Bakteryjne zapalenie gardła – przyczyny, objawy, leczenie. Jakie bakterie wywołują zapalenie gardła?

28.01.2021

Bakteryjne zapalenie gardła występuje zdecydowanie rzadziej niż infekcje o podłożu wirusowym. Infekcja gardła wywołana przez bakterie, w większości przez paciorkowce, ma przeważnie cięższy przebieg niż zakażenie wirusowe, objawia się wysoką gorączką, silnym bólem gardła, powiększeniem migdałków, dyskomfortem podczas przełykania pokarmów. Nie towarzyszą jej katar oraz kaszel. Leczenie bakteryjnego zapalenia gardła to antybiotykoterapia oraz stosowanie miejscowo działających preparatów przeciwbólowych.

Bakteryjne zapalenie gardła – przyczyny

Bakteryjne zapalenie gardła – paciorkowce

Bakterie są odpowiedzialne za ok. 5%-10% przypadków stanów zapalnych gardła i migdałków podniebiennych u dorosłych, u dzieci bakterie odpowiadają natomiast za 15%-30% przypadków zakażeń. W większości przypadków bakterią, która jest odpowiedzialna za zakażenie są paciorkowce beta-hemolizujące grupy A, czyli Streptococcus pyogenes. W mniejszej ilości przypadków za zachorowanie odpowiadają paciorkowce grupy C i G.

Do zakażenia może dojść poprzez bezpośredni kontakt z chorą osobą, ale również w wyniku uaktywnienia się nosicielstwa. Literatura fachowa zwraca uwagę na fakt, iż pacjent, u którego stwierdzono paciorkowcowe zapalenia gardła lub migdałków nie powinien kontaktować się z innymi osobami przez okres co najmniej 24 godzin od zastosowania skutecznego antybiotyku.

Bakteryjne zapalenie gardła – inne bakterie

Dane źródłowe wskazują, iż najczęstszą przyczyną bakteryjnego zapalenia gardła są bakterie Streptococcus pyogenes. Inne bakterie powodują zapalenie gardła bardzo rzadko. W mniej niż 1% przypadków za zakażenie odpowiadają Mycoplasma i Chlamydia pneumoniae. Rzadko zachorowanie wywołują: Neisseria gonorrhoeae, Corynebacterium diphtheriae, Arcanobacterium haemolyticum i bakterie beztlenowe.

Bakteryjne zapalenie gardła – objawy

Do objawów bakteryjnego zapalenia gardła wywołanego przez bakterię Streptococcus pyogenes należą:

silny ból gardła,
trudności w połykaniu,
gorączka,
nudności, wymioty oraz ból brzucha,
naloty włóknikowe umiejscowione w kryptach migdałków,
zaczerwienienie i obrzęk migdałków,
powiększone węzły chłonne podżuchwowe.

Za zakażeniem bakteryjnym mogą przemawiać również:

młody wiek (dzieci w wieku od 5 do 15 lat),
kontakt w ciągu ostatnich 14 dni z chorym na bakteryjne zapalenie gardła.

Objawy zakażenia, które spowodowane jest przez bakterię Streptococcus pyogenes utrzymują się zazwyczaj przez okres 8 do 10 dni.

Bakteryjne zapalenie gardła a wirusowe zapalenie gardła – jak je od siebie odróżnić?

Opierając się na wynikach badań, które różnicowały wirusowe zapalenie gardła od zakażenia bakteryjnego, opracowano skalę, która ocenia prawdopodobieństwo zakażenia bakterią Streptococcus pyogenes, która jest najczęstszą przyczyną bakteryjnego zapalenia gardła. Skala wg Centora/McIsaaca ocenia następujące parametry i określa odpowiednią liczbę punktów, które są pomocne w ustaleniu dobrej diagnozy przez lekarza:

gorączka powyżej 38 st. C (1pkt),
brak kaszlu (1pkt),
powiększone węzły chłonne szyjne przednie (1pkt),
nalot włóknikowy i obrzęk migdałków (1pkt),
wiek 3-14 lat (1pkt),
wiek 15-44 lat (0 pkt),
wiek powyżej 45 lat (-1pkt).

