Nadwrażliwość zębów
Barbara Chmielewska

Nadwrażliwość zębów – które domowe sposoby pomagają?

Nadwrażliwość najczęściej odczuwana jest w okolicy przyszyjkowej zębów, czyli graniczącej z dziąsłem. Na przykre dolegliwości cierpią częściej pacjenci zgłaszający problem obniżania dziąseł, u których dodatkowo dochodzi do utraty twardych tkanek zęba. Zwykle stosuje się metody profesjonalnego leczenia wraz z środkami, których pacjent używa samodzielnie w domu. Przy pojawieniu się pierwszych dolegliwości pacjenci sięgają po pasty na nadwrażliwość. W gabinetach lekarskich stosuje się także lakiery fluorkowe i laseroterapię.

  1. Nadwrażliwość zębów – przyczyny, co ją powoduje?
  2. Jakie daje objawy nadwrażliwość zębów?
  3. Nadwrażliwość zębów po leczeniu i po wybielaniu
  4. Co pomaga na nadwrażliwe zęby – jakie domowe sposoby?
  5. Pasta na nadwrażliwość – którą wybrać?
  6. Nadwrażliwe zęby – jak leczyć u dentysty?

Nadwrażliwość zębów – przyczyny, co ją powoduje?

Nadwrażliwość to krótki, ostry ból zęba występujący na skutek zadziałania bodźców termicznych (ciepło, zimno), mechanicznych (dotyk, szczotkowanie), chemicznych (kwaśne) i osmotycznych (wybielanie). Jest powszechnym problemem. Według badań cierpi na nią nawet 60 proc. osób, w tym większość pacjentów periodontologicznych. Najczęściej pojawia się w 3–4 dekadzie życia, rzadziej w młodym wieku, a maleje u starszych osób. W 90 proc. dotyczy okolicy przyszyjkowej zębów, czyli graniczącej z dziąsłem. Przyczyną nadwrażliwości jest utrata twardych tkanek zęba z odsłonięciem zębiny, która w normalnych warunkach przykryta jest warstwą szkliwa (na koronie zęba) lub cementu (na korzeniu). Może do niej dochodzić na skutek m.in.:

  • działania kwasów egzo- (pokarmy, napoje) i endogennych (refluks żołądkowo-przełykowy, wymioty przy zaburzeniach odżywiania oraz w ciąży) – erozja,
  • ścierania tkanek zęba podczas szczotkowania czy na skutek działania elementów uzupełnień protetycznych, np. klamer – abrazja,
  • niewłaściwego rozkładu sił żucia, np. przy wadach zgryzu czy uprawianiu parafunkcji (zgrzytanie zębami, nagryzanie przedmiotów) – abfrakcja.

Problem najczęściej towarzyszy recesjom, ale samo obniżenie dziąsła nie jest równoznaczne z wystąpieniem nadwrażliwości zęba. Potrzebna jest dodatkowo utrata tkanek twardych zęba, zabezpieczających zębinę. Gdy do niej dojdzie, otwarte kanaliki zębinowe są narażone na bezpośrednie działanie bodźców zewnętrznych, które powodują podrażnienie biegnących w nich zakończeń nerwowych miazgi. Z taką sytuacją możemy mieć również do czynienia u pacjentów ze złą higieną jamy ustnej.

Zalegająca na powierzchni zębów płytka bakteryjna prowadzi do odwapnienia tkanek twardych i otwarcia kanalików zębinowych. Nadwrażliwość jest więc objawem innego problemu dotykającego zębów i to on właśnie powinien być w pierwszej kolejności zdiagnozowany. Należy podkreślić, że obnażenie zębiny, dzięki naturalnym mechanizmom obronnym, nie jest równoznaczne z występowaniem nadwrażliwości zęba. Możliwe jest zatem nieodczuwanie bólu pomimo utraty warstwy szkliwa czy cementu.

Jakie daje objawy nadwrażliwość zębów?

Nadwrażliwość to nagły, ostry, zlokalizowany ból, występujący bezpośrednio w momencie zadziałania bodźca. Jedna trzecia doświadczających go pacjentów podaje, że jest silny lub bardzo silny. Ból dolnych lub górnych zębów nigdy nie pojawia się samoistnie i znika wraz z zaprzestaniem działania bodźca. Możliwe jest również przedłużone odczuwanie bólu, do kilku minut, ale zawsze wymaga ono diagnostyki różnicowej i wyeliminowania innych możliwych przyczyn, np. zapalenia miazgi.

