Guzki śpiewacze (krzykaczy) – czym są guzki na strunach głosowych?

Guzki śpiewacze to łagodne zmiany rozrostowe pojawiające się na strunach głosowych. Powstają w wyniku przeciążenia strun głosowych i objawiają się zmianą barwy głosu. Leczenie polega głównie na unikaniu czynników sprawczych, czy treningu mowy, ale niekiedy konieczna jest operacja.

Guzki śpiewacze (głosowe) – czym są i jak powstają?

Guzki śpiewacze, zwane także głosowymi lub krzykaczy, to łagodne zmiany występujące na strunach głosowych, polegające na ich przeroście. Przyczynę ich powstawania upatruje się głównie w nadmiernym lub nieprawidłowym używaniu głosu, co prowadzi do przewlekłego procesu zapalnego w obrębie fałdów głosowych. Zatem na chorobę tą najbardziej narażone są takie grupy zawodowe jak nauczyciele, śpiewacy, trenerzy czy redaktorzy radiowi. 

Ponadto zidentyfikowano czynniki, które zwiększają ryzyko wystąpienia guzków głosowych. Zaliczamy do nich:

• palenie papierosów,
• regularne spożywanie alkoholu,
• zapalenie zatok obocznych nosa,
• choroby alergiczne,
• niedoczynność tarczycy,
• refluks żołądkowo-przełykowy.

Guzki śpiewacze u dzieci

Guzki głosowe są również spotykane u dzieci, częściej u chłopców niż dziewczynek. Wynika to z faktu, iż dzieci często płaczą i krzyczą, co doprowadza do nadużywania strun głosowych i powstawania guzków. Chrypka u dzieci może być oznaką guzków głosowych.

Guzki głosowe – objawy

Pojawienie się guzków na brzegach strun głosowych powoduje ich niedomykanie się podczas mówienia. Skutkuje to zaburzeniem przepływu powietrza, co objawia się jako zaburzenia głosu. Pierwszym objawem jest zazwyczaj zmiana głosu: staje się szorstki, skrzeczący i szybko się męczy. 

Do innych objawów choroby zaliczamy ból gardła (uczucie ciała obcego) czy szyi, a także kaszel o charakterze piania.

Guzki śpiewacze (krzykaczy) na strunach głosowych – rodzaje

Podczas nadmiernego używania głosu, dochodzi do uszkodzenia strun głosowych: najpierw ich obrzęku, a następnie przerostu. Na brzegach strun głosowych, najczęściej w ⅓ przedniej części, pojawiają się niewielkie obustronne guzki. Zmiany te są wielkości główki od szpilki, często o stożkowatym czubku i białoróżowej barwie. 

Jakie są rodzaje guzków śpiewaczych? W początkowym etapie choroby mówimy o tzw. guzkach miękkich.  Zastosowanie się do zaleceń dotyczących oszczędzania głosu powoduje cofnięcie się zmian. Jednak dalsze nadwyrężanie głosu skutkuje dalszym urazem strun, powiększaniem się i włóknienie guzków, które określamy wówczas jako guzki twarde. 

Diagnostyka i leczenie guzków głosowych

W celu wykonania diagnostyki guzków śpiewaczych należy udać się do laryngologa. Lekarz podczas badania, tzw. laryngoskopii, oceni obecność guzków. Niekiedy konieczne jest pobranie fragmentu zmiany do badania histopatologicznego w celu wykluczenia zmiany nowotworowej. Ponadto w diagnostyce różnicowej należy wziąć pod uwagę polipy oraz ziarniniaki. 

Leczenie guzków głosowych polega głównie na unikaniu czynników drażniących i uszkadzających struny głosowe. Wskazane jest odpowiednie nawodnienie. Oprócz unikania mówienia zaleca się zaprzestanie palenia papierosów czy spożywania alkoholu. Leki nie znajdują zastosowania w leczeniu guzków śpiewaczych. 

Zazwyczaj sama rehabilitacja głosu przynosi poprawę. Może być ona wspomagana poprzez zajęcia z terapeutami mowy, logopedami, foniatrami, którzy pomogą w nauce poprawnej emisji głosu i oddychania oraz podpowiedzą jak wspomóc relaksację strun głosowych. 

Niekiedy stosuje się terapie wspomagającą w postaci przezskórnej stymulacji elektrycznej nerwów (TENS). Dodatkowym zaleceniem jest nawilżanie dróg oddechowych, np. poprzez stosowanie inhalacji różnymi domowymi sposobami. 

Guzki głosowe – leczenie chirurgiczne

Niestety, nie zawsze unikanie mówienia i ćwiczenia przynoszą efekt. Wówczas konieczna jest interwencja chirurgiczna. Podczas operacji, przy pomocy mikroskopu, usuwa się przerośnięte tkanki strun głosowych. Zabieg może być przeprowadzony w sposób klasyczny – za pomocą tradycyjnych narzędzi chirurgicznych lub używając lasera. Zabieg wykonuje się w warunkach sali operacyjnej, w znieczuleni miejscowym.

W połączeniu z rehabilitacją głosową, metoda ta ma bardzo wysoką skuteczność,  nawet 80% pacjentów zgłasza poprawę. Niestety, jak każdy zabieg operacyjny, niesie ze sobą pewne ryzyko wystąpienia powikłań, do których zaliczamy: wytworzenie blizny w miejscu po usunięciu zmiany, uszkodzenie strun głosowych, czy nadmierne krwawienie. Jeśli pacjent nie przestrzega zasad higieny głosu, występują nawroty choroby.

Jak zapobiegać powstawaniu guzków śpiewaczych?

W prewencji guzków śpiewaczych ważne jest, aby dać strunom głosowym odpocząć, zwłaszcza jeśli dużo się mówi lub śpiewa. Jeśli czyjś głos łatwo się męczy lub szybko staje się ochrypły, terapia głosowa (nauka emisji głosu) oraz poprawnego oddychania, może pomóc w zapobieganiu długotrwałym problemom z głosem. Należy również wyeliminować wszystkie czynniki drażniące, w tym całkowicie zaprzestać palenia papierosów. Pomocne mogą okazać się preparaty nawilżające struny głosowe, zawierające wyciągi m.in. z porostu islandzkiego czy korzenia prawoślazu.