Rozpoznanie powinno być oparte na wywiadzie oraz badaniu przedmiotowym. Bakteryjnego zapalenia gardła oraz migdałków nie można rozpoznać, opierając się tylko na wymienionych kryteriach, konieczna jest również diagnostyka mikrobiologiczna (posiew wymazu z gardła lub szybkie testy wykrywające antygen). Skala Centora/McIsaaca może być wykorzystywana w ocenie prawdopodobieństwa zakażenia bakteryjnego u dorosłych, a także u dzieci.

Bakteryjne zapalenie gardła – leczenie. Czy zawsze stosuje się antybiotyk?

Antybiotykoterapia jest wprowadzana przez lekarza w momencie zdiagnozowania anginy paciorkowcowej – zastosowanie antybiotyku ma zapobiec gorączce reumatycznej oraz występowaniu powikłań ropnych. Antybiotykoterapia w paciorkowcowym zapaleniu gardła zmniejsza objawy kliniczne zakażenia, a także skraca czas trwania choroby. Wytyczne rekomendują stosowanie penicyliny, oczywiście u osób, które nie są na nią uczulone.

W terapii ostrego zapalenia gardła i migdałków, gdzie przyczyną są bakterie Streptococcus pyogenes literatura fachowa zaleca zastosowanie doustnie (u dorosłych, jak i u dzieci) fenoksymetylopenicyliny. W przypadku, gdy u chorego występuje nadwrażliwość na penicyliny, rekomenduje się stosowanie antybiotyków z grupy cefalosporyn. Natomiast w sytuacji, kiedy u pacjenta wystąpi nadwrażliwość natychmiastowa na beta-laktamy lekarz może zdecydować się na leczenie antybiotykami makrolidowymi (erytromycyną, azytromycyną lub klarytromycyną).

W trakcie antybiotykoterapii należy ściśle przestrzegać zaleceń lekarskich i zaleconego dawkowania leku.

W celu złagodzenia bólu gardła dodatkowo można zastosować środki łagodzące ból, np. tabletki na gardło do ssania z lidokainą, benzokainą lub flurbiprofenem. Natomiast w celu zmniejszania liczby drobnoustrojów w obrębie jamy ustnej i gardła można sięgnąć po środki dezynfekujące np. chlorheksydynę. Wymienione substancje mogą występować w różnych postaciach, np. w formie pastylek do ssania, aerozoli lub płynów do płukania jamy ustnej.

Bakteryjne zapalenie gardła – domowe sposoby

Podejmując temat domowych sposobów w bakteryjnym zapaleniu gardła, należy podkreślić, iż podstawowym leczeniem w tej chorobie jest antybiotykoterapia. Podczas leczenia należy spożywać dużo płynów w celu nawilżania śluzówki gardła (np. herbatę z prawoślazem lekarskim lub zielem pierwiosnka). Wspomagająco można płukać gardło naparami z szałwii lub rumianku. Warto pamiętać również, aby nawilżać powietrze w pomieszczeniach. Podczas dużych dolegliwości bólowych w trakcie przełykania, należy jeść miękkie potrawy oraz unikać spożywania ostrych przypraw oraz alkoholu.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi

Polecane artykuły

Otyłość – co ją powoduje i jak z nią walczyć?

Otyłość to choroba, której częstotliwość występowania przybiera aktualnie rozmiar epidemii. Bezpośrednio wiąże się ją z problemami natury nie tylko estetycznej, ale przede wszystkim zdrowotnej. Jej obecność pogarsza m.in. stopie wyrównania jednostek takich jak cukrzyca czy nadciśnienie tętnicze krwi, zwiększa ryzyko rozwoju choroby nowotworowej oraz sprzyja kłopotom w zajściu w ciążę. Właściwe jej diagnozowanie oraz prowadzenie pozwalają na powrót do pełni sił. Czym jest otyłość? Z jakimi problemami się ją wiąże? Jak ją diagnozować oraz leczyć? Dowiedz się wszystkiego z poniższego artykułu.
Czytaj dalej
Nerwobóle – skąd się biorą i jakie są ich rodzaje? Jak leczy się neuralgie?

Neuralgia to zespół bólowy, w przebiegu którego występują nawracające ataki silnego, rwącego, promieniującego bólu, który może dotyczyć różnych części ciała. Bezpośrednią przyczyną dolegliwości jest podrażnienie konkretnego nerwu. Wyróżnia się nerwobóle samoistne oraz objawowe, czyli spowodowane procesem chorobowym. Jakie rodzaje nerwobóli występują najczęściej? Jak leczy się neuralgie?
Czytaj dalej
Otyłość brzuszna – przyczyny i skutki. Jak się jej pozbyć?

Ze względu na umiejscowienie tkanki tłuszczowej otyłość dzieli się na postać uogólnioną, brzuszną oraz pośladkowo-udową.  Z punktu widzenia zdrowotnego najgroźniejszą wydaje się być otyłość brzuszna. Jakie są jej przyczyny? Jak ją rozpoznać i leczyć? Podpowiadamy.
Czytaj dalej
Czym są priony? Jakie choroby wywołują i jak się je leczy?

Choroby prionowe dotykają zarówno ludzi, jak i zwierzęta. Są wywoływane przez nieprawidłowo sfałdowane białka transmisyjne – akumulacja odbiegających od normy protein może powodować wiele dotkliwych objawów, które z czasem prowadzą do śmierci. Jakie są rodzaje chorób prionowych? Czy jest sposób, aby im zapobiec?
Czytaj dalej
Borelioza – przyczyny, objawy, diagnostyka, leczenie choroby z Lyme

Borelioza to choroba zakaźna przenoszona przez kleszcze, której przyczyną jest bakteria o nazwie Borellia burgdorferi. Zakażenie dotyczy wielu układów i jest trudne do rozpoznania. Objawy boreliozy są nieswoiste i zmienne w zależności od postaci choroby. Mogą obejmować rumień wędrujący (jest to jedyny charakterystyczny symptom choroby z Lyme), bóle stawów, znaczne osłabienie, bóle głowy, a gdy schorzenie nie jest odpowiednio wcześnie wykryte mogą wystąpić: niedowłady, drżenie mięśni, drgawki, problemy z koncentracją, otępienie. Sprawdź, jakie badania wykonać, gdy podejrzewasz u siebie boreliozę?
Czytaj dalej
Trwają prace nad szczepionką przeciwmiażdżycową. Czy dzięki niej uda się skutecznie obniżyć poziom cholesterolu LDL?

Polsko–irański zespół pod kierownictwem prof. Marcina Banacha pracuje nad szczepionką przeciw miażdżycy. Podanie podstawowej dawki i dwóch lub trzech przypominających ma na stałe obniżać poziom „złego” cholesterolu w organizmie.
Czytaj dalej
Neuroborelioza – czym się charakteryzuje? Jakie są objawy neurologiczne boreliozy?

Neuroborelioza to postać boreliozy (choroby z Lyme), w której dochodzi do powstania zmian w strukturach ośrodkowego i obwodowego układu nerwowego. Jeżeli objawy utrzymują się poniżej sześciu miesięcy, mówimy o wczesnej fazie, natomiast jeśli trwają powyżej pół roku – o późnym stadium choroby. Symptomy neuroboreliozy mogą być rozmaite i obejmować m.in. porażenie nerwów czaszkowych, zapalenie korzeni nerwowych, limfocytarne zapalenie opon mózgowo–rdzeniowych, niedowłady, mioklonie, zapalenie naczyń mózgu. Jak zdiagnozować neuroboreliozę i jak wygląda jej leczenie?
Czytaj dalej
Mielopatia – przyczyny, objawy i leczenie mielopatii szyjnej i piersiowej

Mielopatia to zespół objawów, które pojawiają się na skutek uszkodzenia rdzenia kręgowego. Najczęstszą jej przyczyną są zmiany zwyrodnieniowe obejmujące kręgosłup szyjny, piersiowy bądź lędźwiowy. Rzadziej mielopatia jest spowodowana tępym urazem, stanem zapalnym czy nowotworami. Jakie są objawy mielopatii szyjnej i piersiowej?
Czytaj dalej