Według badań przeprowadzonych wśród mieszkańców Wielkiej Brytanii ból najczęściej pojawia się:

  • podczas jedzenia, picia czegoś zimnego (80 proc.),
  • pod wpływem zimnego powietrza (23 proc.),
  • podczas mycia zębów (21 proc.),
  • podczas jedzenia, picia czegoś gorącego (13 proc.),
  • pod wpływem kwaśnych pokarmów i napojów (7 proc.).

Nadwrażliwość najczęściej dotyczy powierzchni policzkowych kłów i zębów przedtrzonowych, rzadziej zębów przednich i trzonowców. Może ograniczać się do jednego zęba lub być szerszym problemem. Występuje po jednej lub obu stronach. Przeważającą grupę pacjentów stanowią kobiety w trzeciej i czwartej dekadzie życia. Z wiekiem wrażliwość zębiny maleje dzięki działającym mechanizmom obronnym.

Powiązane produkty

Nadwrażliwość zębów po leczeniu i po wybielaniu

Nagła nadwrażliwość zęba czy zębów może pojawić się lub nasilić po niektórych zabiegach stomatologicznych, np. leczeniu próchnicy z założeniem wypełnienia (plomby) czy szlifowaniu zębów pod korony protetyczne. Według badań doświadcza jej 50 proc. pacjentów po wykonaniu skalingu (przez pacjenta określanego jako zdjęcie kamienia) z wygładzeniem powierzchni korzeni i ok. 55 proc. pacjentów po chirurgicznych zabiegach periodontologicznych. Z kolei wybielanie może spowodować nadwrażliwość u nawet 75 proc. pacjentów.

Na szczęście jest ona przemijająca i ustępuje w przeciągu 2 tygodni. Spowodowana jest przenikaniem użytej substancji utleniającej przez szkliwo i zębinę, a w konsekwencji podrażnienia miazgi. Jej szkodliwe działanie zależy m.in. od stężenia wybielacza, dlatego korzystniejsze jest wybielanie nocne, przy użyciu nakładek, w stosunku do gabinetowego. W przypadku tego drugiego ból może pojawić się w trakcie zabiegu (substancja wybielająca w 5–15 min. dociera do miazgi) i czasami uniemożliwia zakończenie go z sukcesem, czyli uzyskanie zadowalającego stopnia rozjaśnienia.

Dowiedz się więcej, czym są ubytki przyszyjkowe.

Co pomaga na nadwrażliwe zęby – jakie domowe sposoby?

Przede wszystkim należy wyeliminować czynniki ryzyka utraty twardych tkanek zęba. Na przestrzeni lat zmieniła się dieta i obecnie ma bardziej erozyjny charakter. Duża ilość owoców i soków w diecie oraz energetyki i napoje izotoniczne o niskim pH stwarzają zagrożenie dla szkliwa, gdyż sprzyjają jego rozpuszczaniu. Ma to miejsce szczególnie w okolicy szyjki zęba, bo tam jest go najmniej. W konsekwencji dochodzi do obnażenia zębiny, co może skutkować pojawieniem się nadwrażliwości. Zaleca się więc ograniczenie kwaśnych produktów w diecie, a po ich spożyciu odczekanie pół godziny przed umyciem zębów.

Drugą kwestią, na którą należy zwrócić uwagę, jest właściwa higiena jamy ustnej. Zalegająca płytka nazębna jest przyczyną zapalenia dziąseł i przyzębia, które prowadzą do nadwrażliwości. Z drugiej strony mogą ją też powodować niepoprawnie wykonywane zabiegi higieniczne. Ubytek tkanek twardych może powodować zbyt twarda szczoteczka do zębów i zbyt duża siła, szczególnie w połączeniu z niezalecaną techniką szorowania (ruchy poziome). Należy zatem używać miękkiego włosia i techniki wymiatającej (roll), która polega na ustawieniu szczotki pod kątem 45 stopni i wykonywaniu ruchów obrotowo-wymiatających. Należy również zwrócić uwagę na wskaźnik abrazyjności, czyli ścieralności pasty (oznaczony bywa na opakowaniach jako RDA). Standardowo wynosi on 30–70, ale w przypadku niektórych past, np. wybielających, może być znacznie wyższy, co zwiększa ryzyko uszkodzenia twardych tkanek zęba i powstawania nadwrażliwości.

Pasta na nadwrażliwość – którą wybrać?

Warto wiedzieć, że sam organizm ma swoje własne mechanizmy obronne, które są uruchamiane na skutek otwarcia kanalików zębinowych. Pierwszy z nich to próba zamknięcia ich od strony zewnętrznej, za pomocą składników zawartych w ślinie, drugi zaś to odkładanie warstwy zębiny od strony miazgi. Proces ten wymaga czasu, zatem należy skorzystać z past do zębów wrażliwych.

W leczeniu wykorzystuje się dwa mechanizmy:

  • blokowanie ujść kanalików zębinowych za pomocą nierozpuszczalnych precypitatów,
  • zmniejszanie przewodnictwa nerwowego włókien nerwowych biegnących w kanalikach zębinowych, a tym samym odpowiedzi na bodźce drażniące.

Substancje zawarte w pastach rekomendowanych przy nadwrażliwości działają w jednym z powyższych mechanizmów. Do grupy pierwszej należą m.in: sole strontu i potasu, aminofluorki, fluorki cyny, HEMA, fosfokrzemiany wapniowo-sodowe (technologia Novamin), arginina z węglanem wapnia (technologia Pro-Argin). Przewodnictwo nerwowe nadwrażliwych zębów można zmniejszyć za pomocą związków potasu: azotanu, chlorku i cytrynianu. Jony potasu depolaryzują włókna nerwowe i nie pozwalają na ich ponowną polaryzację, dzięki czemu nie dochodzi do reakcji na bodźce drażniące. Większą skuteczność i dłuższe działanie w czasie wykazują środki zamykające kanaliki.

Działanie past można wzmocnić, stosując płukanki na nadwrażliwość. Stężenie substancji aktywnych jest w nich znacznie mniejsze, ale mogą docierać do miejsc trudno dostępnych dla szczotki i pasty, przynosząc dodatkową korzyść terapeutyczną.

Jednym z zabiegów polecanych pacjentom cierpiącym na nadwrażliwość zębów jest fluoryzacja. Przeczytaj więcej, klikając tutaj.

Nadwrażliwe zęby – jak leczyć u dentysty?

Metody profesjonalnego leczenia nadwrażliwości zębiny zwykle stosuje się łącznie ze środkami używanymi przez pacjenta w domu (pasty, płukanki). Metody gabinetowe można podzielić na nieinwazyjne i inwazyjne. Do grupy pierwszej zalicza się zamykanie kanalików zębinowych i zmniejszanie przewodnictwa nerwowego, do drugiej m.in. pokrywanie recesji dziąsłowych, zakładanie wypełnień czy laseroterapia.

Wysoką skutecznością w blokowaniu kanalików odznaczają się lakiery fluorkowe. Dają one natychmiastową ulgę już po pierwszym zastosowaniu oraz niemal całkowite wyeliminowanie bólu po 2–3 aplikacjach, wykonywanych w kilkudniowych odstępach czasu. Można też stosować inne preparaty, np. promujące wytwarzanie naturalnego hydroksyapatytu, czyli związku będącego podstawową częścią mineralną szkliwa i zębiny. Preparat ten ma postać pasty, którą lekarz wciera we wrażliwe miejsca, blokując odbieranie bodźców w ok. 50 proc. już po pierwszym zabiegu.

W leczeniu nadwrażliwości znajdują również zastosowanie lasery, które mogą działać w dwóch mechanizmach. Lasery biostymulujace hamują przewodnictwo nerwowe, zaś te o średniej i dużej mocy zmniejszają przepuszczalność zębiny dzięki koagulacji białek.

Należy pamiętać, że do nadwrażliwości doprowadziły jakieś przyczyny, które powinny być zdiagnozowane i leczone. Sposób postępowania będzie uzależniony od tego, z jakim problemem mamy do czynienia: starciem zębów, ubytkami przyszyjkowymi niepróchnicowego pochodzenia, recesjami, zapaleniem dziąseł, paradontozą czy innymi.

  1. Haładyj A: Problemy zdrowotne jamy ustnej  nadwrażliwość zębiny w powiązaniu z zapaleniem dziąseł. Stomatologia po Dyplomie, 02, 2019.
  2. Koniec P: Nadwrażliwość  złożony problem, proste rozwiązania. Colgate talks. Wykład online.
  3. Pacyk A: Specjalista radzi  znoszenie nadwrażliwości zębów, szczególnie u pacjentów po zabiegu wybielania zębów. Magazyn stomatologiczny, 78, 2021.
  4. Jankowska K, Piesiak-Pańczyszyn D, Herman K, Kasiak M, Wrzyszcz-Kowalczyk A: Domowe leczenie nadwrażliwości zębiny z zastosowaniem technologii Pro-Argin. Dent. Med. Probl., 2014.

 

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Inhalacje dla dzieci – jak zrobić to dobrze?

    Inhalacja to jedna z podstawowych metod leczenia chorób dróg oddechowych u dzieci. Dzięki tej metodzie możliwe jest miejscowe podawanie leków, które mają za zadanie skutecznie redukować objawy i tym samym pomagać w leczeniu. Jakie korzyści może przynieść inhalacja oraz kto nie powinien być poddawany inhalacjom?

  • Niedoczynność tarczycy i Hashimoto. Objawy, leczenie, suplementacja

    W praktyce medycznej niedoczynność tarczycy i choroba Hashimoto są ze sobą ściśle powiązane, dlatego ich wzajemne zrozumienie jest kluczowe dla właściwego leczenia oraz skutecznej terapii. Niedoczynność tarczycy, niezależnie od przyczyny, prowadzi do zaburzenia produkcji hormonów tarczycy, co może mieć poważne konsekwencje zdrowotne, ponieważ wpływa na funkcjonowanie całego organizmu. Choroba Hashimoto jest natomiast jedną z głównych przyczyn niedoczynności tarczycy.

  • Wirus hMPV – jakie są objawy zakażenia? Kto jest szczególnie narażony? Jak leczyć?

    Zimowe miesiące to okres wzmożonego ryzyka chorób układu oddechowego, który często nazywany jest sezonem wysokim. Ostatnio coraz częściej mówi się o wirusie hMPV, szczególnie w Chinach. Od kilkunastu godzin temat ten zyskuje na znaczeniu również w Europie – pierwsze przypadki infekcji wirusem wykryto w Portugalii.

  • Mykoplazma u dzieci i dorosłych – przyczyny, objawy, leczenie

    Mykoplazma to popularne określenie zakażenia wywołanego przez bakterię Mycoplasma pneumoniae, które dotyka głównie dzieci i młodzieży. Jego objawy dotyczą najczęściej górnych dróg oddechowych, ale infekcja może też mieć postać zapalenia płuc (mykoplazmatyczne zapalenie płuc).

  • Gradówka – co to jest i jak wygląda? Przyczyny, objawy, leczenie

    Gradówka jest jednym z najczęściej występujących schorzeń okulistycznych i dotyka osoby w różnym wieku. Jakie są przyczyny i objawy gradówki? Jakie mogą być konsekwencje dla zdrowia, jeśli nie jest odpowiednio leczona?

  • Grypa typu B – objawy, leczenie, możliwe powikłania

    Grypa typu B to sezonowa infekcja wirusowa, która często atakuje w miesiącach jesienno-zimowych. Charakteryzuje się nagłym początkiem, wysoką gorączką, bólem mięśni i osłabieniem, które mogą znacząco wpływać na codzienne funkcjonowanie. Chociaż większość przypadków przebiega łagodnie, nieleczona grypa typu B może prowadzić do groźnych powikłań, takich jak zapalenie płuc czy zaostrzenie chorób przewlekłych. Dowiedz się, jak rozpoznać objawy, skutecznie leczyć infekcję i minimalizować ryzyko komplikacji.

  • Ptasia grypa – przyczyny, objawy u ludzi, leczenie

    Ptasia grypa to zakaźna choroba wirusowa wywoływana przez różne szczepy wirusa grypy typu A, które naturalnie występują w populacjach ptaków. Wirusy te mogą przenosić się między ptakami, a w określonych przypadkach mogą zakażać także inne gatunki, w tym ludzi.

  • Grypa w ciąży – zagrożenia, objawy, leczenie i profilaktyka

    Grypa oraz inne infekcje wirusowe często wywołują niepokój u kobiet będących w ciąży. Zakażenie wirusem grypy u osób dorosłych przebiega zwykle dosyć łagodnie, jednakże w przypadku kobiet ciężarnych choroba może mieć cięższy przebieg oraz negatywnie wpływać na dziecko. Z tego względu w rekomendacjach lekarzy ginekologów kładzie się nacisk przede wszystkim na profilaktykę i ochronę przyszłych mam przed zakażeniem grypą, aby uniknąć poważnych powikłań.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

logo Telemedi

Usługę zdalnej konsultacji z lekarzem świadczy Telemedi.
Regulamin świadczenia usługi dostępny jest tutaj.