Chrypka u dziecka – przyczyny, leczenie i domowe sposoby

Chrypka u dzieci to objaw, który najczęściej występuje w trakcie infekcji dróg oddechowych, jednakże przyczyn zmiany głosu może być zdecydowanie więcej. Chrypa powstaje na skutek nieprawidłowego funkcjonowania fałdów głosowych i zaburzenia przepływu powietrza przez szparę głośni, co powoduje zmianę barwy i głośności wydawanego głosu. Leczenie chrypki u dziecka polega na łagodzeniu objawów i terapii choroby podstawowej. Wśród domowych sposobów na zachrypnięty głos u dziecka wymienia się m.in. dbałość o prawidłową wilgotność powietrza w pomieszczeniu, w którym przebywa maluch. 

Chrypka u dziecka – czym jest i czy może być groźna?  

Chrypka u dzieci pojawia się zwłaszcza w przebiegu infekcji krtani, gardła, tchawicy lub oskrzeli i objawia się przyciszeniem oraz zmianą barwy głosu. Dźwięki stają się szorstkie, matowe, a głos dziecka jest osłabiony. Powstawanie chrypy jest związane z upośledzonym funkcjonowaniem na skutek np. obrzęku fałdów głosowych, które znajdują się w krtani.  

Choć w zdecydowanej większości chrypka jest przemijającym objawem infekcji dróg oddechowych, to zdarza się, że może być manifestacją poważniejszych chorób takich jak nowotwory krtani (zwłaszcza u dorosłych). Chrypka jest także jednym z objawów występującym we wstrząsie anafilaktycznym lub podgłośniowym zapaleniu krtani, które może objawiać się dusznością u dziecka i wymagać leczenia w warunkach szpitalnych.  

Chrypka u niemowlaka 

Chrypka w niemowląt, podobnie jak u starszych dzieci, najczęściej pojawia się w przebiegu infekcji przebiegającej z katarem, kaszlem lub gorączką. Może wystąpić także u dzieci z alergią i katarem, który spływając po tylnej ścianie gardła prowokuje kaszel i podrażnienie strun głosowych. Do innych przyczyn chrypki u niemowląt należą wady wrodzone krtani, długotrwały, nieukojony płacz, refluks żołądkowo-przełykowy lub obecność ciała obcego w drogach oddechowych.  

Przyczyny chrypki u dzieci 

Chrypka powstaje na skutek zaburzenia drgania fałdów głosowych w krtani. Fałdy głosowe otaczają szparę głośni, przez którą przepływa powietrze, powodując drgania fałdów i powstawanie dźwięku. Na skutek zaburzeń przepływu powietrza przez szparę głośni – tzw. przepływ turbulentny, który jest spowodowany przez bezpośrednie uszkodzenie, podrażnienie lub obrzęk fałdów głosowych – dochodzi do zmiany barwy i głośności wydawanego dźwięku.  

Najczęstszą przyczyną występowania chrypki u dzieci są infekcje dróg oddechowych (zapalenie gardła, krtani, tchawicy lub oskrzeli). Do pozostałych, rzadszych przyczyn chrypki u dzieci zaliczamy: 

• nadużywanie głosu – głośny, długotrwały płacz, krzyk zwłaszcza podczas wysiłku, 
• męczący kaszel u dziecka, 
• alergię lub astmę oskrzelową, 
• refluks żołądkowo-przełykowy – na skutek zarzucania kwaśnej treści żołądkowej do przełyku dochodzi do podrażnienia strun głosowych i powstania procesu zapalnego,  
• bierne palenie oraz narażenie na duże zanieczyszczenia powietrza, 
• chrypka powstała na skutek podrażnienia strun głosowych spowodowana kaszlem lub chrząkaniem psychogennym (wywołana silnym stresem), 
• zmiany w obrębie fałdów głosowych np. guzki śpiewacze u osób nadużywających głosu, naczyniaki, wady wrodzone w budowie krtani, 
• uszkodzenia krtani będące powikłaniami operacji tarczycy, intubacji, 
• niedoczynność tarczycy, 
• guzy lub zmiany powodujące ucisk nerwu krtaniowego wstecznego, który odpowiada za przewodzenie impulsów nerwowych i prawidłową emisję dźwięków.  

Leczenie chrypy u dziecka – jak wygląda? 

Należy pamiętać, że chrypka jest objawem choroby, a nie chorobą. Dlatego też leczenie chrypy u dziecka polega na terapii schorzenia będącej jej przyczyną.  

Jeśli chrypa u dziecka pojawia się nagle, ma łagodny przebieg i towarzyszą jej objawy infekcji dróg oddechowych, należy skupić się na leczeniu stanu zapalnego układu oddechowego. Pomocne może być nawilżanie powietrza w pokoju dziecka, zwiększenie ilości spożywanych napojów, a także tabletki lub lizaki na ból gardła i chrypę dla dzieci.

W przypadku chrypki występującej ze świszczącym oddechem, pojawiającej się nagle, zwłaszcza w nocy, można podejrzewać podgłośniowe zapalenie krtani u dziecka. Jest to choroba o etiologii wirusowej, a jej leczenie polega na podaniu glikokortykosteroidów w nebulizacji lub doustnie czy domięśniowo, a w dużej duszności podaniu inhalacji z adrenaliny.  

Jeśli u dziecka podejrzewa się refluks żołądkowo-przełykowy zaleca się wykonanie pH-metrii całodobowej, która pozwala postawić rozpoznanie. Do objawów choroby refluksowej zaliczamy: przewlekły kaszel, chrypkę, trudności w połkaniu i wymioty. W leczeniu refluksu żołądkowo-przełykowego stosuje się leki zobojętniające nadmiar kwasu żołądkowego, antagonistów receptora H₂ oraz odpowiednią dietę refluksową.  

U dziecka z chrypką, pochrząkiwaniem i kaszlem zwłaszcza w sytuacjach stresowych, należy podejrzewać psychogenne tło objawów. Zalecana jest wówczas konsultacja u lekarza neurologa i psychiatry.   

Natomiast jeśli chrypka u dzieci występuje długotrwale (dłużej niż tydzień u małych dzieci i dwa tygodnie u starszych) lub ma nietypowy przebieg i nie towarzyszą jej żadne inne objawy, zawsze wymaga przeprowadzenia diagnostyki przez lekarza laryngologa lub foniatrę, celem wykluczenia poważnych chorób np. nowotworowych.  

Domowe sposoby na chrypę u dziecka – co na zachrypnięty głos?

Chrypkę w przebiegu infekcji układu oddechowego o miernym nasileniu objawów zwłaszcza u starszych dzieci można leczyć w domu. 

Kiedy dziecko ma chrypę, można zastosować także domowe sposoby, aby ją złagodzić. Do domowych sposobów na pozbycie się zachrypniętego głosu u dziecka należą: 

• Dbanie o prawidłową wilgotność powietrza przy użyciu np. specjalnych nawilżaczy.  
• Odpowiednie nawodnienie dziecka – należy zwiększyć podaż płynów dziecku, najlepiej wody. 
• Ograniczyć głośne mówienie i krzyk dziecka, nie nadwyrężać strun głosowych. 
• Nie zaleca się stosowania leków obkurczających naczynia krwionośne, gdyż mogą powodować dalsze przesuszanie śluzówek i nasilać objawy. 
• Stosować leki łagodzące infekcje dróg oddechowych – leki przeciwzapalne, przeciwbólowe, przeciwgorączkowe. 
• W przypadku nasilonego kaszlu można zastosować leki przeciwkaszlowe dla dzieci. 
• Ograniczyć narażenie na dym tytoniowy oraz duże zanieczyszczenia powietrza.