Recesja dziąseł – przyczyny, jak wygląda leczenie?
Barbara Chmielewska

Recesja dziąseł – przyczyny, jak wygląda leczenie?

Recesja, inaczej zanik, cofanie się dziąseł to proces chorobowy polegający na odsłonięciu części korzenia zęba. Problem nasila się wraz z wiekiem. Jest ściśle związany zaniedbaniami natury higienicznej. Pacjenci, którzy mniej dbają o higienę, częściej borykają się z problemem recesji dziąsłowej. Decyduje także biotyp dziąseł i obecność urazów w obrębie jamy ustnej.

Co to jest recesja dziąseł?

Recesja to nieprawidłowość polegająca na odsłonięciu części korzenia zęba na skutek przemieszczenia się brzegu dziąsła w stronę wierzchołka korzenia zęba. Problem może dotyczyć osób w każdym wieku, nawet dzieci. Prawdopodobieństwo pojawienia się zaniku dziąseł wzrasta z wiekiem. Dotyczy co drugiej dorosłej osoby do 64. roku życia i jeszcze większego odsetka osób starszych. Może występować w obrębie jednego (recesje pojedyncze) lub wielu zębów (recesje mnogie). Najczęściej cofnięte dziąsła można spotkać od strony wargowej i policzkowej (rzadziej na powierzchniach językowych i podniebiennych zębów).

Problem może pojawić się u osób z bardzo dobrą lub niedostateczną higieną jamy ustnej – w drugiej grupie osuwanie się dziąseł będzie można zauważyć na wszystkich powierzchniach zębów. Cofanie się dziąseł jest zaburzeniem nie tylko estetycznym. Może towarzyszyć mu nadwrażliwość zębiny, ubytki przyszyjkowe niepróchnicowego pochodzenia oraz próchnica.

Recesja dziąseł – jakie są przyczyny?

Recesje dziąsłowe mogą powstawać na skutek działania, a najczęściej współdziałania, różnych czynników. Można je podzielić na:
•     uwarunkowania anatomiczne, związane z budową kości, zębów i tkanek miękkich,
•     czynniki patologiczne, do których zalicza się m.in płytkę bakteryjną i urazy.

W pierwszej grupie przyczyną zaniku dziąseł może być zbyt cienka blaszka kostna pokrywająca ząb lub jej częściowy ubytek. Może to mieć związek z dysproporcją pomiędzy grubością kości i korzeni zębów. Może też być wynikiem nieprawidłowego ustawienia zębów w łuku, np. stłoczenia czy nachylenia zębów w stronę warg. Zwiększone ryzyko recesji występuje również przy cienkim biotypie dziąseł (cienka grubość dziąsła, występuje u 25 proc. ludzi) oraz niekorzystnym sposobie przyczepu wędzidełka wargi i fałdów błony śluzowej, powodującym pociąganie dziąsła (pull syndrome).

W drugiej grupie ważną rolę odgrywa płytka bakteryjna. Produkty metabolizmu bakterii oraz wywarzane przez nie toksyny mają niekorzystny wpływ na tkanki miękkie i przy braku lub niedostatecznej higienie jamy ustnej, mogą prowadzić do zapalenia dziąseł, a następnie zapalenia kości wyrostka zębodołowego (paradontoza). W ich przebiegu dochodzi do przemieszczania tkanek w stronę wierzchołków zębów i odsłonięcia korzeni (osuwanie się dziąseł, opadanie dziąseł).

Powiązane produkty

Osuwające się dziąsła po urazie

Recesje dziąseł mogą powstawać także na skutek powtarzających się urazów, zwłaszcza u pacjentów z cienkim biotypem dziąsła. Mogą być one powodowane błędami podczas zabiegów higienicznych (szczotkowania i nitkowania zębów), noszeniem kolczyków w jamie ustnej, niewłaściwym wykonaniem uzupełnień protetycznych, uprawianiem parafunkcji czy zgryzem urazowym.

Pacjenci czasem zastanawiają się na temat związku powstałych recesji z przebytym leczeniem ortodontycznym. Chociaż część autorów nie widzi takiej zależności, nowa pozycja zęba w łuku może stać się czynnikiem ryzyka zaniku dziąsła, a w połączeniu z cienkim biotypem czy urazowym szczotkowaniem zwiększyć prawdopodobieństwo cofnięcia się dziąsła.

Jakie są objawy recesji dziąseł?

Cofnięta linia dziąseł jest częstą przyczyną zgłaszania się pacjentów do gabinetów dentystycznych. Powodem jest głównie pogarszający się efekt estatyczny. Osuwanie się dziąseł w przypadku recesji postępuje stopniowo, zatem jest początkowo trudne do zauważenia.

Gdy dojdzie do odsłonięcia szyjki zęba, pacjent może zacząć doświadczać nadwrażliwości. Ma ona postać ostrego, kłującego bólu pojawiającego się pod wpływem działania czynników zewnętrznych.

Zazwyczaj pacjenci odczuwają ból podczas mycia zębów, jedzenia i picia. Odsłonięcie powierzchni korzenia zwiększa także ryzyko akumulacji płytki bakteryjnej na jego powierzchni, a w konsekwencji rozwoju próchnicy. Jej leczenie może nastręczać sporo trudności m.in. ze względu na niekorzystną lokalizację i bliskość miazgi. Warto dodać, że recesje mogą mieć przebieg aktywny, cechujący się silną nadwrażliwością oraz stabilny, postępujący powoli, z mało nasilonymi dolegliwościami bólowymi.

Pokrycie recesji dziąsła – jak je odbudować?

Zabieg polega na chirurgicznym pokryciu odsłoniętej części korzenia przy zastosowaniu różnych technik operacyjnych. Do pokrycia recesji najczęściej używa się autogennej podnabłonkowej tkanki łącznej pobranej z podniebienia (przeszczep dziąsła). Jej użycie jest tzw. złotym standardem postępowania. Zastosowanie znajdują też inne materiały, np. allogenny z powięzi szerokiej uda. Wciąż poszukuje substytutów autogennej tkanki łącznej.

Tego typu zabiegi poprawiają estetykę i pomagają uporać się z powstałymi problemami, np. nadwrażliwością. U pacjentów ortodontycznych z cienkim biotypem dziąsła i dużym ryzykiem powstawania recesji, przeszczep dziąsła może być wskazany przed leczeniem, jako metoda zapobiegawcza.

Jak odbudować cofające się dziąsła? Sposobem jest zabieg pokrycia recesji dziąsła. To najskuteczniejszą forma leczenia.

Należy pamiętać, że pierwszym krokiem jest zawsze zidentyfikowanie i wyeliminowanie czynników przyczynowych.
W zależności od stopnia zaawansowania utraty tkanek miękkich, recesje dzieli się na 4 klasy. Przynależność do 2 pierwszych klas oznacza najlepsze rokowanie, z dużą szansą na całkowite uzupełnienie tkanek miękkich. W trzeciej klasie możliwe będzie tylko częściowe pokrycie recesji, zaś przynależność do ostatniej grupy jest przeciwwskazaniem do zabiegu.

Czy i jak można zapobiec recesji dziąsłowej?

Znając przyczyny powstawiania recesji, można starć się im zapobiegać. Po stronie pacjenta leży przede wszystkim:
•    unikanie urazów podczas mycia zębów (wybór miękkiej szczoteczki, spokojne i delikatne oczyszczanie powierzchni),
•    zapobieganie akumulacji płytki bakteryjnej (odpowiednia higiena, stosowanie dodatkowo płukanek).

Przyczyną powstawia recesji, zwłaszcza u osób o cienkim biotypie dziąsła, mogą być urazy podczas codziennych zabiegów higienicznych w jamie ustnej. Powoduje je zwykle zbyt twarde włosie szczoteczki, częste i długie mycie zębów, duża siła nacisku podczas szczotkowania, używanie past abrazyjnych czy nieodpowiednia technika mycia zębów i nitkowania przestrzeni międzyzębowych. Rozwiązaniem tego problemu jest przejście instruktażu higieny w gabinecie dentystycznym.

Drugą podstawową przyczyną powstawania recesji jest obecność płytki bakteryjnej, kamienia (zmineralizowana płytka) i spowodowanego nimi stanu zapalnego dziąseł, a następnie przyzębia (paradontoza). Na tym etapie dochodzi do utraty tkanek podporowych zębów (zanik dziąsła i kości). W zapobieganiu tego typu stanom zapalnym niezbędne jest utrzymywanie dobrej higieny jamy ustnej i regularne, w zależności od indywidualnych potrzeb, korzystanie z profesjonalnych zabiegów higienizacyjnych.

  1. Skórska A, Dolińska E, Załęska P, Podlewski Ł, Pietruska M, Pietruski J: Etiologia recesji - przegląd piśmiennictwa. e-Dentico, 5/216
  2. Drożdzik A: Jak postąpić w przypadku recesji dziąsłowych? Magazyn Stomatologiczny 3/2108
  3. Żurek J, Latusek K: Leczenie mnogich recesji dziąsłowych z wykorzystaniem materiału allegennego FLA - opis przypadku. Implantologia Stomatologiczna, 2/2020
  4. Derejczyk T, Stefanik N: Recesje dziąsłowe - etiopatogeneza, profilaktyka i leczenie. Stomatologia po Dyplomie. 09/2016

 

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Bąblowica – objawy i leczenie zarażenia tasiemcem bąblowcowym

    Bąblowica jest chorobą odzwierzęcą, w której dochodzi do zakażenia człowieka tasiemcem bąblowcowym. Jedną z najczęstszych dróg zakażenia jest spożycie niemytych owoców leśnych. Głównymi nosicielami tasiemców są psy, koty i lisy. Objawy choroby są nieswoiste, a ze względu na rzadkość występowania mogą być często mylnie zinterpretowane lub przeoczone. Leczenie różni się w zależności od stadia zaawansowania choroby i narządów zajętych przez larwy tasiemca.

  • Opuchnięte oczy – przyczyny i sposoby leczenia opuchlizny powiek

    Powieki, jako niezwykle delikatna i cienka część skóry wokół oczu, są szczególnie podatne na różnego rodzaju obrzęki. Przyczyny tego stanu mogą być bardzo zróżnicowane, a ich rozpoznanie często wymaga dokładnej obserwacji i analizy towarzyszących objawów.

  • Hirsutyzm – nadmierne owłosienie u kobiet. Jakie badania wykonać i jak przebiega leczenie?

    Choć hirsutyzm to problem, który dotyka wiele kobiet, to rzadko się o nim mówi. Dla wielu pań jest on wstydliwym tematem i często bywa źródłem kompleksów, a nawet obniżonej samooceny. Hirsutyzm objawia się nadmiernym owłosieniem w miejscach typowych dla mężczyzn – na twarzy (wąsik, broda, policzki), brzuchu czy plecach. Najczęściej jest spowodowany łagodnymi przyczynami, ale niekiedy może być również sygnałem poważniejszych zaburzeń hormonalnych.

  • Czym jest pokrzywka stresowa? Objawy i metody leczenia wysypki na tle nerwowym

    Pokrzywka stresowa to specyficzna odmiana reakcji skórnej, która pojawia się w odpowiedzi na czynniki psychiczne, w szczególności silny stres, lęk czy napięcie emocjonalne. W odróżnieniu od klasycznych postaci pokrzywki, które mają podłoże alergiczne lub fizykalne, pokrzywka na tle nerwowym może być związana z funkcjonowaniem układu nerwowego i reakcjami organizmu na bodźce psychiczne. W literaturze medycznej określana jest pokrzywką idiopatyczną z komponentą psychogenną lub pokrzywką psychogenną. Pokrzywka stresowa stanowi wyraźny przykład tego, jak silne emocje mogą wpływać na funkcjonowanie różnych układów organizmu i prowadzić do powstawania charakterystycznych objawów dermatologicznych.

  • Szczepionka przeciw kleszczowemu zapaleniu mózgu. Dla kogo jest przeznaczona i kiedy najlepiej się szczepić?

    Kleszczowe zapalenie mózgu (KZM) to poważna choroba wirusowa, której głównym wektorem są kleszcze. W ostatnich latach obserwuje się wzrost liczby zachorowań, co wynika zarówno ze zmian klimatycznych, jak i zwiększonej aktywności ludzi na terenach zielonych. W związku z tym coraz więcej osób poszukuje skutecznych metod ochrony przed tą groźną infekcją. Jedną z najskuteczniejszych form profilaktyki jest szczepienie, które pozwala zminimalizować ryzyko zachorowania, a tym samym uniknąć poważnych powikłań neurologicznych.

  • Rośnie zagrożenie chorobami wenerycznymi w Polsce. Wykryto ponad 30% więcej przypadków rzeżączki

    Jedna na dziesięć osób w Polsce może być nosicielem choroby przenoszonej drogą płciową, nie zdając sobie z tego sprawy. Tylko w pierwszej połowie tego roku odnotowano 30-procentowy wzrost przypadków rzeżączki w porównaniu z 2024 rokiem. Niepokojący jest również ubiegłoroczny wzrost zakażeń HIV o 20%. Rosnąca liczba zachorowań na rzeżączkę, HIV czy chlamydiozę wymaga jak najszybszej reakcji, ponieważ niewykryte i nieleczone infekcje prowadzą do powikłań zdrowotnych oraz zwiększają ryzyko transmisji patogenów, co utrudnia kontrolę epidemiologiczną.

  • Grzybica penisa – objawy, przyczyny i leczenie grzybicy prącia

    Grzybica penisa to powszechna – choć często niedostatecznie rozpoznawana – infekcja grzybicza, która dotyka męskie narządy płciowe i jest wywoływana głównie przez drożdżaki z rodzaju Candida. Schorzenie to objawia się charakterystycznymi zmianami skórnymi, zaczerwienieniem, świądem czy bólem, które mogą znacznie obniżyć komfort życia i prowadzić do powikłań, jeśli infekcja nie zostanie odpowiednio zdiagnozowana i leczona. W artykule szczegółowo omówimy mechanizmy powstawania grzybicy penisa, czynniki ryzyka, typowe symptomy, metody diagnostyczne oraz skuteczne sposoby terapii, a także podpowiemy, jak zapobiegać nawrotom tej uciążliwej choroby.

  • Alergia skórna: objawy, przyczyny i metody leczenia uczulenia na skórze

    Alergia skórna to jedno z najczęstszych schorzeń dermatologicznych dotykających znaczny odsetek populacji w każdym wieku. Charakteryzuje się szerokim spektrum objawów manifestujących się na powierzchni skóry w odpowiedzi immunologicznej organizmu na kontakt z różnorodnymi alergenami. Reakcja alergiczna skóry może przybierać rozmaite formy.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl