Skaling zębów – czy warto, co to jest, jaka jest cena?

Czym jest skaling zębów?
Kto i kiedy powinien wykonać skaling?
Usuwanie kamienia
Jakie są rodzaje skalingu?
Czy skaling boli?
Zęby przed i po – jakie są efekty?
Czy skaling można wykonać na NFZ?

Co to jest skaling?

Skaling to zabieg usuwania zmineralizowanej płytki bakteryjnej zwanej kamieniem nazębnym. Wykonuje się go zarówno przy pomocy przeznaczonych do tego narzędzi ręcznych (skaling ręczny), jak i maszynowych (skaling ultradźwiękowy). Warto wiedzieć, że jamę ustną zasiedla ok. 700 gatunków bakterii. W przeciągu kilku godzin od umycia zębów niektóre z nich zaczynają kolonizować powierzchnie zębów oraz inne twarde elementy jamy ustnej, takie jak uzupełnienia protetyczne czy aparaty ortodontyczne.

Tak powstała struktura, składająca się z bakterii, ich produktów oraz elementów śliny, nazywana jest płytką nazębną (bakteryjną). Płytka ma charakter zorganizowany i stwarza bakteriom doskonałe warunki do przeżycia i namnażania się, dzięki czemu jej grubość rośnie z czasem. Już od 2–3 dnia rozpoczyna się wytrącanie substancji mineralnych w płytce, a po ok. 2 tygodniach dochodzi do powstania kamienia nazębnego.

Skaling ultradźwiękowy – wskazania, czy warto?

Skaling wykonuje się w przypadku obecności kamienia nazębnego w jamie ustnej. Złogi zlokalizowane naddziąsłowo (kamień naddziąsłowy) są stosunkowo łatwe do wykrycia podczas rutynowego badania stomatologicznego. Dużo trudniej zdiagnozować kamień poddziąsłowy. Pomocne może być użycie powiększenia (lup), specjalnych urządzeń do detekcji kamienia, endoskopu czy wykonanie diagnostyki radiologicznej (zdjęcia zębowe).

Czym grozi kamień poddziąsłowy i naddziąsłowy

Już po 4–7 dniach zalegania płytki bakteryjnej pojawiają się pierwsze objawy stanu zapalnego dziąseł. Do rozwinięcia pełnego zapalenia dziąseł potrzeba ok. 3 tygodni, co wykazały badania. Na szczęście na tym etapie, po wdrożeniu odpowiedniej higieny, możliwe jest całkowite wyleczenie. W innym razie istnieje ryzyko rozszerzenia się stanu zapalnego na głębsze tkanki i rozwój zapalenia przyzębia (paradontozy).

Płytka nazębna – w mechanizmie wytwarzania kwasów przez bakterie – odgrywa też kluczową rolę w rozwoju próchnicy zębów. Badania wykazały, że jej przedłużone zaleganie na powierzchni zębów prowadziło do powstawania tzw. białych plam, będących pierwszym, przedubytkowym stadium rozwoju próchnicy. Najczęściej na tym etapie możliwe jest zahamowanie postępu choroby dzięki wprowadzeniu właściwej higieny i zabiegów remineralizacyjnych. W innym razie dochodzi do dalszej utraty minerałów i powstania ubytku próchnicowego.

Sam kamień naddziąsłowy i poddziąsłowy, poprzez swoją chropowatą strukturę, sprzyja dalszej akumulacji płytki, a przez to umożliwia jej negatywne oddziaływanie nie tylko na jamę ustną, ale i cały organizm, o czym wiemy już z wielu badań.

Rodzaje skalingu

Do usuwania kamienia służą m.in.:

• instrumenty ręczne – przykładem narzędzi do usuwania kamienia nazębnego są kirety;
• narzędzia maszynowe ultradźwiękowe (magnetostrykcyjne i piezoelektryczne) i dźwiękowe – to właśnie one są najczęściej wykorzystywane w gabinetach dentystycznych (skaling ultradźwiękowy);
• lasery – specjalne urządzenia łączące w sobie dwa typy laserów (diodowy i erbowo-yagowy) i odpowiednio dwie funkcje – wykrywanie i usuwanie kamienia (przełączenie z jednego na drugi tryb jest automatyczne).

Warto wspomnieć, że efektywność laserowego usuwania kamienia nazębnego jest porównywalna do metody ręcznej i ultradźwiękowej.

Czy skaling boli? Czy jest bezpieczny?

U większości pacjentów zabiegi higienizacyjne są w miarę komfortowe. W przypadku większych dolegliwości bólowych można skorzystać ze znieczulenia miejscowego, które umożliwia bezbolesne usuwanie kamienia nazębnego. Jeśli chodzi o bezpieczeństwo skalingu, to przy właściwej kwalifikacji pacjenta do zabiegu (np. są grupy osób, u których przeciwwskazane są niektóre metody usuwania kamienia lub które wymagają osłony antybiotykowej) jest to bezpieczna procedura.

Powikłania zdarzają się bardzo rzadko. Również dzieci mogą skorzystać z wizyty u higienistki stomatologicznej. Zabiegi oczyszczania zębów połączone z instruktażem higieny jamy ustnej i profesjonalną profilaktyką fluorkową są ważnym elementem zapobiegania próchnicy u dzieci.

Jak często wykonywać skaling? Zęby przed i po – jakie są efekty?

Czyszczenie zębów z kamienia nazębnego należy wykonywać regularnie, 1–2 razy w roku. W przypadku chorób przyzębia liczba zabiegów jest wyższa i ustalona indywidualnie przez lekarza periodontologa.

Są różne protokoły higienizacyjne. Według często stosowanego po usunięciu kamienia wykonuje się jeszcze piaskowanie (osoba wykonująca zabieg decyduje, czy jest ono potrzebne), które umożliwia usunięcie miękkich złogów i przebarwień. Na koniec poleruje się zęby przy użyciu pasty i szczoteczki. W efekcie zęby stają się bielsze, a uśmiech pacjenta bardziej atrakcyjny. Należy podkreślić, że najlepszym sposobem usuwania płytki bakteryjnej, a więc zapobiegania powstawaniu kamienia nazębnego, jest codzienne mycie zębów. Specjaliści zalecają wykonywać je dwukrotnie – rano i wieczorem przy użyciu szczoteczki i pasty do zębów. Dodatkowo powierzchnie styczne (międzyzębowe) należy oczyszczać za pomocą nitki dentystycznej.

ZADBAJ O ZDROWIE JAMY USTNEJ

Ile kosztuje skaling i czy jest na NFZ?

Jeżeli jest się pacjentem ubezpieczonym, zabieg usuwania kamienia można wykonać bezpłatnie w ramach NFZ, raz na 12 miesięcy. Wyjątek stanowią kobiety w ciąży i połogu, którym ubezpieczyciel przyznał prawo do dwukrotnego w roku oczyszczania zębów. Niestety refundacja nie obejmuje piaskowania i polerowania (często pacjenci pytają, czy skaling i piaskowanie wykonuje się zawsze razem, czy można osobno i dlaczego).

Fluoryzacja natomiast należy się każdemu dziecku do 18 roku życia raz na kwartał. Pacjenci zainteresowani usługami komercyjnymi najczęściej spotykają się z ofertą pakietów higienizacyjnych. Zawierają one wszystkie elementy wchodzące w skład zabiegu profesjonalnego czyszczenia zębów z osadu i kamienia (skaling, piaskowanie, fluoryzacja). Pakiety są korzystniejsze cenowo niż suma wszystkich składowych procedur. Koszt samego usuwania kamienia nazębnego zwykle wynosi ok. 150–250 zł, a pakietu 300–450 zł.