Recesja dziąseł – przyczyny, jak wygląda leczenie?
Barbara Chmielewska

Recesja dziąseł – przyczyny, jak wygląda leczenie?

Recesja, inaczej zanik, cofanie się dziąseł to proces chorobowy polegający na odsłonięciu części korzenia zęba. Problem nasila się wraz z wiekiem. Jest ściśle związany zaniedbaniami natury higienicznej. Pacjenci, którzy mniej dbają o higienę, częściej borykają się z problemem recesji dziąsłowej. Decyduje także biotyp dziąseł i obecność urazów w obrębie jamy ustnej.

Co to jest recesja dziąseł?

Recesja to nieprawidłowość polegająca na odsłonięciu części korzenia zęba na skutek przemieszczenia się brzegu dziąsła w stronę wierzchołka korzenia zęba. Problem może dotyczyć osób w każdym wieku, nawet dzieci. Prawdopodobieństwo pojawienia się zaniku dziąseł wzrasta z wiekiem. Dotyczy co drugiej dorosłej osoby do 64. roku życia i jeszcze większego odsetka osób starszych. Może występować w obrębie jednego (recesje pojedyncze) lub wielu zębów (recesje mnogie). Najczęściej cofnięte dziąsła można spotkać od strony wargowej i policzkowej (rzadziej na powierzchniach językowych i podniebiennych zębów).

Problem może pojawić się u osób z bardzo dobrą lub niedostateczną higieną jamy ustnej – w drugiej grupie osuwanie się dziąseł będzie można zauważyć na wszystkich powierzchniach zębów. Cofanie się dziąseł jest zaburzeniem nie tylko estetycznym. Może towarzyszyć mu nadwrażliwość zębiny, ubytki przyszyjkowe niepróchnicowego pochodzenia oraz próchnica.

Recesja dziąseł – jakie są przyczyny?

Recesje dziąsłowe mogą powstawać na skutek działania, a najczęściej współdziałania, różnych czynników. Można je podzielić na:
•     uwarunkowania anatomiczne, związane z budową kości, zębów i tkanek miękkich,
•     czynniki patologiczne, do których zalicza się m.in płytkę bakteryjną i urazy.

W pierwszej grupie przyczyną zaniku dziąseł może być zbyt cienka blaszka kostna pokrywająca ząb lub jej częściowy ubytek. Może to mieć związek z dysproporcją pomiędzy grubością kości i korzeni zębów. Może też być wynikiem nieprawidłowego ustawienia zębów w łuku, np. stłoczenia czy nachylenia zębów w stronę warg. Zwiększone ryzyko recesji występuje również przy cienkim biotypie dziąseł (cienka grubość dziąsła, występuje u 25 proc. ludzi) oraz niekorzystnym sposobie przyczepu wędzidełka wargi i fałdów błony śluzowej, powodującym pociąganie dziąsła (pull syndrome).

W drugiej grupie ważną rolę odgrywa płytka bakteryjna. Produkty metabolizmu bakterii oraz wywarzane przez nie toksyny mają niekorzystny wpływ na tkanki miękkie i przy braku lub niedostatecznej higienie jamy ustnej, mogą prowadzić do zapalenia dziąseł, a następnie zapalenia kości wyrostka zębodołowego (paradontoza). W ich przebiegu dochodzi do przemieszczania tkanek w stronę wierzchołków zębów i odsłonięcia korzeni (osuwanie się dziąseł, opadanie dziąseł).

Powiązane produkty

Osuwające się dziąsła po urazie

Recesje dziąseł mogą powstawać także na skutek powtarzających się urazów, zwłaszcza u pacjentów z cienkim biotypem dziąsła. Mogą być one powodowane błędami podczas zabiegów higienicznych (szczotkowania i nitkowania zębów), noszeniem kolczyków w jamie ustnej, niewłaściwym wykonaniem uzupełnień protetycznych, uprawianiem parafunkcji czy zgryzem urazowym.

Pacjenci czasem zastanawiają się na temat związku powstałych recesji z przebytym leczeniem ortodontycznym. Chociaż część autorów nie widzi takiej zależności, nowa pozycja zęba w łuku może stać się czynnikiem ryzyka zaniku dziąsła, a w połączeniu z cienkim biotypem czy urazowym szczotkowaniem zwiększyć prawdopodobieństwo cofnięcia się dziąsła.

Jakie są objawy recesji dziąseł?

Cofnięta linia dziąseł jest częstą przyczyną zgłaszania się pacjentów do gabinetów dentystycznych. Powodem jest głównie pogarszający się efekt estatyczny. Osuwanie się dziąseł w przypadku recesji postępuje stopniowo, zatem jest początkowo trudne do zauważenia.

Gdy dojdzie do odsłonięcia szyjki zęba, pacjent może zacząć doświadczać nadwrażliwości. Ma ona postać ostrego, kłującego bólu pojawiającego się pod wpływem działania czynników zewnętrznych.

Zazwyczaj pacjenci odczuwają ból podczas mycia zębów, jedzenia i picia. Odsłonięcie powierzchni korzenia zwiększa także ryzyko akumulacji płytki bakteryjnej na jego powierzchni, a w konsekwencji rozwoju próchnicy. Jej leczenie może nastręczać sporo trudności m.in. ze względu na niekorzystną lokalizację i bliskość miazgi. Warto dodać, że recesje mogą mieć przebieg aktywny, cechujący się silną nadwrażliwością oraz stabilny, postępujący powoli, z mało nasilonymi dolegliwościami bólowymi.

Pokrycie recesji dziąsła – jak je odbudować?

Zabieg polega na chirurgicznym pokryciu odsłoniętej części korzenia przy zastosowaniu różnych technik operacyjnych. Do pokrycia recesji najczęściej używa się autogennej podnabłonkowej tkanki łącznej pobranej z podniebienia (przeszczep dziąsła). Jej użycie jest tzw. złotym standardem postępowania. Zastosowanie znajdują też inne materiały, np. allogenny z powięzi szerokiej uda. Wciąż poszukuje substytutów autogennej tkanki łącznej.

Tego typu zabiegi poprawiają estetykę i pomagają uporać się z powstałymi problemami, np. nadwrażliwością. U pacjentów ortodontycznych z cienkim biotypem dziąsła i dużym ryzykiem powstawania recesji, przeszczep dziąsła może być wskazany przed leczeniem, jako metoda zapobiegawcza.

Jak odbudować cofające się dziąsła? Sposobem jest zabieg pokrycia recesji dziąsła. To najskuteczniejszą forma leczenia.

Należy pamiętać, że pierwszym krokiem jest zawsze zidentyfikowanie i wyeliminowanie czynników przyczynowych.
W zależności od stopnia zaawansowania utraty tkanek miękkich, recesje dzieli się na 4 klasy. Przynależność do 2 pierwszych klas oznacza najlepsze rokowanie, z dużą szansą na całkowite uzupełnienie tkanek miękkich. W trzeciej klasie możliwe będzie tylko częściowe pokrycie recesji, zaś przynależność do ostatniej grupy jest przeciwwskazaniem do zabiegu.

Czy i jak można zapobiec recesji dziąsłowej?

Znając przyczyny powstawiania recesji, można starć się im zapobiegać. Po stronie pacjenta leży przede wszystkim:
•    unikanie urazów podczas mycia zębów (wybór miękkiej szczoteczki, spokojne i delikatne oczyszczanie powierzchni),
•    zapobieganie akumulacji płytki bakteryjnej (odpowiednia higiena, stosowanie dodatkowo płukanek).

Przyczyną powstawia recesji, zwłaszcza u osób o cienkim biotypie dziąsła, mogą być urazy podczas codziennych zabiegów higienicznych w jamie ustnej. Powoduje je zwykle zbyt twarde włosie szczoteczki, częste i długie mycie zębów, duża siła nacisku podczas szczotkowania, używanie past abrazyjnych czy nieodpowiednia technika mycia zębów i nitkowania przestrzeni międzyzębowych. Rozwiązaniem tego problemu jest przejście instruktażu higieny w gabinecie dentystycznym.

Drugą podstawową przyczyną powstawania recesji jest obecność płytki bakteryjnej, kamienia (zmineralizowana płytka) i spowodowanego nimi stanu zapalnego dziąseł, a następnie przyzębia (paradontoza). Na tym etapie dochodzi do utraty tkanek podporowych zębów (zanik dziąsła i kości). W zapobieganiu tego typu stanom zapalnym niezbędne jest utrzymywanie dobrej higieny jamy ustnej i regularne, w zależności od indywidualnych potrzeb, korzystanie z profesjonalnych zabiegów higienizacyjnych.

  1. Skórska A, Dolińska E, Załęska P, Podlewski Ł, Pietruska M, Pietruski J: Etiologia recesji - przegląd piśmiennictwa. e-Dentico, 5/216
  2. Drożdzik A: Jak postąpić w przypadku recesji dziąsłowych? Magazyn Stomatologiczny 3/2108
  3. Żurek J, Latusek K: Leczenie mnogich recesji dziąsłowych z wykorzystaniem materiału allegennego FLA - opis przypadku. Implantologia Stomatologiczna, 2/2020
  4. Derejczyk T, Stefanik N: Recesje dziąsłowe - etiopatogeneza, profilaktyka i leczenie. Stomatologia po Dyplomie. 09/2016

 

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Kaszel palacza – objawy, co na niego stosować?

    Kaszel palacza powstaje w wyniku podrażnienia górnych dróg oddechowych przez substancje zawarte w dymie tytoniowym. Nikotynizm prowadzi do szeregu zmian zachodzących w drzewie oskrzelowym, które są reakcją na przewlekłą ekspozycję układu oddechowego na substancje toksyczne. Samo palenie jest również czynnikiem ryzyka rozwoju innych chorób takich jak nowotwory układu oddechowego czy przewlekła obturacyjna choroba płuc.

  • Wszawica łonowa – jak z nią walczyć?

    Wszawicą (łac. Pediculosis) nazywamy zmiany skórne wywołane przez stawonogi – wszy ludzkie. Wyróżniamy wszawicę głowową, odzieżową i łonową. O ile głowowa dotyczy przede wszystkim dzieci (zarażenie ma miejsce w szkole i innych placówkach edukacyjnych), o tyle odmiana łonowa spotykana jest wśród dorosłych i występuje w okolicach intymnych. Charakteryzuje ją uporczywy świąd skóry, który występuje między innymi w okolicach wzgórka łonowego.

  • Choroby tropikalne – objawy, diagnostyka, szczepienia

    Choroby tropikalne pochodzą z rejonów charakteryzujących się klimatem sprzyjającym rozwojowi drobnych organizmów, czyli ciepłym i wilgotnym. W takich warunkach łatwo namnażają się zarówno chorobotwórcze bakterie, jak i wirusy. Szerzenie się chorób tropikalnych jest szczególnie łatwe w krajach o niskim poziomie higieny i słabych warunkach socjoekonomicznych. Przed wyjazdem warto sprawdzić, jakie choroby występują w rejonie świata, do którego się wybieramy.

  • Narkolepsja – czym jest? Objawy, przyczyny

    Narkolepsja dotyka głównie ludzi młodych między 15 a 20 r.ż oraz 30 a 35 życia, a napady snu w ciągu dnia z reguły występują pod wpływem silnych emocji: radości, lęku czy stresu. Leczeniem zajmują się psychiatrzy lub neurolodzy i polega ono głównie na łagodzeniu objawów. Wielu specjalistów twierdzi, że narkolepsja często jest błędnie diagnozowana przez fakt, że w obecnych czasach duża część zdrowego społeczeństwa skarży się na nadmierną senność w ciągu dnia – stąd wielkie znaczenie ma dogłębna diagnostyka i uświadamianie społeczeństwa na temat tego, co to jest narkolepsja.

  • Postępujące porażenie nadjądrowe (PSP) – przyczyny, objawy, dziedziczenie

    Postępujące porażenie nadjądrowe (ang. progressive supranuclear palsy, PSP) to neurodegeneracyjna choroba występująca dość rzadko – 6 na 100 tys. osób. Jej pierwsze objawy manifestują się ok. szóstej dekady życia, przy czym znacznie częściej u mężczyzn niż u kobiet.

  • Depresja poporodowa – skąd się bierze? Jak sobie z nią radzić?

    Powitanie na świecie nowego członka rodziny wiąże się nie tylko z radością, ale i nowymi, dotąd nieznanymi obowiązkami, które mogą wywołać stres, przeciążenie oraz wiele innych negatywnych emocji. Szacuje się, że depresja poporodowa dotyka od 5 do 25 proc. kobiet na całym świecie. Co to jest depresja poporodowa? Jakie są jej przyczyny i jak ją leczyć?

  • Zespoły mielodysplastyczne (MDS) – objawy, przyczyny, leczenie

    DNA organizmów żywych – choć wspaniale zaprojektowane – jest bardzo podatne na działanie mutagennych czynników zewnętrznych. Narażenie na różnorodne substancje chemiczne (np. benzen), metale ciężkie, nawozy sztuczne, dym tytoniowy, promieniowanie jonizujące i fale X używane w radioterapii znacząco zwiększa ryzyko uszkodzenia materiału genetycznego i zachorowania na nowotwór. W obecnych czasach unikanie czynników mutagennych jest praktycznie niemożliwe, toteż odsetek chorych na zespoły mielodysplastyczne i inne choroby nowotworowe będzie niestety coraz większy.

  • Pacjenci z migreną przewlekłą skorzystają z nowoczesnej terapii

    Dzięki staraniom, które poczyniło Polskie Towarzystwo Bólów Głowy, pacjenci uzyskali dostęp do nowoczesnej terapii migreny przewlekłej z wykorzystaniem m.in. botoxu (toksyny botulinowej) i dwóch przeciwciał monoklonalnych (erenumab i fremanezumab). Leczenie tymi preparatami będzie refundowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia (NFZ). Co trzeba zrobić i jakie warunki spełnić, aby wziąć udział w programie?

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij