwutlenek węgla. Podczas ukłucia samica wprowadza ślinę do krwiobiegu, aby zapobiec krzepnięciu krwi i umożliwić pobranie pokarmu. Kontakt trwający minimum sześć sekund może wywołać reakcję miejscową — zaczerwienienie, świąd i obrzęk.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl